يوسف ١٠
کپی متن آیه |
---|
قَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ لاَ تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَ أَلْقُوهُ فِي غَيَابَةِ الْجُبِ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِنْ کُنْتُمْ فَاعِلِينَ |
ترجمه
يوسف ٩ | آیه ١٠ | يوسف ١١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«غَیَابَةِ»: نهآن گاه. مراد ژرفای چاه است. «الْجُبِّ»: چاه. «السَّیَّارَةِ»: جمع سَیّار، قافلهها. کاروانیان.
تفسیر
- آيات ۷ - ۲۱ سوره يوسف
- نشانه های الهی، در داستان يوسف و برادرانش، برای پرسشگران
- مراد پسران يعقوب «ع»، از جمله: «إنّ أبَانَا لَفِى ضَلَالٍ مُبِين» چیست؟
- توجیهاتی از چند مفسّر، در باره مقصود از «ضلالت»، در كلام پسران يعقوب
- گفتگوی برادران يوسف، در مورد يوسف «ع» و از ميان برداشتن او
- توبه اى كه همزمان با عزم بر گناه قصد شود، توبه حقيقى نيست
- گفتگوى برادران يوسف «ع» با پدر، براى بردن او به صحرا
- بیان نكته اى كه در آيه: «فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ...» به كار رفته
- وجوهی که در معناى آیه: «وَ أوحَينَا إلَيهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأمرِهِم هَذَا...» گفته شده
- بيان معناى كلمه: «نَستَبِقُ» در آيه «قَالُوا یَا أبَانَا إنّا ذَهَبنَا نَستَبِقُ...»
- گفتاری در این که در دروغگویی، رستگاری نیست
- جواب يعقوب «ع» به پسرانش كه گفتند: يوسف را گرگ خورده
- صبر و توکل یعقوب«ع»، در فقدان فرزندش یوسف
- بیرون آوردن يوسف «ع» از چاه، توسط کاروانیان
- وجوهی که در معناى آيه: «یوسف را به ثمن بخس فروختند»، گفته شده
- خريدار يوسف «ع»، عزيز مصر، و منزل جديد او، كاخ سلطنتی بوده است
- معناى جمله: «وَ كَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِى الأرض»
- معناى جمله: «وَ اللهُ غَالِبٌ عَلَى أمرِهِ»
- بحث روايتى
- بحث روایتی: علت ابتلاء يعقوب، به فراق يوسف
- چند روايت ديگر، در مورد داستان يوسف «ع»
نکات آیه
۱- یکى از برادران یوسف (لاوى) در جلسه توطئه ، سایر برادران را از کشتن او برحذر داشت. (قال قائل منهم لاتقتلوا یوسف) مفرد بودن کلمه «قائل» گویاى این است که تنها یکى از برادران یوسف با کشتن وى مخالفت کرد و او بر اساس روایتى که در پایان آیه خواهد آمد، «لاوى» بوده است.
۲- لاوى برخلاف دیگر برادرانش ، با توطئه علیه یوسف(ع) و دور ساختن او از نزد پدرشان یعقوب(ع) موافق نبود. (لاتقتلوا یوسف و ألقوه فى غیبت الجب ... إن کنتم فعلین) جمله شرطى «إن کنتم فاعلین» (اگر بر توطئه علیه یوسف(ع) مصمم هستید) مى رساند که لاوى با انجام توطئه موافق نبود. لازم به ذکر است که جواب جمله شرطى (إن کنتم...) معنایى است که از «ألقوه...» استفاده مى شود ; یعنى، «إن کنتم فاعلین فألقوه فى غیبت الجب».
۳- لاوى به برادرانش پیشنهاد کرد اگر مصمم بر دور ساختن یوسف هستند او را در نهانگاه چاهى در مسیر کاروانها بیفکنند. (قال قائل منهم لاتقتلوا یوسف و ألقوه فى غیبت الجب یلتقطه بعض السیّارة) «جبّ» به معناى چاه است و برخى از اهل لغت برآنند که «جبّ» به چاه عمیق و پر آب گفته مى شود. در مجمع البیان آمده است: «غیبت الجب» حفره و یا طاق مانندى است که بالاى آب چاه قرار مى دهند و «سیارة» به گروهى که مسافرت مى کنند (کاروان) اطلاق مى شود.
۴- لاوى با پیشنهاد خود (انداختن یوسف به چاه) درصدد حفظ جان یوسف(ع) و پیشگیرى از کشته شدن او بود. (لاتقتلوا یوسف ... و ألقوه فى غیبت الجب یلتقطه بعض السیّارة) پیشنهاد لاوى مبنى بر اینکه یوسف را در چاهى بر سر راه کاروانها بیفکنید، در مقابل این نظر که او را در بیابانى رها سازید (أو اطرحوه أرضاً) و نیز، تصریح به اینکه کاروانى او را بیابد (یلتقطه بعض السیّارة) دلالت مى کند که وى درصدد پیشگیرى از تلف شدن یوسف(ع) و از میان رفتن او بوده است.
۵- چاه پیشنهاد شده از طرف لاوى جهت افکندن یوسف(ع) ، چاهى مشخص و مورد نظر بوده است. (ألقوه فى غیبت الجب) ظاهر آن است که «ال» در «الجب» عهد ذهنى و اشاره به چاهى معهود مى باشد.
۶- لاوى قرار دادن یوسف(ع) را در چاه ، مقدمه دستیابى کاروانها به یوسف(ع) و مایه نجات او از مرگ مى دید. (یلتقطه بعض السیّارة) التقاط (مصدر یلتقطه) به معناى یافتن و برگرفتن است.
روایات و احادیث
۷- «عن على بن الحسین(ع): ... قال کبیرهم «ولاتقتلوا یوسف» و لکن «ألقوه فى غیابت الجبّ» ;[۱] از امام سجاد(ع) روایت شده است: ... که برادر بزرگ تر آنان گفت: یوسف را نکشید ، ولى او را در مخفى گاه چاه قرار دهید».
۸- «عن أبى جعفر(ع):... فقال لاوى لایجوز قتله و نغیبه عن أبینا ;[۲] از امام باقر(ع) روایت شده است: ... پس لاوى گفت: کشتنش روا نیست و [لیکن] او را از پدرمان دور مى سازیم».
موضوعات مرتبط
- برادران یوسف: توطئه برادران یوسف ۱، ۲، ۳، ۴
- لاوى: بینش لاوى ۲; پیشنهاد لاوى ۱، ۳، ۵، ۸; فلسفه پیشنهاد لاوى ۴، ۶; لاوى و تبعید یوسف(ع) ۲; لاوى و قتل یوسف(ع) ۱، ۴; لاوى و نجات یوسف(ع) ۴، ۶; لاوى و یوسف(ع) ۳
- یوسف(ع): توطئه علیه یوسف(ع) ۱، ۲، ۳; چاه قصه یوسف(ع) ۵; قصه یوسف(ع) ۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۷، ۸; یوسف(ع) در چاه ۳، ۷
منابع