آل عمران ٤

از الکتاب
کپی متن آیه
مِنْ‌ قَبْلُ‌ هُدًى‌ لِلنَّاسِ‌ وَ أَنْزَلَ‌ الْفُرْقَانَ‌ إِنَ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا بِآيَاتِ‌ اللَّهِ‌ لَهُمْ‌ عَذَابٌ‌ شَدِيدٌ وَ اللَّهُ‌ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ‌

ترجمه

پیش از آن، برای هدایت مردم فرستاد؛ و (نیز) کتابی که حق را از باطل مشخّص می‌سازد، نازل کرد؛ کسانی که به آیات خدا کافر شدند، کیفر شدیدی دارند؛ و خداوند (برای کیفرِ بدکاران و کافران لجوج،) توانا و صاحب انتقام است.

ترتیل:
ترجمه:
آل عمران ٣ آیه ٤ آل عمران ٥
سوره : سوره آل عمران
نزول : ٣ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٠
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مِن قَبْلُ»: پیش‌تر. جار و مجرور متعلّق به (أَنزَلَ) است. «هُدیً»: مفعولٌ‌له، و یا حال تورات و انجیل است. «فُرْقَان»: جداسازنده هدایت از ضلالت و حق از باطل و حلال از حرام (نگا: بقره / و انبیاء / ، فرقان / . «ذُوانتِقَامٍ»: انتقام‌گیرنده.


تفسیر


نکات آیه

۱ - استمرار برنامه هدایت الهى براى مردم در طول تاریخ (نزّل علیک الکتاب ... و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل هدى للنّاس)

۲ - هدایت انسانها، فلسفه اصلى نزول کتب آسمانى و ویژگى مهمّ آنها (نزّل علیک الکتاب ... و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل هدى للنّاس)

۳ - نقش تعیین کننده کتب آسمانى، در تحقق رسالت و اهداف انبیا (نزّل علیک الکتاب ... و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل هدى للنّاس)

۴ - نیاز مردم به هدایت الهى و کتب آسمانى (نزّل علیک الکتاب ... من قبل هدى للنّاس) بهره مندى مردم از هدایت الهى و کتب آسمانى، حاکى است از نیاز مردم به آن.

۵ - فرقان، از اسامى قرآن (و انزل الفرقان) بنابر قول بسیارى از مفسّرین، منظور از «فرقان»، قرآن است.

۶ - قرآن، جداکننده حق و باطل از یکدیگر، در زمینه هدایت انسانها (هدى للنّاس و انزل الفرقان) به گفته مجمع البیان «الفرقان» یعنى چیزى که حق را از باطل متمایز نماید و «هدى للنّاس» قرینه حمل آن بر موارد هدایتى است.

۷ - نزول فرقان از جانب خداوند، براى پیگیرى اهداف کتب آسمانى پیشین (و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل ... و انزل الفرقان)

۸ - روى سخن قرآن و دیگر کتب آسمانى با توده هاى مردم نه نژاد و قشرى خاص. (نزّل علیک الکتاب ... هدى للنّاس)

۹ - کفر به آیات خدا، موجب عذاب سخت الهى بر کافران (انّ الّذین کفروا بایات اللّه لهم عذاب شدید)

۱۰ - عذاب شدید کافران پس از اتمام حجت بر آنان از طریق کتب آسمانى (نزّل علیک الکتاب ... انّ الّذین کفروا بایات اللّه لهم عذاب شدید)

۱۱ - کتب آسمانى (قرآن، تورات و انجیل)، از آیات الهى (انزل التوریة و الانجیل ... و انزل الفرقان اِنّ الّذین کفروا بایات اللّه)

۱۲ - عذاب الهى داراى مراتب و درجات* (عذاب شدید)

۱۳ - تهدید شدن اهل کتاب (یهود و نصارا) به عذاب سخت الهى، در صورت کفر به آیات خداوند، قرآن، تورات و انجیل (نزّل علیک ... انّ الّذین کفروا ... لهم عذاب شدید) از شأن نزول به دست مى آید که مورد آیه، اهل کتابند.

۱۴ - خداوند، «عزیز» (پیروز شکست ناپذیر) و «ذوانتقام» (سخت انتقامگیر) است. (و اللّه عزیز ذو انتقام) «عزیز» به پیروز شکست ناپذیر گفته مى شود. (مفردات راغب). تنوین در «انتقام»، دلالت بر تفخیم و شدت مى کند و «ذوانتقام»، مبالغه در انتقام است.

۱۵ - آسیب ناپذیرى خداوند از کفر کافران (انّ الّذین کفروا ... و اللّه عزیز) از ذکر «عزیز» (غالب لا یقهر) به دنبال کفر کافران، این برداشت استفاده مى شود.

۱۶ - ابتلاى کافران به عذاب شدید، انتقام الهى از آنان و نمایانگر شکست ناپذیرى خداوند است. (انّ الّذین کفروا ... لهم عذاب شدید و اللّه عزیز ذوانتقام)

روایات و احادیث

۱۷ - فرقان، آیات محکم (غیر متشابه) و کتاب، جملگى قرآن است. (و انزل الفرقان) امام صادق (ع): الفرقان هو کل امر محکم و الکتاب هو جملة القرآن ...[۱].

موضوعات مرتبط

  • آیات خدا:۱۱ کفر به آیات خدا ۹، ۱۳
  • اتمام حجت:۱۰
  • اسماء و صفات: عزیز ۱۴; منتقم ۱۴
  • انبیا: رسالت انبیا ۳ ; اهداف انبیا ۳
  • انجیل:۱۱، ۱۳
  • انسان: نیازهاى معنوى انسان ۴
  • اهل کتاب: تهدید اهل کتاب ۱۳
  • تورات:۱۱، ۱۳
  • حق و باطل:۶
  • خدا: اضرار به خدا ۱۵; انتقام خدا ۱۴، ۱۶ ; تهدید خدا ۱۳ ; حجتهاى خدا ۱۰ ; سنّتهاى خدا ۱
  • عذاب: اهل عذاب ۹، ۱۰، ۱۶ ; مراتب عذاب ۱۲ ; موجبات عذاب ۹، ۱۳
  • فرقان:۱۷،۵ نزول فرقان ۷
  • قرآن:۱۱، ۱۷ نامهاى قرآن ۵ ; محکمات قرآن ۱۷ ; ویژگى قرآن ۶
  • کتب آسمانى:۳، ۴، ۷، ۱۰، ۱۱ اهداف کتب آسمانى ۲
  • کافران: کیفر کافران ۱۰، ۱۶
  • کفر: کیفر کفر ۹، ۱۳
  • مسیحیان: تهدید مسیحیان ۱۳
  • هدایت:۱، ۴ زمینه هدایت ۱، ۴ ۶ ; عوامل هدایت ۱، ۴ ۲
  • یهود: تهدید یهود ۱۳

منابع

  1. تفسیر قمى، ج ۱، ص ۹۶ ; تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۶۹، ح ۲.