آل عمران ٤
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
آل عمران ٣ | آیه ٤ | آل عمران ٥ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مِن قَبْلُ»: پیشتر. جار و مجرور متعلّق به (أَنزَلَ) است. «هُدیً»: مفعولٌله، و یا حال تورات و انجیل است. «فُرْقَان»: جداسازنده هدایت از ضلالت و حق از باطل و حلال از حرام (نگا: بقره / و انبیاء / ، فرقان / . «ذُوانتِقَامٍ»: انتقامگیرنده.
تفسیر
- آيات ۶ - ۱، سوره آل عمران
- اشاره به آهنگ كلى سوره مباركه آل عمران و زمان و موقعيتنزول آن
- ((تنزيل )) بر تدريج نزولدلالت دارد
- وجه اين كه قرآن كريم درباره وحى ، تعبيرانزال و تنزيل (فرود آمدن ) را بكار برده است
- معناى كلمه ((تورات )) و ((انجيل ))
- معناى ((فرقان )) و موارد استعمال آن در قرآن مجيد
- شادى و غم ، رنج و راحت دائر مدار طرز فكر آدمى است
- سعادت و شقاوت روحى و جسمى ، و اينكه افراد بى خدا در هرحال پريشانروز هستند
- سعادت و شقاوت از ديدگاه اسلام
- كيفر كافران ، از حكم قضاوقدر و مشيت الهى خارج نيست
- روايتى متضمن محاجه و مباحثه رسول خدا (ص ) با سران نصاراى نجران
- روايتى درباره خلقت جنين و سرنوشت او...
- توضيح روايت
نکات آیه
۱ - استمرار برنامه هدایت الهى براى مردم در طول تاریخ (نزّل علیک الکتاب ... و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل هدى للنّاس)
۲ - هدایت انسانها، فلسفه اصلى نزول کتب آسمانى و ویژگى مهمّ آنها (نزّل علیک الکتاب ... و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل هدى للنّاس)
۳ - نقش تعیین کننده کتب آسمانى، در تحقق رسالت و اهداف انبیا (نزّل علیک الکتاب ... و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل هدى للنّاس)
۴ - نیاز مردم به هدایت الهى و کتب آسمانى (نزّل علیک الکتاب ... من قبل هدى للنّاس) بهره مندى مردم از هدایت الهى و کتب آسمانى، حاکى است از نیاز مردم به آن.
۵ - فرقان، از اسامى قرآن (و انزل الفرقان) بنابر قول بسیارى از مفسّرین، منظور از «فرقان»، قرآن است.
۶ - قرآن، جداکننده حق و باطل از یکدیگر، در زمینه هدایت انسانها (هدى للنّاس و انزل الفرقان) به گفته مجمع البیان «الفرقان» یعنى چیزى که حق را از باطل متمایز نماید و «هدى للنّاس» قرینه حمل آن بر موارد هدایتى است.
۷ - نزول فرقان از جانب خداوند، براى پیگیرى اهداف کتب آسمانى پیشین (و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل ... و انزل الفرقان)
۸ - روى سخن قرآن و دیگر کتب آسمانى با توده هاى مردم نه نژاد و قشرى خاص. (نزّل علیک الکتاب ... هدى للنّاس)
۹ - کفر به آیات خدا، موجب عذاب سخت الهى بر کافران (انّ الّذین کفروا بایات اللّه لهم عذاب شدید)
۱۰ - عذاب شدید کافران پس از اتمام حجت بر آنان از طریق کتب آسمانى (نزّل علیک الکتاب ... انّ الّذین کفروا بایات اللّه لهم عذاب شدید)
۱۱ - کتب آسمانى (قرآن، تورات و انجیل)، از آیات الهى (انزل التوریة و الانجیل ... و انزل الفرقان اِنّ الّذین کفروا بایات اللّه)
۱۲ - عذاب الهى داراى مراتب و درجات* (عذاب شدید)
۱۳ - تهدید شدن اهل کتاب (یهود و نصارا) به عذاب سخت الهى، در صورت کفر به آیات خداوند، قرآن، تورات و انجیل (نزّل علیک ... انّ الّذین کفروا ... لهم عذاب شدید) از شأن نزول به دست مى آید که مورد آیه، اهل کتابند.
۱۴ - خداوند، «عزیز» (پیروز شکست ناپذیر) و «ذوانتقام» (سخت انتقامگیر) است. (و اللّه عزیز ذو انتقام) «عزیز» به پیروز شکست ناپذیر گفته مى شود. (مفردات راغب). تنوین در «انتقام»، دلالت بر تفخیم و شدت مى کند و «ذوانتقام»، مبالغه در انتقام است.
۱۵ - آسیب ناپذیرى خداوند از کفر کافران (انّ الّذین کفروا ... و اللّه عزیز) از ذکر «عزیز» (غالب لا یقهر) به دنبال کفر کافران، این برداشت استفاده مى شود.
۱۶ - ابتلاى کافران به عذاب شدید، انتقام الهى از آنان و نمایانگر شکست ناپذیرى خداوند است. (انّ الّذین کفروا ... لهم عذاب شدید و اللّه عزیز ذوانتقام)
روایات و احادیث
۱۷ - فرقان، آیات محکم (غیر متشابه) و کتاب، جملگى قرآن است. (و انزل الفرقان) امام صادق (ع): الفرقان هو کل امر محکم و الکتاب هو جملة القرآن ...[۱].
موضوعات مرتبط
- آیات خدا:۱۱ کفر به آیات خدا ۹، ۱۳
- اتمام حجت:۱۰
- اسماء و صفات: عزیز ۱۴; منتقم ۱۴
- انبیا: رسالت انبیا ۳ ; اهداف انبیا ۳
- انجیل:۱۱، ۱۳
- انسان: نیازهاى معنوى انسان ۴
- اهل کتاب: تهدید اهل کتاب ۱۳
- تورات:۱۱، ۱۳
- حق و باطل:۶
- خدا: اضرار به خدا ۱۵; انتقام خدا ۱۴، ۱۶ ; تهدید خدا ۱۳ ; حجتهاى خدا ۱۰ ; سنّتهاى خدا ۱
- عذاب: اهل عذاب ۹، ۱۰، ۱۶ ; مراتب عذاب ۱۲ ; موجبات عذاب ۹، ۱۳
- فرقان:۱۷،۵ نزول فرقان ۷
- قرآن:۱۱، ۱۷ نامهاى قرآن ۵ ; محکمات قرآن ۱۷ ; ویژگى قرآن ۶
- کتب آسمانى:۳، ۴، ۷، ۱۰، ۱۱ اهداف کتب آسمانى ۲
- کافران: کیفر کافران ۱۰، ۱۶
- کفر: کیفر کفر ۹، ۱۳
- مسیحیان: تهدید مسیحیان ۱۳
- هدایت:۱، ۴ زمینه هدایت ۱، ۴ ۶ ; عوامل هدایت ۱، ۴ ۲
- یهود: تهدید یهود ۱۳
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۱، ص ۹۶ ; تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۶۹، ح ۲.