القصص ٤٧

وَ لَوْ لاَ أَنْ‌ تُصِيبَهُمْ‌ مُصِيبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ‌ أَيْدِيهِمْ‌ فَيَقُولُوا رَبَّنَا لَوْ لاَ أَرْسَلْتَ‌ إِلَيْنَا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ‌ آيَاتِکَ‌ وَ نَکُونَ‌ مِنَ‌ الْمُؤْمِنِينَ‌

ترجمه

هرگاه (پیش از فرستادن پیامبری) مجازات و مصیبتی بر اثر اعمالشان به آنان می‌رسید، می‌گفتند: «پروردگارا! چرا رسولی برای ما نفرستادی تا از آیات تو پیروی کنیم و از مؤمنان باشیم؟!»

|و اگر به كيفر آنچه به دست خود پيش فرستادند مصيبتى به آنها نمى‌رسيد، كه سپس بگويند: پروردگارا! چرا رسولى به سوى ما نفرستادى تا از آيات تو پيروى كنيم و از مؤمنان باشيم، [تو را به جانب ايشان نمى‌فرستاديم‌]

و اگر نبود كه وقتى به [سزاى‌] پيش‌فرست دستهايشان مصيبتى به ايشان برسد، بگويند: «پروردگارا، چرا فرستاده‌اى به سوى ما نفرستادى تا از احكام تو پيروى كنيم و از مؤمنان باشيم» [قطعاً در كيفر آنان شتاب مى‌كرديم‌].

و تا اگر بلا و عذابی به موجب کردار زشت خودشان به آنها رسید نگویند: پروردگارا، چرا برای ما رسولی نفرستادی تا آیات تو را پیروی کنیم و از اهل ایمان شویم؟

و اگر نه آن بود که به سبب گناهانی که مرتکب شدند عذابی به آنان برسد، پس بگویند: پروردگارا! چرا پیامبری به سوی ما نفرستادی تا از آیاتت پیروی کنیم و از مؤمنان باشیم [بی تردید در عذاب کردن و هلاکتشان شتاب می نمودیم.]

تا چون به سبب اعمالى كه مرتكب شده‌اند مصيبتى به آنها رسد نگويند: اى پروردگار ما، چرا پيامبرى بر ما نفرستادى تا از آيات تو پيروى كنيم و از مؤمنان باشيم؟

و اگر به خاطر کار و کردار پیشینشان مصیبتی به آنان نمی‌رسید [و عذابی بر آنان نمی‌فرستادیم‌] می‌گفتند پروردگارا چرا پیامبری به سوی ما نفرستادی که از آیات تو پیروی کنیم و از مؤمنان باشیم‌

و اگر نه اين بود كه چون بديشان به سزاى آنچه دستهايشان پيش فرستاده است مصيبتى- عقوبتى- رسد، پس [حجت آرند و] گويند: پروردگارا، چرا به سوى ما پيامبرى نفرستادى تا آيات تو را پيروى كنيم و از مؤمنان باشيم؟ [پيامبرى به سوى آنها نمى‌فرستاديم‌].

هر گاه (پیش از فرستادن تو، ای پیغمبر!) عقوبتی به خاطر اعمالشان گریبانگیرشان می‌گردید، می‌گفتند: پروردگارا! چه خوب بود اگر پیغمبری برای ما می‌فرستادی تا از آیات تو فرمان می‌بردیم و از زمره‌ی مطیعان می‌گشتیم! (این است که تو را در میان آنان برانگیختیم، همان گونه که سایر پیغمبران را در میان اقوام خودشان برانگیخته و مأمور تبلیغ نموده‌ایم).

و اگر (این‌گونه) نبود که به (سزای) پیش‌فرست دست‌ها و نیروهایشان مصیبتی به ایشان در رسد، (بهانه‌ای بود) تا بگویند: «پروردگارمان! چرا پیامبری سویمان نفرستادی تا از آیات تو پیروی کنیم و از مؤمنان باشیم؟»

و اگر نبود آنکه گاهی که برسدشان پیش آمدی بدانچه پیش فرستاده است دستهای ایشان گویند پروردگارا چرا نفرستادی بسوی ما فرستاده‌ای تا پیروی کنیم آیتهای تو را و باشیم از مؤمنان‌

القصص ٤٦	آیه ٤٧	القصص ٤٨
سوره : سوره القصص نزول : ١٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لَوْ لا أَنْ ...»: واژه (لَوْلا) امتناعیّه و جواب آن محذوف است و تقدیر چنین است: لَوْ لا أَنَّهُمْ یَحْتَجُّونَ بِتَرْکِ الإِرْسالِ إِلَیْهِمْ لَعاجَلْناهُمْ بِالْعُقُوبَةِ. «لَوْ لآ أَرْسَلْتَ ...»: واژه (لَوْلا) تحضیضیّه است. «بِما قَدَّمَتْ أَیْدیهِمْ»: حرف (ب) سببیّه است. نسبت دادن اعمال به دست، از راه تغلیب است (نگا: بقره / ، آل‌عمران / نساء / ). چرا که بیشتر کارها با دست انجام می‌پذیرد. یادآوری: آیات متعدّدی بیانگر این واقعیّت است که سنّت خداوندی بر این است که پروردگار پیش از ارسال پیغمبران، هیچ ملّتی را به خاطر گناهانشان مجازات نفرموده و به عذاب گرفتار نساخته است (نگا: نساء / مائده / ، انعام / .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

رُسُلاً مُبَشِّرِينَ‌ وَ مُنْذِرِينَ‌... (۴) رُسُلاً مُبَشِّرِينَ‌ وَ مُنْذِرِينَ‌... (۳) يَا أَهْلَ‌ الْکِتَابِ‌ قَدْ جَاءَکُمْ‌... (۳) أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ‌... (۴)

أَنْ‌ تَقُولُوا إِنَّمَا أُنْزِلَ‌... (۲) أَنْ‌ تَقُولُوا إِنَّمَا أُنْزِلَ‌... (۲) وَ نَادَيْنَاهُ‌ مِنْ‌ جَانِبِ‌ الطُّورِ... (۰) وَ إِذْ نَادَى‌ رَبُّکَ‌ مُوسَى‌ أَنِ‌... (۱) إِذْ نَادَاهُ‌ رَبُّهُ‌ بِالْوَادِ... (۱)

تفسیر

• آيات ۴۳ - ۵۶، سوره قصص
• اشاره به سياق نزول اين آيه شريفه
• جواب به مشركين كه هم قرآن و هم تورات را رد و انكار مى كنند و گفتند: ((سحرانتظاهرا)) و ((انا بكل كافرون ))
• مدح و ستايش طايفهى اى از اهل كتاب كه به قرآن ايمان آوردند و... و مژده به ايشان كهدوبار پاداش داده مى شوند.
• بيان گرامى تر بودن حضرت محمد(ص ) و امت او نزد خدا از موسى (ع ) و امت او
• شاءن نزول ((لذين آتيناهم لكتاب ...)) و ميان معناى (و يدرون بالحسنة السية ))
• روايت جعلى اهل سنت درباره كفر ابوطالب و بيان اينكه ائمه اطهار (ع )قائل به ايمان او هستند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - بستن راه بهانه جویى کافران و حق ستیزان (به این که چرا براى مارسولى نفرستادى) به هنگام گرفتار شدن به عذاب، از اهداف رسالت پیامبر(ص) (و لولا أن تصیبهم مصیبة بما قدّمت أیدیهم فیقولوا ربّنا لولا أرسلت إلینا رسولاً) جواب «لولا» در «لولا أن تصیبهم مصیبة...» حذف شده و تقدیر آن چنین است: «لولا أن تصیبهم مصیبة ... لمّا أرسلناک إلیهم». گفتنى است که آیه پیش، هدف از بعثت پیامبر(ص) را تنبّه و بیدارى مردم بیان کرده است. بنابراین آیه یاد شده بیانگر یکى دیگراز هدف هاى رسالت پیامبر(ص) مى باشد.

۲ - فرستادن رسولان، اتمام حجت الهى بر کافران (و لولا أن تصیبهم مصیبة ... و نکون من المؤمنین)

۳ - مجازات خطاکاران پیش از تبیین راه صواب و خطا براى ایشان، امرى نادرست و نکوهیده در بینش الهى (و لولا أن تصیبهم مصیبة ... و نکون من المؤمنین)

۴ - عذاب اخروى براى کافران و حق ستیزان، کیفرى گران و سخت مصیبت بار (و لولا أن تصیبهم مصیبة) «مصیبة» به بلیه و هر امر مکروه، و ناخوشایند گفته مى شود و تنکیر آن براى تفخیم است. بنابراین واژه «مصیبة» در این آیه به معناى بلاى بزرگ مى باشد و مقصود از آن مى تواند عذاب استیصال باشد و مى تواند عذاب اخروى باشد.

۵ - کفرپیشگان حق ناپذیر، در معرض عذاب استیصال (و لولا أن تصیبهم مصیبة) واژه «مصیبة» در آیه، هم شامل عذاب استیصال مى شود و هم شامل عذاب اخروى، برداشت یاد شده بر پایه احتمال اول است.

۶ - مصیبت ها و رنج هاى کافران، پى آمد عملکرد خود آنان (و لولا أن تصیبهم مصیبة بما قدّمت أیدیهم)

۷ - کافران و حق ستیزان، تنها به هنگام گرفتار شدن به عذاب الهى متنبه شده و به ارزش تعالیم پیامبران پى مى برند. (أن تصیبهم مصیبة ... فیقولوا ربّنا لولا أرسلت إلینا رسولاً)

۸ - بعثت پیامبران، نمود ربوبیت خدا (فیقولوا ربّنا لولا أرسلت إلینا رسولاً)

۹ - پیامبران الهى، وظیفه دار تبیین آیات و نشانه هاى خداوند (لولا أرسلت إلینا رسولاً فنتّبع ءایتک)

۱۰ - سعادت انسان ها تنها در گرو ایمان به خدا و پیروى از آیات الهى است. (لولا أرسلت إلینا رسولاً فنتّبع ءایتک و نکون من المؤمنین)

موضوعات مرتبط

• آیات خدا: آثار پیروى از آیات خدا ۱۰; تبیین آیات خدا ۹
• انبیا: آثار بعثت انبیا ۸; رسالت انبیا ۹; فلسفه بعثت انبیا ۲
• ایمان: آثار ایمان به خدا ۱۰
• جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۳
• حق: آثار عذاب حق ستیزان ۷; اتمام حجت بر حق ستیزان ۱; سختى عذاب اخروى حق ستیزان ۴; عذاب استیصال حق ناپذیران ۵; عوامل تنبه حق ستیزان ۷; مصایب حق ستیزان ۴
• خدا: نشانه هاى ربوبیت خدا ۸
• سعادت: عوامل سعادت ۱۰
• کافران: آثار عذاب کافران ۷; آثار عمل کافران ۶; اتمام حجت بر کافران ۱، ۲; سختى عذاب اخروى کافران ۴; عذاب استیصال کافران ۵; عوامل تنبه کافران ۷; مصایب کافران ۴; منشأ رنجهاى کافران ۶; منشأ مصایب کافران ۶
• کیفر: ناپسندى کیفر بى بیان ۳
• محمد(ص): فلسفه نبوت محمد(ص) ۱