القلم ١٢
کپی متن آیه |
---|
مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ |
ترجمه
القلم ١١ | آیه ١٢ | القلم ١٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَنَّاعٍ»: کسی که خویشتن را بسیار دور از خیرات و حسنات نگاه میدارد که کنایه از بخیل و تنگچشم است. بسیار بازدارنده مردم از انجام خیرات و حسنات (نگا: ق / ). «مُعْتَدٍ»: متجاوز. تجاوز پیشه (نگا: بقره / مائده / ، توبه / ). «أَثِیمٍ»: (نگا: بقره / نساء / شعراء / .
نزول
شأن نزول آیات ۸ تا ۱۶:
«شیخ طوسى» گویند: این آیات درباره ولید بن مغیرة المخزومى نازل شده و نیز گویند: درباره اخنس بن شریق الثقفى نازل گردیده است چنان که از ابن عباس نقل شده است.[۱]
تفسیر
- آيات ۱ - ۳۳ سوره قلم
- محتويات سوره «قلم» و محل نزول آن
- وجوهى كه درباره سوگند به «قلم» و «مَا يَسطُرُون» گفته شده است
- مراد از نعمت در آيه: «وَ مَا أنتَ بِنِعمَةِ رَبّكَ بِمَجنُون»
- معناى اين كه فرمود: «پيامبر، اجر غير ممنون دارد»
- نهى خداوند، از مماشات پیامبر«ص»، با كافران و اطاعت از آنان
- تهديد تكذيب گران نبوّت رسول خدا «ص»
- رواياتى درباره مراد از «خُلق عظيم» و «كُلّ حَلّاف مَهِين...»
- ماجراى صاحبان باغى كه به عذاب الهى نابود گشت
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواست کسانى که مانع خیر در جامعه اند. (و لاتطع کلّ ... منّاع للخیر)
۲ - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواسته هاى افراد بخیل و خسیس (و لاتطع کلّ ... منّاع للخیر) برخى از مفسران، احتمال داده اند که «خیر» در این آیه، به معناى مال است و مقصود از «منّاع للخیر» کسانى اند که از دادن مال خود به دیگران خوددارى مى کنند; یعنى، بخیل و خسیس اند.
۳ - اطاعت و اجابت خواسته هاى کسانى که بخیل و مانع خیراند، ممنوع و حرام است. (و لاتطع کلّ ... منّاع للخیر)
۴ - مانع خیر شدن و بخل، صفتى مذموم و ناپسند (و لاتطع کلّ ... منّاع للخیر)
۵ - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواسته هاى تجاوزگران (و لاتطع کلّ ... معتد)
۶ - اطاعت و اجابت خواسته هاى متجاوزان، ممنوع و حرام است. (و لاتطع کلّ ... معتد)
۷ - تجاوزگرى، صفتى مذموم و ناپسند (و لاتطع کلّ ... معتد)
۸ - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواسته هاى گناه پیشگان (و لاتطع کلّ ... أثیم)
۹ - اطاعت و اجابت خواسته هاى گناه پیشگان، ممنوع و حرام است. (و لاتطع کلّ ... أثیم)
۱۰ - تجاوزگرى، گناه پیشگى و مانع خیر شدن، از خصوصیات کافران تکذیب کننده رسالت پیامبراسلام(ص) (و لاتطع المکذّبین ... منّاع للخیر معتد أثیم)
موضوعات مرتبط
- احکام :۳، ۶، ۹
- اخلاق: رذایل اخلاقى ۴، ۷
- اطاعت: حرمت اطاعت از گناهکاران ۹; حرمت اطاعت از مانعان خیر ۳; حرمت اطاعت از متجاوزان ۶; ممنوعیت اطاعت از گناهکاران ۹; ممنوعیت اطاعت از مانعان خیر ۳; ممنوعیت اطاعت از متجاوزان ۶
- بخل: سرزنش بخل ۴
- بخیلان: رد خواسته هاى بخیلان ۲
- تجاوزگرى: سرزنش تجاوزگرى ۷
- خسیسان: رد خواسته هاى خسیسان ۲
- خیر: رد خواسته هاى مانعان خیر ۱; سرزنش ممانعت از خیر ۴
- کافران: تجاوزگرى کافران ۱۰; گناه کافران ۱۰; ویژگیهاى کافران ۱۰
- گناهکاران: رد خواسته هاى گناهکاران ۸
- متجاوزان: رد خواسته هاى متجاوزان ۵
- محرمات :۳، ۶، ۹
- محمد(ص): رسالت محمد(ص) ۱، ۲، ۵، ۸; مکذبان محمد(ص) ۱۰
منابع
- ↑ ابن ابى حاتم در تفسیر خود از سدى نقل نماید که آیه ۱. درباره اخنس بن شریق نازل شده و نیز ابن المنذر در تفسیر خود از کلبى مانند آن را روایت کرده است و نیز ابن ابى حاتم در تفسیر خود از مجاهد نقل کند که این آیه درباره اسود بن عبد یغوث نازل گردیده است.