النور ١٢

لَوْ لاَ إِذْ سَمِعْتُمُوهُ‌ ظَنَ‌ الْمُؤْمِنُونَ‌ وَ الْمُؤْمِنَاتُ‌ بِأَنْفُسِهِمْ‌ خَيْراً وَ قَالُوا هٰذَا إِفْکٌ‌ مُبِينٌ‌

ترجمه

چرا هنگامی که این (تهمت) را شنیدید، مردان و زنان با ایمان نسبت به خود (و کسی که همچون خود آنها بود) گمان خیر نبردند و نگفتند این دروغی بزرگ و آشکار است؟!

|چرا هنگامى كه آن [تهمت‌] را شنيديد، مردان و زنان مؤمن نسبت به خودشان گمان نيك نبردند و نگفتند: اين تهمتى آشكار است

چرا هنگامى كه آن [بهتان‌] را شنيديد، مردان و زنان مؤمن گمان نيك به خود نبردند و نگفتند: «اين بهتانى آشكار است»؟

آیا سزاوار این نبود که چون (از منافقان) چنین بهتان و دروغها شنیدید مردان و زنان مؤمن حسن ظنّشان درباره یکدیگر بیشتر شده و گویند: این دروغی است آشکار؟

چرا هنگامی که آن [تهمت بزرگ] را شنیدید، مردان و زنان مؤمن به خودشان گمان نیک نبردند [که این تهمت کار اهل ایمان نیست] و نگفتند: این تهمتی آشکار [از سوی منافقان] است؟! [که می خواهند در میان اهل ایمان فتنه و آشوب و بدبینی ایجاد کنند]

چرا هنگامى كه آن بهتان را شنيديد مردان و زنان مؤمن به خود گمان نيك نبردند و نگفتند كه اين تهمتى آشكار است؟

چرا چون آن را شنیدید، مردان و زنان مؤمن در حق خویش گمان نیک نبردند و نگفتند که این تهمت آشکاری است‌

چرا آنگاه كه آن را شنيديد مردان و زنان مؤمن به خودشان گمان نيك نبردند و نگفتند: اين دروغى روشن و هويداست؟

چرا هنگامی که این تهمت را می‌شنیدید، نمی‌بایست مردان و زنان مؤمن نسبت به خود گمان نیک بودن (و پاکدامنی و پاکی) را نیندیشند و نگویند: این تهمت بزرگ آشکار و روشنی است؟

چرا چون آن (بهتان) را شنیدید، مردان و زنان مؤمن گمان نیک به خودشان نبردند و نگفتند: «این بهتانی آشکارگر است»؟

چرا هنگامی که شنیدیدش گمان نبردند مردان و زنان مؤمن به همدیگر خوبی را و نگفتند این است تهمتی آشکار

النور ١١	آیه ١٢	النور ١٣
سوره : سوره النور نزول : ٥ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«بِأَنفُسِهِمْ»: نسبت به خود. این تعبیر اشاره به این است که مؤمنان همه اعضاء یک پیکرند و همگان به منزله نفس واحدند که اگر اتّهامی متوجّه یکی از آنها بشود، انگار متوجّه همه شده است (نگا: حجرات / ).

تفسیر

• آيات ۱۱ - ۲۶، سوره نور
• بيان آيات مربوط به داستان افك
• شناخته و رسوا شدن عناصر فاسد، براى مجتمع صالح و اسلامى خير است (لا تحسبو هشرّا لكم ...)
• توبيخ كسانى كه وقتى اتهام دروغ (افك ) را شنيدند آن را رد و تكذيب نكردند و بدون تحقيق و علم آن را شايع ساختند.
• اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هيچ يك از شما هرگز پاك و تزكيه نمى شد
• كسانى كه زنان مؤ منه محصنه را متهم به زنا مى كنند در دنيا و آخرت لعنت شده و عذابى عظيم دارند.
• معناى اينكه در آخرت مى دانند كه خدا حق مبين است
• روايتى مفصل از ((الدر المنثور)) درباره نزول آيات مربوط افك درباره عائشه
• موارد اشكال در اين روايت و روايات ديگرى كه از طرق عامه در اين باره نازل شده است .
• رواياتى از طرق شيعه كه بنابر آنها داستان افك درباه ماريه قبطيه ، و تهمت زننده عائشه بوده .
• اشكالاتى كه بر اين روايت نيز وارد است
• روايات ديگرى در ذيل آيات مربوط به افك ، قذف و آيه : ((الزانى لا يتكح ...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، مسلمانان را به خاطر بدگمانى به همسر پیامبر(ص) و موضع گیرى تردیدآمیز نسبت به شایعه «افک» و رد نکردن صریح آن، مورد سرزنش قرار داد. إنّ الذین جاءو بالإفک ... لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین

۲ - مؤمنان صدراسلام، وظیفه دار تکذیب شایعه هاى بى اساس بدخواهان علیه پیامبر(ص) و خانواده آن حضرت (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین)

۳ - مؤمنان، وظیفه دار تکذیب صریح شایعه ها و تهمت هاى جنسى بى اساس علیه دیگر مؤمنان (لولا إذ سمعتموه ... و قالوا هذا إفک مبین)

۴ - جامعه اسلامى صدراسلام، در برابر شایعات آسیب پذیر بود. (إنّ الذین جاءو بالإفک ... لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا)

۵ - شایعات و پخش خبرهاى دروغ، از میان برنده اعتماد متقابل و حسن ظن افراد جامعه نسبت به یکدیگر (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین)

۶ - ایمان، زمینه ساز اعتماد افراد جامعه اسلامى نسبت به یکدیگر (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین) توصیف مردان و زنان صدراسلام به «ایمان»، حکایت از این حقیقت دارد که ایمان و دین دارى با بى اعتمادى و بدگمانى سازگارى ندارد و هر جا ایمان حقیقى وجود داشته باشد، اعتماد و حسن ظن هم وجود خواهد داشت. آیه۱۷ «یعظکم اللّه أن تعودوا لمثله أبداً إن کنتم مؤمنین» نیز، تأیید کننده همین برداشت است.

۷ - بدگمانى نسبت به مؤمنان، امرى ناپسند و مورد سرزنش خداوند (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین)

۸ - جامعه اسلامى، وظیفه دار رعایت حسن ظن نسبت به یکدیگر (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین)

۹ - در جامعه اسلامى، مؤمنان به منزله یک پیکراند. (ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا) برداشت یاد شده از تعبیر «بأنفسهم» (به خودشان) - که هر یک از مردان و زنان مؤمن را نفس دیگرى قرار داده - استفاده شده است.

۱۰ - قذف یکى از همسران پیامبر(ص)، «افک» و بهتانى آشکار بود. (إنّ الذین جاءو بالإفک ... لولا إذ سمعتموه ... و قالوا هذا إفک مبین)

موضوعات مرتبط

• اعتماد: عوامل سلب اعتماد ۵
• ایمان: آثار اجتماعى ایمان ۶
• جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۵; زمینه اعتماد جوامع ۶
• خدا: سرزنشهاى خدا ۱، ۷
• شایعه: آثار اجتماعى شایعه ۴، ۵
• صفات: ناپسند ۷
• ظن: موانع حُسن ظن ۵
• قصه افک ۱، ۱۰:
• مؤمنان : اتحاد مؤمنان ۹; تکذیب شایعه علیه مؤمنان ۳; حُسن ظن به مؤمنان ۸; سرزنش سوءظن به مؤمنان ۷; شخصیت اجتماعى مؤمنان ۹; مسؤولیت مؤمنان ۳، ۸; مسؤولیت مؤمنان صدراسلام ۲
• محمد(ص): تکذیب شایعه علیه خانواده محمد(ص) ۲; تکذیب شایعه علیه محمد(ص) ۲; تهمت به همسر ۱۰; سوءظن به همسر محمد(ص) ۱; قذف همسر محمد(ص) ۱۰; مبارزه با دشمنان محمد(ص) ۲
• مسلمانان: آسیب پذیرى مسلمانان صدراسلام ۴; سرزنش مسلمانان صدر اسلام ۱; سوءظن مسلمانان صدراسلام ۱