البقرة ٢٥٧
کپی متن آیه |
---|
اللَّهُ وَلِيُ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذِينَ کَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ |
ترجمه
البقرة ٢٥٦ | آیه ٢٥٧ | البقرة ٢٥٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«وَلِیّ»: دوست. یاور. خداوند ولی مؤمنان است و آنان را به راه خیر و خوبی رهنمون میشود و یاریشان مینماید. شیطان ولی کافران است و آنان را به راه پلشتی و زشتی میخواند و بدیشان چنین مینمایاند که خیرخواه آنان است و بدیشان سود میرساند. «ظُلُمَات»: تاریکیها. «خَالِدُونَ»: جاویدانان.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ جَعَلَ... (۶) أَ وَ مَنْ کَانَ مَيْتاً... (۴) لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ... (۳) رَسُولاً يَتْلُو عَلَيْکُمْ آيَاتِ... (۶)
وَ أَنَ هٰذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيماً... (۰) وَ أَنَ هٰذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيماً... (۰) أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِلَى مَا خَلَقَ... (۰) يَا أَيُّهَا النَّبِيُ إِنَّا... (۲)
نزول
محل نزول:
این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۱]
شأن نزول:[۲]
عبدة بن ابىلبابة نقل نمايد: كه ایمان آورندگان در اين آيه كسانى هستند كه قبل از اسلام به عيسى ايمان داشتند. وقتى كه پيامبر اسلام ظهور نمود به او ايمان آوردند و اين آيه درباره آنان نازل گرديد و نيز مجاهد روايت كند كه در زمان عيسى عده اى به او ايمان آورده بودند و عده اى ديگر كافر گرديدند. وقتى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله ظهور كرد، كسانى كه به عيسى ايمان آورده بودند به پيامبر كافر شدند و كسانى كه به عيسى ايمان نياورده و كافر شده بودند به پيامبر اسلام ايمان آوردند و خداوند اين آيه را نازل فرمود.[۳]
ابن شهر آشوب از امام باقر عليهالسلام نقل نمايد كه درباره دشمنان امام على مرتضى عليهالسلام و پيروان آنها نازل گرديده كه مردم را از نور ولايت امام به طرف ظلمت و تاريكى ولايت دشمنان او سوق داده و بيرون مى برند.[۴]
تفسیر
- آيات ۲۵۷ - ۲۵۶، سوره بقره
- معناى رشد و غى و فرق آن دو با هدايت و ضلالت
- نفى اكراه و اجبار در دين
- علت اينكه در دين اكراه نيست
- دلالت آيه شريفه بر اينكه اسلام دين شمشير و خون و اكراه و اجبار نيست
- آيه ((لا اكراه فى الدين ...)) با آيات وجوب جهاد و قتال نسخ نشده است
- معناى ((طاغوت )) و موارد استعمال آن
- چند قول در باره مراد از ظلمت و نور و اخراج از ظلمت به نور و بعكس
- حق مطلب در مراد از خارج شدن از ظلمات به نور و بلعكس در آية الكرسى
- بحث روايتى (در شاءن نزول آيه لا اكراه فى الدين و روايتى در باره مراد از ظلمات و نور در آيه )
نکات آیه
۱ - شمول ولایت خاص الهى، بر مؤمنانى که به طاغوت کفر ورزند. (فمن یکفر بالطّاغوت ... اللّه ولىّ الّذین امنوا)
۲ - ایمان به خداوند و کفر به طاغوت، موجب جلب سرپرستى، یاورى و دوستى خداوند (فمن یکفر بالطّاغوت ... اللّه ولىّ الّذین امنوا) براى «ولىّ»، معانى متعدّدى گفته شده است ; از آن جمله که با آیه شریفه تناسب دارد، سرپرست، یاور و دوست است.
۳ - خداوند، هدایتگر اهل ایمان، از تاریکیها به سوى نور (اللّه ولىّ الّذین امنوا یخرجهم من الظّلمات الى النّور)
۴ - هدایت مؤمنان از تاریکیها به نور، پرتویى از ولایت الهى بر آنان (اللّه ولىّ الّذین امنوا یخرجهم من الظّلمات الى النّور) جمله «یخرجهم ... » پس از طرح ولایت الهى نسبت به مؤمنان، به منزله بیان و یا ارائه نمونه اى است از ولایت خداوندى.
۵ - وحدت راه حق و تشتت و پراکندگى راههاى باطل (من الظّلمات الى النّور) مفرد آوردن کلمه «نور»، حاکى از وحدت نور و حقّ و در مقابل، جمع آوردن کلمه «ظلمات»، حاکى از تعدّد و تشتت ظلمت و باطل است.
۶ - ایمان به خداوند، زمینه ساز راهیابى انسان به نور (اللّه ولّى الّذین امنوا یخرجهم من الظّلمات الى النّور)
۷ - انسان، همواره بر سر دوراهى نور و ظلمت (یخرجهم من الظّلمات الى النّور ... یخرجونهم من النّور الى الظّلمات)
۸ - مؤمنان از ولىِّ واحد (خداوند) برخوردار هستند و کافران از اولیاى متعدد (اللّه ولىّ الّذین امنوا ... و الّذین کفروا اولیاؤهم الطّاغوت)
۹ - کفر، زمینه ساز سرپرستى و حاکمیّت طاغوت و انحراف از نور به ظلمتها (و الّذین کفروا اولیاؤهم الطّاغوت یخرجونهم من النّور الى الظّلمات)
۱۰ - نیاز دائمى انسان به رهبرى و ولایت (اللّه ولىّ الّذین امنوا ... و الّذین کفروا اولیاؤهم الطّاغوت) خارج نبودن هر انسانى از تحت ولایت و سرپرستى به مقتضاى تقسیم آنان به مؤمن و کافر، بیانگر این معناست که آدمى همواره نیازمند رهبرى و ولایت است.
۱۱ - حاکمیّت طاغوت، منحرف کننده جامعه، به سوى ظلمتها و تباهیها (اولیاؤهم الطّاغوت یخرجونهم من النّور الى الظّلمات)
۱۲ - عدم پذیرش ولایت الهى، منجر به انحراف آدمى و پذیرش ولایت طاغوتیان (اللّه ولىّ الّذین امنوا ... و الّذین کفروا اولیاؤهم الطّاغوت)
۱۳ - هر ولایتى جز ولایت الهى، طاغوتى است. (اللّه ولىّ الّذین امنوا ... و الّذین کفروا اولیاؤهم الطّاغوت) برداشت فوق مبتنى بر این است که اوّلا تمامى انسانها تحت ولایت و سرپرستى هستند; به مقتضاى تقسیم آنان به مؤمن و کافر. ثانیاً این ولایت یا از آن خداست و یا از آن طاغوت; بدون فرض قسم سوّم. بنابراین خارج شدن از ولایت الهى، مساوق ورود در ولایت طاغوت است.
۱۴ - اتحاد اهل ایمان به علّت ولایت واحد الهى و تشتت صفوف اهل کفر، به لحاظ حاکمیّت اولیاى متعدد طاغوتى بر آنان (اللّه ولىّ الّذین امنوا ... و الّذین کفروا اولیاؤهم الطّاغوت) چون مؤمنان از یک «ولى» برخوردارند، پس به وحدت مى رسند، و در مقابل، کافران داراى اولیایى متعددند و در نتیجه متشتت خواهند شد.
۱۵ - کافران، اهل آتش و ماندگار در آن براى همیشه (اولئک اصحاب النّار هم فیها خالدون)
۱۶ - توجّه به عاقبت و عقوبت اهل کفر، زمینه ساز پرهیز از انحراف به کفر و پذیرش حاکمیّت طاغوت (اولئک اصحاب النّار هم فیها خالدون)
موضوعات مرتبط
- اتحاد: عوامل اتحاد ۱۴
- اختلاف: عوامل اختلاف ۱۴
- انسان: آزادى انسان ۷ ; نیازهاى انسان ۱۰
- ایمان: آثار ایمان ۲، ۳، ۶، ۱۴ ; ایمان به خدا ۲، ۶ ; متعلّق ایمان ۲، ۶
- باطل: اختلاف در باطل ۵، ۱۴
- تقرّب: عوامل تقرّب ۱، ۲
- تولى و تبرّى: ۱، ۲
- جامعه: عوامل انحراف جامعه ۱۱
- جهنمیان: جاودانگى جهنمیان ۱۵
- حقّ: یگانگى حقّ ۵
- حکومت: نیاز به حکومت ۱۰
- خدا: ولایت خدا ۱، ۲، ۴، ۸، ۱۲، ۱۳، ۱۴ ; هدایت خدا ۳، ۴
- دوراندیشى: آثار دوراندیشى ۱۶
- رشد: عوامل رشد ۶
- رهبرى: اهمیّت رهبرى ۱۰
- طاغوت: آثار حاکمیّت طاغوت ۱۱ ; حاکمیّت طاغوت ۹، ۱۱، ۱۴، ۱۶ ; کفر به طاغوت ۱، ۲ ; ولایت طاغوت ۱۲، ۱۳
- عذاب: اهل عذاب ۱۵
- کافران: ۸، ۱۴، ۱۵
- کفر: آثار کفر ۹، ۱۴ ; کیفر کفر ۱۵، ۱۶
- گمراهى: زمینه گمراهى ۹ ; عوامل گمراهى ۱۲
- مؤمنان: ۴، ۸، ۱۴ نور و ظلمت: ۳، ۴، ۶، ۷، ۹، ۱۱
- هدایت: زمینه هدایت ۶، ۱۶
منابع