آل عمران ١٢
| گسترشکپی متن آیه |
|---|
ترجمه
| آل عمران ١١ | آیه ١٢ | آل عمران ١٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تُحْشَرُونَ»: گردآورده می‌شوید. «مِهَاد»: آرامگاه. قرارگاه. بستر
نزول
محل نزول:
اين آيه در همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. [۱]
شأن نزول:[۲]
«شیخ طوسى» گوید: ابن عباس و قتادة و ابن اسحق گويند: اين آيه هنگامى كه قريش در جنگ بدر كشته شدند، نازل گرديد و پيامبر در آن وقت در سوق قينقاع يهوديان را جمع كرد و آنها را به اسلام دعوت نمود[۳] و آنها را به آنچه بر سر قريش در جنگ بدر آمده بود، تهديد كرد ولى آنها در جواب گفتند: ما مانند قريش نيستيم كه از جنگ سر درنياوريم اگر با ما به جنگ بپردازى خواهى دريافت كه ما كيستيم سپس اين آيه نازل گرديد.[۴][۵]
تفسیر
- آيات ۱۸ - ۱۰، سوره آل عمران
- آهنگ و غرض كلى اين آيات و ارتباط آنها با آياتقبل
- ديدگاه انسان مادى به مال و اولاد
- وجه مقدم ساختن ((اموال )) بر ((اولاد)) در آيه شريفه
- تكذيب كنندگان (از كفار) منشاء اصلى آتش هستند و ديگران به آتش آنها مى سوزند
- معناى ((شديد العقاب )) بودن خداى سبحان
- آيه شريفه ((قد كان لكم )) ناظر بر واقعه بدر است كه در آن با نصرت الهى مؤ منينظفريافتند
- معناى آيه شريفه در نتيجه
- بيان وجوه و احتمالاتى كه درباره مرجع ضميرها در آيه شريفه گفته شده است
- معناى بصير و بصيرت در معارف الهى
- اموال و لذائذ اين دنيا وسائل در مقدّمه نيل به چيزى است كه نزد خدا است و خود مستقلاهدفنيستند
- چه كسى دنيا و متاع دنيوى را در نظر انسان زينت مى دهد؟
- دو گونه بودن جلوه گرى دنيا در نظر مردم
- فساد نظريه بعضى از مفسرين كه گفته اند حقايق و طبايع مستند به خدا است ، پس حبمال ولذايذدنيوى مستند به خداى تعالى است
- بخث در اين سوره از طبيعت امتها است
- فساد گفته مفسرى ديگر
- منشاء اشتباه اين مفسران ، غفلت از وجود ارتباط بين تمام اجزاى اين عالم مى باشد.
- در اين عالم نه فقط اعيان خارجى ، بلكه اوصاف وافعال نيز با هم مرتبط و وابسته هستند
- كون و فساد در غير اعمال و در اعمال سعادت آور، بلاواسطه مستند به خدا است ولى دراعمال شقاوت بار باواسطه مستند به او است
- چيزى كه دانشمندان را از بحث پيرامون جبر و اختيار بازداشته است
- چهار نكته راجع به آيه كريمه ((زين للناس حب الشهوات ))
- معناى تزئين حب براى مردم
- اصناف مردم از لحاظ دلبستگى به اقسام شهوات
- لذائذ و نعمتهاى دنيا در آخرت هم است با اين تفاوت كه نعمتهاى آخرت خالى از قبح وفساداست
- توضيحى درباره ((رضوان من اللّه ))
- علت تقابل رضوان با شهوات انسانى در آيه شريفه
- چرا لذائذ اخروى مختص به مؤ من است
- تقرير يك اشكال : لذائذ دنيوى براى بقاى انسان و حفظنسل او است ، در آخرت كه دار بقاءاست ،چه حاجتى اين گونه لذائذ هست
- جواب به اشكال فوق
- خلود و جاودانگى انسان در آخرت به معناى ابطال وجود او نيست ، بلكه ادامه وجود دنيوىاواست
- انسان علاوه بر نقص و كمال طبيعى ، نقص و كمالى نيز دارد كه به اختيار واعمال او بسته است
- تخلص از عذاب نعمتى افزون بر مغفرت است
- پنج خصلت براى متقين
- پس به اين عنايت ، تحمل شهادت و اداى آن هر دو شهادت است ، يعنى هر دو حق را حفظ واقامه مى كنند، و قسط و عدالت را به پا مى دارند. چرا خداوند در اين آيه اقامه شهادتمى كند
- توضيحى درباره رابطه بين عادل بودن خداى سبحان و شهادت او به وحدانيت خودش
- وجه اينكه ملائكه و صاحبان علم هم در كنار خدا شهادت مى دهند
- نقش و معناى ((قائما بالقسط)) در آيه شريفه
- پاسخ به سخن بعضى از مفسرين كه گفته اند مراد از شهادت دادن خدا، شهادت قولىنيست
- شهادت خداوند دعواى مشركين را باطل مى كند
- نتيجه معناى آيه : نفى شريك براى خداوند است
- علت تكرار ((لا اله الا هو)) و ختم آيه به دو نامه ((عزيز)) و ((حكيم ))
- بحث روايتى
- بالاترين لذتها در دنيا و آخرت كدام است ؟
نکات آیه
۱ - شکست نهایى کافران، از سنّتهاى الهى (قل للّذین کفروا ستغلبون و تحشرون الى جهنّم)
۲ - پیروزى ایمان بر کفر، از وعده هاى الهى (قل للّذین کفروا ستغلبون و تحشرون الى جهنّم)
۳ - پیامبر اکرم (ص)، مأمور اعلام کردن شکست نهایى کفار به آنها و حشرشان به سوى جهنّم (قل للّذین کفروا ستغلبون و تحشرون الى جهنّم)
۴ - کافران در دنیا، مغلوب مؤمنان و در آخرت، مقهور خدا هستند.* (قل للّذین کفروا ستغلبون و تحشرون الى جهنّم)
۵ - اعلام شکست قریب الوقوع کافران، از روشهاى قرآن براى تضعیف روحیه دشمن (قل للّذین کفروا ستغلبون)
۶ - تهدید شدن یهود به هزیمت و شکست، پس از پیروزى مسلمین در جنگ بدر (قل للّذین کفروا ستغلبون) در شأن نزول آیه آمده است که آیه شریفه بعد از جنگ بدر - آنگاه که رسول خدا از آن جنگ به طرف بنى قینقاع بازمى گشتند - نازل شده است.
۷ - خبر غیبى قرآن از شکست قریب الوقوع یهود عصر پیامبر (ص) (قل للّذین کفروا ستغلبون) بنابراینکه منظور از «للّذین کفروا»، یهودیان باشند; چنانچه در شأن نزول آمده است.
۸ - جهنّم، جایگاهى شوم (و تحشرون الى جهنّم و بئس المهاد)
موضوعات مرتبط
- آخرت: ۴
- ایمان: آثار ایمان ۲
- پیروزى: عوامل پیروزى ۲
- تاریخ: تاریخ صدر اسلام ۶، ۷ ; فلسفه تاریخ ۱
- تبلیغ: روشهاى تبلیغ ۵
- تضعیف روحیه: ۵
- جنگ روانى: ۵، ۶
- جهنم: ۸
- خدا: سنّتهاى خدا ۱ ; وعده هاى خدا ۲
- عذاب: اهل عذاب ۳
- غزوه بدر: ۶
- قرآن: پیشگویى قرآن ۷
- کافران: ۴ ذلت کافران ۴ ; شکست کافران ۱، ۳، ۴، ۵ ; کافران در آخرت ۴ ;
- کفر: آثار کفر ۲، ۴
- مؤمنان: مؤمنان و کافران ۴
- مبارزه: روش مبارزه ۵
- محمّد (ص): رسالت محمّد (ص) ۳
- یهود: تهدید یهود ۶ ; شکست یهود ۷
منابع
- ↑ طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ۲، ص ۶۹۳.
- ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص ۱.۷.
- ↑ صاحب تفسير برهان از خاصه گويد: كه پيامبر به سوى طائفه بنى‌قينقاع در سوق نبط آمد و به طائفه يهود چنين فرمود.
- ↑ ابوداود در سنن خود و نيز بيهقى در دلائل از طريق ابن اسحق از محمد بن ابى‌محمد او از سعيد يا عكرمة او از ابن‌عباس و هم در تفسير ابن المنذر از عكرمة اين موضوع را روايت كرده اند و نيز صاحبان كشف الاسرار و روض الجنان از كلبى او از ابوصالح چنين نقل نمايند كه وقتى كه در جنگ بدر مسلمين غلبه كردند، يهوديان گفتند: اين همان پيامبرى است كه در تورات خوانده ايم، خواستند ايمان بياورند. باز گفتند: بايد صبر كرد سپس وقتى كه غزوه احد پيش آمد و مسلمين شكست خوردند. گفتند: اين، آن پيامبر نيست و عهدى كه در ميان ايشان و رسول خدا بود شكستند و كعب اشرف با شصت سوار به مكه آمد و با ابوسفيان بر ضد پيامبر و مسلمين معاهده اى بست سپس به مدينه آمد و خداوند درباره او اين آيه را نازل فرمود.
- ↑ صاحب مجمع البيان از سعيد بن جبير او از ابن عباس روايت نموده و گويد: كه اصحاب ما نيز آن را نقل نموده اند و نيز گويند: درباره مشركين مكه نازل گرديده كه در جنگ بدر كشته شدند چنان كه مقاتل روايت نمايد.
