النحل ٦٤

وَ مَا أَنْزَلْنَا عَلَيْکَ‌ الْکِتَابَ‌ إِلاَّ لِتُبَيِّنَ‌ لَهُمُ‌ الَّذِي‌ اخْتَلَفُوا فِيهِ‌ وَ هُدًى‌ وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ‌ يُؤْمِنُونَ‌

ترجمه

ما قرآن را بر تو نازل نکردیم مگر برای اینکه آنچه را در آن اختلاف دارند، برای آنها روشن کنی؛ و (این قرآن) مایه هدایت و رحمت است برای قومی که ایمان می‌آورند!

|و ما اين كتاب را بر تو نازل نكرديم مگر براى اين كه آنچه را در آن اختلاف دارند برايشان بيان كنى و هدايت و رحمتى باشد براى مردمى كه ايمان مى‌آورند

و ما [اين‌] كتاب را بر تو نازل نكرديم، مگر براى اينكه آنچه را در آن اختلاف كرده‌اند، براى آنان توضيح دهى، و [آن‌] براى مردمى كه ايمان مى‌آورند، رهنمود و رحمتى است.

و ما این کتاب را بر تو نفرستادیم مگر برای این که حقیقت را در آنچه (از توحید خدا و معاد و رسالت و غیره) مردم اختلاف می‌کنند روشن کنی و برای اهل ایمان هدایت و رحمت باشد.

ما این کتاب را بر تو نازل نکردیم مگر برای اینکه حقایقی را که در آن اختلاف کرده اند، برای آنان توضیح دهی [تا از آرا، نظریات وسلیقه های باطلشان نسبت به حقایق دست بردارند] و برای مردمی که ایمان دارند [مایه] هدایت و رحمت باشد.

ما اين كتاب را بر تو نازل نكرده‌ايم جز براى آنكه هر چه را در آن اختلاف مى‌كنند برايشان بيان كنى. و نيز راهنما و رحمتى براى مؤمنان باشد.

و قرآن را جز برای این بر تو فرو نفرستادیم که [حقیقت‌] آنچه را اختلاف دارند، برایشان روشن کنی، و برای آنکه برای اهل ایمان رهنمود و رحمت باشد

و بر تو اين كتاب فرو نفرستاديم مگر از بهر آنكه آنچه در آن اختلاف كردند برايشان بيان كنى، و راهنما و بخشايشى باشد براى مردمى كه ايمان مى آورند.

ما کتاب (قرآن) را بر تو نازل نکرده‌ایم مگر بدان خاطر که چیزی را برای مردمان بیان و روشن نمائی که (جزو امور دینی است و) در آن اختلاف دارند، و (هم بدان خاطر که این کتاب) هدایت و رحمت برای مؤمنان گردد.

و ما (این) کتاب را بر تو نازل نکردیم، مگر برای اینکه آنچه را در آن اختلاف کرده‌اند، برایشان توضیح دهی. حال آنکه برای مردمی که ایمان می‌آورند، هدایت و رحمتی (جاودانه) است.

و نفرستادیم بر تو کتاب را مگر تا بیان کنی برای ایشان آنچه را اختلاف کردند در آن و هدایت و رحمتی برای گروهی که ایمان آرند

النحل ٦٣	آیه ٦٤	النحل ٦٥
سوره : سوره النحل نزول : ٧ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَلَّذِی»: چیزی که. مراد امور دینی مورد اختلاف و محلّ کشمکش مردمان است. از قبیل: توحید، نبوّت، معاد، تحلیل و تحریم حیوانات و اشیاء، و غیره ... «هُدیً وَ رَحْمَةً»: مفعول‌له و عطف بر محلّ (لِتُبَیِّنَ) هستند.

تفسیر

• آيات ۴۱ - ۶۴،سوره نحل
• مقصود از حسنه در دنيا كه خداوند به مهاجرين وعده داده مجتمع صالح اسلامى است
• علت توصيف مهاجرين به دو صفت صبر و توكل
• مفاد آيه : ((و ما ارسلنا من قبلك الا رجالا...)) حصر رسالت در بشر عادى است
• معنا و موارد استعمال كلمه : ((ذكر))
• مراد از اهل ذكر در فاسئلوا اهل الذكر)) و اينكه مخاطبين اين خطاب كيانند
• معنا و مفاد آيه : ((و انزل اليك الذكر لتبين للناس مانزل اليهم ...))
• وجوهى كه مفسرين در تفسير آيه گفته اند
• حجت بودن بيانات رسول الله و عترت او (ائمه ) عليهم الصلاة و السلام
• انذار و تهديد مشركين كه از در مكه به خدا و پيامبرانش گناه مى كردند (مكروا السيئات )
• مراد از ((اخذ در تقلب )) و ((اخذ بر تخوف )) كه مشركين بدان تهديد شده اند
• گردش سايه اشياء نشانه خضوع و سجود موجودات در برابر خداست
• سجده جنبندگان آسمانها و زمين براى خدا به معناى خضوع وتذلل آنان در برابر خدا است
• توضيحى درباره استكبار در مقابل مخلوق و درمقابل خالق
• توضيحى درباره در مقابل مخلوق و در مقابل خالق
• وجه عدم استكبار عملى ملائكه در برابر خداى سبحان
• رد استدلال برخى به آيه : ((يخافون ربهم ...)) براىقول به اينكه ملائكه مكلف بوده خوف و رجا دارند وافضل از بشر هستند
• مقصود از جمله : ((لا تتخدوا الهين اثنين )) و معنايى كه از نهى از دو خدا گرفتن استفادهمى شود
• لازمه مالكيت مطلقه خدا اين است كه فقط او معبود و دين دائما از او باشد (له الدين و اصبا)
• در تنگناها و شدائد، اميد بستن به مسبب الاسباب و دست به دامان او شدن فطرى انسان است
• توضيح اينكه كفران نعمت غات و غرض شرك ورزيدن مشركين است
• مقصود از اينكه مشركين بخشى از روزى خود را نصيب ((ما لا يعملون )) قرار مى دهند
• منشاء و سبب اينكه مشركين ملائكه را مؤ نث و دختران خدا مى دانستند
• معناى جمله : ((و لهم ما يشتهون )) و گفتگوئى كه در مورد شده است
• حكايت دختر كشى مشركين و نكوهش آن
• ايمان به آخرت منبع همه خيرات و بركات و ايمان نداشتن به آخرت ريشه همه گناهاناست .
• منزه بودن خداى تعالى از هر قبيح عقلى و طبعى و از اتصاف به صفات ممكنات
• معناى جمله ((ولله المثل الاعلى ))
• اگر خدا مردم را به ظلمشان اخذ كند دابه اى روى زمين نخواهد ماند
• بيان ضعف استدلال به اين آيه براى قول به معصوم نبودن انبياء
• مراد از ((امم )) و ((اليوم )) در آيه : ((تالله لقد ارسلنا الى امم من قبلك ...))
• رواياتى كه در آنها اهل ذكر در جمله : ((فاسئلوااهل الذكر)) به اهل بيت عليهم السلام تفسير شده است
• بيان اينكه با توجه به سياق آيات مراد از اهل ذكراهل كتاب است و با قطع نظر از خصوص آيه مراداهل بيت عليهم السلام مى باشد
• چند روايت در معناى : ((فاسئلوا اهل الذكر))، ((افا من الذين مكروا))، ((له الدين واصبا)) و ((لله المثل الاعلى ))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- قرآن، کتابى نازل شده از سوى خداوند بر پیامبر(ص) (و ما أنزلنا علیک الکتب) «ال» در «الکتاب» عهد ذهنى بوده و مراد از آن قرآن کریم است.

۲- قرآن، از همان دوران اولیه نزول، به عنوان کتاب معرفى و شناخته شده است. (و ما أنزلنا علیک الکتب)

۳- هدف از نزول قرآن کریم، تبیین اختلافات عقیدتى مردم است. (و ما أنزلنا علیک الکتب إلاّ لتبیّن لهم الذى اختلفوا فیه)

۴- تبیین اختلافهاى عقیدتى مردم، از امور بسیار مهم و بایسته مورد توجه قرار دادن (و ما أنزلنا علیک الکتب إلاّ لتبیّن لهم الذى اختلفوا فیه)

۵- تبیین قرآن براى حل اختلافهاى عقیدتى مردم، از جمله وظایف پیامبر(ص) (و ما أنزلنا علیک الکتب إلاّ لتبیّن لهم الذى اختلفوا فیه)

۶- قرآن، براى حضور در عینیت جامعه، نیاز به تفسیر و تبیین از سوى عالم به آن دارد. (و ما أنزلنا علیک الکتب إلاّ لتبیّن لهم الذى اختلفوا فیه)

۷- بشر، براى رفع اختلافهاى عقیدتى و نیل به عقیده اى سالم و برتر، محتاج به وحى و تعالیم آسمانى است. (و ما أنزلنا علیک الکتب إلاّ لتبیّن لهم)

۸- پیامبر(ص) آگاه به حقایق قرآن کریم (و ما أنزلنا علیک الکتب إلاّ لتبیّن لهم)

۹- قرآن، کتاب هدایت و رحمت براى مؤمنان است. (و ما أنزلنا علیک الکتب ... هدًى و رحمة لقوم یؤمنون)

موضوعات مرتبط

• انسان: نیازهاى معنوى انسان ۷
• عقیده: اهمیت حل اختلاف عقیدتی ۴; تبیین اختلاف عقیدتی ۳; حل اختلاف عقیدتی ۵، ۷; عوامل تصحیح عقیده ۷
• علما: مسؤولیت علما ۶
• قرآن: اهمیت تبیین قرآن ۶; تاریخ قرآن ۲; تبیین قرآن ۵; رحمت قرآن ۹; فلسفه نزول قرآن ۳; نامهاى قرآن ۲; نزول قرآن ۱; نقش قرآن ۶; وحیانیت قرآن ۱; هدایتگرى قرآن ۳، ۹
• کتاب ۲:
• مؤمنان: رحمت بر مؤمنان ۹; هدایت مؤمنان ۹
• محمد(ص): علم محمد(ص) ۸; محمد(ص) و قرآن ۸; مسؤولیت محمد(ص) ۵; وحى به محمد(ص) ۱
• نیازها: نیاز به دین ۷; نیاز به وحى ۷