المؤمنون ٤٠
| کپی متن آیه |
|---|
| قَالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَ نَادِمِينَ |
ترجمه
| المؤمنون ٣٩ | آیه ٤٠ | المؤمنون ٤١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَمَّا قَلِیلٍ»: به زودی. واژه (ما) زمانیّه یا زائده است. «لَیُصْبِحُنَّ»: قطعاً خواهند شد. «نَادِمِینَ»: جمع نَادِم، پشیمان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۳ - ۵۴ سوره مؤمنون
- معنای این که نوح «ع» به قوم خود: «أعبُدُوا الله...»
- احتجاجات قوم نوح «ع»، در مقام انكار رسالت آن حضرت
- اشراف و بزرگان قوم نوح «ع»، مردم را عليه پيامبرشان مى شورانند
- آغاز نزول عذاب الهى، با صيحه اى آسمانى
- اشاره اى به رسالت موسى و هارون «ع»
- بحث روايتى: (روايتى در ذيل برخى آيات گذشته)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نادِمِينَ «40» فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْناهُمْ غُثاءً فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ «41»
(خداوند) فرمود: قطعاً به زودى پشيمان خواهند شد. پس (قهر خدا آمد و) بانگ مرگبار كه سزاوارش بودند آنان را فراگرفت، و آنان را همچون خاشاكى كه بر آب افتد قرار داديم، پس دور باد گروه ستمگر (از رحمت خدا).
تفسير نور(10جلدى)، ج6، ص: 101
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نادِمِينَ (40)
قالَ عَمَّا قَلِيلٍ: خطاب فرمود خدا از زمان كمى، يعنى از پس اندك زمانى، لَيُصْبِحُنَّ نادِمِينَ: هر آينه گردند كافران و مكذبان پشيمان از تكذيب قول خود هنگامى كه عذاب را معاينه ببينند و چاره‌اى در دفع آن ندارند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
قالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِما كَذَّبُونِ (39) قالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نادِمِينَ (40) فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْناهُمْ غُثاءً فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (41) ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قُرُوناً آخَرِينَ (42) ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَها وَ ما يَسْتَأْخِرُونَ (43)
ثُمَّ أَرْسَلْنا رُسُلَنا تَتْرا كُلَّ ما جاءَ أُمَّةً رَسُولُها كَذَّبُوهُ فَأَتْبَعْنا بَعْضَهُمْ بَعْضاً وَ جَعَلْناهُمْ أَحادِيثَ فَبُعْداً لِقَوْمٍ لا يُؤْمِنُونَ (44)
ترجمه
- گفت پروردگار من يارى ده مرا بسبب آنكه تكذيب كردند
مرا گفت پس از گذشتن زمان اندكى هر آينه ميگردند البته پشيمان
پس گرفت ايشان را فرياد مهلك بحق پس گردانيديم آنان را خاشاك بر روى سيل پس دورى باشد از رحمت براى گروه ستمكاران
پس آفريديم از بعد آنها جماعتهاى ديگرى
پيشى نميگيرد هيچ گروهى اجلش را و باز پس نمى‌مانند
پس فرستاديم رسولانمان را از پى هم هرگاه آمد گروهى را رسولشان تكذيب كردند او را پس از پى در آورديم بعضى از آنها را ببعضى و گردانيديم آنها را حكايتها پس دورى است از رحمت مر گروهى را كه ايمان نميآورند.
تفسير
- پس از آنكه پيغمبر معهود در آيات سابقه از ايمان قوم مأيوس شد مانند حضرت نوح از خداوند طلب نصرت نمود با آنكه مقصودش از آن نزول
جلد 3 صفحه 640
عذاب بر آنها بود و خدا اجابت فرمود و مقرّر گرديد بفاصله كمى عذاب بر آنها نازل شود و فرمود بزودى از كرده خودشان پشيمان خواهند شد و كلمه ما در عمّا قليل زائده و موصوف قليل مقدّر است يعنى با فاصله‌ئى از زمان كمى بسزاى خود ميرسند پس گرفت آنها را و رسيد بآنها صيحه هايله جبرئيل كه دلهاشان پاره و زهره ترك شدند و ابدان آنها مانند خار و خاشاكى شد كه سيل آنها را با خود ميآورد و از روى آب باطراف پراكنده ميگردد پس دورى است بر سبيل اخبار يا دورى باشد بر سبيل دعا يا دورى باد براى گروه ستمكاران بخويش بسبب شرك و كفر و بر پيغمبر براى تكذيب او از رحمت خدا و بركات او و كلمه بعدا مصدر بعد است كه فعل آن معمولا اظهار نميشود و پس از آن خداوند اقوام ديگرى را از قبيل قوم صالح و لوط و شعيب و غيرهم ايجاد فرمود كه آنها در قرون و اعصارى بودند و در وقت مقدّر معيّنى كه تقديم و تأخير در آن روى نميداد مى‌مردند و بعذاب الهى گرفتار ميشدند چون هيچ جماعتى نميتوانند اجل و زمان مرگ خودشان را جلو يا عقب بيندازند و پس از ايجاد خداوند آنها را و نشو و نموّشان خدا پيغمبران خود را يك يك و پى در پى براى ارشاد و هدايت آنها فرستاد چون تترى مأخوذ از وتر بمعناى فرد است كه و او آن مبدّل بتاء شده و در آخر آن الف تأنيث بملاحظه جماعت در آورده‌اند و بعضى بتنوين قرائت نموده‌اند و بنابراين الف بدل تنوين است كه بياء نوشته شده و هر يك از ايشان كه براى اداء رسالت نزد قوم خود آمدند بتكذيب امّت و جماعت گرفتار شدند و خداوند هم پى در پى آن اقوام را هلاك فرمود و از آنها جز قصه و سخن عجب‌آور و حكايتهائى در دنيا باقى نماند كه موجب عبرت خلق گرديد چون احاديث جمع حديث يا جمع احدوثه است كه آن سخنان تعجّب‌آور است و در شرور استعمال ميشود پس دورى از رحمت حق و هلاكت ابدى است براى كسانى كه بخدا و پيغمبر او ايمان نميآورند.
جلد 3 صفحه 641
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قالَ عَمّا قَلِيلٍ لَيُصبِحُن‌َّ نادِمِينَ (40)
خداوند براي نصرت رسولش فرمود: به همين زودي طولي نمي‌كشد که اينها موقعي که شب را به صبح مي‌آورند پشيمان مي‌شوند خداوند تبارك و تعالي از راه لطف و عنايت باب توبه را به روي بندگان باز فرموده لكن قبل از معاينه مرگ ميفرمايد:
[قُل يا عِبادِي‌َ الَّذِين‌َ أَسرَفُوا عَلي أَنفُسِهِم لا تَقنَطُوا مِن رَحمَةِ اللّه‌ِ إِن‌َّ اللّه‌َ يَغفِرُ الذُّنُوب‌َ جَمِيعاً إِنَّه‌ُ هُوَ الغَفُورُ الرَّحِيم‌ُ] زمر آيه 54 و در باب توبه گفته‌ايم:
اوامر توبه که در بسياري از آيات شده امر ارشاديست اعمال مولوية در او نشده که بر ترك توبه عقوبتي باشد. زيرا تسلسل لازم مي‌آيد فقط عقوبت بر ترك واجبات و بر فعل محرمات است و توبه وجوبش به حكم عقل است لكن قبولي توبه مشروط به اموريست.
1- يكي بايد قبل از ظهور آثار مرگ باشد چنانچه ميفرمايد: [وَ لَيسَت‌ِ التَّوبَةُ لِلَّذِين‌َ يَعمَلُون‌َ السَّيِّئات‌ِ حَتّي إِذا حَضَرَ أَحَدَهُم‌ُ المَوت‌ُ] نساء آيه 22 2- ايمان است که با ايمان از دنيا برود که در تعقيب همين آيه
جلد 13 - صفحه 398
ميفرمايد:
[وَ لَا الَّذِين‌َ يَمُوتُون‌َ وَ هُم كُفّارٌ] 3- قبل از نزول عذاب مثل توبه فرعون در موقع غرق که ميفرمايد:
[حَتّي إِذا أَدرَكَه‌ُ الغَرَق‌ُ قالَ آمَنت‌ُ أَنَّه‌ُ لا إِله‌َ إِلَّا الَّذِي آمَنَت بِه‌ِ بَنُوا إِسرائِيل‌َ وَ أَنَا مِنَ المُسلِمِين‌َ آلآن‌َ وَ قَد عَصَيت‌َ قَبل‌ُ] يونس آيه 90 فقط قوم يونس که ميفرمايد:
[لَمّا آمَنُوا كَشَفنا عَنهُم عَذاب‌َ الخِزي‌ِ] يونس 98، اينها موقع نزول عذاب که ميفرمايد:
[عما قليل] بهمين نزديك.
[لَيُصبِحُن‌َّ نادِمِينَ] لكن اينکه ندامت سودي ندارد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 40)- پروردگار جهان «به او فرمود: آنها به زودی از کار خود پشیمان خواهند گشت» و میوه درخت تلخی را که نشانده‌اند خواهند چشید (قالَ عَمَّا قَلِیلٍ لَیُصْبِحُنَّ نادِمِینَ). اما زمانی پشیمان می‌شوند که سودی به حالشان ندارد.
نکات آیه
۱ - استجابت دعاى (نصرت خواهى) پیامبرِ پس از نوح از سوى خداوند (قال ربّ انصرنى ... قال عمّا قلیل لیصبحنّ ندمین) «عن» در «عمّا قلیل» به معناى «بَعد» و «ما» نکره موصوفه و کنایه از «زمان» مى باشد. «قلیل» نیز صفت «ما» است; یعنى، «بعد زمان قلیل». «عمّا قلیل» متعلق به «یصبحنّ» و «إصباح» (مصدر یصبحنّ) به معناى صیرورت و شدن است.
۲ - نزدیک بودن زمان نزول عذاب، نوید خداوند به نخستین پیامبرِ پس از نوح (قال عمّا قلیل لیصبحنّ ندمین)
۳ - پشیمانى سخت تکذیب گران پیامبر جامعه پس از نوح، به هنگام مشاهده عذاب استیصال (قال عمّا قلیل لیصبحنّ ندمین)
موضوعات مرتبط
- انبیا: انبیاى پس از نوح(ع) ۱، ۳
- خدا: بشارتهاى خدا ۲
- صالح(ع): اجابت دعاى صالح(ع) ۱; استمداد صالح(ع) ۱; بشارت به صالح(ع) ۲; پشیمانى مکذبان صالح(ع) ۳; قصه صالح(ع) ۱
- قوم ثمود: تاریخ قوم ثمود ۳; عذاب قوم ثمود ۲، ۳
- قوم عاد: تاریخ قوم عاد ۳; عذاب قوم عاد ۲، ۳
- هود(ع): اجابت دعاى هود(ع) ۱; استمداد هود(ع) ۱; بشارت به هود(ع) ۲; پشیمانى مکذبان هود(ع) ۳; قصه هود(ع) ۱
منابع
