الحجر ٣٣
کپی متن آیه |
---|
قَالَ لَمْ أَکُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ |
ترجمه
الحجر ٣٢ | آیه ٣٣ | الحجر ٣٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لَمْ أَکُن لِّأسْجُدَ»: شایان مقام من نیست که سجده برم.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۶ - ۴۸ سوره حجر
- معناى خلقت انسان از «صَلصَال مِن حَمَاءٍ مَسنُون»
- توضيحاتى درباره حقیقت «جانّ» و «جنّ»
- معناى كلمۀ «بَشَر»، در آيه شریفه
- توضیحی پیرامون معنای «تسویه» و «نفخ روح الهی در انسان»
- وجه تقييد و تحديد لعنت بر شيطان، تا روز جزا
- ابليس مأمور به سجده بر نوع بشر بود،د نه تنها آدم
- «وقت معلوم»، به چه معناست و براى چه كسى معلوم است؟!
- چرا شیطان، اغوای خود را به خدا نسبت داد و گفت: «ربّ بِما أغوَیتنی...»
- جواب كلّى، به مفسران مزبور
- معناى جملۀ شیطان که گفت: «لَأُزَيِّنَنَّ لَهُم فِى الأرض»
- مراد از «بندگان مُخلَصين»، كه از اغواى شيطان مصون هستند
- معناى آیه «هَذَا صِرَاطٌ عَلَىَّ مُستَقِيم»
- مقصود از «عِبَادِى» در آيه شريفه و نقد نظر مفسّران در اين باره
- معناى اين كه جهنم هفت در دارد: «لَهَا سَبعَةُ أبوَاب...»
- «متّقين» در آيه شریفه، اعمّ از «مُخلَصِين» هستند
- نقد سخن «فخر رازى» كه گفته است مراد از «متقين»، كسانى اند كه ازشرك بپرهيزند
- بيان حال متقين در ورودشان به بهشت
- قضاهاى رانده شده اى كه در قرآن حكايت شده است
- بحث روایتی: (رواياتى درباره برخی آیات گذشته)
- رواياتى در بيان مراد از درهاى جهنم در آیه: «لَهَا سَبعَةُ أبوَاب...»
- چند روايت در تفسير آیه: «إخوَاناً عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِين»
نکات آیه
۱- ابلیس، در پى جویا شدن خداوند از انگیزه تمردش، جواب داد: هرگز بر انسانى که از گِلى خشکیده، بد بو و متغیر خلق شده است، سجده نخواهد کرد. (قال لم أکن لأسجد لبشر خلقته من صلصل من حمإ مسنون)
۲- ابلیس، از ماده اوّلیه خلقت انسان، آگاهى کامل داشت. (قال لم أکن لأسجد لبشر خلقته من صلصل من حمإ مسنون)
۳- ابلیس، در تمرد خود از فرمان خداوند براى سجده بر آدم(ع)، تنها ماده جسمانى او را ملاک قرار داد و وجود روح الهى را در او نادیده گرفت. (قال لم أکن لأسجد لبشر خلقته من صلصل من حمإ مسنون)
۴- ابلیس، با توجه به ماده اوّلیه خلقت انسان، او را شایسته مسجود شدن موجودى چون خود نمى دید. (قال لم أکن لأسجد لبشر خلقته من صلصل من حمإ مسنون) تعبیر «لم أکن لأسجد» به جاى «لا أسجد» یا «لست أسجد»، مى تواند بیانگر این نکته باشد که شیطان، مقام خود را برتر از آدم(ع) مى دید.
۵- ابلیس، ضمن تحقیر آدم(ع) خود را داراى مقامى برتر از او مى دانست. (قال لم أکن لأسجد لبشر خلقته من صلصل من حمإ مسنون)
۶- تکبر ناشى از احساس برترى نژادى، عامل اصلى تمرد ابلیس از سجده بر آدم(ع) (قال لم أکن لأسجد لبشر خلقته من صلصل من حمإ مسنون)
۷- خداوند، انسان را از گِلى خشکیده، سیاه، بد بو و متغیر آفریده است. (لبشر خلقته من صلصل من حمإ مسنون)
۸- خداوند، مشیت و خواسته خود را در عالم طبیعت، از طریق عاملهاى طبیعى محقق و عملى مى سازد. (لبشر خلقته من صلصل من حمإ مسنون)
موضوعات مرتبط
- آدم(ع): تحقیر آدم(ع) ۵; ترک سجده بر آدم(ع) ۱، ۳
- ابلیس: ابلیس و آدم(ع) ۵; انگیزه ترک سجده ابلیس ۱، ۳، ۴; انگیزه عصیان ابلیس ۱، ۳; بینش ابلیس ۴، ۵; تبعیض نژادى ابلیس ۶; تکبر ابلیس ۱، ۴، ۵; علم ابلیس ۲; عوامل ترک سجده ابلیس ۶; عوامل عصیان ابلیس ۶
- انسان: انسان از گل خشک ۷; عنصر خلقت انسان ۲، ۴، ۷
- تکبر: آثار تکبر ۶
- خدا: خالقیت خدا ۷; مجارى مشیت خدا ۸
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۸
منابع