الرحمن ٥٢: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۳۱

فِيهِمَا مِنْ‌ کُلِ‌ فَاکِهَةٍ زَوْجَانِ‌

کپی متن آیه
فِيهِمَا مِنْ‌ کُلِ‌ فَاکِهَةٍ زَوْجَانِ‌

ترجمه

در آن دو، از هر میوه‌ای دو نوع وجود دارد (هر یک از دیگری بهتر)!

ترتیل:

ترجمه:

الرحمن ٥١

آیه ٥٢

الرحمن ٥٣


سوره :	سوره الرحمن
نزول :	٢ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات :	٥
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«زَوْجَانِ»: دو صنف. دو نوع. مراد انواع و اقسام میوه‌ها است (نگا: مؤمنون / ، صافات / ، مرسلات / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

مَثَلُ‌ الْجَنَّةِ الَّتِي‌ وُعِدَ... (۱)

فِيهِمَا فَاکِهَةٌ وَ نَخْلٌ‌ وَ... (۱)

تفسیر

تفسیر نور (محسن قرائتی)

فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ «52» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «53»

در آن دو باغ از هر ميوه‌اى دو نوع موجود است. پس كدام يك از نعمت‌هاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟

نکته ها

«أَفْنانٍ» يا جمع «فنن» به معناى شاخه تازه است و يا جمع «فان» به معناى انواع.

در بند چهلم دعاى جوشن كبير مى‌خوانيم: «يا خير المحبوبين» خداوند، بهترين محبوب است، پس ترس ما از مقام اوست، نه ذات او، مقام آگاهى و حضور و عدل و احاطه او.

خوف از مقام الهى، عامل پيشگيرى از گناه و رسيدن به بهشت است، چنانكه در آيه 40 سوره نازعات مى‌خوانيم: «وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى‌ فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوى‌» آنكه از مقام پروردگارش خوف داشته و نفس خود را از هوس‌ها باز دارد، پس قطعاً بهشت موعود جايگاه اوست.

سرچشمه خوف بايد معرفت و شناخت مقام پروردگار باشد، «خافَ مَقامَ رَبِّهِ» چنان كه اشكى ارزشمند است كه بر اساس شناخت باشد. «تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ» «1» يعنى به خاطر شناخت و معرفتى كه پيدا كردند، اشك مى‌ريختند.

در سوره انسان، درباره اهل بيت عليهم السلام مى‌خوانيم كه غذاى خود را سه روز پى‌درپى به يتيم و مسكين و اسير دادند و گفتند؛ ما از پروردگار و روز قيامت مى‌ترسيم، «إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً» «2» و در اين آيه مى‌خوانيم: «وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ» پس اهل بيت عليهم السلام قطعاً بهشتى هستند.

در روايات آمده است كه هركس در دنيا از خداوند خوف داشت، در آخرت در امان است و

«1». مائده، 83.

«2». انسان، 10.

جلد 9 - صفحه 404

هر كس در دنيا احساس امنيّت كرد، در آخرت در خوف است. «1»

امام صادق عليه السلام فرمود: «من علم ان الله يراه و يسمع ما يقول من خير و شر فيحجزه ذلك عن القبيح من الاعمال فذلك الذى خاف مقام ربه و نهى النفس عن الهوى» «2» هر كس باور كند كه خداوند او را مى‌بيند و هر چه بگويد مى‌شنوند و اين ايمان، او را از كارهاى زشت بازدارد، پس او همان كسى است كه از مقام خداوند خائف بوده و نفس خود را از هوس باز داشته است.

در حديث مى‌خوانيم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله به امام على عليه السلام فرمود: چند چيز سبب نجات است كه يكى از آنها خوف از خداوند در نهان و آشكار است. «3»

رابطه تنگاتنگ با عالم ربّانى، سبب تقويت خوف از مقام خداوند است. در حديث مى‌خوانيم: «من مشى فى طلب العلم خطوتين و جلس عند العالم ساعتين و سمع من المعلم كلمتين اوجب الله له جنتين كما قال: «وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ»» «4» هر كس براى تحصيل علم دو قدم بردارد و نزد عالم دو ساعتى بنشيند و از استاد دو كلمه‌اى فرا گيرد، خداوند براى او دو باغ بهشتى واجب مى‌نمايد و آنگاه به اين آيه قرآن استناد كرد.

خوف از مقام خداوند در دنيا، وسيله درامان ماندن از همه خوف‌ها در آخرت است. چنانكه در آيات ديگر قرآن، اين عبارت تكرار شده است: «أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» «5»

ميوه‌هاى بهشتى، نه زحمت چيدن دارد، «جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ» نه دسترسى به آنها زمان مى‌برد، «قُطُوفُها دانِيَةٌ» «6» نه محدوديّت دارد، «فاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ» «7» و نه موسم خاص.

«لا مَقْطُوعَةٍ وَ لا مَمْنُوعَةٍ» «8»

لقمان به فرزندش سفارش كرد، آن گونه خوف الهى داشته باش كه عبادت جنّ و انس تو را آرام نكند و آن گونه به فضل خداوند اميدوار باش كه گناه ثقلين تو را مأيوس نكند. مشابه‌

«1». تفسير كنزالدقائق.

«2». تفسير نورالثقلين.

«3». تفسير كنزالدقائق.

«4». ارشادالقلوب، ج 1، ص 195.

«5». يونس، 62.

«6». حاقّه، 23.

«7». واقعه، 32.

«8». واقعه، 33.

جلد 9 - صفحه 405

اين كلام از حضرت على عليه السلام نيز نقل شده است. «1»

امام باقر عليه السلام از رسول اكرم صلى الله عليه و آله نقل مى‌كند كه هيچ كس به اعمال خود تكيه نكند، بلكه تنها به فضل و رحمت خداوند تكيه كنيد. «2»

پیام ها

1- در دادگاه عدل الهى، نژاد، رنگ، شغل، سن و جنسيّت ملاك سنجش نيست.

وَ لِمَنْ خافَ‌ ... جَنَّتانِ‌

2- خدا ترسى، سرچشمه‌ى حق پذيرى و عمل صالح است و لذا براى ورود به بهشت، شرط ديگرى در كنار خوف نيامده است. وَ لِمَنْ خافَ‌ ... جَنَّتانِ‌

3- ذات خداوند، منشأ رحمت است. توجّه انسان به مقام و جايگاه خداوند در نظام هستى و دادگاه قيامت، موجب دقّت در رفتار و گفتار و پيشگيرى از وقوع جرم و گناه مى‌شود. «خافَ مَقامَ رَبِّهِ»

4- در تربيت، بايد تهديد و تشويق در كنار هم باشد. هذِهِ جَهَنَّمُ‌ ... جَنَّتانِ‌

5- در بهشت هم فراوانى هست، «مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ» هم تنوّع، «زَوْجانِ» و هم در دسترس بودن. «جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ (52)

نعمت 20- فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ: در اين دو بهشت از هر نوع ميوه‌ها،

جلد 12 - صفحه 429

زَوْجانِ‌: دو صنف‌اند كه متشاكل يكديگرند مانند تشاكل ذكر و انثى، و بدين جهت به زوجان تسميه يافته، و آن دو صنف يكى معروف است كه در دنيا ديده باشند و ديگر غريب كه نديده و نشنيده باشند. يا يكى تر و ديگر خشك چون انگور و كشمش و رطب و تمر و غير آن. از ابن عباس نقل شده كه هيچ ميوه نباشد در دنيا از ترش و شيرين مگر آنكه در بهشت باشد حتى حنظل الا آنكه حنظل بهشت شيرين باشد.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ (46) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (47) ذَواتا أَفْنانٍ (48) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (49) فِيهِما عَيْنانِ تَجْرِيانِ (50)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (51) فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ (52) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53) مُتَّكِئِينَ عَلى‌ فُرُشٍ بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَ جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ (54) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (55)

فِيهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ (56) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (57) كَأَنَّهُنَّ الْياقُوتُ وَ الْمَرْجانُ (58) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (59) هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ (60)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (61)

ترجمه‌

و براى كسيكه بترسد از مقام خود در پيشگاه پروردگارش دو بهشت است‌