الواقعة ٧٢

أَ أَنْتُمْ‌ أَنْشَأْتُمْ‌ شَجَرَتَهَا أَمْ‌ نَحْنُ‌ الْمُنْشِئُونَ‌

کپی متن آیه
أَ أَنْتُمْ‌ أَنْشَأْتُمْ‌ شَجَرَتَهَا أَمْ‌ نَحْنُ‌ الْمُنْشِئُونَ‌

ترجمه

آیا شما درخت آن را آفریده‌اید یا ما آفریده‌ایم؟!

|آيا درختش را شما پديد آورده‌ايد يا ما پديد آورنده‌ايم

آيا شما [چوب‌] درخت آن را پديدار كرده‌ايد، يا ما پديدآورنده‌ايم؟

آیا شما درخت آن را آفریدید یا ما آفریدیم؟

آیا شما درختش را به وجود آورده اید یا ما به وجود آوردنده ایم؟

آيا درختش را شما آفريده‌ايد يا ما آفريننده‌ايم؟

آیا شما درختش را آفریده‌اید یا ما آفریننده‌ایم؟

آيا درخت آن را شما پديد آورده‌ايد يا ما پديدآرنده‌ايم؟

آیا شما، در آغاز این آتش را پدیدار کرده‌اید، یا این که ما پدیدآورندگان آن هستیم؟

آیا شما درختش را - بی‌سابقه- پدیدار کردید یا ما پدید آورند‌گانیم؟

آیا شما پدید آوردید درختش را یا مائیم پدیدآرندگان‌

Is it you who produce its tree, or are We the Producer?

ترتیل:

ترجمه:

الواقعة ٧١	آیه ٧٢	الواقعة ٧٣
سوره : سوره الواقعة نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«شَجَرَتَهَا»: درخت آتش. مراد درخت مرخ و درخت عِقار است که به عنوان چوب آتش و چوب آتش گیره، آن دو را به هم می‌مالیدند و آتش تولید می‌گردید. یا این که مراد همه درختان است که حرارت و انرژی خورشید را در خود ذخیره می‌کنند و هنگام مالش آنها و یا سوختن آنها، حرارت و انرژی را آزاد می‌کنند (نگا: یس / ). واژه (شَجَر) به معنی درخت و به معنی ذات و نفس، یعنی خود آتش نیز گرفته شده است (نگا: روح‌المعانی).

تفسیر

---

• آيات ۵۷ - ۹۶ سوره واقعه
• لازمۀ اعتقاد به آفريدگار، تصديق قيامت و معاد است
• مرگ از سوی خداوند، برای بشر مقدر شده است
• علم به دنيا و ویژگی های آن، مسلتزم اذعان به معاد است
• اثبات ربوبيت پروردگار، با بر شمردن سه تا از مهمترين حوایج مردم: زراعت، آب و آتش
• معناى اين كه قرآن كريم، در «كتاب مكنون» است
• مراد از «مسّ» و «مُطَهّرُون»، در آيه: «لا يَمَسُّهُ إلّا المُطَهّرُون»
• اگر قيامتى در كار نيست، پس چرا جلوی مرگ را نمی گیرید؟!
• وضع سه گروه «مقربان»، «اصحاب يمين» و «اصحاب شمال»، به هنگام مرگ
• بحث روایتی: (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته)

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

أَ فَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ «71» أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِؤُنَ «72» نَحْنُ جَعَلْناها تَذْكِرَةً وَ مَتاعاً لِلْمُقْوِينَ «73»

آيا آتشى را كه مى‌افروزيد، ديده‌ايد؟ آيا شما درخت آن را ايجاد كرده‌ايد يا ما ايجاد كننده‌ايم؟ ما آتش را وسيله تذكّر (آتش قيامت) و نعمتى براى مسافران قرار داده‌ايم.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِؤُنَ (72)

أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها: آيا شما بيافريده‌ايد درخت آتش را كه آن مرخ و عفار است، أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِؤُنَ‌: يا ما ايجاد كننده و آفريننده‌ايم. در اكثر مواضع باديه عرب دو درخت است: يكى مرخ و ديگر عفار، هرگاه شاخه مرخ را به شاخه عفار بسايند، حق تعالى به قدرت كامله خود از ميان دو شاخه تر كه آب از آن مى‌چكد آتش بيرون آورد.

بيان: تقريب استدلال آنكه اى اهل عناد كه مشاهده كنيد ظهور قدرت ما را به بروز آتش از ميان دو درخت تر و سبز، و چون هيچكس اسناد اين قدرت به خود نمى‌تواند داد، پس بايد معترف شويد به قدرت ما بر آن و به آن استدلال كنيد بر آنكه ما قادريم بر جميع ممكنات، و از جمله آن بعث و نشور و زنده نمودن مردگان است در قيامت.

جلد 12 - صفحه 476

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

نَحْنُ خَلَقْناكُمْ فَلَوْ لا تُصَدِّقُونَ (57) أَ فَرَأَيْتُمْ ما تُمْنُونَ (58) أَ أَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخالِقُونَ (59) نَحْنُ قَدَّرْنا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَ ما نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ (60) عَلى‌ أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثالَكُمْ وَ نُنْشِئَكُمْ فِي ما لا تَعْلَمُونَ (61)

وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولى‌ فَلَوْ لا تَذَكَّرُونَ (62) أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ (63) أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ (64) لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْناهُ حُطاماً فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ (65) إِنَّا لَمُغْرَمُونَ (66)

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ (67) أَ فَرَأَيْتُمُ الْماءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ (68) أَ أَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ (69) لَوْ نَشاءُ جَعَلْناهُ أُجاجاً فَلَوْ لا تَشْكُرُونَ (70) أَ فَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ (71)

أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِؤُنَ (72) نَحْنُ جَعَلْناها تَذْكِرَةً وَ مَتاعاً لِلْمُقْوِينَ (73) فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ (74)

ترجمه‌

ما آفريديم شما را پس چرا تصديق نميكنيد

بگوئيد بدانم آنچه را كه ميريزيد در رحمها

آيا شما مى‌آفرينيد آنرا يا ما آفريننده آنيم‌

ما مقدّر و مقرّر نموديم ميان شما مرگ را و نيستيم ما عاجزشدگان‌

از آنكه بدل نمائيم شما را بأمثال خودتان و ايجاد كنيم شما را در آفرينشى كه نميدانيد

و بتحقيق دانستيد آفرينش نخستين را پس چرا ياد نميكنيد

بگوئيد بدانم آنچه را كه كشت ميكنيد

آيا شما ميرويانيد آنرا يا ما روياننده‌ايم‌

اگر بخواهيم هر آينه ميگردانيم آنرا خشك و خورد پس در روز ذكر آنرا مكرّر نمائيد

همانا ما ضرر كشيده و خسارت‌

---

جلد 5 صفحه 133

زدگانيم‌

بلكه ما بى‌بهرگانيم‌

بگوئيد بدانم آبى را كه مينوشيد

آيا شما فرو ريخته‌ايد آنرا از ابر يا مائيم فرو ريزندگان‌

اگر بخواهيم ميگردانيم آنرا تلخ و شور پس چرا شكر نميكنيد

آيا ديديد آتشى را كه بيرون ميآوريد

آيا شما آفريديد درختش را يا ما آفرينندگانيم‌

ما قرار داديم آنرا موجب تذكرى و مايه برخوردارى براى محتاجان‌

پس تسبيح گوى بنام پروردگارت كه بزرگ است.

تفسير

خداوند سبحان بعد از نقل انكار منكرين معاد در آيات سابقه اثبات فرموده است آنرا به بيانات مختلفه شگفت‌آورى كه حقّا الزام‌آور است از اين قبيل كه ما شما را از آب و خاك خلق نموديم و شما هم قبول داريد اين معنى را پس چرا تصديق نميكنيد كه ما شما را دو مرتبه از آب و خاك خلق ميكنيم با آنكه ميدانيد كسيكه يك مرتبه كارى را انجام داد دو مرتبه ميتواند انجام دهد خبر دهيد مرا از آبى كه ميريزيد شما در ارحام زنها كه آيا شما خلق ميكنيد آنرا و بصورت آدمى بيرون ميآوريد و جان ميدهيد او را يا ما اين كار را انجام ميدهيم ما خودمان مقدّر نموديم براى شما مرگ را در اوقات معيّنى و كسى عاجز ننموده است ما را از آنكه بعد از مردن شما و خاك شدن بدنهاتان امثال همان بدنهاتان را از همان خاك خلق نمائيم و روح شما را بآنها عودت دهيم در وقتى كه شما نميدانيد موعد آنرا كه قيامت است يا در ضمن هيئت و صورتى كه شما نميدانيد خوب است يا بد تا اشاره باشد به تبديل صورتها در قيامت از مؤمن و كافر بخوب و بد و اينكه امثال فرموده براى آنست كه وقتى بدن كه قالب روح است از روح خالى و خاك شد و دو مرتبه بصورت اوّل در آمد مثل آن بدن است تا آن روح بآن برگردد آن وقت همان شخص ميشود چون شخصيّت بروح است نه بجسم اين معنى در صورتى است كه قول خداوند على أن نبدّل متعلّق باشد بمسبوقين و محتمل است متعلق بقدّرنا باشد و ما نحن بمسبوقين جمله معترضه و بنابراين مراد آنستكه ما مقدّر نموديم ميان شما مرگ را براى آنكه شما را دو مرتبه زنده نمائيم و كسى در اين امر بر ما سبقت نگرفته است و اين معنى الطف از سابق است و آن اسهل از اين خلاصه آنكه قدرت ما باقى است و عجزى بر ما طارى نشده كه شما بگوئيد خدا دو مرتبه نميتواند ما را خلق نمايد شما كه دانستيد

---

جلد 5 صفحه 134

خلقت اوليّه ما را و ديديد كه چگونه از نطفه خلق شديد پس چگونه منكر ميشويد خلقت ثانويّه خودتان را و متذكّر نميشويد كه همان كس كه اوّلا شما را خلق نمود ميتواند دو مرتبه خلق كند در كافى از امام سجاد عليه السّلام نقل نموده كه خيلى تعجب است از كسيكه منكر خلقت ديگر شده با آنكه خلقت اولى را ديده در خلقت خودتان كه واضح است خودتان هيچ كاره‌ايد بفرمائيد بدانم آن تخمى را كه شما در زمين كشت ميكنيد و خودتان را زارع ميپنداريد و ميخوانيد شما از آن تخم پوسيده در زمين صد تخم يا كمتر يا بيشتر برداشت ميكنيد يا ما آنرا عمل ميآوريم و تحويل شما ميدهيم و اگر بخواهيم آنرا گياه خشك خرد يا كاه بى‌دانه ميسازيم پس شما بعدا روز خودتان را از ندامت بسخنان گوناگون اسف‌آميز در آن زمينه بپايان ميرسانيد از قبيل آنكه ما ضرر كرديم و غرامت كشيديم ما اصلا روزى نداريم بهره‌اى از دنيا خدا قسمت ما نكرده بگوئيد تا معلوم شود همين آبى كه ميآشاميد شما از ابر نازل نموديد يا ما اگر از اوامر ما تخلف نمائيد و ما بخواهيم ميتوانيم آنرا تلخ و شور كنيم كه قابل آشاميدن نباشد پس چرا شكر نميكنيد اين نعمت و امثال آنرا با آنكه با اينهمه معاصى باز ما اينكار را نكرده و نميكنيم آيا ديديد شما آتشى را كه از چوب تر بيرون ميآوريد شما آن درخت را خلق نموديد يا ما براى آنكه قدرت خودمان را بشما تذكر و ارائه دهيم و بهره‌بردارى كنند از آن محتاجان و مسافران در وقت نزول در بيابان بى‌آب و گياه چنانچه در سوره يس ذكر شد كه دو چوب تر از دو درخت را بهم ميسايند و از آن آتش بيرون ميآيد و اين از عجائب صنع الهى است در باديه عربستان و بنابراين ضمير در جعلناها بنار زناد يا شجره آن راجع است و مقصود متذكر شدن بقدرت الهى است ولى قمى ره فرموده تا متذكر آتش قيامت شوند و مقوى كه مفرد مقوين است كسى را گويند كه نازل در وادى قفر شده و قمى ره نقل فرموده كه مراد محتاجانند و جمله أ فرأيتم در اين مقامات اگر چه بمعناى اخبرونى است ولى باز معناى اصلى خود را از دست نميدهد و مقصود از استفهام گرفتن اقرار از طرف مقابل است پس بايد تنزيه و تقديس نمود خداوند را از آنچه لايق مقام او نيست و مشغول بود بذكر نام نامى او و در مجمع از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم نقل نموده‌

---

جلد 5 صفحه 135

كه چون اين آيه نازل شد فرمود قرار دهيد آنرا در ركوع خودتان و در فقيه نيز مانند آنرا نقل نموده پس بايد گفت سبحان ربّى العظيم و بحمده.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

أَ فَرَأَيتُم‌ُ النّارَ الَّتِي‌ تُورُون‌َ (71) أَ أَنتُم‌ أَنشَأتُم‌ شَجَرَتَها أَم‌ نَحن‌ُ المُنشِؤُن‌َ (72)

آيا مي‌بينيد آتشي‌ ‌را‌ ‌که‌ روشن‌ مي‌كنيد و مي‌گيرانيد آيا ‌شما‌ ايجاد كرديد درخت‌ و هيزم‌ ‌آن‌ ‌را‌ ‌ يا ‌ ‌ما هستيم‌ ايجاد كننده‌، ديگر ‌از‌ فوايد بزرگ‌ دنيا آتش‌ ‌است‌ ‌که‌ رافع‌ برودت‌ و سردي‌ ‌است‌ و موجب‌ طبخ‌ بسياري‌ ‌از‌ مأكولات‌ مثل‌ لحوم‌

جلد 16 - صفحه 406

و حبوبات‌ و باعث‌ ذوب‌ فلزات‌ و الصاق‌ بعض‌ ببعض‌ و ‌غير‌ اينها ‌از‌ فوايد، آيا اشجاري‌ ‌که‌ آتش‌ مي‌كنيد ‌از‌ كجا بدست‌ ميآوريد ‌که‌ خلاق‌ عالم‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ‌از‌ زمين‌ رويانيده‌ و ‌در‌ دسترس‌ ‌شما‌ قرار داده‌.

برگزیده تفسیر نمونه

---

(آیه 72)- «آیا شما درخت آن را آفریده‌اید یا ما آفریده‌ایم»؟ (أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِؤُنَ).

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - ایجاد و آفرینش درخت آتش زنه، خارج از قلمرو توانایى بشر (ءأنتم أنشأتم شجرتها)

۲ - تنها خداوند، قادر بر آفرینش درخت آتش زنه (أم نحن المنشون) مسند محلى به «ال» «المنشئون» مفید حصر است.

۳ - آفرینش چوب آتش زنه، نشانه اى از توانایى خداوند بر آفرینش مجدد انسان ها و برپایى قیامت (ءأنتم أنشأتم شجرتها أم نحن المنشون)

۴ - طرح سؤال و برانگیختن به اندیشه و خردورزى، از روش هاى هدایتى - تربیتى قرآن (أفرءیتم ما تمنون . ءأنتم تخلقونه أم نحن الخلقون... أفرءیتم النار ... ءأنتم أنشأتم شجرتها أم نحن المنشون)

موضوعات مرتبط

• انسان: عجز انسان ۱
• پرسش: فواید پرسش ۴
• تربیت: روش تربیت ۴
• توحید: توحید در خالقیت ۲
• چوب: خلقت چوب آتش زا ۳
• خدا: اختصاصات خدا ۲; خالقیت خدا ۲; نشانه هاى قدرت خدا ۳
• درخت: خلقت درخت آتش زا ۱، ۲
• قیامت: دلایل قیامت ۳
• معاد: دلایل معاد جسمانى ۳
• هدایت: روش هدایت ۴