الزخرف ٤

وَ إِنَّهُ‌ فِي‌ أُمِ‌ الْکِتَابِ‌ لَدَيْنَا لَعَلِيٌ‌ حَکِيمٌ‌

ترجمه

و آن در «امّ‌الکتاب» [= لوح محفوظ] نزد ما بلندپایه و استوار است!

و همانا آن در امّ الكتاب (لوح محفوظ) نزد ما تحقيقا متعالى و پرحكمت است

و همانا كه آن در كتاب اصلى [=لوح محفوظ] به نزد ما سخت والا و پر حكمت است.

و همانا این کتاب نزد ما در لوح محفوظ که اصل مخزن کتب آسمانی است بسی بلند پایه و محکم اساس است.

و همانا که آن در امِّ الکتاب [که لوح محفوظ است] نزد ما بلند مرتبه و حکیم است.

و آن در ام‌الكتاب است در نزد ما؛ كتابى ارجمند و حكمت‌آميز.

و آن بلندمرتبه و حکمت‌آمیز است و در ام‌الکتاب در نزد ماست‌

و هر آينه آن

قرآن که در لوح محفوظ در پیش ما است، والا و استوار است.

و همواره این (قرآن)، در کتاب اصلی (علم ربّانی) نزد ما بسی والا و پر حکمت و فشرده است.

و همانا آن است در مادر کتاب نزد ما فرازنده حکیم‌

الزخرف ٣	آیه ٤	الزخرف ٥
سوره : سوره الزخرف نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أُمِّ الْکِتَابِ»: اصل هر کتابی، مراد لوح محفوظ است (نگا: رعد / ، بروج / ). «عَلِیٌّ»: والا. در بالاترین مرتبه اعجاز است و ناسخ همه کتابهای آسمانی بوده و مقدّم بر جملگی آنها است. «حَکِیمٌ»: مستحکم و خلل‌ناپذیر (نگا: هود / . پرحکمت. حاکم.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قَالَ‌ هٰذَا صِرَاطٌ عَلَيَ‌... (۰) إِنَّهُ‌ لَقُرْآنٌ‌ کَرِيمٌ‌ (۰) فِي‌ کِتَابٍ‌ مَکْنُونٍ‌ (۱) لاَ يَمَسُّهُ‌ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ‌ (۰) تَنْزِيلٌ‌ مِنْ‌ رَبِ‌ الْعَالَمِينَ‌ (۰) کَلاَّ إِنَّهَا تَذْکِرَةٌ (۰) فَمَنْ‌ شَاءَ ذَکَرَهُ‌ (۰) فِي‌ صُحُفٍ‌ مُکَرَّمَةٍ (۰) مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ (۰) بِأَيْدِي‌ سَفَرَةٍ (۰) کِرَامٍ‌ بَرَرَةٍ (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۴، سوره زخرف
• مفاد و غرض كلى سوره مباركه زخرف
• شرح مراد از اينكه در وصف قرآن فرمود: ((و انه فى امّ الكتاب لدينا لعلىّ حكيم ))
• گفتارى دو احتمال درباره ((احلكم تعقلون )) و پاسخ به آن
• احتجاج بر ربوبيت و يگانگى خداى تعالى با ذكر بخشى از آيات تكوينى او
• مقصود از به ياد آوردن نعمت پروردگار پس از سوار شدن بر كشتى ها و چهارپايان

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - قرآن، داراى حقیقتى متعالى و مکتوب در «لوح محفوظ»، قبل از نزول به زبان عربى (إنّا جعلنه قرءانًا عربیًّا ... و إنّه فى أُمّ الکتب لدینا) مراد از «اُمّ الکتاب » لوح محفوظ است.

۲ - لوح محفوظ در نزد خداوند است. (أُمّ الکتب لدینا)

۳ - لوح محفوظ، «اُمّ الکتاب» (ریشه و اصل کتاب هاى آسمانى) است. (و إنّه فى أُمّ الکتب لدینا) «ال» در «اُمّ الکتاب»، «ال» جنس و مفید استغراق است; یعنى، مادرِ همه کتاب ها.

۴ - حقیقت ملکوتى قرآن، فراتر از حد درک و دریافت عادى بشر (و إنّه فى أُمّ الکتب لدینا لعلىّ) جمله «إنّه فى اُمّ الکتاب لدینا لعلىّ» تأکیدى براى عبارت پیشین است; یعنى، قرآن داراى چنان مرتبه بلندى است که اگر ما آن را از «اُم الکتاب » به زبان عربى بر نمى گرداندیم و براى زمینیان نازل نمى کردیم، دستیابى به معارف آن براى هیچ انسانى مقدور نبود.

۵ - قرآن، در اُم الکتاب (لوح محفوظ)، داراى حقیقتى واحد و بسیط (و إنّه فى أُمّ الکتب ... حکیم) «حکیم» به معناى محکم است و «محکم» به مصنوعى گفته مى شود که عناصر و اجزاى تشکیل دهنده آن، باهم پیوندى ناگسستنى داشته باشند. توصیف قرآن موجود در اُمّ الکتاب به «محکم» - با توجه به این که قرآن نازل شده داراى کلمات، آیات و سوره هاى مفصل و مجزا از یکدیگر است - اشاره به این نکته دارد که قرآن موجود در اُمّ الکتاب، حقیقتى واحد، بدون تجزیه و تفصیل و داراى هویتى بسیط است.

۶ - حقیقت قرآن، نزد خداوند است و بشر تنها بهره مند از جلوه هاى آن حقیقت ملکوتى است. (و إنّه فى أُمّ الکتب لدینا لعلىّ حکیم)

۷ - نزول قرآن در قالب واژگان عرب، متکى به حکمت خداوند است. (إنّا جعلنه قرءانًا عربیًّا ... لعلىّ حکیم)

۸ - پایین آمدن مفاهیم عالى وحى از مرتبه «اُمّ الکتاب» تا «زبان عرب»، نمودى از حکمت الهى است. (إنّا جعلنه قرءانًا عربیًّا ... و إنّه فى أُمّ الکتب لدینا لعلىّ حکیم)

موضوعات مرتبط

• انسان: محدوده علم انسان ۶; محدوده فهم انسان ۴
• خدا: آثار حکمت خدا ۷; نشانه هاى حکمت خدا ۸
• قرآن: حقیقت قرآن ۱، ۴، ۶; عربیت قرآن ۱، ۸; عظمت قرآن ۴; قرآن در لوح محفوظ ۱، ۵; منشأ عربیت قرآن ۷; وحدت قرآن ۵; ویژگیهاى قرآن ۵
• کتب آسمانى: منشأ کتب آسمانى ۳
• لوح محفوظ: جایگاه لوح محفوظ ۲; نقش لوح محفوظ ۳
• وحى: حقیقت وحى ۸; نزول وحى ۸