الأعراف ١٣٤

وَ لَمَّا وَقَعَ‌ عَلَيْهِمُ‌ الرِّجْزُ قَالُوا يَا مُوسَى‌ ادْعُ‌ لَنَا رَبَّکَ‌ بِمَا عَهِدَ عِنْدَکَ‌ لَئِنْ‌ کَشَفْتَ‌ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَ‌ لَکَ‌ وَ لَنُرْسِلَنَ‌ مَعَکَ‌ بَنِي‌ إِسْرَائِيلَ‌

ترجمه

هنگامی که بلا بر آنها مسلط می‌شد، می‌گفتند: «ای موسی! از خدایت برای ما بخواه به عهدی که با تو کرده، رفتار کند! اگر این بلا را از ما مرتفع سازی، قطعاً به تو ایمان می‌آوریم، و بنی اسرائیل را با تو خواهیم فرستاد!»

و چون بلا بر آنها واقع شد، گفتند: اى موسى! پروردگار خويش را بدان عهدى كه با تو دارد براى ما بخوان كه: اگر عذاب را از ما بردارى قطعا به تو ايمان مى‌آوريم و حتما بنى اسرائيل را با تو مى‌فرستيم

و هنگامى كه عذاب بر آنان فرود آمد، گفتند: «اى موسى، پروردگارت را به عهدى كه نزد تو دارد براى ما بخوان، اگر اين عذاب را از ما برطرف كنى حتماً به تو ايمان خواهيم آورد و بنى‌اسرائيل را قطعاً با تو روانه خواهيم ساخت.»

و چون بلا بر آنها واقع شد گفتند که ای موسی، خدایت را به عهدی که با تو دارد بخوان (تا این عذاب و بلا را از ما دور کند)، که اگر رفع بلا کردی البته ایمان به تو می‌آوریم و بنی اسرائیل را به همراهی تو می‌فرستیم.

و هرگاه عذاب بر آنان فرود آمد، گفتند: ای موسی! پروردگارت را به پیمانی که با تو دارد [و آن مستجاب کردن دعای توست] برای ما بخوان که اگر این عذاب را از مابرطرف کنی یقیناً به تو ایمان می آوریم و بنی اسرائیل را با تو روانه می کنیم.

و چون عذاب بر آنها فرود آمد، گفتند: اى موسى، بدان عهدى كه خدا را با تو هست او را بخوان، كه اگر اين عذاب از ما دور كنى به تو ايمان مى‌آوريم و بنى‌اسرائيل را با تو مى‌فرستيم.

و چون بلا بر سرشان آمد گفتند ای موسی برای ما از پروردگارت بخواه که با پیمانی که با تو دارد [بر ما رحمت آورد] که اگر بلا را از ما بگردانی، به تو ایمان می‌آوریم و بنی‌اسرائیل را همراهت می‌فرستیم‌

و چون عذاب بر آنان فروآمد، گفتند: اى موسى، خداى خويش را به آن پيمانى كه با تو دارد- كه چون او را بخوانى اجابت كند- بخوان، كه اگر اين عذاب را از ما بردارى براستى به تو ايمان مى‌آوريم و بى‌گمان فرزندان اسرائيل را با تو مى‌فرستيم.

هر زمان که عذابی (از عذابهای پنجگانه‌ی مذکور) بر آنان واقع می‌شد (از شدّت تأثیر و فزونی تألّم آن) می‌گفتند: ای موسی! برای ما خدای خود را به فریاد خوان و از او درخواست کن که به عهدی که با تو بسته است وفا کند (که عهد نبوّت و رسالت است). اگر عذاب را از ما برداری، سوگند می‌خوریم که به تو ایمان بیاوریم و (همان گونه که خواسته‌ای) بنی‌اسرائیل را همراه تو می‌فرستیم (و آنان را آزاد می‌سازیم تا به یگانه‌پرستی مشغول شوند).

و هنگامی که اضطراب و نکبت بر آنان فرود آمد گفتند: «ای موسی! پروردگارت را به عهدی که نزد تو کرده برایمان بخوان، اگر این اضطراب را از ما بگشایی بی‌گمان برایت به‌راستی ایمان خواهیم آورد و بنی‌اسرائیل را بی‌چون با تو به‌درستی روانه خواهیم ساخت.»

و هنگامی که افتاد بر ایشان چرک گفتند ای موسی بخوان برای ما پروردگار خویش را بدانچه به نزد تو سپرده است که اگر برداری از ما چرک را هر آینه ایمان آریم به تو و با تو فرستیم بنی‌اسرائیل را

الأعراف ١٣٣	آیه ١٣٤	الأعراف ١٣٥
سوره : سوره الأعراف نزول : ١٠ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الرِّجْزُ»: عذابی که دلها از آن بلرزه درآید و باعث پریشانی و سرگردانی مردم شود. «بِمَا عَهِدَ عِندَکَ»: دعا کن و در آن متوسّل به عهدی شو که با تو بسته است. و آن عهد نبوّت و رسالت است که چون تو را همچون ابراهیم به خلعت و پیشوائی بزرگوار داشته است، دعای تو را مستجاب می‌دارد (نگا: بقره / .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَا نُرِيهِمْ‌ مِنْ‌ آيَةٍ إِلاَّ... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۲۷ - ۱۳۷، سوره اعراف
• فرعون هم مدعى خدايى بوده و هم خدايانى را مى پرستيده است
• سخن فخر رازى درباره معتقدات فرعون و اشكالى كه بر آن وارد است
• تحريك و تشويق موسى (ع ) بنى اسرائيل را به قيام عليه فرعون و استعانت از خدا وصبر در برابر شدائد مبارزه
• شكوه بنى اسرائيل نزد موسى (ع ) و جواب موسى (ع ) به ايشان
• مبتلا نمودن خداوند فرعونيان را به قحطى وتفّاءل بدآنان درباره موسى (ع )
• نزول عذابهاى متعدد بر قوم فرعون ، به تفصيل و در زمانهاى مناسب
• عهدشكنى قوم فرعون بعد از برداشته شدن عذاب از آنان
• بحث روايتى (درباره مبتلا گشتن فرعونيان به عذابهاى متعدد و عهدشكنى ايشان )

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- فرعونیان پس از مشاهده آیات پنجگانه (طوفان و ... ) و اصرارشان بر انکار رسالت موسى، به عذابى شدیدتر مبتلا شدند. (و لما وقع علیهم الرجز قالوا یموسى ادع لنا ربک) «رجز» به معناى عذاب است و «ال» در آن هم مى تواند عهد ذکرى بوده و اشاره به عذابهاى پنجگانه مطرح شده در آیه قبل باشد، و هم مى تواند «ال» در آن عهد ذهنى باشد. در این صورت اشاره به عذابى غیر از عذابهاى ذکر شده دارد که به دلیل روى آورى آنها به موسى و تقاضاى برطرف شدن آن، عذابى بسیار شدیدتر از عذابهاى پنجگانه بوده است. برداشت فوق بر اساس احتمال دوم است.

۲- فرعونیان پس از گرفتار شدن به عذاب شدید، رو به موسى(ع) آورده از وى خواستند تا براى برطرف شدن آن دعا کند. (و لما وقع علیهم الرجز قالوا یموسى ادع لنا ربک)

۳- موسى(ع) پیامبرى مستجاب الدعوه و از منزلتى والا در پیشگاه خدا برخوردار بود. (ادع لنا ربک بما عهد عندک) مراد از عهدى که خداوند بر موسى دارد، به مناسبت تقاضاى فرعونیان از موسى و درخواست دعا براى آنان، استجابت دعاى او به درگاه خداست.

۴- استجابت دعاى موسى در رفع عذاب از فرعونیان از وعده هاى خداوند به موسى(ع) (ادع لنا ربک بما عهد عندک) برداشت فوق بر این اساس است که مراد از «عهد خدا با موسى» استجابت دعاى وى در خصوص برطرف شدن عذاب از فرعونیان باشد، نه مطلق دعاهاى وى. آنان با تجربه هاى گذشته و یا گفته خود موسى(ع) فهمیده بودند که خداوند به او وعده داده که اگر براى رفع عذاب از فرعونیان دعا کند، دعایش پذیرفته است.

۵- فرعونیان به التزام پروردگار درباره استجابت دعاى موسى در رفع عذاب از ایشان آگاه بودند. (ادع لنا ربک بما عهد عندک)

۶- فرعونیان، موسى(ع) را به منزلتش نزد خدا (مستجاب الدعوه بودنش) قسم دادند تا زوال عذاب را از خداوند درخواست کند. (ادع لنا ربک بما عهد عندک) «باء» در «بما عهد» در برداشت فوق، باء قسم گرفته شده است.

۷- باور فرعونیان به وجود خدایى براى موسى، مؤثر در جهان آفرینش و زندگى انسانها (ادع لنا ربک بما عهد عندک)

۸- فرعونیان آگاه به تأثیر دعاى موسى(ع) در رفع عذاب از ایشان (ادع لنا ربک بما عهد عندک)

۹- استجابت دعا، از شؤون ربوبى خداوند است. (ادع لنا ربک)

۱۰- فرعونیان با موسى(ع) پیمان بستند و سوگند یاد کردند که در صورت برطرف ساختن عذاب شدید از آنان، به وى ایمان آورند و بنى اسرائیل را آزاد سازند. (لئن کشفت عنا الرجز لنؤمنن لک و لنرسلن معک بنى إسراءیل)

۱۱- فرعونیان پس از وقوع هر یک از عذابهاى پنجگانه (طوفان ... ) با موسى پیمان بستند که در صورت برطرف ساختن آن، به وى ایمان آورند و بنى اسرائیل را آزاد کنند. (لئن کشفت عنا الرجز لنؤمنن لک و لنرسلن معک بنى إسراءیل) برداشت فوق بر این اساس است که «ال» در «الرجز» عهد ذکرى باشد. در این صورت «الرجز» اشاره به عذابهاى پنجگانه در آیه قبل است.

۱۲- ایمان به رسالت موسى و آزادى بنى اسرائیل، از مهمترین خواسته هاى موسى(ع) از فرعونیان (لنؤمنن لک و لنرسلن معک بنى إسراءیل)

روایات و احادیث

۱۳- «و لما وقع علیهم الرجز» ... روى عن ابى عبداللّه (ع): أنه اصابهم ثلج أحمر و لم یروه قبل ذلک فماتوا فیه ... . از امام صادق (ع) درباره آیه «و لما وقع علیهم الرجز» روایت شده است: برفى قرمز بر آنان بارید که قبلا آن را ندیده بودند و آنان در این عذاب مردند ... .

موضوعات مرتبط

• ایمان: به موسى(ع) ۱۲
• بنى اسرائیل: تاریخ بنى اسرائیل ۱۰، ۱۱ ; نجات بنى اسرائیل ۱۰، ۱۱، ۱۲
• خدا: ربوبیت خدا ۹ ; وعده خدا ۴
• دعا: اجابت دعا ۹
• عذاب: با طوفان ۱۱ ; درخواست رفع عذاب ۲، ۴، ۵، ۶، ۱۰ ; مراتب عذاب ۱
• فرعونیان: آگاهى فرعونیان ۸ ; تعدد عذاب فرعونیان ۱۱ ; خداشناسى فرعونیان ۷ ; خواسته هاى فرعونیان ۲، ۶، ۱۰ ; رفع عذاب از فرعونیان ۸، ۱۰ ; سوگند فرعونیان ۱۰ ; شرایط ایمان فرعونیان ۱۰، ۱۱ ; عذاب فرعونیان ۱، ۲، ۴ ; عقیده فرعونیان ۷ ; عهد فرعونیان با موسى(ع) ۱۰، ۱۱ ; فرعونیان و سوگند ۶ ; فرعونیان و موسى(ع) ۲، ۵، ۶ ; لجاجت فرعونیان ۱
• کفر: کیفر اصرار بر کفر ۱
• مستجابخالدّعوه:۳، ۶
• مقربان:۳
• موسى(ع): اجابت دعاى موسى(ع) ۳، ۴، ۵، ۶، ۸ ; تکذیب موسى(ع) ۱ ; خواسته هاى موسى(ع) ۱۲ ; سوگند دادن موسى(ع) ۶ ; قصه موسى(ع) ۲، ۱۰، ۱۱ ; مقامات موسى(ع) ۳ ; موسى(ع) و فرعوینان ۱۲