البقرة ٩٧

قُلْ‌ مَنْ‌ کَانَ‌ عَدُوّاً لِجِبْرِيلَ‌ فَإِنَّهُ‌ نَزَّلَهُ‌ عَلَى‌ قَلْبِکَ‌ بِإِذْنِ‌ اللَّهِ‌ مُصَدِّقاً لِمَا بَيْنَ‌ يَدَيْهِ‌ وَ هُدًى‌ وَ بُشْرَى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ‌

ترجمه

(آنها می‌گویند: «چون فرشته‌ای که وحی را بر تو نازل می‌کند، جبرئیل است، و ما با جبرئیل دشمن هستیم، به تو ایمان نمی‌آوریم!») بگو: «کسی که دشمن جبرئیل باشد (در حقیقت دشمن خداست) چرا که او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل کرده است؛ در حالی که کتب آسمانی پیشین را تصدیق می‌کند؛ و هدایت و بشارت است برای مؤمنان.»

بگو: هر كه دشمن جبرئيل باشد [در واقع دشمن خداست، چرا كه‌] او قرآن را به امر خدا بر قلب تو نازل كرد كه كتب آسمانى پيشين را تصديق مى‌كند و هدايت و بشارتى براى مؤمنان است

بگو: «كسى كه دشمن جبرئيل است [در واقع دشمن خداست‌] چرا كه او، به فرمان خدا، قرآن را بر قلبت نازل كرده است، در حالى كه مؤيد [كتابهاى آسمانى‌] پيش از آن، و هدايت و بشارتى براى مؤمنان است.»

بگو: هر کس با جبرئیل دشمن است، او به فرمان خدا قرآن را به قلب تو رسانید در حالی که تصدیق سایر کتب آسمانی می‌کند و برای اهل ایمان هدایت و بشارت است.

[آنان می گویند: چون جبرئیل، وحی را برای تو می آورد ما با او دشمنیم؛ بنابراین به تو ایمان نمی آوریم] بگو: هر که دشمن جیرئیل است [دشمن خداست] زیرا او قرآن را به فرمان خدا بر قلب تو نازل کرده است، در حالی که تصدیق کننده کتاب های پیش از خود و هدایت وبشارت برای مؤمنان است.

به آنان كه با جبريل دشمنى مى‌ورزند، بگو: اوست كه اين آيات را به فرمان خدا بر دل تو نازل كرده است تا كتابهاى ديگر آسمانى را تصديق كند و براى مؤمنان رهنمون و بشارت باشد.

بگو هر کس دشمن جبرئیل باشد [بداند] که جبرئیل آن را به دستور الهی بر دل تو نازل کرده است و آن همخوان کتابهایی است که پیشاپیش آن است و راهنما و مژده‌بخش مؤمنان است‌

بگو: هر كه دشمن جبرئيل باشد پس [بداند كه‌] او آن

(بعضی از آنان می‌گویند که: چون جبرئیل، دشمن ایشان، قرآن را برای محمّد می‌آورد، آنان با او دشمنی می‌ورزند و کتابش را قبول ندارند. ای پیغمبر! بدیشان) بگو: کسی که دشمن جبرئیل باشد (در حقیقت دشمن خدا است) زیرا که او به فرمان خدا قرآن را بر قلب تو نازل کرده است (نه این که خودسرانه دست به چنین امری زده باشد). قرآنی که کتابهای آسمانی پیشین را تصدیق می‌کند، و هدایت و بشارت برای مؤمنان است.

(به یهودیان) بگو: «کسی که دشمن جبرئیل بوده است (دشمن خداست). به‌راستی او [:جبرئیل]، به فرمان خدا، آن [:قرآن] را بر قلبت نازل کرده، در حالی که تصدیق‌کننده‌ی آنچه [:از کتاب‌های آسمانی] پیش روی اوست، و هدایت و بشارتی برای مؤمنان است.»

بگو هر کس دشمن جبرئیل باشد همانا او فرود آوردش بر دلت با دستوری از خدا مصدق آنچه پیش روی آن است و هدایت و بشارتی از برای مؤمنان‌

البقرة ٩٦	آیه ٩٧	البقرة ٩٨
سوره : سوره البقرة نزول : ٥ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«نَزَّلَهُ»: آن را نازل کرده است. مرجع (نَزَّلَ) جبرئیل، و مرجع (هُ) قرآن است. «قَلْبِ»: دل. تسمیه کلّ به اسم جزء است و مراد وجود انسان است. «بِإِذْنِ اللهِ»: با اجازه خدا. به فرمان خدا. «مُصَدِّقاً»: تصدیق‌کننده. حال ضمیر مفعولی (هُ) در (نَزَّلَهُ) است. «مَا بَیْنَ یَدَیْهِ»: آنچه پیش از آن کتابهای آسمانی بوده است. «هُدیً وَ بُشْرَی»: هدایت و بشارت. راهنما و مژده‌رسان. (هُدیً و بُشْرَی) عطف بر (مُصَدِّقاً) می‌باشند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ نُنَزِّلُ‌ مِنَ‌ الْقُرْآنِ‌ مَا هُوَ... (۲) نَزَلَ‌ بِهِ‌ الرُّوحُ‌ الْأَمِينُ‌ (۲) وَ لَوْ جَعَلْنَاهُ‌ قُرْآناً... (۵) وَ يَسْأَلُونَکَ‌ عَنِ‌ الرُّوحِ‌ قُلِ‌... (۱) نَزَلَ‌ بِهِ‌ الرُّوحُ‌ الْأَمِينُ‌ (۲)

إِنَ‌ الَّذِينَ‌ يَکْفُرُونَ‌... (۳) أُولٰئِکَ‌ هُمُ‌ الْکَافِرُونَ‌ حَقّاً... (۰) وَ مَا نَتَنَزَّلُ‌ إِلاَّ بِأَمْرِ... (۴) وَ إِنَّهُ‌ لَتَنْزِيلُ‌ رَبِ‌... (۱) عَلَى‌ قَلْبِکَ‌ لِتَکُونَ‌ مِنَ‌... (۲) قَالَ‌ لَنْ‌ أُرْسِلَهُ‌ مَعَکُمْ‌... (۱) کُلُ‌ الطَّعَامِ‌ کَانَ‌ حِلاًّ... (۵)

تفسیر

• آيات ۹۴ ۹۹ بقره
• ادامه محاجه با يهود و اثبات دروغگوئى آنان و ترسشان از مرگ
• امتحان يهود كه آيا در ادعاى خود كه زندگى قرين به سعادت آخرت را خاص خود مى داند راست مى گويد يا دروغ ؟
• يهود نسبت به هر ملت ديگرى نسبت به زندگى دنيا مريض تر است
• ((بصير)) يعنى عالم به ديدنى ها
• بهانه يهود براى عدم ايمان به قرآنهج البلاغه ما با جبرئيل دشمنيم
• وجه بكار بردن التفات در آيه شريفه
• بحث روايتى (شامل روايتى درباره دشمنى يهود با جبرئيل )
• كيفيت خواب رسول اللّه (ص )

• آيه ۹۷ - ۹۸
• آيه و ترجمه
• شان نزول
• تفسير:
• ملت بهانه جو!
• ((جبريل )) و ((ميكال ))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - عداوت و کینه توزى یهودیان با جبرئیل(ع) من کان عدواً لجبریل مراد از «من کان» - به دلیل آیات گذشته - یهودیان هستند.

۲ - جبرئیل، نازل کننده قرآن بر قلب پیامبر(ص) فإنه نزله على قلبک

۳ - جبرئیل، نه از سر خود بلکه به اذن خدا و فرمان او، قرآن را بر پیامبر(ص) فرود آورد. فإنه نزله على قلبک بإذن اللّه

۴ - فرشتگان، بدون اذن و فرمان خدا، امرى را انجام نمى دهند. فإنه نزله على قلبک بإذن اللّه

۵ - نزول قرآن بر پیامبر(ص) توسط جبرئیل، موجب دشمنى و کینه توزى یهود با او گردید. من کان عدواً لجبریل فإنه نزله على قلبک بإذن اللّه جمله «فانه ...» (جبرئیل به اذن خدا قرآن را بر قلب تو فرود آورد) بیانگر منشأ کینه توزى یهود با جبرئیل است.

۶ - تصور جاهلانه یهود در مورد جبرئیل و نظام وحى قل من کان عدواً لجبریل فإنه نزله على قلبک بإذن اللّه

۷ - قرآن، محتواى تورات را تأیید و راستى و درستى آن را تصدیق مى کند. مصدقاً لما بین یدیه برداشت فوق مبتنى بر این است که «مصدقاً» حال براى ضمیر مفعولى «نزله» - که مراد از آن قرآن است - باشد. مقصود از «ما بین یدیه» (کتابى که پیش از قرآن بوده است)، در آیه مورد بحث، تورات است.

۸ - وجود قرآن، گواه و شاهدى بر حقانیت تورات است.* مصدقاً لما بین یدیه تصدیق تورات از سوى قرآن (مصدقاً لما بین یدیه) محتمل است به این معنا باشد که: قرآن گواه صدق و درستى تورات است; یعنى، نزول قرآن موجب آن شد که اخبار و پیشگوییهاى تورات مبنى بر آمدن قرآن تحقق یابد. بنابراین قرآن مایه اثبات راستى و درستى تورات و گواه حقانیت آن است.

۹ - قرآن، هدایتگر اهل ایمان است. هدىً و بشرى للمؤمنین «هدىً» مصدر است و در اینجا به معناى اسم فاعل (هادى) مى باشد.

۱۰ - قرآن، بشارت دهنده اهل ایمان به سعادتمندى آنان در دنیا و آخرت و بشرى للمؤمنین «بشرى» به خبرى گفته مى شود که در آن سرور و فرح باشد و در آیه شریفه به معناى بشیر (بشارت دهنده)، است.

۱۱ - بازگشت دشمنى یهود با جبرئیل، به دشمنى با خداوند است. من کان عدواً لجبریل فإنه نزله على قلبک بإذن اللّه هر یک از حقایق بیان شده در جمله «فإنه نزله» تا «بشرى للمؤمنین» پاسخى به یهود در ارتباط با کینه توزى آنان با جبرئیل است. قید «بإذن اللّه» بیان مى دارد که جبرئیل به فرمان خدا، قرآن را براى پیامبر(ص) آورده است; پس اگر نزول قرآن مایه عداوت است باید شما یهودیان با خدا دشمنى کنید. بنابراین جواب جمله شرطیه «من کان ...» چنین مى شود: «فهو عدو اللّه».

۱۲ - دشمنى یهود با جبرئیل، در حقیقت دشمنى با تورات، دشمنى با مایه هاى هدایت بشر و دشمنى با پیام آور بشارت است. فإنه نزله ... مصدقاً لما بین یدیه و هدىً و بشرى للمؤمنین هر یک از توصیفهاى «مصدقاً ...» و «هدىً» و «بشرى للمؤمنین» همانند «بإذن اللّه» مى تواند پاسخى نقضى به یهودیان کینه توز با جبرئیل باشد; یعنى، دشمنى کردن با آورنده قرآن - که دین و کتاب شما را تأیید مى کند، مایه هدایت بشر است و به سعادتها بشارت مى دهد - در واقع دشمنى کردن با تورات و ... است.

۱۳ - نازل شدن قرآن به فرمان خدا، دلیلى بر ناروایى عداوت یهود با جبرئیل است. من کان عدواً لجبریل فإنه نزله على قلبک بإذن اللّه برداشت فوق بر این اساس است که قید «بإذن اللّه» پاسخى حلّى در ارتباط با عداوت یهود با جبرئیل باشد; یعنى، او به فرمان خدا قرآن را بر قلب پیامبر(ص) نازل کرد و کسى که فرمان خدا را اطاعت کند، نباید در نزد معتقدان به خدا مبغوض باشد.

۱۴ - تأیید تورات از سوى قرآن، دلیلى بر بیجا بودن دشمنى یهود با پیام آور وحى (جبرئیل) است. فإنه نزله على قلبک بإذن اللّه مصدقاً لما بین یدیه «مصدقاً لما بین یدیه» (قرآن درستى تورات را تأیید مى کند) در پاسخ به یهودیان دشمن جبرئیل، این نکته را بیان مى کند که جبرئیل حقیقتى را آورد که دین و کتاب شما را تصدیق مى کند و شاهد راستى و درستى آن است و لذا نا به جاست که با نازل کننده آن (جبرئیل) دشمنى کنید.

۱۵ - هدایتگرى و بشارت دهندگى قرآن، دلیلى بر نابه جابودن عداوت یهود با نازل کننده آن (جبرئیل) است. فإنه نزله على قلبک ... هدىً و بشرى للمؤمنین عبارت «هدىً و بشرى» نیز همانند «مصدقاً» حاوى این نکته است که جبرئیل معارفى را به پیامبر(ص) القا کرد که بشارت دهنده و هدایتگر است و لذا دشمنى کردن با او، نمى تواند توجیه معقولى داشته باشد.

موضوعات مرتبط

• تورات: تصدیق تورات ۷، ۸، ۱۴; دلایل حقانیت تورات ۷، ۸
• جبرئیل: انقیاد جبرئیل ۳; دشمنان جبرئیل ۱; نقش جبرئیل ۲، ۳، ۵، ۱۴، ۱۵
• خدا: اذن خدا ۳، ۴; اوامر خدا ۱۳
• دشمنى: دشمنى با تورات ۱۲; دشمنى با هدایتگران ۱۲; فلسفه دشمنى با جبرئیل ۵; ناپسندى دشمنى با جبرئیل ۱۳، ۱۴، ۱۵
• قرآن: بشارت قرآن ۱۰، ۱۵; قرآن و تورات ۷، ۸، ۱۴; کیفیت نزول قرآن ۲، ۳، ۵; گواهى قرآن ۷، ۸; نزول قرآن ۱۳، ۱۵; نقش قرآن ۸، ۹، ۱۰، ۱۵; هدایتگرى قرآن ۹، ۱۵
• مؤمنان: بشارت به مؤمنان ۱۰; سعادت اخروى مؤمنان ۱۰; سعادت دنیوى مؤمنان ۱۰; هدایت مؤمنان ۹
• محمّد(ص): وحى به قلب محمّد(ص) ۲
• ملائکه: انقیاد ملائکه ۴; محدوده عمل ملائکه ۴
• یهود: دشمنى یهود با جبرئیل ۱، ۵، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵; دشمنى یهود با خدا ۱۱; عقیده یهود ۶; عوامل دشمنى یهود ۵; یهود و جبرئیل ۶; یهود و وحى ۶