الأنبياء ١٠٤

يَوْمَ‌ نَطْوِي‌ السَّمَاءَ کَطَيِ‌ السِّجِلِ‌ لِلْکُتُبِ‌ کَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ‌ خَلْقٍ‌ نُعِيدُهُ‌ وَعْداً عَلَيْنَا إِنَّا کُنَّا فَاعِلِينَ‌

ترجمه

در آن روز که آسمان را چون طوماری در هم می‌پیچیم، (سپس) همان گونه که آفرینش را آغاز کردیم، آن را بازمی‌گردانیم؛ این وعده‌ای است بر ما، و قطعاً آن را انجام خواهیم داد.

روزى كه آسمان را چون طومار نوشته‌ها درهم مى‌پيچيم. چنان كه نخستين بار [مخلوقات را] بيافريديم آن را باز مى‌گردانيم. اين وعده‌اى بر عهده‌ى ما است، و ما بى‌ترديد انجام دهنده‌ى آنيم

روزى كه آسمان را همچون در پيچيدن صفحه نامه‌ها در مى‌پيچيم. همان گونه كه بار نخست آفرينش را آغاز كرديم، دوباره آن را بازمى‌گردانيم. وعده‌اى است بر عهده ما، كه ما انجام‌دهنده آنيم.

روزی که آسمانها را مانند طومار در هم پیچیم و به حال اول که آفریدیم باز برگردانیم، این وعده ماست که البته انجام خواهیم داد.

روزی که آسمان را در هم می پیچیم، مانند در هم پیچیدن طومار، همان گونه که نخستین بار آفریده ها را آفریدیم، دوباره آنان را باز می گردانیم. وعده ای است [که تحقق دادنش] بر عهده ما [ست]، به یقین آن را انجام می دهیم.

روزى كه آسمان را چون طومارى نوشته درهم نورديم. و چنان كه نخستين‌بار بيافريديم آفرينش از سر گيريم. اين وعده‌اى است كه برآوردنش بر عهده ماست و ما چنان خواهيم كرد.

روزی که آسمان را همچون طومار کتابها درنوردیم، همچنانکه آفرینش نخستین را آغاز کرده‌ایم، آن را باز می‌گردانیم، این وعده بر عهده ماست، و ما انجام‌دهنده آنیم‌

روزى كه آسمان را در نورديم مانند در نورديدن طومار مرنوشته‌ها را و چنانكه نخستين بار آفرينش آفريدگان را آغاز كرديم آن را بازگردانيم، وعده‌اى است بر ما و همانا ما كننده آنيم.

(این امر) روزی (تحقّق می‌پذیرد که) ما آسمان را درهم می‌پیچیم به همان صورت که طومار نامه‌ها در هم پیچیده می‌شود. همان گونه که (نخستین بار سهل و ساده) آفرینش را سر دادیم، آفرینش را از نو بازگشت می‌دهیم (و به شکل دیگری زندگی دوباره می‌بخشیم و مردمان را برای حساب و کتاب حاضر می‌آوریم). این وعده‌ای است که ما می‌دهیم، و ما قطعاً آن را به انجام می‌رسانیم.

روزی که آسمان را - همچون در پیچیدن صفحه‌ی سخت نامه‌ها- طوماروار درهم می‌پیچیم. همان گونه که بار نخست آفرینش را آغاز کردیم، دوباره آن را باز می‌گردانیم. حال آنکه (این) وعده‌ای است بر عهده‌ی ما که بی‌گمان انجام‌دهنده‌(ی آن) بوده‌ایم.

روزی که پیچیم آسمان را مانند پیچیدن نامه‌دان نامه‌ها را بدانسان که آغاز کردیم نخستین آفرینش را بازگردانیمش وعده است بر ما همانا هستیم ما کنندگان‌

الأنبياء ١٠٣	آیه ١٠٤	الأنبياء ١٠٥
سوره : سوره الأنبياء نزول : ٦ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَوْمَ»: در روزی. روزی که. مفعول‌فیه (لا یَحْزُنُهُمْ) یا مفعول‌به فعل محذوف (أُذْکُرْ) است. «نَطْوِی»: جمع می‌گردانیم. در هم می‌پیچیم. «طَیِّ»: جمع گرداندن. در هم پیچیدن. «السِّجِلِّ»: اوراقی که مطالب را روی آن می‌نگارند. «لِلْکُتُبِ»: حرف (لِ) به معنی (عَلی) و برای بیان علّت است. یا این که لام برای اضافه است. واژه (کُتُب) جمع کِتاب و آن به معنی مَکتوب است. بنابراین معنی (لِلْکُتُبِ) چنین می‌شود: جمع کردن طومار برای نگارش نوشته‌هائی بر آن. جمع کردن طومار و نامه‌ها و نوشته‌ها. «نُعِیدُهُ»: آن را برگشت می‌دهیم (نگا: اعراف / ، روم / ). «وَعْداً»: مفعول مطلق تأکیدی برای فعل محذوف (وَعَدْنا) است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قُلْ‌ أَمَرَ رَبِّي‌ بِالْقِسْطِ وَ... (۲) وَ مَا قَدَرُوا اللَّهَ‌ حَقَ‌ قَدْرِهِ‌... (۴)

فَلَمَّا أَسْلَمَا وَ تَلَّهُ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۹۲ - ۱۱۲ سوره انبياء
• معناى آيه : ((ان هذه امتكم امة واحدة و انا ربكم فاعبدون (( و مراد از ((امت (( در آن
• نكوهش اختلاف مردم در امر دين
• بيان اينكه اعمال كسانى كه تواءم با ايمان ازاعمال صالح به جاى مى آورند مقبول است
• وجوه مختلف در معناى آيه : ((و حرام على قرية اهكناها انهم لايرجعون (( و اشاره به اينكه فساد فرد به فساد مجتمع مى انجامد
• يادآورى معاد و تهديد مشركين به عذاب جاودانى
• مقصود از ((زبور((، ((ذكر(( و ((وراثت (( در آيه : ((ولقد كتبنا... ان الارض يرثهاعبادى الصالحون ((
• بييان اينكه آيه ناظر بر وراثت دنيوى و اخروى هر دو است
• اشاره به اينكه تمامى معارف و احكام اسلام از فروغ توحيد و منتهى به آنند
• اعلام خطر رسول خدا(صلى الله عليه و آله ) به مشركان استهزاء كننده
• بحث روايتى
• رواياتى در ذيل آيه : ((انكم و ما تعبدون حصب جهنم (( و محاجه يكى از مشركين باپيامبر (صلى الله عليه و آله ) بعد از نزول اين آيه
• بيان ضعف رواياتى كه در ذيل (انكم و ما تعبدون خصب جهنم ) از طرف اهل سنت روايت شده است
• روايتى درباره اينكه على (عليه السلام ) و شيعيانش از مصاديق آيه : ((ان الذين سبقتلهم منا الحسنى ...(( مى باشند
• روايتى در اين معنى كه آيه : ((ولقد كتبنا فى الزبور...(( درباره قائم آل محمد (عليهم السلام ) و اصحاب او است

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- قیامت روزى است که خداوند، آسمان را هم چون پیچیدن طومارنامه ها، در هم مى پیچد. (یوم نطوى السماء کطىّ السجلّ للکتب) برداشت یاد شده با توجه به دو نکته است: ۱- «طىّ» به معناى پیچیدن است. ۲- «سجلّ» یا به معناى «کاتب» مى باشد که در این صورت اضافه «طىّ» به «سجلّ» اضافه مصدر به فاعل است و «لام» در «للکتب» براى اختصاص و یا براى تقویت عامل «طىّ» است و یا به معناى هر چیزى است که در آن نوشته باشند. در این صورت اضافه «طىّ» اضافه به مفعول است و «لام» در «للکتب» به معناى «من أجل» است.

۲- قیامت و در هم پیچیده شدن آسمان در آستانه آن، از حوادث درس آموز و شایسته یاد و یادآوررى (یوم نطوى السماء کطىّ السجلّ للکتب) برداشت یاد شده مبتنى براین است که نصب «یوم» به عامل مقدرى چون «أذکر» یا «أذکروا» باشد.

۳- فروپاشى نظام کنونى طبیعت، در آستانه برپایى قیامت (یوم نطوى السماء کطىّ السجلّ للکتب) با در هم پیچیده شدن آسمان، نظم کنونى آن هم در هم پیچیده خواهد شد.

۴- برپایى قیامت به معناى نیستى محض و نابودى کامل جهان طبیعت و آفرینش دوباره آن نیست; بلکه به معناى در هم پیچیده شدن نظم کنونى آن و تبدیل به نظم نوین است. (یوم نطوى السماء کطىّ السجلّ للکتب) با توجه به تشبیه درهم پیچیدگى آسمان به پیچیده شدن طومار - که به معناى حفظ اصل و موجودیت آن همراه با از بین رفتن نظام حاکم بر آن است - مطلب یاد شده به دست مى آید.

۵- خداوند، مخلوقات نابود شده در آستانه قیامت را، بسان آفرینش نخستین آنها باز خواهد آفرید. (کما بدأنا أوّل خلق نعیده )

۶- آسمان بسان خلقت نخستین خود، پس از در هم پیچیده شدن مجدداً شکل خواهد گرفت. (کما بدأنا أوّل خلق نعیده ) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که «نعیده» اشاره به آفرینش آسمان پس از در هم پیچیده شدن آن باشد و نه تمامى مخلوقات.

۷- چگونگى پیدایش مجدد جهان، در آستانه برپایى قیامت، مانند آفرینش نخستین آن است. (کما بدأنا أوّل خلق نعیده )

۸- برپایى قیامت با آفرینش و سازماندهى دوباره جهان، وعده قطعى خداوند است. (وعدًا علینا إنّا کنّا فعلین )

۹- وعده ها و برنامه هاى خداوند، حتمى الوقوع و تخلف ناپذیر است. (وعدًا علینا إنّا کنّا فعلین )

۱۰- قدرت خداوند بر خلقت آغازین نظام آفرینش، نشانگر قدرت او بر آفرینش دوباره آن است. (یوم نطوى ... إنّا کنّا فعلین ) تشبیه «کما» مى تواند براى اصل خلقت جهان و آفرینش مجدد آن باشد; یعنى، همان گونه که ما توانستیم جهان را در آغاز پدید آوریم، دوباره نیز مى توانیم به وجود آوریم. گفتنى است جمله تأکیدى «إنّا کنّا فاعلین»، بیانگر این است که اصل آفریدن دوباره جهان، مورد انکار بوده و آیه شریفه در صدد بیان امکان آفرینش مجدد است.

روایات و احادیث

۱۱- «عن أبى جعفر(ع): إنّ فى الهواء ملکاً یقال له إسماعیل على ثلاثمأة ألف ملک کلّ واحد منهم على مائة ألف یحصون أعمال العباد فإذا کان رأس السنة بعث اللّه إلیهم ملکاً یقال له: السجلّ فانتسخ ذلک منهم و هو قول اللّه تبارک و تعالى: «یوم نطوى السماء کطىّ السجلّ للکتب»; از امام باقر(ع) روایت شده که در فضا فرشته اى است به نام اسماعیل که سیصدهزار فرشته تحت فرمان دارد و هر کدام از فرشتگان صدهزار فرشته را فرماندهى مى کند و آنان کارهاى بندگان را احصا مى کنند و با شروع هر سالى خداوند فرشته اى را به نام «سجل» مى فرستد تا از [نامه اعمال ]بندگان [که در اختیار فرشتگان فضا است] نسخه بردارى کند و این است سخن خداوند - تبارک و تعالى - که: «یوم نطوى السماء کطىّ السجلّ للکتب»».

۱۲- «عن رسول اللّه(ص): أیّها الناس إنّکم تحشرون إلى اللّه کما خلقتم حفاة عراة، ... ثمّ قرأ «کما بدأنا أوّل خلق نعیده وعداً علینا إنّا کنّا فاعلین»; از رسول خدا(ص) روایت شده که فرمود: اى مردم! شما همان گونه که آفریده شده اید پا برهنه و عریان به سوى خدا محشور خواهید شد ... سپس [این آیه را ]قرائت فرمود: «کما بدأنا أوّل خلق نعیده ...»».

موضوعات مرتبط

• آسمان: اعاده آسمان ۶; خلقت نخستین آسمان ۶
• آفرینش: اعاده آفرینش ۵، ۷، ۸،۱۰; انهدام آفرینش ۳; تبدیل نظام آفرینش ۴; خلقت نخستین آفرینش ۵، ۷، ۱۰; نظام آفرینش ۳
• انسانها: ویژگیهاى حشر انسانها ۱۲
• تشبیهات قرآن: تشبیه آسمان ۱; تشبیه به طومار پیچیده ۱
• خدا: حتمیت وعده هاى خدا ۹; نشانه هاى خالقیت خدا ۱۰; نشانه هاى قدرت خدا ۱۰; وعده هاى خدا ۸
• ذکر: اهمیت ذکر قیامت ۲
• عبرت: عوامل عبرت ۲
• قرآن: تشبیهات قرآن ۱
• قیامت: آسمان در قیامت ۱، ۲; آفرینش در قیامت ۴; برهنگى در قیامت ۱۲; پیدایش مجدد آفرینش در قیامت ۷; حقیقت قیامت ۴; نشانه هاى قیامت ۳; وعده قیامت ۸; ویژگیهاى قیامت ۵، ۶
• ملائکه: ملائکه ثبت عمل ۱۱; نقش ملائکه ۱۱
• نامه عمل: استنساخ نامه عمل ۱۱