نتایج جستجو

رده:نشانه هاى تقوا رده:نشانه هاى ربوبیت خدا رده:نشانه هاى رحمت خدا رده:نشانه هاى عبودیت رده:نشانه هاى عظمت خدا رده:نشانه هاى قدرت خدا رده:نشانه هاى قیامت رده:نشانه

دلایل توحید ربوبى ۵ خدا: دلایل حتمیت وعده هاى خدا ۴; دلایل حقانیت وعده هاى خدا ۸; رازقیت خدا ۲; وضوح حقانیت وعده هاى خدا ۷ دروغ: اجتناب از دروغ ۸ روزى: آثار

بى نیازى خدا ۴; تنزیه خدا ۴; حتمیت وعده هاى خدا ۱، ۲، ۴; حکمت خدا ۴; شک به وعده هاى خدا ۳; قدرت خدا ۴ غفلت: غفلت از وعده هاى خدا ۳ قیامت: حتمیت قیامت ۲; کافران

۵، ۹; وعده به انبیا ۲، ۳، ۶، ۹ پیروزی: وعده پیروزی ۲، ۳ خدا: آثار قدرت خدا ۹; حتمیت وعده هاى خدا ۱، ۳، ۴; دلایل حتمیت وعده هاى خدا ۹; سوءظن به وعده هاى خدا

استهزاى انبیا ۱۰; روش برخورد با انبیا ۱۰ خدا: اهمیت وعده هاى خدا ۵; حتمیت وعده هاى خدا ۱; حقانیت وعده هاى خدا ۱، ۲، ۵; هشدارهاى خدا ۳ الساعة :۶ قیامت: استهزاى

عذابهاى خدا ۲، ۶; استهزاى وعده هاى خدا ۲; حتمیت وعده هاى خدا ۵; ربوبیت خدا ۷; مدت یک روز خدا ۹; مکذبان عذابهاى خدا ۲; مکذبان وعده هاى خدا ۲ زمان: حقیقت زمان

نیرنگ نیز استعمال مى شود. تعبیر به وعده هاى «غرور» ناظر به این است که بت پرستان این خرافات و اوهام را به صورت وعده هاى تو خالى از یکدیگر مى گرفتند، و به

نیرنگ نیز استعمال مى شود. تعبیر به وعده هاى «غرور» ناظر به این است که بت پرستان این خرافات و اوهام را به صورت وعده هاى تو خالى از یکدیگر مى گرفتند، و به

انبیا: عوامل تکذیب انبیا ۵ انسان: لغزشگاه انسان ۴ خدا: حتمیت وعده هاى خدا ۲; حقانیت وعده هاى خدا۲; لطف خدا ۶; هشدارهاى خدا ۳، ۶ دنیا: نقش دنیا ۴ دنیاطلبى:

به وعده هاى خدا ۲، ۳; نشانه هاى ایمان ۳ پاداش: زمینه پاداش نیک ۴; وعده پاداش نیک ۲ تقوا: آثار تقوا ۳ خدا: مؤمنان به پاداشهاى خدا ۱; مؤمنان به وعده هاى

آثار تهدیدهاى خدا ۱; آثار وعده هاى خدا ۱; اصرار بر تکذیب تهدیدهاى خدا ۵، ۶; تهدیدهاى خدا ۳; مکذبان تهدیدهاى خدا ۲; مکذبان وعده هاى خدا ۲ فرعونیان: تهدید به

بهترین پاداش ۶، ۷; مبانى پاداش ۹ خدا: پاداشهاى خدا ۶، ۹; حتمیت وعده هاى خدا ۷; وعده هاى خدا ۵ صالحان: تکفیر گناه صالحان ۱، ۵ عمل: پاداش عمل ۹ عمل صالح:

ایمان: منشأ ایمان ۲ جهنم: منشأ دورى از جهنم ۳; وعده نجات از جهنم ۱ خدا: آثار وعده هاى خدا ۳; مقدرات خدا ۲; وعده هاى خدا ۱ صفات: منشأ صفات پسندیده ۲ مؤمنان: دورى

خدا: اختصاصات خدا ۱ ; حتمیت وعده هاى خدا ۳ ; حقانیت وعده هاى خدا ۳ ; خالقیت خدا ۴، ۵، ۹ ; عدالت خدا ۱۲ ; قدرت خدا ۹ ; وعده هاى خدا ۲ عذاب: عذاب دردناک ۱۳،

بهشت ۸; وعده بهشت ۲، ۵; ویژگیهاى بهشت ۶، ۸ حمد: حمد خدا ۱ خدا: حتمیت وعده هاى خدا ۳; نشانه هاى لطف خدا ۶; وعده هاى خدا ۲، ۵; وفاى خدا به وعده ۱ سرنوشت:

۵; وعده پیروزى مؤمنان ۱ وعده: وعده پیروزى مومنان ۱; وعده شکست کافران مکه ۱; وعده قیامت ۲; وعده کیفر دین ستیزان ۲; وعده هلاکت کافران مکه ۱ وعده هاى: وعده

نبودن خویش، از زمان تحقق وعده هاى خداوند به مردم (قل إن أدرى أقریب ما توعدون) ۲ - پیامبر(ص)، نسبت به دور و نزدیک بودن تحقق وعده هاى الهى به کافران آگاه نبود

به تمامى وعده هاى خویش وفا مى کند. (و ان وعدک الحق) حق بودن وعده ، به این است که: آنچه مورد وعده قرار گرفته امرى درست و به جا باشد و نیز وعده کننده به

محمد(ص) ۷; وعده هاى محمد(ص) ۴، ۵ مدینه: بیماردلان مدینه ۳، ۵، ۹; بیماردلان مدینه و مکر خدا ۵، ۹; بیماردلان مدینه و وعده پیروزى ۵; بیماردلان مدینه و وعده خدا ۹;

معناى محل استقرار. در صورت اول خبر از اصل تحقق وعده هاى الهى مى دهد، و در صورت دوم خبر از زمان و مکان این وعده ها است. «مُسْتَقَرّ» در اصل، از مادّه «قُرّ»

مؤمنان ۷; تشبیه کافران ۷ حیات: عوامل مؤثر در حیات ۸ خدا: حتمیت وعده هاى خدا ۹; وعده هاى خدا ۱۰ شعر: نقش شعر ۸ عاقلان :۷ فضایل عاقلان ۷ ۱۱ عقل: آثار عقل

«یوم» بازگردد. ۷ - وعده هاى خداوند، تخلف ناپذیر و تحقق یافتنى است. (کان وعده مفعولاً) برداشت یاد شده، مبتنى بر این احتمال است که ضمیر «وعده» به «اللّه» بازگردد

خوش عاقبتى اهل تقوا را وعده داده و به وعده‌اش عمل كرده است. نام امام حسين عليه السلام ماند و نام قاتلان او محو شد. كسانى‌كه به وعده خود عمل نمى‌كنند يا عاجزند

تفسیر آیات ۱ - خداوند، توانا بر تحقق بخشیدن به وعده هاى خود (و إنّا على أن نریک ما نعدهم لقدرون) ۲ - وعده نزول عذاب بر کافران، در مرآى و منظر پیامبر(ص)

ترس: نشانه هاى ترس ۷ چشم: خیرگى چشم در قیامت ۴; نقش چشم ۷ حسرت: عوامل حسرت اخروى ۱۰ حق: آثار حق ناپذیرى ۱۲; عوامل حق ناپذیرى ۹ خدا: حتمیت وعده هاى خدا ۳; وعده

شرک: وعده شکست شرک ۲ علما: فضایل علما ۱۲ عمل: حسابرسى عمل ۹ فقها: فضایل فقها ۱۲ کافران: تضعیف حاکمیت کافران ۱، ۸; تهدید کافران ۴; کافران و وعده هاى خدا

به شما وعده داده می‌شود! |و روزى شما و آنچه وعده داده مى‌شويد در آسمان است و روزى شما و آنچه وعده داده شده‌ايد در آسمان است. و روزی شما با همه وعده‌ها که

سنتهاى خدا ۱، ۲; قضاى خدا ۱; وعده هاى خدا ۲ سنتهاى خدا: سنت امداد ۱، ۲ مؤمنان: دلدارى به مؤمنان ۵ مجاهدان: مقامات مجاهدان ۴; وعده پیروزى مجاهدان ۲ محمد(ص):

۳ خدا: وعده هاى خدا ۱; وعیدهاى خدا ۱ غفلت: زمینه غفلت ۴; غفلت از خدا ۴ کافران: کافران در جهنم ۱; وعید به کافران ۱ لغزش: زمینه لغزش ۴ متقین: وعده به متقین

۱، ۳; حتمیت اراده خدا ۴; حتمیت تهدیدهاى خدا ۳; حتمیت مشیت خدا ۲; حتمیت وعده هاى خدا ۳; سرعت اراده خدا ۴; منشأ افعال خدا ۱; وسعت افعال خدا ۵; ویژگیهاى اراده

۵ خدا: ابلاغ تهدیدها خدا ۱; عذابهاى خدا ۲; کیفرهاى خدا ۴; مقدرات خدا ۳; وعده هاى خدا ۶ عذاب: اقسام عذاب ۲; عوامل رفع عذاب ۵ کافران: تغییر فرجام کافران ۵;

و در مالها و فرزندان انبازشان باش، و به ايشان وعده ده و شيطان آنان را وعده نمى‌دهد مگر به فريب- يا وعده فريبنده-. و بترسان و خوار گردان با ندای (دعوت به

کیفرهاى خدا ۴; شدت کیفرهاى خدا ۱; مراتب کیفرهاى خدا ۳، ۷; نشانه هاى شدت کیفرهاى خدا ۷; وعده هاى خدا ۶ کافران: آثار کیفر کافران ۶; اقتدار در عذابهاى کافران ۲;

فرعون ۶; قبول خواسته هاى جادوگران فرعون ۱; وعده به جادوگران فرعون ۲، ۳ فرعون: تقرب به فرعون ۴; تلاش فرعون ۵; مقربان فرعون ۲; وعده هاى فرعون ۲، ۳; یأس فرعون

عوامل تحقق بشارتهاى خدا ۲۴ ; عوامل تحقق وعده هاى خدا ۲۴ ; عوامل رحمت خاص خدا ۲۱ ; منشأ وعده هاى خدا ۲۵ ; وعده‌هاى خدا ۲۰ رحمت: مشمولان رحمت ۲۰، ۲۵ زکات:

تضمینى بر تحقق وعده ها و وعیدهاى او (و یقولون متى هذا الوعد ... و إنّ ربّک لیعلم) مطرح ساختن علم الهى به نهان و آشکار خلق (پس از آیات مربوط به وعده عذاب) مى رساند

سوگندهاشان كه‌ جلد 3 صفحه 286 بر نمى‌انگيزد خدا كسيرا كه ميميرد آرى وعده داده وعده دادنى كه بر او حق است ولى بيشتر مردم نميدانند تا آشكار كند از براى آنها

۶; تداوم حجتهاى خدا ۱۲; حاکمیت اراده خدا ۷; خاموشى نور خدا ۲; نور خدا ۱; وعده هاى خدا ۳ قرآن: آثار مخالفت با قرآن ۱۱; تشبیهات قرآن ۵; جاودانگى قرآن ۸; شکست

آن روزى را كه بدان وعده داده مى‌شوند ديدار كنند پس آنان را رها كن تا در ياوه‌گويى خود فرو روند و بازى كنند تا آن روزى را كه بدان وعده داده مى‌شوند ديدار

پاداشهاى خدا ۲; وعده هاى خدا ۱۱ شاکران: اجابت دعاى شاکران ۴; عفو شاکران ۵; فضایل شاکران ۸; وعده به شاکران ۱۱ شکر: آثار شکر ۱، ۶، ۷ صالحان: وعده به صالحان ۱۱

پاداش: وعده پاداش اخروى ۶ حق: آثار اتمام حجت با حق ناپذیران ۲; اتمام حجت با حق ناپذیران ۱; اعراض از حق ناپذیران ۱، ۲ خدا: تهدیدهاى خدا ۷; وعده هاى خدا ۶

توصیه هاى خدا ۵; حقانیت قضاوت خدا ۶; دخالت در قضاوت خدا ۸; زیان به خدا ۱۱; عدالت خدا ۶; عزت خدا ۱۰; علم خدا ۱۲; قدرت خدا ۱۰، ۱۲; قضاوت خدا ۱، ۳; وعده هاى

روزی است که به آنها وعده داده می‌شد! |در حالى كه ديدگانشان [هراسان‌] فرو افتاده، ذلت آنها را فرو گيرد. اين همان روزى است كه [به آن‌] وعده داده مى‌شدند ديدگانشان

جهان بینى توحیدى ۱، ۵ خدا: تهدیدهاى خدا ۳; کیفرهاى خدا ۳; نشانه هاى ربوبیت خدا ۵; وعده هاى خدا ۷ ذکر: آثار ذکر بازگشت به خدا ۴ طغیان: زمینه اجتناب از طغیان

که به آنها وعده داده می‌شود! |پس واى بر كسانى كه كافر شدند از آن روزشان كه وعده داده مى‌شوند پس واى بر كسانى كه كافر شده‌اند از آن روزى كه وعده يافته‌اند

انبیا ۵; عوامل رفع تهمت از انبیا ۵ خدا: امتحانهاى خدا ۴; علم غیب خدا ۸; وعده هاى خدا ۱; هشدارهاى خدا ۷ رهبرى: شرایط رهبرى ۹; صبر رهبرى ۹; نظارت رهبرى ۹;

تعالیم خدا ۱; کرامت خدا ۸; مجارى افعال خدا ۹; نعمتهاى خدا ۳; نقش خدا ۴; وعده هاى خدا ۱۱ ذکر: آثار ذکر تعالیم خدا ۶; ذکر منشأ تعلم ۵ عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى

(إنّنى معکما أسمع و أرى) ۷ - وعده یارى خداوند و آگاهى گسترده او بر جزئیات ماجراى ارشاد فرعون، مایه امیدوارى و آرامش بخش دل هاى نگران موسى و هارون(ع) بود.

ربوبیت او است. (ناکسوا رءوسهم عند ربّهم ربّنا أبصرنا) ۱۱ - همه حقایق و وعده هاى الهى، در قیامت براى مجرمان به گونه اى ملموس آشکار مى شود. (و لو ترى إذ

انبیا ۱۳ تبلیغ: روش تبلیغ ۴ تزکیه: اهمیت تزکیه ۱۵ خدا: توصیه هاى خدا ۱۰; نقش خدا ۸; وعده هاى خدا ۶ ذکر: اهمیت ذکر خدا ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۴ غفلت: خطر غفلت از خدا

خدا ۹ ; علم غیب خدا ۴ ; وعده هاى خدا ۷ صبر: اهمیّت صبر ۱۰ غیب: موارد غیب ۵ کافران: بهانه جویى کافران صدر اسلام ۳ ; خواسته هاى کافران صدر اسلام ۳ ; کافران

اهمیت عطایاى خدا ۶; دلداریهاى خدا ۲; عطایاى اخروى خدا ۵; نشانه هاى ربوبیت خدا ۳; وعده هاى خدا ۲ دنیا: بى ارزشى دنیا ۶ رضایت خدا: مشمولان رضایت خدا ۱، ۲

توکل بر خدا ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۴ خدا: کارسازى خدا ۱۳; کفایت وکالت خدا ۱۳، ۱۴; وعده هاى خدا ۱۵ عصیان: عصیان از کافران ۱; عصیان از منافقان ۱ کافران: اجتناب از اذیت

است که خداوند، وعده ایجاد تحولاتى را در درون شخص مى دهد تا با سهولت، پذیراى آسان ترین شریعت ها گردد. ۲ - انفاق، تقوا و ایمان به وعده هاى خداوند، فراهم سازنده

آسمانى ۸; وحیانیت قرآن ۵; ویژگیهاى قرآن ۴ کتب آسمانى: بشارتهاى کتب آسمانى ۸; وعده هاى کتب آسمانى ۸ مسیحیان: علم مسیحیان ۷ یهود: علم یهود ۷ صاحب مجمع البیان از

برانگيزيم تا [براى تعقيب شما] داخل خانه‌ها را جست جو كنند، و اين وعده انجام شدنى است پس آنگاه كه وعده [تحقّق‌] نخستين آن دو فرا رسد، بندگانى از خود را كه سخت نيرومندند

آن وعده دخول ذلیلانه به جهنم را دادى». جهنم: موجبات جهنم ۴، ۵، ۶، ۹ جهنمیان: ۴ خدا: توصیه هاى خدا ۱; ربوبیت خدا ۳; عدالت خدا ۷; کیفرهاى خدا ۷; وعده هاى

خالقیت خدا ۱۲، ۱۳; ربوبیت خدا ۱۰; قدرت خدا ۶; مالکیت خدا ۱۳; نشانه هاى ربوبیت خدا ۱۱; وعده هاى خدا ۲ ذکر: آثار ذکر ۱۴; ذکر آیات خدا هنگام تلاوت قرآن ۹; ذکر خالقیت

ایمان به وعده هاى محمد(ص) ۵ تزکیه: آثار تزکیه ۴ تقوا: توصیه به تقوا ۲; نشانه هاى تقوا ۴ ثروت اندوزى: آثار اجتناب از ثروت اندوزى ۴ خدا: توصیه هاى خدا ۲ سخاوت:

مى‌داشتيم. ولى وعده من كه جهنم را از همه جنيان و آدميان پر مى‌كنم، حق است. و اگر خواهیم به هر انسانی هدایتش را ارزانی می‌داریم، ولی وعده من تحقق یافته است

تعالى تخلف نميكند از وعده خود فيض ره فرموده مراد از فرمايش امام عليه السّلام كه فرموده آنها و اللّه شيعيان ما اهل بيتند كه باين وعده در باره آنها عمل ميشود

.أم ءاتینهم کتبًا فهم على بیّنت منه) ۸ - جهان، داراى آسمان هاى متعدد (السموت) ۹ - وعده هاى مشرکان به یک دیگر، براساس فریب و مکر است. (بل إن یعد الظلمون

مؤمنان ۴، ۵، ۸; ورود مؤمنان به بهشت ۱۳; وعده به پدران مؤمنان ۲; وعده به فرزندان مؤمنان ۲; وعده به مؤمنان ۲، ۳; وعده به همسران مؤمنان ۲; همسران مؤمنان در بهشت

البته مبعوث فرمايد ايشان را وعده فرمود براى اين وعده ثابت محققى. بر ذات الهى، برآوردن آن لازم است محققا، زيرا ممتنع باشد خلف وعده سبحانى به برهان عقلى و نقلى

مقام من پروا كنند واز وعده تهديد آميزم بترسند. خداوند متعال وعده داده است كه ستمگران نابود و اولياى او حاكم شوند وچون تاكنون اين وعده به صورت گسترده محقّق

نخستین آنان، ذوالقرنین بود». اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۴ خدا: تعالیم خدا ۳; وعده هاى خدا ۵ ذوالقرنین: پرسش درباره ذوالقرنین ۱; تبیین قصه ذوالقرنین ۵; حاکمیت

پاداش مضاعف ۱، ۲; موجبات پاداش مضاعف ۳ خدا: توصیه هاى خدا ۷، ۱۴; عطایاى خدا ۱۰; مدحهاى خدا ۶، ۹; وعده هاى خدا ۱ خوبى: خوبى در مقابل بدى ۷، ۱۳ صبر: آثار صبر

نقش خدا ۱; وعده هاى خدا ۶ خیر: منشأ خیر ۱ رهبران دینى: ساده زیستى رهبران دینى ۱۱; مسؤولیت رهبران دینى ۱۱ کاخ: ارزش کاخ هاى اخروى ۷; ارزش کاخ هاى دنیوى ۷ کافران:

موسى(ع) ۱۲; وحى به مادر موسى(ع) ۳; وعده بازگشت موسى(ع) ۱۰; وعده برگزیدگى موسى(ع) ۱۱; وعده به مادر موسى(ع) ۱۰، ۱۱; وعده نبوت موسى(ع) ۱۱; ویژگیهاى ولادت موسى(ع)

ایمان ۶، ۹ خدا: اراده خدا ۱; زمینه غضب خدا ۱۰; عذابهاى خدا ۸; مهلت هاى خدا ۹; وعده هاى خدا ۴، ۵ دابة الارض: تعالیم دابة الارض ۲; تکلم دابة الارض ۲، ۱۱; حقیقت

توحید: نشانه هاى توحید ۳ جهنم: دلایل حقانیت جهنم ۱۴ خدا: اوامر تشریعى خدا ۶; اوامر تکوینى خدا ۶; تدبیر خدا۷، ۱۴; حاکمیت خدا ۷; حتمیت وعده هاى خدا۱۴; خالقیت

۵; فلسفه وعده هاى خدا ۲۰; وعده هاى خدا ۱، ۲، ۳، ۴، ۹، ۱۰، ۱۴، ۱۶، ۱۹، ۲۷ دین: آثار حاکمیت دین ۱۵; دین پسندیده ۹، ۱۰، ۱۲; عوامل تثبیت دین ۱۳; وعده تثبیت دین

ذوالقرنین ۲، ۶، ۱۰; مؤمنان در حکومت ذوالقرنین ۸; نظام حکومتى ذوالقرنین ۸; وعده هاى ذوالقرنین ۱، ۷; ویژگیهاى حکومت ذوالقرنین ۳ سرزمینها: اختیار مردم مغرب سرزمین

پاكيزه در جنات عدن وعده داده است، ولى رضوان خدا [از همه‌] برتر است، اين همان كاميابى بزرگ است خداوند به مردان و زنان با ايمان باغهايى وعده داده است كه از زير

تأیید بر حقانیت وعده هاى قرآن خواهد بود. (لکل نبإ مستقر و سوف تعلمون) جمله «سوف تعلمون» تصریح به این نکته است که همواره در آینده حقانیت وعده هاى قرآن را نشان

جز فريب وعده نمى‌دهد [آرى،] شيطان به آنان وعده مى‌دهد، و ايشان را در آرزوها مى‌افكند، و جز فريب به آنان وعده نمى‌دهد. (شیطان) آنان را بسیار وعده دهد و آرزومند

فضیلت جهاد ۳ خدا: امدادهاى خدا ۱۳، ۱۴، ۱۷، ۱۸ ; زمینه هاى امداد خدا ۱۶ ; مشیّت خدا ۱۴، ۱۵ ; وعده هاى خدا ۱ خطاى باصره: ۱۰، ۱۳ دشمنان: ۶ سبیل اللّه: ۳، ۴،

۱۷، ۱۸; مهربانى ابراهیم(ع) ۱۷; نگرانى ابراهیم(ع) ۱۷; وعده هاى ابراهیم(ع) ۱، ۶; وفاى ابراهیم(ع) به وعده ۳; هدایتگرى ابراهیم(ع) ۱۸ احکام: ۵ ادیان: هماهنگى ادیان

مى بینیم». آسمان: آسمان هاى هفتگانه ۵; تسبیح آسمان هاى هفتگانه ۱; عبادت آسمان ها ۳; موجودات باشعور آسمان ها ۴; نقش آسمان ۲ آمرزش: وعده آمرزش ۱۷ آیات خدا: آیات

ویژگیهاى شکنجه هاى جهنم ۲۳ جهنمیان: بدن جهنمیان ۲۳; تلاشى روده هاى جهنمیان ۲۲; فرجام شوم جهنمیان ۱۹ خدا: افعال خدا ۲; نشانه هاى ربوبیت خدا ۱۸; وعده هاى خدا ۱ دنیا:

معارف و وعده هاى آن به تکذیب آن پرداختند. (و کذّب به قومک و هو الحق) در آیه ۵۷ «قل إنى على بینة» موضوع بحث «قرآن» بود و آیات بعد از آن نیز وعده هاى قرآن را

۳۱; عوامل رضایت از خدا ۲۵; موانع دوستى با دشمنان خدا ۲; نشانه هاى تأییدات خدا ۱۴; وعده هاى خدا ۱۷ خویشاوندى: ارزش خویشاوندى ۵; اهمیت خویشاوندى ۵; نقش خویشاوندى

۵ ; لجاجت با حق ۱۶ خدا: اوامر خدا ۱، ۹ ; لعنت خدا ۱۶، ۱۹ ; نصرت خدا ۱۸ ; وعده هاى خدا ۱۸ دشمنان: لجاجت دشمنان ۸ دعا: آداب دعا ۲۲ زن: زن در جامعه ۱۵ ; زن

را به انفاق، وعده مغفرت و بخشايش فرموده. و بزرگان فرموده‌اند: وعده شيطان غرور است، وعده رحمان سرور. وعده شيطان فقر است، وعده رحمان غفر. وعده شيطان افلاس

مى بینیم گاهى به معناى «وعده» آمده است مانند: وَ تَمَّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ الْحُسْنى عَلى بَنی إِسْرائیلَ بِمَا صَبَرُوا: «وعده پروردگارت درباره بنى اسرائیل

(پیروان شیطان) وعده می‌دادند. این است دوزخی که به شما وعده می دادند. اين است آن جهنمى كه به شما وعده داده شده بود. این همان جهنمی است که به شما وعده داده شده

می‌یابد) تا آنچه را به آنها وعده داده شده ببینند؛ آنگاه می‌دانند چه کسی یاورش ضعیفتر و جمعیّتش کمتر است! |تا آن‌گاه كه آنچه را وعده داده مى‌شوند ببينند، پس

به ما وعده مى‌دهى براى ما بياور پس آن ماده‌شتر را پى كردند و از فرمان پروردگار خود سرپيچيدند و گفتند: «اى صالح، اگر از پيامبرانى، آنچه را به ما وعده مى‌دهى

وفاى خدا به وعده ۳ دشمنان: منشأ نجات از دشمنان ۴; نجات از دشمنان ۱ مؤمنان: تقویت روحیه مؤمنان ۷; دلدارى به مؤمنان ۷; وعده به مؤمنان ۲; وعده پیروزى مؤمنان

مى‌دانم آيا آنچه وعده داده مى‌شويد نزديك است يا دور پس اگر روى برتافتند بگو: «به [همه‌] شما به طور يكسان اعلام كردم، و نمى‌دانم آنچه وعده داده شده‌ايد آيا

دوام سرمدى غير متناهى. وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا: وعده فرمود خداى تعالى، وعده راستى. يا حق است وعده الهى، وعده حقى كه خلافى در حقيقت و درستى آن نيست و ثابت

آیا او به شما وعده می‌دهد هنگامی که مردید و خاک و استخوانهایی (پوسیده) شدید، بار دیگر (از قبرها) بیرون آورده می‌شوید؟! |آيا به شما وعده مى‌دهد كه وقتى

به قيامت وعده دادند و از عذاب آن روز ما را ترسانيدند. إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ‌: نيست اين وعده مگر افسانه‌هاى پيشينيان، يعنى وعده قيامت مانند

جدایی (مؤمن و کافر) است وعده‌گاه جمیع خلایق است. بی تردید روز جدایی [حق از باطل، مؤمن از کافر و پاک از ناپاک] وعده گاه همه آنهاست؛ وعده‌گاه همه در روز داورى،

با این وعده الهی آنها را دلگرم ساخت و گفت: «خداوند به من وعده داده که بر یکی از دو گروه پیروز خواهید شد، یا بر کاروان قریش یا بر لشکرشان، و وعده خداوند

صادق(ع) شنیدم که مى فرمود: وعده مؤمن به برادر مؤمنش، نذرى است که کفّاره ندارد. [ولى ]کسى که خلف وعده کند، نخست با خدا خلف وعده کرده و خود را در معرض خشم

الهی را تکذیب کردند و وعده عذاب درباره آنان تحقّق یافت! |و اهل ايكه (قوم شعيب) و قوم تبّع همگى فرستادگان را تكذيب نمودند و در نتيجه وعده‌ى [عذاب‌] من تحقق

به عذاب الهى وعده داد. (أئنّکم لتأتون الرجال ... فما کان جواب قومه إلاّ أن قالوا ائتنا بعذاب اللّه) ۱۰ - قوم لوط، از سرزنش حضرت لوط(ع) و وعده وى به عذاب،

۲۳ ; پاداش اطاعت از خدا ۲۸ ; حتمیت وعده خدا ۲۶ ; شرایط امداد خدا ۱۰، ۱۱ ; علم خدا ۵ ; عهد خدا ۱، ۸، ۱۱، ۱۳، ۲۹ ; وعده خدا ۴ ; هشدار خدا ۶ ذکر: آثار ذکر

ستیزه‌جویی مکنید، و به راستی که پیشاپیش وعده عذاب را [برای آگاهی شما] فرستاده بودم‌ [خداى‌] گويد: نزد من ستيزه مكنيد كه همانا وعده عذاب را پيش از اين به شما داده

خوش عاقبتى اهل تقوا را وعده داده و به وعده‌اش عمل كرده است. نام امام حسين عليه السلام ماند و نام قاتلان او محو شد. كسانى‌كه به وعده خود عمل نمى‌كنند يا عاجزند

پس هر كه را از وعده عذاب من مى‌ترسد به قرآن اندرز ده. ما به آنچه می‌گویند آگاه‌تریم و تو زورگوی بر آنان نیستی، پس هر کس را که از وعده عذاب من می‌ترسد،

مى‌آيند.» موسی گفت: وعده ما و شما روز زینت (یعنی روز عید قبطیان) باشد و مردم پیش از ظهر (به موعد برای مشاهده) همه گرد آورده شوند. موسی گفت: وعده گاه شما روز جشن

نباید وابماند جز آن زن (کافر) تو که آن هم با قوم تو باید هلاک شود. همانا وعده عذاب صبحگاه است، آیا صبح نزدیک نیست؟! [میهمانان] گفتند: ای لوط! ما فرستادگان

یکى از احتمال هاى «الظنونا» بدگمانى باشد. آیات بعدى مى تواند قرینه اى بر نکته یاد شده باشد. ۱۵ - ظنّ و گمان هاى مردم مدینه درباره وعده هاى خدا، در پى هجوم

است. (الا الذین تابوا و أصلحوا و اعتصموا باللّه ... فأولئک مع المؤمنین) ۹- وعده خداوند به برخوردارى مؤمنان، از پاداشى بس بزرگ (و سوف یؤت اللّه المؤمنین أجراً

الشوكة لشكريان قريش است شوكت در آن به معنى قدرت يا سلاح است خداوند به مسلمانان وعده داد كه يكى از دو طائفه (كاروان ابوسفيان، لشكر قريش) نصيبشان خواهد شد. آنهادوست

(لک فى الحیوة ... و إنّ لک موعدًا لن تخلفه ) «موعد» در معانى «وعده»، «زمان وعده» و «مکان وعده» استعمال مى شود و مقصود از آن برحسب ظاهر، عذاب موعود در قیامت

مى‌باشد. سؤال: با آنكه خداوند وعده نصرت و پيروزى مردان خدا را داده است، پس چرا گاهى شاهد شكست آنان هستيم؟ پاسخ: اوّلًا آن وعده‌هاى الهى محقّق شده و امروز

گناهکاران: نشانه هاى گناهکاران ۸، ۹ مجرمان: فرجام مجرمان ۱۰ محمّد(ص): افترا به محمّد(ص) ۷ ; پیروزى محمّد(ص) ۱۳ ; محمّد(ص) و مشرکان صدر اسلام ۱۳ ; وعده به محمّد(ص)

تا دلهای شما (به وعده خدا) مطمئن شود و (بدانید که) نصرت و فیروزی نیست مگر از جانب خدا، که خدا را کمال قدرت و حکمت است. و خدا آن [وعده یاری] را فقط مژده

ساحران بسیار به وعده‌گاه) آمد. پس فرعون [از مجلس مناظره با موسی] برگشت، پس نیرنگش را [که جادوگران و ابزار جادویشان بود] گرد آورد، سپس به وعده گاه باز آمد.

زودرس وعده هاى آن حضرت در مورد نزول عذاب بودند. (و کذبتم بهبه ما عندى ما تستعجلون به) در آیات متعددى، مانند آیه ۶، ۹ و ۱۱ سوره انعام، به کافران وعده عذاب

آنان به قدرى از خدا و وعده هاى هود(ع) غافل بودند که هرگز احتمال نمى دادند توده هایى را که مى بینند، طوفان بلا باشد. ۷- توده هاى ابرْگونه مرگ بار، پاسخ

يعنى من ديگر جا ندارم پس بهشت ميگويد پروردگارا بجهنّم وعده فرمودى كه آنرا پر كنى و كردى و بمن وعده فرمودى كه مرا پر كنى و نكردى پس خدا خلق ميفرمايد در آنروز

محتوم باشد بر خدا به جهت مقتضاى وعده او. به عبارت ديگر اگرچه قبول توبه در نفس الامر بر او سبحانه واجب نيست، لكن چون به آن وعده فرموده، لازم است كه به آن وفا

روزى تعيين وقت شده است براى چه روزى تعيين وقت شده است؟ برای چه روزی وقت (وعده حق) معین شد؟ این امور برای چه روزی به تأخیر افتاده؟ براى چه روزى معين شود؟

تعالى تخلف نميكند از وعده خود فيض ره فرموده مراد از فرمايش امام عليه السّلام كه فرموده آنها و اللّه شيعيان ما اهل بيتند كه باين وعده در باره آنها عمل ميشود

مهیناً. و الذین ... لا یؤمنون باللّه و لا بالیوم الاخر) ۹- ایمان نداشتن به وعده هاى الهى و قیامت، منشأ ریاکارى (رئاء النّاس و لا یؤمنون باللّه و لا بالیوم

[آیات و وعده های ما را] تکذیب کردند [تا جایی که آنها را به مسخره گرفتند] پس به زودی خبرهای [مهم] آنچه که آن را مسخره می کردند [از حقّانیّت آیات، وعده های ما

از توطئه هاى دشمنان علیه رسالت آن حضرت (و لاتکن فى ضیق ممّا یمکرون) ۶ - بیم پیامبر(ص) از کارساز بودن توطئه هاى دشمنان و عقیم ماندن برنامه هاى تبلیغى خود

دعاى انبیا ۷; اعراض از بینات انبیا ۸; پیروزى انبیا ۱، ۷; خواسته هاى انبیا ۳، ۴; خواسته هاى دشمنان انبیا ۳; دشمنان انبیا ۸; دعاى انبیا ۱; نفرین انبیا ۲; یأس

به راستی که به موسی کتاب آسمانی دادیم، آنگاه در آن اختلاف پیدا کردند و اگر وعده پروردگارت [به تاخیر حکم و عذاب‌] از پیش مقرر نگشته بود، بین آنان داوری می‌شد،

سَمِيًّا (65) ترجمه‌ بهشتهاى اقامت دائمى كه وعده داده خداوند بخشنده بندگانش را بامر ناپيدا همانا باشد وعده او بجا آورده شده‌ نميشنوند در آن سخن بيهوده‌اى

ملائكه كه شرح آن مفصّلا ذكر شده است وعده داده اين فتح را وعده دادنى خدا تخلّف نمى‌نمايد جلد 4 صفحه 245 او از وعده خود ولى بيشتر مردم از قبيل ابى بن خلف

و آله و سلّم بكفار وعده عذاب داد و آنها گفتند كجا است آن عذاب پس عجله نمودند در آن و معلوم است كه خداوند جلد 3 صفحه 613 هرگز از وعده خود تخلّف نميكند چنانچه

۷ توحید: نشانه هاى توحید ربوبى ۴، ۶ خدا: وسعت ربوبیت خدا ۳; وسعت قدرت خدا ۸ خورشید: طلوع خورشید ۵، ۹; غروب خورشید ۵، ۹ سال: تغییر فصل هاى سال ۴ ستارگان:

لِلَّذِینَ هُمْ لِرَبِّهِمْ یَرْهَبُونَ). تفسیر آیات ۱- موسى(ع) پس از دریافت وعده الهى (آمرزش گوساله پرستان تائب و به کیفر رساندن غیر تائبان) خشمش فرو نشست

است كه خدا به موسى وعده كرده بود كه در صورت آمدن رجز(طوفان،جراد،قمّل و...) اگر فرعونيان ايمان آورند عذاب برداشته خواهد شد و موسى اين وعده را به فرعونيان فرموده

سَمِيًّا (65) ترجمه‌ بهشتهاى اقامت دائمى كه وعده داده خداوند بخشنده بندگانش را بامر ناپيدا همانا باشد وعده او بجا آورده شده‌ نميشنوند در آن سخن بيهوده‌اى

بودند حقير عرض ميكنم خدا دست چپ ندارد هر دو دست خدا راست است پس كسيكه باو وعده نجات از آتش دوزخ داده شده و بنعيم جنت فائز شده است پس بتحقيق نائل شده است

تنبيهات را؛ و عطا داده شدند در زمان دراز و ترسانيده شدند به عذاب دردناك و وعده داده شدند به نعمتهاى بزرگ، و آنها به شغل دنيا از آن نعمتها باز ماندند، حذر

باشد با آنكه بزودى علائم صدق تو و وعده حق بفتوحات اسلام بر آنها ظاهر خواهد شد باهل ايمان ميگويند پس كى و چه زمان وعده عذاب ما ميرسد اگر شما راست ميگوئيد

جاودانى كه وعده كرده شدند پرهيزكاران باشد براى ايشان پاداش و جاى بازگشت‌ مرايشان را است در آن آنچه ميخواهند جاودانيان باشد بر پروردگارت وعده درخواست شده‌

بصيغه مفرد نيز قرائت شده و تفاوتى در معناى اصلى ندارد و خدا وعده فرموده چنين روزى را بياورد وعده حتمى كه بر عهده خود قرار داده عمل بآنرا و البته بجا آورنده

و آله و سلّم بكفار وعده عذاب داد و آنها گفتند كجا است آن عذاب پس عجله نمودند در آن و معلوم است كه خداوند جلد 3 صفحه 613 هرگز از وعده خود تخلّف نميكند چنانچه

انسان: اختلاف دینى انسان هاى نخستین ۴ ; تاریخ انسان ۱ ; خداشناسى در انسان هاى نخستین ۵ ; دین انسان هاى نخستین ۳ ; زندگى اجتماعى انسان هاى نخستین ۱ ; زندگى اجتماعى

و آله و سلّم بكفار وعده عذاب داد و آنها گفتند كجا است آن عذاب پس عجله نمودند در آن و معلوم است كه خداوند جلد 3 صفحه 613 هرگز از وعده خود تخلّف نميكند چنانچه

اين رحمتى است از پروردگار من پس وقتى كه بيايد وعده پروردگار من ميگرداند آنرا زمين هموار و بوده است وعده پروردگار من درست و راست. تفسير جناب ذو القرنين

نيستيم. پس آنان را به حال خود واگذار، ياوه بگويند و بازى كنند تا روزى را كه وعده داده شده‌اند، ملاقات كنند. روزى كه شتابان از قبرها بيرون آيند، چنان كه گويى

نشانه هاى فضل خدا ۵; وسعت فضل خدا ۱، ۴ رحمت: نشانه هاى رحمت ۳، ۵ شاکران: کمى شاکران ۷ شکر: اهمیت شکر ۸ عذاب: زمینه عذاب ۱۰ غفلت: غفلت از مهلت هاى خدا ۹

و آله و سلّم بكفار وعده عذاب داد و آنها گفتند كجا است آن عذاب پس عجله نمودند در آن و معلوم است كه خداوند جلد 3 صفحه 613 هرگز از وعده خود تخلّف نميكند چنانچه

۸; رازقیت خدا ۳، ۷; قدرت خدا ۹، ۱۰; نشانه هاى رحمت خدا ۴; نشانه هاى عزت خدا ۸; نشانه هاى قدرت خدا ۸; نشانه هاى لطف خدا ۴، ۵; وسعت علم خدا ۲; وسعت قدرت خدا

۱۳; زمینه رحمت خدا ۸; شؤون خدا ۳; نشانه آمرزشهاى خدا ۱۴; نشانه هاى ربوبیت خدا ۴; نشانه هاى رحمت خدا ۱۳، ۱۴ خطاکاران: استغفار براى خطاکاران ۹; دعا براى خطاکاران

بزرگ‌ پس چون آمد وعده اوّل آن دو برانگيزيم بر شما بندگانى را از خودمان صاحبان شوكت و قوّت بسيار پس جستجو كنند ميان منزلها و باشد وعده‌اى بجا آورده‌ پس

شدند آيا چون باشيم خاك و پدران ما آيا همانا مائيم بيرون آورده شدگان‌ بتحقيق وعده داده شديم اين را ما و پدرانمان پيش از اين نيست اين مگر افسانه‌هاى پيشينيان‌

كسانى كه پروردگار تو به آنان رحم كرده، و براى همين آنان را آفريده است. و وعده پروردگارت [چنين‌] تحقّق پذيرفته است [كه:] «البتّه جهنّم را از جنّ و انس يكسره

حال بايد ملاحظه كرد چه قدر ضرر نموده و زيانكار شده‌اند وعده داده است خدا وعده دادنى و خداوند از وعده خود تخلف نخواهد فرمود و آن غرفه‌ها از قرارى كه پيغمبر

شد و قمّى ره فرموده خطاب باصحاب پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم است كه وعده كرده بودند يارى كنند آنحضرت را و مخالفت ننمايند امر او را و نقض ننمايند عهد

سوگندهاشان كه‌ جلد 3 صفحه 286 بر نمى‌انگيزد خدا كسيرا كه ميميرد آرى وعده داده وعده دادنى كه بر او حق است ولى بيشتر مردم نميدانند تا آشكار كند از براى آنها

سَمِيًّا (65) ترجمه‌ بهشتهاى اقامت دائمى كه وعده داده خداوند بخشنده بندگانش را بامر ناپيدا همانا باشد وعده او بجا آورده شده‌ نميشنوند در آن سخن بيهوده‌اى

مبارزه با منكرات به سراغ سرچشمه برويد. «أَرْسَلْنا إِلى‌ فِرْعَوْنَ» 7- براى وعده و وعيدهايى كه به مردم مى‌دهيد، نمونه عملى ارائه كنيد. (خداوند كه كافران مرفّه

‌آنها‌ ‌شده‌. 2‌-‌ معاصي‌ ‌که‌ ‌در‌ قرآن‌ وعده آتش‌ و وعده عذاب‌ داده‌ ‌شده‌ ‌ يا ‌ ‌در‌ اخبار معتبره‌ وعده عذاب‌ و آتش‌ داده‌ ‌شده‌. 3‌-‌ معاصي‌ ‌که‌

دهانش مى‏رفت، تا بالاخره شكايت پيش موسى بردند كه از خدا دفع آن را بخواهد و وعده دادند كه ايمان بياورند و دست از بنى اسرائيل بر دارند ولى بعداً به قول خود

كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»* «12» و بدون شك خداوند وعده خود را عملى مى‌كند. «وَ لَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ» «13» در روايات بدون شك متواتر مى‌خوانيم كه پيروزى

كودكان را پير مى‌كند مصون مى‌داريد؟ آسمان به سبب (هول) آن روز مى‌شكافد، آرى وعده خداوند انجام شدنى است. همانا اين آيات مايه تذّكر است، پس هركس مى‌خواهد، راهى

كنندگان عذاب موعود بر سبيل عجله. ابن عباس گفته: معنى آنكه و اگر نبود كه من وعده داده‌ام تو را كه در عهد تو ايشان را عذاب استيصال نكنم و عذاب آنها را به قيامت

آنها را بخسران در دنيا و انذار نمودن تو آنانرا بعذاب آخرت تعجيل مينمايند در وعده عذاب و ميگويند ببار بر ما سنگ از آسمان غافل از آنكه امور الهى بر طبق حكمت

بودند و كتمان حق نمى‌كردند و حق را بر دنيا و ما فيها ترجيح مى‌دادند كه خداوند وعده فرموده اجر آنها را دو مرتبه عطا فرمايد آنجا كه فرموده اولئك يؤتون اجرهم مرتين

حال بايد ملاحظه كرد چه قدر ضرر نموده و زيانكار شده‌اند وعده داده است خدا وعده دادنى و خداوند از وعده خود تخلف نخواهد فرمود و آن غرفه‌ها از قرارى كه پيغمبر

بر امت هاى خویش (و إذا الرسل أُقّتت) مقصود و مفاد این آیه - برابر نظر بیشتر مفسران - فرارسیدن زمان وعده الهى مبنى بر گواهى پیامبران بر امت هاى خویش در

آيا وعده نداد بشما پروردگار شما وعده خوبى آيا پس طول كشيد بر شما آنزمان يا خواستيد كه فرود آيد بر شما غضبى از پروردگارتان پس تخلّف نموديد از وعده من. تفسير

يا اشاره به وعده علو و نصرت و غلبه است، يعنى شما بر ايشان منصور و غالب خواهيد شد. إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ‌: اگر هستيد ايمان آرندگان به وعده الهى كه فرموده:

قدرت مندترین و سرسخت ترین مخالفان پیامبران، در امت هاى پیشین بودند. (فرعون و ثمود) در قرآن، خبر از هلاکت بسیارى از امت هاى گذشته مطرح شده است; بنابراین یاد کردن فرعونیان

حال بايد ملاحظه كرد چه قدر ضرر نموده و زيانكار شده‌اند وعده داده است خدا وعده دادنى و خداوند از وعده خود تخلف نخواهد فرمود و آن غرفه‌ها از قرارى كه پيغمبر

جلوه دادند و آنچه از عقب دارند (از نعمت و لذات ابدی آخرت فراموش کردند) و وعده عذاب الهی بر آنها حتم و لازم گردید و چون امّتانی از جنّ و انس که پیش از آنها

گفتند: ای پدر (با همه کرم و سخای خدیو مصر) غلّه (بسیار) به ما عطا نشد (و وعده داد که اگر برادر خود را همراه آورید به شما گندم فراوان خواهم داد) پس برادرمان

مينمائى مرا البته آنچه وعده داده ميشوند پروردگارا پس قرار مده مرا در گروه ستمكاران‌ و همانا ما بر آنكه بنمائيم تو را آنچه وعده ميدهيم آنها را هر آينه توانائيم‌

بصيغه مفرد نيز قرائت شده و تفاوتى در معناى اصلى ندارد و خدا وعده فرموده چنين روزى را بياورد وعده حتمى كه بر عهده خود قرار داده عمل بآنرا و البته بجا آورنده

و ترى المجرمین یومئذ مقرّنین فى الأصفاد) خدا: نشانه هاى انتقام خدا ۴; نشانه هاى عزت خدا ۴; نشانه هاى قاهریت خدا ۴ عذاب: موجبات عذاب اخروى ۳ گناه: آثار گناه

واجب است وفاى به آن؛ و ملازم باشد وفاى به آن عهود، وفاى حق تعالى را به آنچه وعده فرموده است از عطاى جزيل و ثواب جميل در دنيا و آخرت. و لذا وفاى به عهد يكى

حال بايد ملاحظه كرد چه قدر ضرر نموده و زيانكار شده‌اند وعده داده است خدا وعده دادنى و خداوند از وعده خود تخلف نخواهد فرمود و آن غرفه‌ها از قرارى كه پيغمبر

اهل یقین، توانا به درک پیام هاى بایسته آیات الهى در زمین (و فى الأرض ءایت للموقنین) ۳ - مطالعه مظاهر طبیعت در زمین، از راه هاى تحکیم مبانى توحید و خداشناسى

كنندگانند موجبات تذكّر مردم را براى معذور داشتن آنان و ترساندنشان‌ همانا آنچه وعده داده ميشويد البته واقع شونده است‌ پس وقتى كه ستاره‌ها بى‌نور شوند و وقتى

اين رحمتى است از پروردگار من پس وقتى كه بيايد وعده پروردگار من ميگرداند آنرا زمين هموار و بوده است وعده پروردگار من درست و راست. تفسير جناب ذو القرنين

شدید و کوبنده است. (و کانت الجبال کثیبًا مهیلاً) تبدیل شدن کوه هاى استوار به انبوهى از ریگ هاى روان، شدت و گوبندگى زمین لرزه را، در آستانه برپایى قیامت مى رساند

مى شود که مشکل کافران، سطحى نگرى است. ۵ - مطالعه در وجود انسان و شگفتى هاى آن، از راه هاى تحکیم مبانى توحیدى و خداشناسى (و فى الأرض ءایت ... و فى أنفسکم أفلاتبصرون)

به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از صفات خداوند، در ارتباط با وعده و وعيد او به اهل بهشت و دوزخ رواياتى درباره مراد از «و شاهد و مشهود» و «داستان

requires Javascript to function. آيات ۱ - ۱۴، سوره قصص غرض و مفاد سوره قصص : وعده جميل به مؤ منين با ذكر داستان موسى (عليه السلام ) وفرعون از داستان موسى (ع

مالك و خالق و رازق من وعده فرمودى كه خانواده و اهل بيت مرا از غرق نجات دهى و پسر من يا پسر زن من از خانواده و اهل بيت من است و وعده تو حق و صدق است و تخلّف

از حمل کننده هاى بار سنگین، ابرها است که در پى بادها مى آیند و با خود توده هاى عظیم ذرات آب را حمل مى کنند. ۲ - شکل گیرى ابرها با توده هاى عظیم ذرات آب،

خشکسالى) (قل أرءیتم إن أصبح ماؤکم غورًا فمن یأتیکم بماء معین) ۵ - آب هاى روان و جارى، از نعمت هاى خداوند و جلوه رحمانیت و قدرت مطلق او است. (قل هو الرحمن ... قل

توحید، پیامى حق و منطبق با واقعیت هاى عالم هستى (بل أتینهم الحقّ) ۵ - شرک، اندیشه اى نادرست، دروغ و نا منطبق با واقعیت هاى جهان هستى (بل أتینهم بالحقّ و إنّهم

«إِنَّا، لَهُ‌، ل» است كه در اصطلاح ادبيات عرب براى اهل فن روشن است. به گواهى و وعده خدا در اين آيه، هيچ گونه تغيير وتحريفى در قرآن رخ نداده، چنانكه در آيات ديگر

باغهاى متنوع و چشمه هاى فراوان و گوناگون بهشت است که هر کدام لذت تازه اى مى آفریند، و ویژگى خاصى دارد. «جنّت» هم به باغ و هم به زمین هاى پوشیده از زراعت گفته

۲ انسان: آرزوى انسان ها ۳ خدا: توصیه هاى خدا ۱; سرزنشهاى خدا ۴ شرک: آثار اجتناب از شرک ۵ شیطان: نجات از وسوسه هاى شیطان ۵ صراط مستقیم :۲ سلوک صراط مستقیم

(فَالْجارِیاتِ یُسْراً). ج4، ص535 تفسیر آیات ۱ - سوگند خداوند، به کشتى هاى روان بر آب هاى دریا به آسانى و نرمى (فالجریت یسرًا) «یسر» نقطه مقابل «عسر» و به معناى

۱۱; زمینه درک عزت خدا ۱۱; عزت خدا ۸; فطریت خدا شناسى ۴; نشانه هاى حکمت خدا ۱۰; نشانه هاى عزت خدا۱۰ موجودات: تسبیح موجودات ۲; زمینه تسبیح موجودات ۹; شعور

ها ۱۲; منافع انسان ها ۱۲ جرم: منشأ جرم ۶ خدا: توصیه هاى خدا ۱، ۹; سرزنشهاى خدا ۲; فلسفه توصیه هاى خدا ۱۲ شیطان: آثار دشمنى شیطان ۹; اوامر شیطان ۴; جرم

درصدد بیان نشانه هاى تدبیر و قدرت خداوند است. ۳ - آفرینش مرکب هایى مانند کشتى (چهارپایان و...) از سوى خداوند، به سود بشر و از نعمت هاى او است. (و ءایة لهم

مينمائى مرا البته آنچه وعده داده ميشوند پروردگارا پس قرار مده مرا در گروه ستمكاران‌ و همانا ما بر آنكه بنمائيم تو را آنچه وعده ميدهيم آنها را هر آينه توانائيم‌

بصيغه مفرد نيز قرائت شده و تفاوتى در معناى اصلى ندارد و خدا وعده فرموده چنين روزى را بياورد وعده حتمى كه بر عهده خود قرار داده عمل بآنرا و البته بجا آورنده

داغ (شمشیر) نهیم. (این آیات در حقّ ولید مغیره عمّ ابو جهل که روز بدر بر حسب وعده حق به شمشیر علی علیه السلام بینی‌اش بشکافت نازل آمد ولی بر هر که مانند اوست

فرزندى آسیه ۳; خواسته هاى آسیه ۹، ۱۱; علاقه آسیه به موسى(ع) ۲; عوامل افسردگى آسیه ۴; عوامل سرور آسیه ۸; فرزندخواهى آسیه ۷; قبول خواسته هاى آسیه ۱۳; نقش آسیه

خداوند، پاسخى به نعمت هاى ویژه او به آن حضرت بود. (ألم نشرح ... و وضعنا ... و رفعنا ... و إلى ربّک فارغب) ۶ - بهره مندان از نعمت هاى الهى، باید تنها به درگاه

دام هاى شیطان (و لقد أضلّ منکم جبلاًّ کثیرًا أفلم تکونوا تعقلون) انسان: هشدار به انسان ها ۳ تعقل: آثار تعقل ۷; آثار عدم تعقل ۵; تعقل در وسوسه هاى شیطان

لَقَوْلٌ فَصْلٌ‌: به درستى كه قرآن هر آينه سخنى است جدا كننده ميان حق و باطل، يا وعده به بعت قولى است قطعى كه هيچ خلافى و شكى در آن نيست. حضرت صادق عليه السّلام

باشد با آنكه بزودى علائم صدق تو و وعده حق بفتوحات اسلام بر آنها ظاهر خواهد شد باهل ايمان ميگويند پس كى و چه زمان وعده عذاب ما ميرسد اگر شما راست ميگوئيد

به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از صفات خداوند، در ارتباط با وعده و وعيد او به اهل بهشت و دوزخ رواياتى درباره مراد از «و شاهد و مشهود» و «داستان

میان چند نفر از گشتى هاى قریش در اطراف چشمه مزبور دیده شدند. لشکریان پیامبر آن‌ها را دستگیر کردند. از هویت آن‌ها سؤال نمودند گشتى هاى مزبور اعتراف کردند

حسن ما كانوا يعملون )) ويژگيهاى حيات طيبه اى كه خداوند آن را به نيكوكاران وعده داده است وجوهى ديگر كه درباره مراد از حيات طيبه گفته شده است مراد از استعاذه

او را در برابر خدا یارى دهد». امداد: عوامل محرومیت از امداد هاى اخروى ۴; محرومیت از امداد هاى اخروى ۲، ۵ انسان: انسان در قیامت ۱; عجز اخروى انسان ۱، ۳، ۵;

سینه اش را براى تسلیم شدن در برابر خداوند و اعتماد به او و آرامش یافتن به وعده هاى پاداش الهى، باز و گشوده مى سازد ... و کسى که خدا بخواهد او را به خاطر کفر

آنكه هيچكس مالك شفاعت غير و استدعاى شفاعت از غير نكند براى خود مگر آن را كه وعده شفاعت داده شده از جانب خدا مانند انبياء و اولياء و شهداء و علماء و صلحا «1»

و پروردگارى او (ءاتیهم ربّهم) ۳ - چشم پوشى از گناه و لذّت هاى آلوده دنیا، درپى دارنده نعمت هاى سرشار اخروى (إنّ المتقین فى جنّ-ت و عیون . ءاخذین ما ءاتیهم

كرد؟ ۲ - تفاوت حالات پيامبران - ۳ - چگونه يعقوب بينائى خود را باز يافت ؟ ۴ - وعده استغفار - ۵ - توسل جايز است - ۶ - پايان شب سيه ... قالُوا يا أَبانَا اسْتَغْفِرْ

کافران صدراسلام ۷; انذار کافران ۵; حتمیت کیفر کافران ۴; خواسته هاى کافران ۸; خواسته هاى کافران صدراسلام ۷; ظلم کافران ۲; عذاب کافران ۱; فرجام شوم کافران

۳ - بهشت، داراى بوستان هاى متعدد است. (لهم جنّ-ت) ۴ - مؤمنانى که زیر شکنجه کافران جان دادند و در آتش آنان سوختند، مالک بوستان هاى بهشت خواهند شد. (إنّ الذین

شگفتى اش افزوده است. (و الأرض ذات الصدع) ۵ - بازگشت هاى مکرر نزولات آسمانى و رویش گیاهان از دل زمین، از نشانه هاى امکان معاد است. (ذات الرجع ... ذات الصدع) توصیف

كه: خدا، مولاى مؤمنان است و كافران، مولايى ندارند وصف بهشتى كه متقين بدان وعده داده شده اند بحث روايتی تفسیر آیات ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذِينَ

بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده ميشويد يا قرار

آنها گفت من نگفتم چرا تسبيح و تنزيه نميكنيد خدا را از خلف وعده چون او ضامن روزى بندگان شده و وعده داده كه هيچ كس را بى‌رزق نگذارد و شما از خوف فقر قصد منع

آنها گفت من نگفتم چرا تسبيح و تنزيه نميكنيد خدا را از خلف وعده چون او ضامن روزى بندگان شده و وعده داده كه هيچ كس را بى‌رزق نگذارد و شما از خوف فقر قصد منع

الروم ...) گفته شده است اشاره اى در مورد وجه اينكه خداوند خلف وعده نمى كند (لا يخلف الله وعده ) چند وجه در بيان مفاد آيه : ((يعلمون ظاهرا من الحيوة الدنيا

مينمائى مرا البته آنچه وعده داده ميشوند پروردگارا پس قرار مده مرا در گروه ستمكاران‌ و همانا ما بر آنكه بنمائيم تو را آنچه وعده ميدهيم آنها را هر آينه توانائيم‌

قرض به خدا ۱۰; قرض به خدا ۱، ۲، ۴; نشانه هاى تشکر خدا ۹; نشانه هاى حلم خدا ۹; نشانه هاى فضل خدا ۱۲; نشانه هاى لطف خدا ۱۲ عمل: روش تشویق به عمل خیر ۶ فضل خدا:

آنها گفت من نگفتم چرا تسبيح و تنزيه نميكنيد خدا را از خلف وعده چون او ضامن روزى بندگان شده و وعده داده كه هيچ كس را بى‌رزق نگذارد و شما از خوف فقر قصد منع

پس از فهم پیام دین، براساس تمایلات و گرایش هاى درونى، پذیرش پیام وحى بر آنان دشوار است. ۳- ناخشنودى از پیام هاى وحى و انکار آن از روى هوس، مایه حبط تمامى

نشانه هاى بى عقلى ۱۲ قوم عاد: دعوت از قوم عاد ۱۱ مبلغان: مبلغان و مزد تبلیغ ۴; نشانه هاى صداقت مبلغان ۴ مصلحان: مصلحان و مزد تبلیغ ۴; نشانه هاى صداقت مصلحان

شيوه و روش كريمان است كه در وعده و وعيدشان غالبا تصريح به عذاب نمى كنند. آيه شريفه مطلق است و دليلى نيست كه ما آن را به وعده و وعيدهاى دنيوى اختصاص دهيم

آیات الهی است. تفسیر آیات ۱ - سوار شدن انسان ها بر کشتى هاى پربار و مجهز، از آیات و نشانه هاى قدرت و تدبیر خداوند است. (و ءایة لهم أنّا حملنا ذرّیّتهم

خدا از او است و وصول ببهشت در برزخ و قيامت با هر گونه اعزاز و كرامت بشيعيان وعده داده شده است در ثواب الاعمال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه

از نشانه هاى خدا است. (ألم تر أنّ الفلک تجرى فى البحر بنعمت اللّه لیریکم من ءایته) ۵ - کشتیرانى، داراى اهمیتى اساسى در حمل و نقل نیازمندى هاى بشر و مواهب

الروم ...) گفته شده است اشاره اى در مورد وجه اينكه خداوند خلف وعده نمى كند (لا يخلف الله وعده ) چند وجه در بيان مفاد آيه : ((يعلمون ظاهرا من الحيوة الدنيا

مشكلات نبايد تمام ذهن متوجه آن شود، بلكه بايد به سهولت‌هاى پس از آن كه مورد وعده و سنت الهى است نيز توجه نمود. عُسرها سبب يُسر است. كلمه «مع» ممكن است به

بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده ميشويد يا قرار

مكرشان و نبوده است مكرشان كه زائل شود از آن كوهها پس مپندار البته خدا را خلف وعده خود كننده مر پيغمبرانش را همانا خدا غالب صاحب انتقام است‌ روز كه مبدل شود

بیشتر شب هاى خویش، اهل تهجد و عبادت اند. (کانوا قلیلاً من الّیل ما یهجعون) برداشت یاد شده بدان احتمال است که عبارت «قلیلاً من اللیل» به معناى شب هاى اندکى

كَبائِرَ الإِثم‌ِ معاصي‌ كبيره‌ گفتند: ‌آن‌ معاصي‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌خدا‌ وعده آتش‌ ‌ يا ‌ وعده عذاب‌ داده‌ ‌ يا ‌ ‌در‌ نظر اهل‌ شرع‌ بزرگ‌ شمرده‌ ‌شده‌ ‌ يا ‌ نسبت‌

است، ديگر خيال نكن كه خدا از وعده اى كه بر نصرت فرستادگان خود داده، خُلف مى كند. اگر وعده نصرت داده، وفا مى كند و اگر وعده عذاب به متخلفين داده، نيز وفا

است شركتى در آسمانها يا داديمشان كتابى پس آنها با دليل روشنى از آنند بلكه وعده نميدهند ستمكاران بعضيشان بعضى را مگر موجب فريب را. تفسير خداوند متعال بعد

پر باران» (و السماء ذات الرجع). تفسیر آیات ۱ - آسمان، داراى باران هاى پیاپى و فائده هاى مداوم و جایگاه ظهور مکرر ستارگان (و السماء ذات الرجع) «رَجْع» به

کلمه «أشجار»، مراد جریان آب از زیر درختان و کنار ساقه هاى آن است; ۲. مراد جریان آب، زیر کاخ ها و تخت هاى بهشتیان است; ۳. مراد بیان آب خیز بودن زمین بهشت است;

۱ تعقل: زمینه تعقل ۳; منشأ تعقل ۱ حواس: نقش حواس ۳ خدا: نشانه هاى تدبیر خدا ۱; نشانه هاى ربوبیت خدا ۱; نعمتهاى خدا ۴ شکر: شکر نعمت ۴ شناخت: ابزار شناخت

هلاکت، سرنوشت امت هاى غیر مؤمن به معجزات درخواستى خویش (ماءامنت قبلهم من قریة أهلکنها) ۴- ایمان، داراى تأثیر در حفظ و بقاى جوامع و تمدن هاى بشرى است. (ماءامنت

بسيار و آشاميدنى‌ و نزد ايشانست زنان فروهشته چشم هم سن با هم‌ اينست آنچه وعده داده ميشويد براى روز شمار همانا اينست روزى ما نيست براى آن پايانى. تفسير

وحى، خداوند وعده چشمگير به پيامبرش مى‌دهد. «وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ» 4- مالكيّت تمام دنيا هم مردان خدا را راضى نمى‌كند، پس تحقيق وعده خداوند، در جهان

کنار زیبایى ها و طراوت هاى بهشت (فى مقام أمین . فى جنّ-ت و عیون) برداشت بالا با توجه به این نکته است که قرآن، در مقام ذکر نعمت هاى اخروى متقین، از امنیت

حسن ما كانوا يعملون )) ويژگيهاى حيات طيبه اى كه خداوند آن را به نيكوكاران وعده داده است وجوهى ديگر كه درباره مراد از حيات طيبه گفته شده است مراد از استعاذه

وحى، خداوند وعده چشمگير به پيامبرش مى‌دهد. «وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ» 4- مالكيّت تمام دنيا هم مردان خدا را راضى نمى‌كند، پس تحقيق وعده خداوند، در جهان

كند ديد زبانش بند آمده ولى ميتواند ذكر بگويد و دعا كند و زبور بخواند فهميد وعده خداوند انجاز شده از معبد خود بيرون آمد و به بنى اسرائيل كه منتظر اقامه جماعت

خدا ۱۲; حاکمیت مشیت خدا ۱۲; قدرت خدا ۲; قدرت مطلق خدا ۳; نشانه هاى قدرت خدا ۱۱; نشانه هاى قدرت مطلق خدا ۱۳ ذکر: آثار ذکر ربوبیت خدا ۷; موانع ذکر اراده خدا

ءامنوا و عملوا الصلحت جنّ-ت ) ۴- جریان نهرها در زیر قصرها و درخت هاى بهشت، از جاذبه هاى مهم آن است. (جنّ-ت تجرى من تحتها الأنهر) از آن جا که خداوند از میان

پیشینیان کافر مى اندیشیدند، این چنین از پیام هاى دین، گریزان و ناخشنود نبودند. ۱۲- کیفر الهى براى کافران، داراى گونه هاى بسیار با نتایجى ویرانگر و مشابه* (دمّر

پايدارى حقّ است. يَمْحُ اللَّهُ‌ ... يُحِقُّ الْحَقَ‌ 7- خداوند پيامبرش را با وعده نابودى باطل و پيروزى حقّ دلدارى مى‌دهد. يَقُولُونَ افْتَرى‌ ... يَمْحُ اللَّهُ

نیست; ولى لازمه اختبار و آزمایش سریره ها، بر ملا شدن ویژگى هاى آن است. ۵ - حسابرسى نهان کارى هاى انسان و چشیدن کیفر آن، از اهداف معاد است. (إنّه على رجعه

انسان از بدى ها و ناراحتى هاى روز قیامت (و من تق السیّئات یومئذ فقد رحمته) ۴ - نجات مؤمنان و صالحان از بدى ها و ناراحتى هاى روز قیامت، برخاسته از رحمت

خردمندى، از زمینه هاى لازم و از شرایط بهره مند شدن از معارف و آموزه هاى قرآن (هذا بلغ للناس ... و لیذّکّر أولواالألبب) ۱۲- معارف و آموزه هاى قرآن مطابق و هماهنگ

دارندگان‌ و در خود شما آيا پس نظر نميكنيد و در آسمان است روزى شما و آنچه وعده داده ميشويد پس سوگند به پروردگار آسمان و زمين همانا آن حق و درست است مثل

بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده ميشويد يا قرار