مريم ١٣

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۰۲ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

و رحمت و محبتّی از ناحیه خود به او بخشیدیم، و پاکی (دل و جان)! و او پرهیزگار بود!

|و نيز از جانب خود مهربانى و پاكى [به او داديم‌] و او پرهيزكار بود
و [نيز] از جانب خود، مهربانى و پاكى [به او داديم‌] و تقواپيشه بود.
و نیز او را به لطف خاص خود رحمت و مهربانی و پاکی و پارسایی دادیم و او طریق تقوا پیش گرفت.
و از سوی خود مهرورزی [به همه مردم] و پاکی و شایستگی [به او عطا کردیم] و او همواره پرهیزکار بود.
و به او شفقت كرديم و پاكيزه‌اش ساختيم و او پرهيزگار بود.
و از سوی خویش بر او رحمت آوردیم و پاکیزه‌اش داشتیم و او پرهیزگار بود
و نيز مهربانى و پاكى و پارسايى از نزد خويش و پرهيزگار بود.
و از فضل خود، بدو مهر و محبّت فراوان دادیم (و بر رحم و عطوفت عظیمش سرشتیم) و برکت و پاکی نصیبش کردیم، و او پرهیزگار (به بار آمد) و متّقی بود.
و (نیز) از جانب ویژه‌ی خود، مهربانی و پاکی را (به او دادیم) و او پرهیزگار بوده است.
و مهربانی از نزد ما و پاکی و بوده است پرهیزکاری‌


مريم ١٢ آیه ١٣ مريم ١٤
سوره : سوره مريم
نزول : ٦ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٩
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«حَنَاناً»: مهر و محبّت. رحم و عطوفت. عطف است بر (الْحُکْمَ). «زَکَاةً»: برکت. یعنی او مبارک بود. پاکی و طهارت.


تفسیر

نکات آیه

۱- خداوند، روحیه رحمت و عطوفتى ژرف به یحیى عطا نمود. (ءاتینه ... و حنانًا من لدنّا) «حنان» مصدر و به معناى شفقت و مهربانى است (مصباح). تنوین آن براى تفخیم است. این کلمه عطف بر «الحکم» - در آیه قبل - است.

۲- خداوند، منبع مهر و شفقت و عطاکننده آن به برخى از بندگان برگزیده خود (و حنانًا من لدنّا) «من لدنّا» بیانگر این است که عطوفت عطا شده به یحیى برگرفته از ترحم و عطوفت ذات اقدس است.

۳- ارزش والاى برخوردارى انسان از روحیه عطوفت و دل سوزى (و حنانًا من لدنّا)

۴- یحیى(ع) از مقربان درگاه خداوند و محبوب او بود. (و حنانًا من لدنّا) در باره مهر اعطایى به حضرت یحیى(ع) چهار تصور وجود دارد که وصف «حناناًمن لدنّا» با تمام آنها سازگار است: مهر خداوند یا مردم به یحیى(ع) و مهر آن حضرت به خداوند یا مردم، دربرداشت یاد شده، مهرورزى خداوند به آن حضرت مورد نظر است.

۵- یحیى(ع)، در پرتو اراده خداوند، از محبت عمیق مردم نسبت به خویش برخوردار بود. (و حنانًا من لدنّا) در این برداشت، مراد از «حناناً» محبت مردم نسبت به یحیى(ع)، دانسته شده است.

۶- محبت و دل سوزى عمیق نسبت به دیگران، از ضرورى ترین و مطلوب ترین صفات رهبران الهى است. (و حنانًا من لدنّا) با توجه به این که «حناناً» اولین صفتى است که پس از «آتیناه الحکم» ذکر شده است، مطلب فوق از آن استفاده مى شود.

۷- یحیى(ع) درپرتو عنایت هاى خداوند، دوست دار او و سرشار از اشتیاق به وى بود. (حنانًا من لدنّا) دراین برداشت، وصف «حناناً» بیانگر مهر و محبتى است که خداوند آن رانسبت به خود، به یحیى(ع) عطا فرموده است.

۸- حضرت یحیى(ع) در پرتو عنایات خاص خداوند، از شایستگى و رشد و تکاملى ویژه، برخوردار بود. (ءاتینه ... و زکوة) «زکاة» در معانى «شایستگى» و «پاکى» و «رشد کردن» و «خجستگى» و «تمجید» استعمال شده است (لسان العرب). در هر مورد، معنا یا معانى مناسب آن، مورد نظر خواهد بود.

۹- حضرت یحیى(ع)، تقوایى مستمر و همیشگى داشت. (و کان تقیًّا) «تقیّاً» صفت مشبهه از «وقى» و دال بر رسوخ و ثبوت است. «کان» نیز در موارد بسیارى بر حالتى ثابت در «اسم» خود دلالت مى کند. بنابراین «و کان تقیّاً»، یعنى یحیى پیوسته و مداوم، پرهیزکار بود.

۱۰- تقوا و پرهیزکارى یحیى(ع)، زمینه ساز برخوردارى وى از حکمت، محبت الهى و تکامل معنوى بود. (و حنانًا من لدنّا و زکوة و کان تقیًّا) با توجه به تفاوت سیاق «و کان تقیّاً» با تعابیر قبلى آیه (و آتیناه الحکم...) که در این جا تقوا را به خود یحیى نسبت داده و در آن موارد حکم، حنان و زکات را به خدا، روشن مى شود که تقوا به عنوان عمل نفسى یحیى، زمینه ساز برخوردارى وى از عطایاى الهى بوده است.

۱۱- حضرت یحیى(ع)، در عمل به کتاب آسمانى خود و انجام مسؤولیت اجراى احکام الهى، کمترین کوتاهى روا نداشت. (و کان تقیًّا) متعلق «تقیّاً» به قرینه آیه قبل، مسؤولیت هایى است که متوجه یحیى شده بود. او آن تکالیف را به گونه اى عمل کرد که براى خود «وقایه» و «حفاظى» از عذاب الهى قرار داد.

۱۲- رعایت تقواى الهى، زمینه ساز رشد و تکامل انسان (زکوة و کان تقیًّا)

روایات و احادیث

۱۳- «عن أبى عبداللّه (ع) فى قوله تعالى: «حناناً من لدنّا» قال: إنّه کان یحیى إذا دعا قال فى دعائه: «یاربّ یااللّه» ناداه اللّه من السماء لبیک یا یحیى سل حاجتک ; از امام صادق(ع) روایت شده که در باره سخن خدا: «و حناناً من لدنّا» فرمود: همانا یحیى زمانى که دعا مى کرد، در دعایش مى گفت: اى پروردگار اى خدا! خدا از آسمان به او ندا مى داد لبیک اى یحیى! حاجت خود را بخواه».[۱]

موضوعات مرتبط

  • ارزشها: ملاک ارزشها ۳
  • برگزیدگان خدا: مهربانى برگزیدگان خدا ۲
  • تقوا: آثار تقوا ۱۲
  • تکامل: زمینه تکامل ۱۲
  • خدا: آثار اراده خدا ۵; عطایاى خدا ۱، ۲، ۸
  • رهبران دینى: صفات رهبران دینى ۶; مهربانى رهبران دینى ۶
  • لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۷
  • محبان خدا ۷:
  • محبوبان خدا ۴:
  • مهربانى: ارزش مهربانى ۳; منشأ مهربانى ۲
  • یحیى(ع): آثار تقواى یحیى(ع) ۱۰; تداوم تقواى یحیى(ع) ۹; تقرب یحیى(ع) ۴; تکامل یحیى(ع) ۸; دعاى یحیى(ع) ۱۳; زمینه تکامل یحیى(ع) ۱۰; زمینه حکمت یحیى(ع) ۱۰; زمینه محبوبیت یحیى(ع) ۱۰; عمل به تکلیف یحیى(ع) ۱۱; عواطف یحیى(ع) ۱; فضایل یحیى(ع) ۵، ۸، ۹; محبت یحیى(ع) ۷; محبوبیت یحیى(ع) ۴; منشأ محبت به یحیى(ع) ۵; مهربانى یحیى(ع) ۱

منابع

  1. محاسن برقى، ج ۱، ص ۳۵، ب ۲۵، ح ۳۰; نورالثقلین، ج ۳، ص ۳۲۶، ح ۳۶.