تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۲: تفاوت میان نسخه‌ها

و اين كه در جاى ديگر فرموده: «كُلّ نَفسٍ بِمَا كَسَبَت رَهِينَةٌ إلّا أصحَابَ اليَمِين»، به طورى كه از سياق بر مى آيد و به شهادت دو آيه بعدش که مى فرمايد: «فِى جَنّاتٍ يَتَسَائَلُونَ عَنِ المُجرِمِينَ»، مراد اين است كه هر كس در گروِ عذاب روز قيامت است.

زمخشرى - صاحب تفسير كشّاف - آيه مورد بحث را حمل بر نوعى استعاره و مجاز گويى كرده، و به اين وسيله تنافى بين آيه مورد بحث که مى فرمايد: «هر كس در گروِ اعمال خويش است، چه نيك باشد و چه بد». و آيه سوره مدّثر كه مى فرمايد: «هر كس در گروِ اعمال بد خويش است» برداشته و گفته: گويا نفس عبد، نزد خدا در گروِ اعمال صالحى است كه از او خواسته، همچنان كه يك انسان، كارگر خود را گرو مى گيرد تا عملى كه از او خواسته، تمام كند. اگر تمام كرد، رهايش مى كند. خدا هم تمامى بندگان را، چه نيكان و چه بدان را، گرو مى گيرد. اگر آنچه از ايشان خواسته بود، انجام داده بودند، رهاشان مى كند، و گرنه، شكنجه اش مى دهد.