مريم ٩٢
ترجمه
| مريم ٩١ | آیه ٩٢ | مريم ٩٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ما یَنبَغی»: سزاوار نیست.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً... (۲) يَا أَهْلَ الْکِتَابِ لاَ تَغْلُوا... (۱) بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ... (۱) قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً... (۲) أَ فَأَصْفَاکُمْ رَبُّکُمْ... (۱) لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ (۲)
تفسیر
- آيات ۸۱ - ۹۶ سوره مريم
- معناى اينكه فرمود: ((مشركين جز خداى آلهه اى گرفتند تا براى آنان عزت باشند((
- مقصود آيه : ((كلا سيكفرون بعبادتهم و يكونون عليهم ضدا((
- مراد از اينكه فرمود ما نفس ها يا روزهاى زندگى آنان را مى شماريم اين است كه اعمال آنان شمرده و ضبط مى شود
- مقصود از اينكه مشركان گفتند: ((خدا فرزند گرفته (( و احتجاج خداوند در رد اين سخن باطل
- اشاره به مراد از اينكه فرمود: خداوند براى مؤ منان صالح العمل مودتى در دلها قرار مى دهد
- چند روايت در معناى جمله : ((انما نعد لهم عدا((
- رواياتى درباره مقصود از حشر متقين الى الرحمن و فدا
- رواياتى درباره مراد از اينكه فرمود كسى مالك شفاعت نيست الا من اتخذ عندالله عهدا
- رواياتى در ذيل آيه : ((ان الذين آمنوا و عملوا الصالح اتسيجعل لهم الرحمن ودا(( و نزول آن درباره اميرالمؤ منين (عليه السلام )
نکات آیه
۱- فرزندگزینى خداوند، کارى ناشدنى و به دور از شأن خداوند (و ما ینبغى للرحمن ... ولدًا) زمانى از کلمه «إنبَغى» استفاده مى شود مى شود که کارى میسر و راه براى آن هموار باشد (قاموس) و «ما ینبغى» امکان آن را نفى مى کند.
۲- در پندار گروهى از مشرکان، خداوند برخى از مخلوقات خویش را فرزند خوانده خود قرار داده است. (أن یتّخذ ولدًا) از تعبیر «إتّخاذ» در این آیه و نیز در آیات پیشین، برمى آید که قائلانِ فرزند گزینى خداوند، تنها این بوده است که او از میان موجودات، کسى را به عنوان فرزندى خود برگزیده است; نه این که مدعى تولّد فرزندى براى او باشند.
۳- مخلوقات - که جملگى رهین نعمت و رحمت خداوند هستند - نمى توانند در رتبه الوهیت قرار گرفته و فرزند او به شمار آیند. (و ما ینبغى للرحمن أن یتّخذ ولدًا) ذکر نام «رحمان» در این آیه، دربردارنده نوعى استدلال بر بطلان پندار فرزندگزینى خداوند است. یکى از وجوه این استدلال آن است که رابطه خداوند با موجودات، رابطه رحمت گستر و رحمت شده است و رحمت شده نمى تواند در رتبه رحمت گستر قرار گیرد; در نتیجه نمى تواند به عنوان «ولد» هم جنس والد بوده شأنى از الوهیت را دارا شود.
۴- فرزندگزینى، نشانه نقص بوده و خداى رحمان از آن مبرّا است. (و ما ینبغى للرحمن أن یتّخذ ولدًا) گزینش فرزند با فراگیرى رحمت سازگار نیست; زیرا فرزند خداوند، باید هم جنس او بوده و در الوهیت مانند او باشد; در نتیجه باید به رحمت او نیازى نداشته باشد; زیرا لازمه آن، فراگیر نبودن رحمت الهى و نقصان آن است.
۵- رحمان، از نام ها و اوصاف خداوند است. (و ما ینبغى للرحمن)
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: رحمان ۵; صفات جلال ۱، ۴
- الوهیت: شرایط الوهیت ۳
- خدا: تنزیه خدا ۴; خدا و فرزند ۱، ۲; خدا و نقص ۴; شؤون خدا ۱
- رحمت: الوهیت مشمولان رحمت ۳
- فرزنددارى: آثار فرزنددارى ۴
- مشرکان: بینش مشرکان ۲
- موجودات: عجز موجودات ۳
- نقص: نشانه هاى نقص ۴
