النحل ٨٠
ترجمه
| النحل ٧٩ | آیه ٨٠ | النحل ٨١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَکَناً»: مصدر است و مفرد و جمع در آن یکسان است (نگا: قرطبی). مایه سکون و آرامش (نگا: توبه / اسم مصدر و به معنی اسم مفعول، یعنی مسکون بوده (نگا: آلوسی) در این صورت معنی آن چنین است: موضوع و مکان سکونت و آرامش (نگا: انعام / ). «تَسْتَخِفُّونَهَا»: آن را سبک و خفیف می‌یابید. «ظَعْن»: سفر. کوچ. «أَصْواف»: جمع صُوف، پشم. «أَوْبَار»: جمع وَبَر، کرک. «أَشْعَار»: جمع شَعْر، مو. «أَثَاثاً»: ابزار و وسائل منزل. «مَتاعاً»: البسه و زینت‌آلات. «أَثَاثاً وَ مَتَاعاً»: عطف بر (بُیُوتاً) است. «إِلَی حِینٍ»: تا مدّتی از زمان. مراد سررسید استفاده از نعمتها، یا دم مرگ انسان، و یا این که اتمام جهان است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۷۸ - ۸۹،سوره نحل
- در آيه : ((والله اخرجكم من بطون امهاتكم لا تعلمون شيئا)) علم حصولى انسان در بدوتولد نفى شده است
- سبب حقيقى پرواز مرغان در هوا خداى تعالى است
- پرواز مرغان در آسمان يكى از آيات الهى است
- ذكر نعمت خانه ، پوست و پشم و كرك و موى حيوان و...
- وجه اينكه درباره سرابيل فرمود: ((شما را از گرما نگه مى دارد)) و حفظ از سرما راذكر نكرد
- معناى آيه : ((يعرفون نعمة الله ثم ينكرونها و اكثر هم الكافرون ))
- وجوهى كه درباره آيه ((و اكثرهم الكافرون )) مفسرين گفته اند
- استدلال بعضى به آيه بر بطلان عقيده جبريها و نقد آن
- مراد از اينكه در قيامت از هر امتى شهيدى مبعوث مى گردد
- قيامت روز پاداش و كيفر است نه روز عمل و راهى به بازگشت از آن به حيات ذنيوى نيست
- در عذاب ظالمان در آخرت تخفيف و تاءخيرى نيست
- مشركين در روز قيامت تسليم خدا مى شوند
- تسليم اضطرارى مشركين در قيامت در برابر خدا سودى به حالشان ندارد
- كافران مفسد عذابى بيش از ديگر كفار خواهند داشت
- تفصيلى در مورد شهادت (گواهى دادن )، شهيد و شهداء
- برسى و بيان وجه جمع بين مفاد آيات مختلف در مورد شهادت
- معناى اينكه قرآن بيان كننده هر چيزى است (تبيانالكل شى ء)
- روايتى در ذيل آيه : ((يعرفون نعمة الله ثم ينكرونها...)) و جئنابك شهيدا على هؤلاء))
- چند روايت در ذيل جمله : ((تبيانا لكل شى ء))
نکات آیه
۱- خداوند، خانه و منزل را، مایه آرامش انسان قرار داد. (و الله جعل لکم من بیوتکم سکنًا)
۲- برخوردارى انسان از آرامش در خانه خود، از نعمتهاى خداوندى (و الله جعل لکم من بیوتکم سکنًا)
۳- اهمیت آرامش، در زندگى انسان (و الله جعل لکم من بیوتکم سکنًا) برداشت فوق، از دو نکته موجود در آیه استفاده گردید: ۱- آیه در مقام امتنان و برشمردن نعمتهاى الهى است. ۲- از میان مجموعه فواید منزل و خانه، تنها به آرامش و آسایش آن اشاره گردید.
۴- تأمین آرامش و آسایش، فلسفه و حکمت ساختن خانه و منزل است. (و الله جعل لکم من بیوتکم سکنًا)
۵- آفرینش دامها (شتر، گاو و گوسفند)، به گونه اى که از پوست آنها خانه و سرپناه سبک و قابل انتقال (براى عشایر و صحرانشین) ساخته شود، به قدرت خداست. (و الله ... جعل لکم من جلود الأنعم بیوتًا تستخفّونها یوم ظعنکم و یوم إقامتکم)
۶- بهره ورى انسان، از پوست دامها (شتر، گاو و گوسفند) براى ساختن سرپناه سبک و قابل انتقال، از نعمتهاى الهى است. (و جعل لکم من جلود الأنعم بیوتًا)
۷- عوامل رفاه و آسایش انسان، در سفر و حضر از جانب خداوند تدارک شده است. (و الله ... و جعل لکم ... تستخفّونها یوم ظعنکم و یوم إقامتکم)
۸- به کار آمدن پشم، کرک و موى حیوانات در ساختن اثاثیه و لوازم زندگى، از نعمتهاى الهى است. (و من أصوافها و أوبارها و أشعارها أثثًا و متعًا)
۹- پشم، کرک و موى دامها (شتر، گاو و گوسفند) براى ساختن اثاثیه و لوازم زندگى، متناسب با زیست طبیعى انسان است. (جعل لکم من الأنعم ... تستخفّونها ... أثثًا و متعًا) از اینکه خداوند پشم، کرک و موى دامها را در جهت تهیه اثاثیه و لوازم زندگى آفریده است، گویاى متناسب بودن آنها با زیست طبیعى انسان مى باشد; چون خداوند حکیم و داناست.
۱۰- لزوم اندیشیدن آدمیان، در طبیعى ترین امکانات زندگى خویش و توجه یافتن به نقش خداوند در آنها (و الله جعل لکم من بیوتکم سکنًا ... أثثًا و متعًا)
۱۱- خداوند، نیازهاى انسان را به تناسب شرایط مختلف زندگى او، تأمین کرده است. (یوم ظعنکم و یوم إقامتکم و من أصوافها و أوبارها و أشعارها أثثًا و متعًا) برداشت فوق، به خاطر این است که خداوند پوست حیوانات را از آن جهت به عنوان نعمت یادآور شده که وسیله اى است مناسب براى برپا کردن سرپناه در سفر و حضر.
۱۲- زندگى انسان در دنیا، محدود و بهره ورى او از نعمتهاى دنیوى، اندک و تا زمان معیّن است. (أثثًا و متعًا إلى حین)
۱۳- لزوم توجه انسان به ناپایدارى نعمتهاى دنیوى (أثثًا و متعًا إلى حین)
۱۴- بهره مندى انسان از کرک، پشم و موى حیوانات، محدود به زمان خاصى است. * (و من أصوافها و أوبارها و أشعارها أثثًا و متعًا إلى حین) براى «إلى حین» چند احتمال وجود دارد. یکى از آنها این است که اشیاى یاد شده، در مقاطع و دوره هاى خاصّى قابل استفاده است.
موضوعات مرتبط
- آرامش: اهمیت آرامش ۳، ۴; عوامل آرامش ۱
- آسایش: اهمیت آسایش ۴; منشأ آسایش ۷
- انسان: منشأ تأمین نیازهاى انسان ۱۱
- بادیه نشینان: خانه سازى بادیه نشینان ۵
- تعقل: اهمیت تعقل ۱۰; تعقل در زندگی ۱۱
- چهارپایان: فلسفه خلقت چهارپایان ۵; فواید پشم چهارپایان ۹، ۱۴; فواید پوست چهارپایان ۵، ۶; فواید کرک چهارپایان ۹، ۱۴; فواید موى چهارپایان ۹، ۱۴
- حیوانات: استفاده از پشم حیوانات ۱۴; استفاده از کرک حیوانات ۱۴; استفاده از موى حیوانات ۱۴
- خانه: آرامش در خانه ۱، ۲; ابزار ساخت خانه هاى سبک ۵، ۶; تهیه اثاث خانه ۸، ۹; نقش خانه ۱
- خانه سازى: فلسفه خانه سازى ۴
- خدا: آثار قدرت خدا ۵; عطایاى خدا ۱۱; نعمتهاى خدا ۲، ۶، ۸
- ذکر: اهمیت ذکر خدا ۱۰; ذکر ناپایداری نعمت های دنیوی ۱۳
- رفاه: منشأ رفاه ۷
- زندگى: محدودیت زندگى دنیوى ۱۲
- شتر: فواید پشم شتر ۹; فواید پوست شتر ۵، ۶; فواید کرک شتر ۹; فواید موى شتر ۹
- عشایر: خانه سازى ۵
- گاو: فواید پوست گاو ۵، ۶; فواید موى گاو ۹
- گوسفند: فواید پشم گوسفند ۹; فواید پوست گوسفند ۵، ۶; فواید کرک ۹
- مسافرت: آسایش در مسافرت ۷; رفاه در مسافرت ۷
- نعمت: محدودیت استفاده از نعمت ۱۲; نعمت آرامش ۲; نعمت پشم حیوانات ۸; نعمت پوست شتر ۶; نعمت پوست گاو ۶; نعمت پوست گوسفند ۶; نعمت کرک حیوانات ۸; نعمت موى حیوانات ۸
