تفسیر:المیزان جلد۱۱ بخش۳۹: تفاوت میان نسخه‌ها

در احتجاج از اميرالمؤمنين (عليه السّلام)، در ضمن حديثى كه در پيرامون احوال كفار بحث مى كند، نقل كرده كه در ذيل آيه «فاما الزبد فيذهب جفاء و اما ما ينفع الناس فيمكث فى الارض» فرموده: «زبد» در اين جا، عبارت از گفتارى است كه ملحدين درباره قرآن گفته بودند، و گفتاری است كه در موقع تجزيه و تحليل، باطل و مضمحل مى گردد.  

مؤلف: مقصود از «تنزيل»، منظور حقيقى از كلام خداست. و مقصود از گفتار ملحدين درباره قرآن، آن تفسيرهايى است كه ايشان به رأى خود مى كنند، و آنچه امام (عليه السّلام) فرموده، برخى از مصاديق باطل است، و آيه شريفه عام است، و همان طور كه در گذشته گفتيم، شامل همه باطل ها مى شود.

و در الدّرالمنثور است كه ابن جرير و ابن ابى حاتم و ابوالشيخ، از قتاده روايت كرده اند كه در تفسير «الذين يوفون بعهد اللّه و لا ينقضون الميثاق» گفته:  

بر شما باد وفاى به عهد و اين كه ميثاق را نشكنيد، زيرا خداوند از آن نهى كرده، و درباره آن، به شديدترين وجه اعلام خطر كرده و آن را در حدود بيست و چند جاى قرآن به عنوان خيرخواهى شما آورده، و حجت بر شما قرار داده، و اهل فهم و عقلا و دانشمندان مى دانند كه عظمت هر چيزى به مقدارى است كه خدا عظمتش داده باشد. و از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) براى ما نقل كرده اند كه در خطبه خود فرموده: «ايمان ندارد كسى كه امانتدار نيست و دين ندارد آن كس كه به عهد خود پایبند نيست».

مؤلف: از ظاهر اين روايت به خوبى بر مى آيد كه قتاده عهد و ميثاق را حمل كرده بر عهد و ميثاق هاى دائر ميان مردم، و حال آن كه خواننده گرامى به ياد دارد كه گفتيم ظاهر سياق آيه، مخالف اين معنا است.