الرحمن ٥٣: تفاوت میان نسخهها
(Edited by QRobot) |
(←تفسیر) |
||
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::فَبِأَي|فَبِأَيِ]] [[کلمه غیر ربط::فَبِأَي| ]] [[شامل این ریشه::ايى| ]][[ریشه غیر ربط::ايى| ]][[شامل این ریشه::ب| ]][[ریشه غیر ربط::ب| ]][[شامل این ریشه::ف| ]][[ریشه غیر ربط::ف| ]][[شامل این کلمه::آلاَء|آلاَءِ]] [[کلمه غیر ربط::آلاَء| ]] [[شامل این ریشه::الو| ]][[ریشه غیر ربط::الو| ]][[شامل این ریشه::الى| ]][[ریشه غیر ربط::الى| ]][[شامل این کلمه::رَبّکُمَا|رَبِّکُمَا]] [[کلمه غیر ربط::رَبّکُمَا| ]] [[شامل این ریشه::ربب| ]][[ریشه غیر ربط::ربب| ]][[شامل این ریشه::کما| ]][[ریشه غیر ربط::کما| ]][[شامل این کلمه::تُکَذّبَان|تُکَذِّبَانِ]] [[کلمه غیر ربط::تُکَذّبَان| ]] [[شامل این ریشه::کذب| ]][[ریشه غیر ربط::کذب| ]]'''}} | {{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::فَبِأَي|فَبِأَيِ]] [[کلمه غیر ربط::فَبِأَي| ]] [[شامل این ریشه::ايى| ]][[ریشه غیر ربط::ايى| ]][[شامل این ریشه::ب| ]][[ریشه غیر ربط::ب| ]][[شامل این ریشه::ف| ]][[ریشه غیر ربط::ف| ]][[شامل این کلمه::آلاَء|آلاَءِ]] [[کلمه غیر ربط::آلاَء| ]] [[شامل این ریشه::الو| ]][[ریشه غیر ربط::الو| ]][[شامل این ریشه::الى| ]][[ریشه غیر ربط::الى| ]][[شامل این کلمه::رَبّکُمَا|رَبِّکُمَا]] [[کلمه غیر ربط::رَبّکُمَا| ]] [[شامل این ریشه::ربب| ]][[ریشه غیر ربط::ربب| ]][[شامل این ریشه::کما| ]][[ریشه غیر ربط::کما| ]][[شامل این کلمه::تُکَذّبَان|تُکَذِّبَانِ]] [[کلمه غیر ربط::تُکَذّبَان| ]] [[شامل این ریشه::کذب| ]][[ریشه غیر ربط::کذب| ]]'''}} | ||
{| class="ayeh-table mw-collapsible mw-collapsed" | |||
!کپی متن آیه | |||
|- | |||
|فَبِأَيِ آلاَءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ | |||
|} | |||
'''ترجمه ''' | '''ترجمه ''' | ||
<tabber> | <tabber> | ||
خط ۱۵: | خط ۱۸: | ||
|-|صادقی تهرانی=پس به کدام یک از نعمتهای پروردگارتان (همان و او را) تکذیب میکنید؟ | |-|صادقی تهرانی=پس به کدام یک از نعمتهای پروردگارتان (همان و او را) تکذیب میکنید؟ | ||
|-|معزی=پس آیا به کدامین نعمتهای پروردگار شما (ای دو کس) تکذیب میکنید | |-|معزی=پس آیا به کدامین نعمتهای پروردگار شما (ای دو کس) تکذیب میکنید | ||
|-|</tabber>< | |-|english=<div id="qenag">So which of your Lord’s marvels will you deny?</div> | ||
{{آيه | سوره = سوره الرحمن | نزول = | |-|</tabber> | ||
<div class="audiotable"> | |||
<div id="quran_sound">ترتیل: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/parhizgar/055053.mp3"></sound></div> | |||
<div id="trans_sound">ترجمه: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/makarem/055053.mp3"></sound></div> | |||
</div> | |||
{{آيه | سوره = سوره الرحمن | نزول = [[نازل شده در سال::2|٢ بعثت]] | نام = [[شماره آیه در سوره::53|٥٣]] | قبلی = الرحمن ٥٢ | بعدی = الرحمن ٥٤ | کلمه = [[تعداد کلمات::4|٤]] | حرف = }} | |||
__TOC__ | __TOC__ | ||
خط ۲۳: | خط ۳۱: | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۳#link122 | آيات ۳۱ - | {{ نمایش فشرده تفسیر| | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۳#link123 | معناى | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۳#link122 | آيات ۳۱ - ۷۸ سوره الرحمان]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link124 | معناى | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۳#link123 | معناى آیه: «سَنَفرُغُ لَكُم أيّهَا الثّقَلَان»]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link124 | معناى اين كه به جن و انس فرمود: «نمى توانيد بگريزيد، جز به سلطان»]] | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link126 | مراد از مقام پروردگار در آيه : | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link126 | مراد از مقام پروردگار در آيه: «وَ لِمَن خَافَ مَقَامَ رَبّهِ جَنّتَان»]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link127 | | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link127 | خوف از مقام پروردگار چیست؟]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link128 | اقوال مختلف درباره | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link128 | اقوال مختلف درباره اين كه: خائف از مقام ربّ، دو بهشت دارد]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link130 | توصیف حوريان و زنان بهشتى]] | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link130 | | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link133 | ثنائى جميل بر خداوند، كه اين همه رحمت ارزانى داشته]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link133 | ثنائى جميل بر | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link134 | بحث روايتى]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link134 | بحث روايتى]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link136 | رواياتى در ذيل آيه: «هَل جَزَاءُ الإحسَان إلّا الإحسَان»]] | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۹_بخش۱۴#link136 | رواياتى در ذيل آيه | |||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۸#link68 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲۳_بخش۸#link68 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ «52» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «53» | |||
در آن دو باغ از هر ميوهاى دو نوع موجود است. پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد؟ | |||
===نکته ها=== | |||
«أَفْنانٍ» يا جمع «فنن» به معناى شاخه تازه است و يا جمع «فان» به معناى انواع. | |||
در بند چهلم دعاى جوشن كبير مىخوانيم: «يا خير المحبوبين» خداوند، بهترين محبوب است، پس ترس ما از مقام اوست، نه ذات او، مقام آگاهى و حضور و عدل و احاطه او. | |||
خوف از مقام الهى، عامل پيشگيرى از گناه و رسيدن به بهشت است، چنانكه در آيه 40 سوره نازعات مىخوانيم: «وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوى» آنكه از مقام پروردگارش خوف داشته و نفس خود را از هوسها باز دارد، پس قطعاً بهشت موعود جايگاه اوست. | |||
سرچشمه خوف بايد معرفت و شناخت مقام پروردگار باشد، «خافَ مَقامَ رَبِّهِ» چنان كه اشكى ارزشمند است كه بر اساس شناخت باشد. «تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ» «1» يعنى به خاطر شناخت و معرفتى كه پيدا كردند، اشك مىريختند. | |||
در سوره انسان، درباره اهل بيت عليهم السلام مىخوانيم كه غذاى خود را سه روز پىدرپى به يتيم و مسكين و اسير دادند و گفتند؛ ما از پروردگار و روز قيامت مىترسيم، «إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً» «2» و در اين آيه مىخوانيم: «وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ» پس اهل بيت عليهم السلام قطعاً بهشتى هستند. | |||
در روايات آمده است كه هركس در دنيا از خداوند خوف داشت، در آخرت در امان است و | |||
---- | |||
«1». مائده، 83. | |||
«2». انسان، 10. | |||
جلد 9 - صفحه 404 | |||
هر كس در دنيا احساس امنيّت كرد، در آخرت در خوف است. «1» | |||
امام صادق عليه السلام فرمود: «من علم ان الله يراه و يسمع ما يقول من خير و شر فيحجزه ذلك عن القبيح من الاعمال فذلك الذى خاف مقام ربه و نهى النفس عن الهوى» «2» هر كس باور كند كه خداوند او را مىبيند و هر چه بگويد مىشنوند و اين ايمان، او را از كارهاى زشت بازدارد، پس او همان كسى است كه از مقام خداوند خائف بوده و نفس خود را از هوس باز داشته است. | |||
در حديث مىخوانيم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله به امام على عليه السلام فرمود: چند چيز سبب نجات است كه يكى از آنها خوف از خداوند در نهان و آشكار است. «3» | |||
رابطه تنگاتنگ با عالم ربّانى، سبب تقويت خوف از مقام خداوند است. در حديث مىخوانيم: «من مشى فى طلب العلم خطوتين و جلس عند العالم ساعتين و سمع من المعلم كلمتين اوجب الله له جنتين كما قال: «وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ»» «4» هر كس براى تحصيل علم دو قدم بردارد و نزد عالم دو ساعتى بنشيند و از استاد دو كلمهاى فرا گيرد، خداوند براى او دو باغ بهشتى واجب مىنمايد و آنگاه به اين آيه قرآن استناد كرد. | |||
خوف از مقام خداوند در دنيا، وسيله درامان ماندن از همه خوفها در آخرت است. چنانكه در آيات ديگر قرآن، اين عبارت تكرار شده است: «أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» «5» | |||
ميوههاى بهشتى، نه زحمت چيدن دارد، «جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ» نه دسترسى به آنها زمان مىبرد، «قُطُوفُها دانِيَةٌ» «6» نه محدوديّت دارد، «فاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ» «7» و نه موسم خاص. | |||
«لا مَقْطُوعَةٍ وَ لا مَمْنُوعَةٍ» «8» | |||
لقمان به فرزندش سفارش كرد، آن گونه خوف الهى داشته باش كه عبادت جنّ و انس تو را آرام نكند و آن گونه به فضل خداوند اميدوار باش كه گناه ثقلين تو را مأيوس نكند. مشابه | |||
---- | |||
«1». تفسير كنزالدقائق. | |||
«2». تفسير نورالثقلين. | |||
«3». تفسير كنزالدقائق. | |||
«4». ارشادالقلوب، ج 1، ص 195. | |||
«5». يونس، 62. | |||
«6». حاقّه، 23. | |||
«7». واقعه، 32. | |||
«8». واقعه، 33. | |||
جلد 9 - صفحه 405 | |||
اين كلام از حضرت على عليه السلام نيز نقل شده است. «1» | |||
امام باقر عليه السلام از رسول اكرم صلى الله عليه و آله نقل مىكند كه هيچ كس به اعمال خود تكيه نكند، بلكه تنها به فضل و رحمت خداوند تكيه كنيد. «2» | |||
===پیام ها=== | |||
1- در دادگاه عدل الهى، نژاد، رنگ، شغل، سن و جنسيّت ملاك سنجش نيست. | |||
وَ لِمَنْ خافَ ... جَنَّتانِ | |||
2- خدا ترسى، سرچشمهى حق پذيرى و عمل صالح است و لذا براى ورود به بهشت، شرط ديگرى در كنار خوف نيامده است. وَ لِمَنْ خافَ ... جَنَّتانِ | |||
3- ذات خداوند، منشأ رحمت است. توجّه انسان به مقام و جايگاه خداوند در نظام هستى و دادگاه قيامت، موجب دقّت در رفتار و گفتار و پيشگيرى از وقوع جرم و گناه مىشود. «خافَ مَقامَ رَبِّهِ» | |||
4- در تربيت، بايد تهديد و تشويق در كنار هم باشد. هذِهِ جَهَنَّمُ ... جَنَّتانِ | |||
5- در بهشت هم فراوانى هست، «مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ» هم تنوّع، «زَوْجانِ» و هم در دسترس بودن. «جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ» | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53) | |||
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما: پس به كدام از نعمتهاى پروردگار خود كه اصناف فواكه و اثمار به بنده مؤمن عطا فرمايد، تُكَذِّبانِ: تكذيب مىكنيد اى جن و انس و انكار مىنمائيد. | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ (46) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (47) ذَواتا أَفْنانٍ (48) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (49) فِيهِما عَيْنانِ تَجْرِيانِ (50) | |||
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (51) فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ (52) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53) مُتَّكِئِينَ عَلى فُرُشٍ بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَ جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ (54) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (55) | |||
فِيهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ (56) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (57) كَأَنَّهُنَّ الْياقُوتُ وَ الْمَرْجانُ (58) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (59) هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ (60) | |||
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (61) | |||
ترجمه | |||
و براى كسيكه بترسد از مقام خود در پيشگاه پروردگارش دو بهشت است | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
داراى انواع درختها و ميوهها ميباشند | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
در آن دو است دو چشمه كه روان ميباشند | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
در آن دو از هر ميوهاى دو قسم است | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
آنان تكيه زنندگانند بر بسترهائى كه آسترهاى آنها از ديبا است و ميوه رسيده آن دو بهشت نزديك زمين است | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
در آنها است زنان فروهشته چشم كه دست درازى نكرده باشد بآنها انسانى پيش از آنان و نه جنيان | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
گوئيا آنان ياقوت و مرجانند | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد | |||
آيا هست پاداش نيكى جز نيكى | |||
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد. | |||
تفسير | |||
خداوند سبحان بعد از ذكر احوال اهل جهنم و انواع عذاب آنها | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 120 | |||
بيان حال اهل بهشت را فرموده باين تقريب كه براى كسيكه بترسد از وقت اقامت خود در پيشگاه الهى براى حساب اعمال و جزاى آنها و باين جهت مرتكب معصيت خدا نشود دو بهشت است كه بمنزله داخل و خارج و بيرونى و اندرونى يا منزل مسكونى و باغ تفريحى براى او باشد كه در دنيا مردم طالب آنند و در كافى از امام صادق عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل فرموده كه كسيكه بداند خدا او را مىبيند و سخن او را ميشنود و بر مقاصد او مطّلع است پس اين دانش باز دارد او را از اعمال قبيحه پس آنكس آنست كه ترسيده از مقام پروردگار خود و باز داشته خود را از هوى و هوس و در فقيه از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم نقل نموده كه كسيكه پيش آمد كند براى او كار زشتى يا شهوترانىاى پس اجتناب نمايد از آن از ترس خدا حرام فرمايد خدا بر او آتش جهنّم را و ايمن نمايد او را از فزع اكبر و انجاز فرمايد براى او وعده خود را در كتابش كه فرموده و لمن خاف مقام ربّه جنّتان و آن دو باغ داراى انواع نعم و ميوهها يا اقسام اشجار و اثمارند چون افنان يا جمع فنن بمعناى شاخه درخت است كه برگ و ميوه ميدهد و سايه دارد يا جمع فن بمعناى گونه و نوع و در آن دو باغ دو چشمه آب جارى است هر يك مخصوص بباغى كه در كنار نهرها و زير قصرها گردش ميكند و در آن دو باغ از هر نوع ميوه دو قسم موجود است يك قسم معمولى و متعارف كه در دنيا مشاهده شده و يك قسم غير متعارف كه مانند آن مشهود نشده و بعضى گفتهاند از هر ميوهاى دو صنف شبيه بهم مانند رطب و تمر و انگور و مويز موجود است ولى خشك از هر ميوهاى از تازه آن در خوبى كمتر نيست و ايشان استناد و اتّكاء دارند بر بالشها و بسترهائيكه آسترهاى آنها از ديبا و حرير است و رويه آنها را ديگر خدا ميداند كه از چيست چون وقتى آستر حرير باشد رويه را نميشود بيان كرد كه چه چيز است كه از حرير بالاتر است و از خصوصيّات ميوه بهشتى آنست كه در دسترس اهل بهشت است بطوريكه در هر حال كه بخواهند بچينند در دست آنها است خواه ايستاده باشند خواه نشسته خواه خوابيده پس ميشود گفت نزديك بآنها است و ميشود گفت نزديك بزمين است و در آن باغهاى بهشتى كه به هر پرهيزكارى دو باغ از آنها داده ميشود يا در آن بسترهاى حرير كه براى ايشان گسترده شده زنانى بزير افكنده | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 121 | |||
چشم از غير شوهرانند كه دست احدى از جن و انس قبلا بآنها نرسيده بلكه بكر و پاك و پاكيزهاند و قمّى ره نقل فرموده كه حور العين از نور رويشان چشمها بزير افكنده شود و بعضى گفتهاند آن زنان دو نوعند انسيّه و جنيّه بزنان انسيّه دست انس نرسيده و بزنان جنيّه دست جن و هر يك از دو نوع مخصوص بهم جنس خودشانند از اهل ايمان و تقوى و در هر حال آن زنان دست نخورده بهشتى در رنگ و ضياء و بهاء و صفاء و جلاء مانند ياقوت و مرجانند كه در آيات سابقه بيان شد و در روايات توصيف شده لطافتشان بآنكه مغز ساق پاى آنها از زير هفتاد حلّه حرير بهشتى نمايان است آيا پاداش كسيكه نيكوكار باشد جز نيكى چيزى است و مستفاد در بيان اين آيه از چند روايت آنست كه نيست جزاء معرفت بخدا و توحيد او مگر بهشت و از امام صادق عليه السّلام نقل شده كه اين آيه جارى است در باره مؤمن و كافر و نيكوكار و بدكار هر كس در باره كسى خوبى كند بايد تلافى كند آنرا بخوبترى و الّا تلافى نكرده چون فضل در ابتداء بخوبى است پس هيچ يك از نعم الهيّه را نبايد انكار نمود. | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
فِيهِما مِن كُلِّ فاكِهَةٍ زَوجانِ (52) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53) | |||
در اينکه دو جنّت از هر قسم ميوهها دو نحوه است بعضي گفتند مراد رطب و يابس است که هر دو قسم در طعم و عطر شبيه يكديگرند و بعضي گفتند مراد فواكه معروفه در دنيا و شبيه آنها که در دنيا نبوده. | |||
اقول: مفاد آيه شريفه اينكه هر ميوه بهشت دو نحوه است در اسم يك اسم است و لكن در طعم و بو و ساير خصوصيّاتش مختلف است. | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
(آیه 53)- باز میافزاید: «پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار میکنید»؟! (فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ). | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||
خط ۷۶: | خط ۲۶۳: | ||
[[رده:اهمیت اقرار به نعمتهاى خدا]][[رده:مربى انسان]][[رده:تنوع میوه هاى بهشت]][[رده:تشابه جن با انسان]][[رده:جنیان کافر]][[رده:جنیان مکذب]][[رده:سرزنش جنیان کافر]][[رده:مربى جن]][[رده:تکذیب ناپذیرى نعمتهاى خدا]][[رده:توصیه هاى خدا]][[رده:سرزنشهاى خدا]][[رده:نشانه هاى ربوبیت خدا]][[رده:اهمیت ذکر منشأ نعمت]][[رده:غفلت از نعمتهاى خدا]][[رده:سرزنش کافران]] | [[رده:اهمیت اقرار به نعمتهاى خدا]][[رده:مربى انسان]][[رده:تنوع میوه هاى بهشت]][[رده:تشابه جن با انسان]][[رده:جنیان کافر]][[رده:جنیان مکذب]][[رده:سرزنش جنیان کافر]][[رده:مربى جن]][[رده:تکذیب ناپذیرى نعمتهاى خدا]][[رده:توصیه هاى خدا]][[رده:سرزنشهاى خدا]][[رده:نشانه هاى ربوبیت خدا]][[رده:اهمیت ذکر منشأ نعمت]][[رده:غفلت از نعمتهاى خدا]][[رده:سرزنش کافران]] | ||
[[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره الرحمن ]] | [[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره الرحمن ]] | ||
{{#seo: | |||
|title=آیه 53 سوره رحمن | |||
|title_mode=replace | |||
|keywords=آیه 53 سوره رحمن,رحمن 53,فَبِأَيِ آلاَءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ,اهمیت اقرار به نعمتهاى خدا,مربى انسان,تنوع میوه هاى بهشت,تشابه جن با انسان,جنیان کافر,جنیان مکذب,سرزنش جنیان کافر,مربى جن,تکذیب ناپذیرى نعمتهاى خدا,توصیه هاى خدا,سرزنشهاى خدا,نشانه هاى ربوبیت خدا,اهمیت ذکر منشأ نعمت,غفلت از نعمتهاى خدا,سرزنش کافران,آیات قرآن سوره الرحمن | |||
|description=فَبِأَيِ آلاَءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ | |||
|image=Wiki_Logo.png | |||
|image_alt=الکتاب | |||
|site_name=الکتاب | |||
}} |
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۸:۳۲
کپی متن آیه |
---|
فَبِأَيِ آلاَءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ |
ترجمه
الرحمن ٥٢ | آیه ٥٣ | الرحمن ٥٤ | ||||||||||||||
|
تفسیر
- آيات ۳۱ - ۷۸ سوره الرحمان
- معناى آیه: «سَنَفرُغُ لَكُم أيّهَا الثّقَلَان»
- معناى اين كه به جن و انس فرمود: «نمى توانيد بگريزيد، جز به سلطان»
- مراد از مقام پروردگار در آيه: «وَ لِمَن خَافَ مَقَامَ رَبّهِ جَنّتَان»
- خوف از مقام پروردگار چیست؟
- اقوال مختلف درباره اين كه: خائف از مقام ربّ، دو بهشت دارد
- توصیف حوريان و زنان بهشتى
- ثنائى جميل بر خداوند، كه اين همه رحمت ارزانى داشته
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيه: «هَل جَزَاءُ الإحسَان إلّا الإحسَان»
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ «52» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «53»
در آن دو باغ از هر ميوهاى دو نوع موجود است. پس كدام يك از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد؟
نکته ها
«أَفْنانٍ» يا جمع «فنن» به معناى شاخه تازه است و يا جمع «فان» به معناى انواع.
در بند چهلم دعاى جوشن كبير مىخوانيم: «يا خير المحبوبين» خداوند، بهترين محبوب است، پس ترس ما از مقام اوست، نه ذات او، مقام آگاهى و حضور و عدل و احاطه او.
خوف از مقام الهى، عامل پيشگيرى از گناه و رسيدن به بهشت است، چنانكه در آيه 40 سوره نازعات مىخوانيم: «وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوى» آنكه از مقام پروردگارش خوف داشته و نفس خود را از هوسها باز دارد، پس قطعاً بهشت موعود جايگاه اوست.
سرچشمه خوف بايد معرفت و شناخت مقام پروردگار باشد، «خافَ مَقامَ رَبِّهِ» چنان كه اشكى ارزشمند است كه بر اساس شناخت باشد. «تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ» «1» يعنى به خاطر شناخت و معرفتى كه پيدا كردند، اشك مىريختند.
در سوره انسان، درباره اهل بيت عليهم السلام مىخوانيم كه غذاى خود را سه روز پىدرپى به يتيم و مسكين و اسير دادند و گفتند؛ ما از پروردگار و روز قيامت مىترسيم، «إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً» «2» و در اين آيه مىخوانيم: «وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ» پس اهل بيت عليهم السلام قطعاً بهشتى هستند.
در روايات آمده است كه هركس در دنيا از خداوند خوف داشت، در آخرت در امان است و
«1». مائده، 83.
«2». انسان، 10.
جلد 9 - صفحه 404
هر كس در دنيا احساس امنيّت كرد، در آخرت در خوف است. «1»
امام صادق عليه السلام فرمود: «من علم ان الله يراه و يسمع ما يقول من خير و شر فيحجزه ذلك عن القبيح من الاعمال فذلك الذى خاف مقام ربه و نهى النفس عن الهوى» «2» هر كس باور كند كه خداوند او را مىبيند و هر چه بگويد مىشنوند و اين ايمان، او را از كارهاى زشت بازدارد، پس او همان كسى است كه از مقام خداوند خائف بوده و نفس خود را از هوس باز داشته است.
در حديث مىخوانيم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله به امام على عليه السلام فرمود: چند چيز سبب نجات است كه يكى از آنها خوف از خداوند در نهان و آشكار است. «3»
رابطه تنگاتنگ با عالم ربّانى، سبب تقويت خوف از مقام خداوند است. در حديث مىخوانيم: «من مشى فى طلب العلم خطوتين و جلس عند العالم ساعتين و سمع من المعلم كلمتين اوجب الله له جنتين كما قال: «وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ»» «4» هر كس براى تحصيل علم دو قدم بردارد و نزد عالم دو ساعتى بنشيند و از استاد دو كلمهاى فرا گيرد، خداوند براى او دو باغ بهشتى واجب مىنمايد و آنگاه به اين آيه قرآن استناد كرد.
خوف از مقام خداوند در دنيا، وسيله درامان ماندن از همه خوفها در آخرت است. چنانكه در آيات ديگر قرآن، اين عبارت تكرار شده است: «أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» «5»
ميوههاى بهشتى، نه زحمت چيدن دارد، «جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ» نه دسترسى به آنها زمان مىبرد، «قُطُوفُها دانِيَةٌ» «6» نه محدوديّت دارد، «فاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ» «7» و نه موسم خاص.
«لا مَقْطُوعَةٍ وَ لا مَمْنُوعَةٍ» «8»
لقمان به فرزندش سفارش كرد، آن گونه خوف الهى داشته باش كه عبادت جنّ و انس تو را آرام نكند و آن گونه به فضل خداوند اميدوار باش كه گناه ثقلين تو را مأيوس نكند. مشابه
«1». تفسير كنزالدقائق.
«2». تفسير نورالثقلين.
«3». تفسير كنزالدقائق.
«4». ارشادالقلوب، ج 1، ص 195.
«5». يونس، 62.
«6». حاقّه، 23.
«7». واقعه، 32.
«8». واقعه، 33.
جلد 9 - صفحه 405
اين كلام از حضرت على عليه السلام نيز نقل شده است. «1»
امام باقر عليه السلام از رسول اكرم صلى الله عليه و آله نقل مىكند كه هيچ كس به اعمال خود تكيه نكند، بلكه تنها به فضل و رحمت خداوند تكيه كنيد. «2»
پیام ها
1- در دادگاه عدل الهى، نژاد، رنگ، شغل، سن و جنسيّت ملاك سنجش نيست.
وَ لِمَنْ خافَ ... جَنَّتانِ
2- خدا ترسى، سرچشمهى حق پذيرى و عمل صالح است و لذا براى ورود به بهشت، شرط ديگرى در كنار خوف نيامده است. وَ لِمَنْ خافَ ... جَنَّتانِ
3- ذات خداوند، منشأ رحمت است. توجّه انسان به مقام و جايگاه خداوند در نظام هستى و دادگاه قيامت، موجب دقّت در رفتار و گفتار و پيشگيرى از وقوع جرم و گناه مىشود. «خافَ مَقامَ رَبِّهِ»
4- در تربيت، بايد تهديد و تشويق در كنار هم باشد. هذِهِ جَهَنَّمُ ... جَنَّتانِ
5- در بهشت هم فراوانى هست، «مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ» هم تنوّع، «زَوْجانِ» و هم در دسترس بودن. «جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما: پس به كدام از نعمتهاى پروردگار خود كه اصناف فواكه و اثمار به بنده مؤمن عطا فرمايد، تُكَذِّبانِ: تكذيب مىكنيد اى جن و انس و انكار مىنمائيد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ (46) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (47) ذَواتا أَفْنانٍ (48) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (49) فِيهِما عَيْنانِ تَجْرِيانِ (50)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (51) فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ (52) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53) مُتَّكِئِينَ عَلى فُرُشٍ بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَ جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ (54) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (55)
فِيهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ (56) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (57) كَأَنَّهُنَّ الْياقُوتُ وَ الْمَرْجانُ (58) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (59) هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ (60)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (61)
ترجمه
و براى كسيكه بترسد از مقام خود در پيشگاه پروردگارش دو بهشت است
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد
داراى انواع درختها و ميوهها ميباشند
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد
در آن دو است دو چشمه كه روان ميباشند
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد
در آن دو از هر ميوهاى دو قسم است
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد
آنان تكيه زنندگانند بر بسترهائى كه آسترهاى آنها از ديبا است و ميوه رسيده آن دو بهشت نزديك زمين است
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد
در آنها است زنان فروهشته چشم كه دست درازى نكرده باشد بآنها انسانى پيش از آنان و نه جنيان
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد
گوئيا آنان ياقوت و مرجانند
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد
آيا هست پاداش نيكى جز نيكى
پس بكدام يك از نعمتهاى پروردگارتان انكار ميورزيد.
تفسير
خداوند سبحان بعد از ذكر احوال اهل جهنم و انواع عذاب آنها
جلد 5 صفحه 120
بيان حال اهل بهشت را فرموده باين تقريب كه براى كسيكه بترسد از وقت اقامت خود در پيشگاه الهى براى حساب اعمال و جزاى آنها و باين جهت مرتكب معصيت خدا نشود دو بهشت است كه بمنزله داخل و خارج و بيرونى و اندرونى يا منزل مسكونى و باغ تفريحى براى او باشد كه در دنيا مردم طالب آنند و در كافى از امام صادق عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل فرموده كه كسيكه بداند خدا او را مىبيند و سخن او را ميشنود و بر مقاصد او مطّلع است پس اين دانش باز دارد او را از اعمال قبيحه پس آنكس آنست كه ترسيده از مقام پروردگار خود و باز داشته خود را از هوى و هوس و در فقيه از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم نقل نموده كه كسيكه پيش آمد كند براى او كار زشتى يا شهوترانىاى پس اجتناب نمايد از آن از ترس خدا حرام فرمايد خدا بر او آتش جهنّم را و ايمن نمايد او را از فزع اكبر و انجاز فرمايد براى او وعده خود را در كتابش كه فرموده و لمن خاف مقام ربّه جنّتان و آن دو باغ داراى انواع نعم و ميوهها يا اقسام اشجار و اثمارند چون افنان يا جمع فنن بمعناى شاخه درخت است كه برگ و ميوه ميدهد و سايه دارد يا جمع فن بمعناى گونه و نوع و در آن دو باغ دو چشمه آب جارى است هر يك مخصوص بباغى كه در كنار نهرها و زير قصرها گردش ميكند و در آن دو باغ از هر نوع ميوه دو قسم موجود است يك قسم معمولى و متعارف كه در دنيا مشاهده شده و يك قسم غير متعارف كه مانند آن مشهود نشده و بعضى گفتهاند از هر ميوهاى دو صنف شبيه بهم مانند رطب و تمر و انگور و مويز موجود است ولى خشك از هر ميوهاى از تازه آن در خوبى كمتر نيست و ايشان استناد و اتّكاء دارند بر بالشها و بسترهائيكه آسترهاى آنها از ديبا و حرير است و رويه آنها را ديگر خدا ميداند كه از چيست چون وقتى آستر حرير باشد رويه را نميشود بيان كرد كه چه چيز است كه از حرير بالاتر است و از خصوصيّات ميوه بهشتى آنست كه در دسترس اهل بهشت است بطوريكه در هر حال كه بخواهند بچينند در دست آنها است خواه ايستاده باشند خواه نشسته خواه خوابيده پس ميشود گفت نزديك بآنها است و ميشود گفت نزديك بزمين است و در آن باغهاى بهشتى كه به هر پرهيزكارى دو باغ از آنها داده ميشود يا در آن بسترهاى حرير كه براى ايشان گسترده شده زنانى بزير افكنده
جلد 5 صفحه 121
چشم از غير شوهرانند كه دست احدى از جن و انس قبلا بآنها نرسيده بلكه بكر و پاك و پاكيزهاند و قمّى ره نقل فرموده كه حور العين از نور رويشان چشمها بزير افكنده شود و بعضى گفتهاند آن زنان دو نوعند انسيّه و جنيّه بزنان انسيّه دست انس نرسيده و بزنان جنيّه دست جن و هر يك از دو نوع مخصوص بهم جنس خودشانند از اهل ايمان و تقوى و در هر حال آن زنان دست نخورده بهشتى در رنگ و ضياء و بهاء و صفاء و جلاء مانند ياقوت و مرجانند كه در آيات سابقه بيان شد و در روايات توصيف شده لطافتشان بآنكه مغز ساق پاى آنها از زير هفتاد حلّه حرير بهشتى نمايان است آيا پاداش كسيكه نيكوكار باشد جز نيكى چيزى است و مستفاد در بيان اين آيه از چند روايت آنست كه نيست جزاء معرفت بخدا و توحيد او مگر بهشت و از امام صادق عليه السّلام نقل شده كه اين آيه جارى است در باره مؤمن و كافر و نيكوكار و بدكار هر كس در باره كسى خوبى كند بايد تلافى كند آنرا بخوبترى و الّا تلافى نكرده چون فضل در ابتداء بخوبى است پس هيچ يك از نعم الهيّه را نبايد انكار نمود.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فِيهِما مِن كُلِّ فاكِهَةٍ زَوجانِ (52) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53)
در اينکه دو جنّت از هر قسم ميوهها دو نحوه است بعضي گفتند مراد رطب و يابس است که هر دو قسم در طعم و عطر شبيه يكديگرند و بعضي گفتند مراد فواكه معروفه در دنيا و شبيه آنها که در دنيا نبوده.
اقول: مفاد آيه شريفه اينكه هر ميوه بهشت دو نحوه است در اسم يك اسم است و لكن در طعم و بو و ساير خصوصيّاتش مختلف است.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 53)- باز میافزاید: «پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار میکنید»؟! (فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ).
نکات آیه
۱ - وجود انواع مختلف از هر میوه در بهشت، نعمتى غیر قابل انکار و تکذیب ناپذیر (فیهما من کلّ فکهة زوجان . فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان)
۲ - میوه هاى متنوع بهشت، نمود ربوبیت الهى به جن و انس (فیهما من کلّ فکهة زوجان . فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان)
۳ - وجود عناصر کافر و تکذیب گر در میان جن، همانند آدمیان (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان)
۴ - سرزنش کافران و تکذیب گران جن و انس از سوى خداوند، به خاطر نادیده انگاشتن نعمت هاى الهى (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان)
۵ - خداوند، خواهان توجه و اذعان خلق به الهى بودن نعمت ها (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان)
موضوعات مرتبط
- اقرار: اهمیت اقرار به نعمتهاى خدا ۵
- انسان: مربى انسان ۲
- بهشت: تنوع میوه هاى بهشت ۱، ۲
- جن: تشابه جن با انسان ۳; جنیان کافر ۳; جنیان مکذب ۳; سرزنش جنیان کافر ۴; مربى جن ۲
- خدا: تکذیب ناپذیرى نعمتهاى خدا ۱; توصیه هاى خدا ۵; سرزنشهاى خدا ۴; نشانه هاى ربوبیت خدا ۲
- ذکر: اهمیت ذکر منشأ نعمت ۵
- غفلت: غفلت از نعمتهاى خدا ۴
- کافران: سرزنش کافران ۴
منابع