الأنفال ٢٩

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا إِنْ‌ تَتَّقُوا اللَّهَ‌ يَجْعَلْ‌ لَکُمْ‌ فُرْقَاناً وَ يُکَفِّرْ عَنْکُمْ‌ سَيِّئَاتِکُمْ‌ وَ يَغْفِرْ لَکُمْ‌ وَ اللَّهُ‌ ذُو الْفَضْلِ‌ الْعَظِيمِ‌

ترجمه

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله‌ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرارمی‌دهد؛ (روشن‌بینی خاصّی که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت؛) و گناهانتان را می‌پوشاند؛ و شما را می‌زمرزد؛ و خداوند صاحب فضل و بخشش عظیم است!

اى مؤمنان! اگر از خداوند پروا كنيد، براى شما نيروى تشخيص حق از باطل قرار مى‌دهد و بدى‌هايتان را مى‌پوشاند و شما را مى‌آمرزد و خداوند صاحب بخشش بزرگ است

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر از خدا پروا داريد، براى شما [نيروى‌] تشخيص [حق از باطل‌] قرار مى‌دهد؛ و گناهانتان را از شما مى‌زدايد؛ و شما را مى‌آمرزد؛ و خدا داراى بخشش بزرگ است.

ای اهل ایمان، اگر خدا ترس و پرهیزکار شوید خدا به شما فرقان بخشد (یعنی دیده بصیرت دهد تا به نور باطن حق را از باطل فرق گذارید) و گناهان شما را بپوشاند و شما را بیامرزد، که خدا دارای فضل و رحمت بزرگ است.

ای اهل ایمان! اگر [در همه امورتان] از خدا پروا کنید، برای شما [بینایی و بصیرتی ویژه] برای تشخیص حق از باطل قرار می دهد، و گناهانتان را محو می کند، و شما را می آمرزد؛ و خدا دارای فضل بزرگ است.

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر از خدا بترسيد شما را بصيرت شناخت حق از باطل دهد و گناهانتان را بزدايد و شما را بيامرزد، كه صاحب فضل و كرمى بزرگ است.

ای مؤمنان اگر از خداوند پروا کنید برای شما [پدیده‌ای‌] جداکننده حق از باطل پدید آورد و سیئات شما را بزداید و شما را بیامرزد، و خداوند بخشنده و بخشاینده بزرگ است‌

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر از خدا پروا داشته باشيد براى شما مايه تميز [ميان حق و باطل‌] قرار مى‌دهد و بديهاتان را از شما مى‌زدايد و شما را مى‌آمرزد و خدا، خداوند فزونى و بخشش بزرگ است.

ای مؤمنان! اگر از خدا (بترسید و از مخالفت فرمان او) بپرهیزید، خدا بینش ویژه‌ای به شما می‌دهد که در پرتو آن حق را از باطل می‌شناسید، و گناهانتان را می‌زداید و شما را می‌آمرزد، چرا که یزدان دارای فضل و بخشش فراوان است.

هان ای کسانی که ایمان آوردید! اگر از خدا پروا بدارید برای شما (نیرویی در) جداسازی (حق از باطل) قرار می‌دهد و گناهانتان را از شما جبران می‌کند و برای شما پوشش می‌نهد، و خدا دارنده‌ی فضل بزرگ است.

ای آنان که ایمان آوردید اگر بترسید خدا را بنهد برای شما جداکننده‌ای و بزداید از شما گناهان شما را و بیامرزد شما را و خدا است دارای فضلی بزرگ‌

الأنفال ٢٨	آیه ٢٩	الأنفال ٣٠
سوره : سوره الأنفال نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«فُرْقَاناً»: نصرت و پیروزی، چون دشمنان را از دوستان و محق را از مبطل جدا می‌سازد. بینش و روشن‌بینی، چون بدان حق از باطل شناخته می‌شود. این واژه مصدر ثلاثی مجرّد است و برای مبالغه به کار می‌رود.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا إِذَا... (۳) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا اتَّقُوا... (۴) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا اتَّقُوا... (۶)

تفسیر

• آيات ۲۹ - ۱۵، سوره انفال
• بيان آيات شريفه متضمن دستوراتى راجع به جهاد اسلامى و نهى از فرار از جنگ
• پيروزى مسلمين در جنگ بدر مرهون عنايت الهى و امدادهاى غيبى بوده است (...و ما رميت اذا رمين...)
• معناى (( الذين قالوا سمعنا و هم لا يسمعون )) و اينكه مراد از آن در آيه شريفه چه كسانى است
• بدترين جنبندگان ، كر و لالهايى هستند كه تعقل نمى كنند
• شرحى در مورد (( حيات )) و اقسام آن از نظر قرآن ، در ذيل آيه شريفه : (( استجيبوا لله وللرسول اذا دعاكم و لما يحييكم ))
• آيه شريفه ناظر به زندگى حقيقى انسان است كه اشرف واكمل از حيات دنيوى است و با علم و عمل درك مى شود
• وجوهى كه درباره مراد از آنچه رسول الله (ص ) بدان دعوت مى كند و موجب احياء است گفته شده است
• معناى (( قلب )) در قرآن كريم و توضيح درباره جمله : (( ان اللهيحول بين المرء و قبله ))
• از آنجا كه خدا مالك حقيقى تمام موجودات است و انسان به تمليك او مالك مى شود، پس خداوند ميان انسان و متعلقات او حائل و رابط است
• براى ترك اجابت دعوت پيامبر (ص ) هيچ عذرى مقبولنيست
• از آنجا كه دلها مسخر خداوند است ، غرور به خاطر تمايل قلب به صلاح و تقوا، و ياءس و نوميدى از عدم اقبال قلب به خيرات و صالحات بى مورد است
• اشاره به اينكه آيه شريفه : (( ان الله يحول بين المرء و قبله )) از جامع ترين آيات قرآنى است
• فتنه اى كه دامنه آن همه را (ظالمين وفتنه اى كه دامنه آن همه را (ظالمين و غير ظالمين )فرا مى گيرد و از آن زنهار داده شده است عبارتست از اختلاف داخلى بين امت
• معناى آيه شريفه : (( واتقوا فتنة لاتصيبن الذين ظلموا منكم خاصه )) بنابر قرائت مشهورو بنابر قرائت (( لتصيبن ))
• روزگار استضعاف و نگرانى خود و تاءييد و يارى خدا را بياد آوريد
• معناى : (( و تخونوا اماناتكم و انتم تعلمون )) در آيه شريفه كه از خيانت به خدا و رسول (ص ) نهى مى كند
• نهى از خيانت به خدا و رسول (ص ) ناظر به عمل بعضى از مسلمين بوده است كه تصميمات سرى را به دشمن اطلاع مى داده اند
• (در ذيل آيات مربوط به جنگ بدر)
• عدم اختصاص نهى از فرار از جنگ به جنگ بدر و سخن صاحب المنار در اين باره
• اشكال سخن صاحب المنار
• رواياتى در مورد شاءن نزول آيه : (( و ما رميت اذ رميت و لكن اله رمى ))
• چند روايت در معناى : (( واعملوا ان الله يحول بين المرء و قبله ))
• رواياتى در ذيل آيه شريفه : (( واتقوا فتنة لا تصيبن الذين ظلموا منكم خاصه ))
• چند روايت در مورد شاءن نزول آيه : (( يا ايها الذين آمنوا لاتخوفوا اللهوالرسول ... ))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند، مؤمنان را به رعایت تقوا و پرهیز از مخالفت با وى فراخوانده است. (یأیها الذین ءامنوا إن تتقوا اللّه یجعل لکم فرقانا)

۲- رعایت تقوا و ترس از خداوند، موجب بهره مند شدن از بصیرتى ویژه و خدادادى براى شناخت حق و باطل (یأیها الذین ءامنوا إن تتقوا اللّه یجعل لکم فرقانا) نکره آمدن کلمه «فرقانا» حکایت از آن دارد که این بصیرت خدادادى بصیرتى ویژه و غیر از عقل و فطرت و مانند آن است که خداوند به عموم انسانها عطا فرموده است.

۳- انسانهاى بى تقوا، محروم از دستیابى به بصیرت ویژه الهى براى تمییز حق و باطل و شناخت حقایق (إن تتقوا اللّه یجعل لکم فرقانا)

۴- تأثیر عملکرد انسان در بینش او (إن تتقوا اللّه یجعل لکم فرقانا)

۵- موفقیت مؤمنان در آزمونشان از طریق مال و فرزند در گرو تقواپیشگى و نیازمند به بینشى الهى (و اعلموا أنما أمولکم و أولدکم فتنة ... إن تتقوا اللّه یجعل لکم فرقانا) طرح بصیرت و ابزار شناخت ویژه به عنوان ثمره تقوا، پس از تأکید بر آزمون مؤمنان به وسیله مال و فرزند، مى تواند اشاره به این باشد که تنها با تقواپیشگى و بصیرت خاص مى توان رضایت الهى را در چگونه برخورد کردن با مال و فرزند تشخیص داد.

۶- رعایت تقوا و ترس از خدا، موجب زدایش گناهان و آمرزش آنهاست. (یأیها الذین ءامنوا إن تتقوا اللّه ... یکفر عنکم سیئاتکم و یغفر لکم) تکفیر (مصدر یکفر) و غفران (مصدر یغفر)، هر دو به معناى پوشانیدن و مستور ساختن است و مراد از آن زدایش و آمرزش است.

۷- گناه، داراى آثار سوء اجتماعى و روحى، علاوه بر کیفر الهى (یکفر عنکم سیئاتکم و یغفر لکم) از آنجا که تکفیر و غفران سیئات به یک معناست، مى توان تکرار آن را اشاره به آثار دنیوى گناهان (آثار سوء اجتماعى، روحى و ... ) و آثار اخروى آنها دانست. که در صورت تقواپیشگى خداوند گناهان را مى آمرزد و هر دو نوع اثر را مى زداید.

۸- خداوند داراى فضل و بخشش بیکران (و اللّه ذوالفضل العظیم)

۹- شمول غفران الهى بر مؤمنان تقواپیشه، نمود فضل عظیم خداوند (و یغفر لکم و اللّه ذوالفضل العظیم) جمله «و اللّه ... » مى تواند به منزله تعلیلى بر اعطاى پاداشهاى بیان شده باشد.

۱۰- اعطاى بصیرت ویژه به تقواپیشگان و بخشش گناه آنان، تفضلى از جانب خداست، نه پاداش استحقاقى آنان. (یجعل لکم فرقانا ... و اللّه ذوالفضل العظیم)

۱۱- خداوند، مؤمنان تقواپیشه را علاوه بر اعطاى بصیرت و بخشش گناهان، از موهبتهاى دیگر نیز بهره مند خواهد کرد. (یجعل لکم فرقانا ... و اللّه ذوالفضل العظیم) برداشت ف--وق مبتنى بر این احتمال است که جمله «و ال-لّه ... » مستانفه باشد نه بیانگر تعلیل.

موضوعات مرتبط

• امتحان: با فرزند ۵ ; امتحان با مال ۵ ; موفقیت در امتحان ۵
• باطل: تشخیص باطل ۲، ۳
• بصیرت: آثار بصیرت ۵ ; اعطاى بصیرت ۱۰، ۱۱ ; اهمیت بصیرت ۳ ; عوامل بصیرت ۲، ۴ ; محرومیت از بصیرت ۳
• بی‌تقوایى: آثار بی‌تقوایى ۳
• ترس: آثار ترس از خدا ۲، ۶
• تقوا: آثار تقوا ۲، ۵، ۶ ; اهمیت تقوا ۱
• حق: تشخیص حق ۲، ۳
• خدا: آمرزش خدا ۹ ; دعوت خدا ۱ ; عصیان از خدا ۱ ; عطایاى خدا ۱۱ ; فضل خدا ۸، ۹، ۱۰
• عصیان: اجتناب از عصیان ۱
• عمل: آثار عمل ۴ ; عمل و عقیده ۴
• گناه: آثار اجتماعى گناه ۷ ; آثار روحى گناه ۷ ; آمرزش گناه ۱۰، ۱۱ ; عوامل تکفیر گناه ۶ ; کیفر گناه ۷ ; موجبات آمرزش گناه ۶
• مؤمنان: آمرزش مؤمنان ۹، ۱۱ ; امتحان مؤمنان ۵ ; بصیرت مؤمنان ۱۱ ; مسؤولیت مؤمنان ۱ ; مؤمنان متقى ۹، ۱۱
• متقین: بصیرت متقین ۱۰ ; پاداش متقین ۱۰، ۱۱