هود ٨

وَ لَئِنْ‌ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ‌ الْعَذَابَ‌ إِلَى‌ أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ لَيَقُولُنَ‌ مَا يَحْبِسُهُ‌ أَلاَ يَوْمَ‌ يَأْتِيهِمْ‌ لَيْسَ‌ مَصْرُوفاً عَنْهُمْ‌ وَ حَاقَ‌ بِهِمْ‌ مَا کَانُوا بِهِ‌ يَسْتَهْزِءُونَ‌

ترجمه

و اگر مجازات را تا زمان محدودی از آنها به تأخیر اندازیم، (از روی استهزا می‌گویند: «چه چیز مانع آن شده است؟!» آگاه باشید، آن روز که (عذاب) به سراغشان آید، از آنها بازگردانده نخواهد شد؛ (و هیچ قدرتی مانع آن نخواهد بود؛) و آنچه را مسخره می‌کردند، دامانشان را می‌گیرد!

و اگر عذاب را تا چند گاهى از آنان به تأخير اندازيم، [به ريشخند] خواهند گفت: چه چيزى مانع آن مى‌شود؟ آگاه باش، روزى كه عذابشان فرا رسد از آنها بازگردانده نشود، و آنچه مسخره‌اش مى‌كردند آنها را فرا گيرد

و اگر عذاب را تا چندگاهى از آنان به تأخير افكنيم، حتماً خواهند گفت: «چه چيز آن را باز مى‌دارد؟» آگاه باش، روزى كه [عذاب‌] به آنان برسد از ايشان بازگشتنى نيست، و آنچه را كه مسخره مى‌كردند آنان را فرو خواهد گرفت.

و اگر ما عذاب را از آن منکران معاد تا وقت معین (هنگام مرگ) به تعویق اندازیم آنها گویند: چه موجب تأخیر عذاب شده؟ آگه باشند که چون هنگام عذاب برسد هرگز از آنان بازگردانده نشود و آنچه بدان تمسخر می‌کردند سخت آنان را فرا گیرد.

و اگر عذاب را از آنان تا مدتی اندک به تأخیر اندازیم، مسلماً [از روی استهزا] خواهند گفت: چه عاملی آن را [از آمدن] باز می دارد؟! آگاه باشید! روزی که عذاب به آنان رسد، از آنان بازگشتنی و بازداشتنی نیست و عذابی را که همواره مسخره می کردند، آنان را فراخواهد گرفت.

و اگر چندگاهى عذابشان را به تأخير بيفكنيم مى‌پرسند: چه چيز مانع آن شده است؟ آگاه باشيد چون عذابشان فرا رسد، آن را باز نگردانند، و آنچه مسخره‌اش مى‌كردند آنان را در بر خواهد گرفت.

و اگر عذاب را به مدت اندکشماری به تاخیر اندازیم، خواهند گفت چه چیزی آن را بازداشت؟ بدانید روزی که بر آنان فرود آید، از آنان بازداشته نمی‌گردد، و آنچه به ریشخند می‌گیرند فرو می‌گیردشان‌

و اگر عذاب را از آنان تا مدّتى چند به تأخير اندازيم، [به ريشخند] خواهند گفت: چه چيز آن را باز مى‌دارد؟ آگاه باشيد، روزى كه آنان را فرارسد از آنها باز گردانده نشود و آنچه بدان ريشخند مى‌كردند آنان را فراگيرد.

اگر عذاب را تا مدّت زمان محدودی (که پایان عمر جهان و آغاز قیامت است) به تأخیر اندازیم، (از روی استهزاء) می‌گویند: چه چیز مانع آن (از رسیدن به ما الآن) شده است؟ (اگر وعده‌ی خدا راست است، عذاب را همین الآن بر سر ما بیاورد و ما را مهلت ندهد). هان! روزی عذاب به سراغ آنان می‌آید و دیگر از ایشان دور نمی‌گردد (و دست از سرشان برنمی‌دارد) وچیزی را که در (دنیا) مسخره می‌کردند، از هر سو دربرشان می‌گیرد.

و اگر همواره عذاب را تا زمانی چند از آنان به تأخیر اندازیم، بی‌چون همی خواهند گفت: «چه چیزی آن را (از ما) باز می‌دارد؟» هان! روزی که (عذاب) به آنان در رسد، آن را بازگشتی نیست و آنچه را که مسخره می‌کرده‌اند (همان) آنان را فراخواهد گرفت.

و اگر دور کنیم از ایشان عذاب را تا امّتی شمرده گویند چه بازدارد آن را همانا روزی که می‌آید ایشان را نیست برگرداننده از ایشان و فرود آمد بر ایشان آنچه بودند بدان استهزاءکنان‌

هود ٧	آیه ٨	هود ٩
سوره : سوره هود نزول : ٨ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أُمَّةٍ»: مدّتی از زمان (نگا: یوسف / ). «مَعْدُودَةٍ»: اندک. کم (نگا: یوسف / ). «یَحْبِسُهُ»: آن را باز می‌دارد و به تأخیر می‌اندازد. «یَوْمَ»: روزی. مراد قیامت است. «مَصْرُوف»: برگردانده. دفع شده. «حَاقَ بِهِمْ»: آنان را فرو گرفت. ایشان را احاطه کرد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

کُنْتُمْ‌ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ‌... (۲) لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ‌ أَهْلِ‌... (۲) وَ مِنْ‌ قَوْمِ‌ مُوسَى‌ أُمَّةٌ... (۱) وَ لِکُلِ‌ أُمَّةٍ رَسُولٌ‌ فَإِذَا جَاءَ... (۱) وَ قَالَ‌ الَّذِي‌ نَجَا مِنْهُمَا وَ... (۲) وَ لَقَدْ بَعَثْنَا فِي‌ کُلِ‌ أُمَّةٍ... (۲) إِنَ‌ إِبْرَاهِيمَ‌ کَانَ‌ أُمَّةً... (۲) وَ لَمَّا وَرَدَ مَاءَ مَدْيَنَ‌ وَجَدَ... (۲) وَ کَذٰلِکَ‌ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۶ - ۵، سوره هود
• پنهان شدن مشركين براى پرهيز از روبرو شدن با دعوت پيامبر (ص )
• خداوند متعال ضامن رزق همه جنبندگان است
• روزى دادن از افعال مختص خدا و حقى است كه برخورد واجب كرده است
• معناى ((سماء)) و مراد از ((سموات ))
• منظور از خلقت سموات و ارض در شش روز (هو الذى خلق السموات و الارض ستة ايام )
• معناى جمله : ((و كان عرشه على الماء))
• امورى كه در قرآن به عنوان هدف از خلقت ، از آنها ياد شده و از آن جمله است آزمايش وتميز نيكوكار از بدكار
• استنتاج وجود ملائكه قبل از خلقت آسمانها و زمين ، از جمله : ((و كان عرشه على الماء)) وبررسى و رد اساس و مبناى اين نظر
• جهات حسن و مصلحت بر اراده و افعال ما حاكم است و خداوندجل شاءنه تحت تاءثير و حكومت آن جهات و هيچ چيز ديگر نيست
• مراد از كفار از اينكه مساءله معاد و بعث بعد از مرگ سحر خواندند
• مقصود از كلمه امت در آيه : ((و لئن اخرنا عنهم العذاب الى امة معدودة )) و وجوهى كه درمعناى آن گرفته شده است
• هر نعمتى كه خدا اعطا مى كند، رحمتى از او است و بشر طلبكار آن نبوده تا با گرفتن آننوميد شده ، كفران بورزد
• عذابى كه كفار آنرا مسخره مى كردند آنان را فرا خواهد گرفت
• هر نعمتى كه كه خدا عطا مى كند، رحمتى از اوست و بشر طلبكار آن نبوده تا با گرفتنآن نوميد شده ، كفران بورزد
• انسان تنگ نظر و كوته بين است ، در شدت و بلا، نوميد و كفور و در نعمت و رفاه ،سرمست و بالنده است . جز صابران نيكوكردار...
• صبر و عمل صالح انسان را از آن دو طبيعت مذموم مى رهانند، و صبر وعمل صالح منفك از ايمان نيستند
• توضيح درباره خطاب به رسول خدا (ص ) در: ((فعلك تارك بعض ما يوحى اليك...)) و معنايى كه از اين خطاب فهميده مى شود
• مثالى براى فهم وجه خطاب مذكور و اينكه در آن خطاب بطور جدىاحتمال ترك ابلاغ ، داده نشده
• چون و چراى كفار درباره نزول قرآن و جواب خداى تعالى به آنان
• اگر مى پنداريد قرآن افتراء بسته بر خدا است ، شما نيز از عهده اين افتراء برآييد!
• شرحى در مورد اينكه تحدى و مبارزه طلبى قرآن ، همه جانبه است و علاوه بر فصاحت وبلاغت شامل معانى و معارف قرآن نيز هست
• سه وجه در بطلان قول مذكور
• بررسى پاسخ ‌هايى كه به اشكال مربوط به اينكه چرا در آغاز، به يك سوره و سپسبه ده سوره تحدى شده است ، داده اند
• پاسخ مفسرى كه سوره مورد بحث در تحدى را منحصر به سوره هاى طولانى مى داند.
• پاسخ ما به اشكال مربوط به اختلاف در پيشنهادهاى قرآن در مواردى كه تحدى و مبارزهطلبى كرده است
• مقصود از بلاغت قرآن ، بلاغت مصطلح بين علماء بلاغت و ادب نيست
• اختلاف در موارد تحدى ، به اختلاف در اغراض و خصوصيات آن موارد برمى گردد
• عدد ده در: ((فاءتوا بعشر سور مثله )) خصوصيتى ندارد و دلالت بر كثرت و تعدد دارد
• طرح اين اشكال كه صرف ناتوانى بشر در آوردنمثل قرآن ، دليل بر آن نمى شود كه قرآن از ناحيه خدا است . و پاسخ بدان
• با عجز خود و اسبابى كه بدان معتقديد، از آوردنمثل قرآن ، راهى جز يقين به الهى بودن قرآن نمى ماند
• معناى اينكه : ((قرآن به علم خدا نازل شده )) و وجوهى كه در اين باره گفته شده است
• بيان اينكه خطاب در جمله : فهل انتم مسلمون )) متوجه مشركين است و رد سخنان ديگرى كهدر اين باره گفته شده است
• مراد از توفيه اعمال(اعمال آنان را به آنان برمى گردانيم ) و بيان اينكه نتيجهعمل تابع اسباب و عوامل پديد آورنده عمل است
• بحث روايتى
• (شامل رواياتى در ذيل آيات گذشته )
• رواياتى در مورد رزاق بودن خداى تعالى و تقدير روزى براى همه
• دو روايت از امام باقر و امام صادق (عليهما السلام )، مربوط به طلب روزىحلال از راه كار و تلاش
• چند روايت درباره خلقت آسمانها و زمين و جمله : ((و كان عرشه على الماء))
• رواياتى در ذيل جمله : ((ليبلوكم ايكم احسن عملا)) و بيان مراد از نيكوكارتر بودن .
• دو روايت درباره اينكه مراد از ((امت معدوده )) در آيه شريفه ، امام زمان (ع ) و اصحاباويند
• روايتى در مورد تقسيم امت محمد (ص ) در روز قيامت به سه دسته و حبطاعمال دو د دو دسته از آنان

• آيه ۸ - ۱۱
• آيه و ترجمه
• تفسير :
• نكته ها :
• امت معدوده و ياران مهدى (عليه السلام )
• چهار پديده كوتاه فكرى
• ميزان كم ظرفيتى
• نعمتها همه موهبت است
• اعمال نيك دو اثر دارد

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- کافران به قرآن و پیامبر(ص) و قیامت ، مستحق عذاب دنیوى اندو به آن تهدید شده اند. (و لئن أخّرنا عنهم العذاب) جمله «ما یحبسه» (چه چیز مانع نزول آن عذاب است؟) مى رساند که مراد از «العذاب» عذاب دنیوى است و نیز حکایت از این دارد که کفرپیشگان ، به آن عذاب تهدید شده بودند.

۲- زمانهاى تعیین شده براى عذابها و وعیدهاى خداوند ، قابل تأخیر و به تعویق افتادن است. (و لئن أخّرنا عنهم العذاب) کلمه تأخیر (مصدر أخّرنا) گاهى به معناى قرار دادن چیزى در زمان بعد است و گاهى به معناى به تعویق انداختن و از زمان تعیین شده دیرتر آوردن است. برداشت فوق ، براساس معناى دوم است. جمله «ما یحبسه» مى تواند مؤید این معنا باشد.

۳- زمان تأخیر و تعویق عذاب کافران ، زمانى اندک است. (و لئن أخّرنا عنهم العذاب إلى أُمّة معدودة) کلمه «اُمّة» در آیه شریفه ، به معناى وقت و زمان است.

۴- کفرپیشگان ، تأخیر عذاب را نشانه بى پایه بودن تهدیدهاى پیامبر دانسته و آنها را به استهزا مى گیرند. (لئن أخّرنا ... لیقولنّ ما یحبسه) استفهام در جمله «ما یحبسه» به قرینه «ماکانوا به یستهزءون» به داعى استهزا و تمسخر ایراد شده است. بنابراین «لیقولنّ ...;»; یعنى ، از سر استهزا و تمسخر مى پرسند: چه چیز مانع نزول آن عذاب و تحقق تهدیدها شده است؟

۵- کفرپیشگان ، در زمانى نه چندان دور به عذاب الهى گرفتار خواهند شد. (إلى أُمّة معدودة ... ألا یوم یأتیهم لیس مصروفاً عنهم) ضمیر فاعلى در «یأتیهم» به عذاب برمى گردد و «یوم» ظرف براى «مصروفاً» است.

۶- عذاب الهى پس از نزول بر کفرپیشگان، از آنان برداشته نخواهد شد. (ألا یوم یأتیهم لیس مصروفاً عنهم)

۷- عذاب الهى ، کفرپیشگان را احاطه خواهد کرد. (ألا یوم یأتیهم ... و حاق بهم ما کانوا به یستهزءون) جمله «حاق بهم» عطف بر «لیس مصروفاً» است و به قرینه «یأتیهم» فعل ماضى «حاق» به معناى مضارع «یحیق» (احاطه خواهد کرد) مى باشد. مراد از «ما کانوا ...» عذابهاى الهى است.

۸- کفرپیشگان ، در صورت مواجه شدن با عذابهاى الهى ، از نجات دادن خویش ناتوان خواهند بود. (و حاق بهم ما کانوا به یستهزءون) جمله «لیس مصروفاً عنهم» بیان مى دارد که عذاب از کفرپیشگان بازگردانده نمى شود و جمله «حاق بهم ...» به این نکته اشاره مى کند که آنان نیز نمى توانند از عذاب بگریزند.

۹- کفرپیشگان ، عذابهاى موعود از ناحیه پیامبران را همواره به استهزا و تمسخر مى گیرند. (و حاق بهم ما کانوا به یستهزءون)

موضوعات مرتبط

• انبیا: استهزاگران انبیا ۹; استهزاى تهدیدهاى انبیا ۹
• خدا: احاطه عذابهاى خدا ۷; استهزاىوعیدهاى خدا ۹ ; تأخیر در عذابهاى خدا ۲;تأخیر در وعیدهاى خدا ۲;عذابهاى خدا ۵،۶
• عذاب: انذار از عذاب دنیوى ۱; اهل عذاب ۱
• قرآن: کافران به قرآن ۱
• قیامت: کافران به قیامت ۱
• کافران: استهزاهاى کافران ۴، ۹; بینش کافران ۴; تأخیر عذاب کافران ۳; تداوم عذاب کافران ۶; تهدید کافران ۱; حتمیت عذاب کافران ۵، ۸; عجز کافران ۸; عذاب کافران ۷; کافران و محمد(ص) ۴;کافران هنگام عذاب ۸; ویژگیهاى کافران ۹
• محمد(ص): استهزاگران محمد(ص)۴; استهزاى تهدیدهاى محمد(ص) ۴; کافران به محمد(ص)۱