النحل ٤٠

إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيْ‌ءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ‌ أَنْ‌ نَقُولَ‌ لَهُ‌ کُنْ‌ فَيَکُونُ‌

ترجمه

(رستاخیز مردگان برای ما مشکل نیست؛ زیرا) وقتی چیزی را اراده می‌کنیم، فقط به آن می‌گوییم: «موجود باش!» بلافاصله موجود می‌شود.

|همانا سخن ما به چيزى كه آن را خواسته باشيم اين است كه به آن بگوييم: باش، پس مى‌باشد

ما وقتى چيزى را اراده كنيم، همين قدر به آن مى‌گوييم: «باش»، بى‌درنگ موجود مى‌شود.

ما به امر نافذ خود هر چه را اراده کنیم همین که گوییم موجود باش، همان لحظه موجود خواهد شد.

[زنده کردن مردگان برای ما دشوار نیست] فرمان ما درباره چیزی چون [به وجود آمدنش را] اراده کنیم، فقط این است که به آن می گوییم: باش، پس [بی درنگ] موجود می شود.

فرمان ما به هر چيزى كه اراده‌اش را بكنيم، اين است كه مى‌گوييم؛ موجود شو؛ و موجود مى‌شود.

سخن ما درباره چیزی که اراده‌اش را کرده‌ایم فقط این است که به آن می‌گوییم موجود شو، و بی‌درنگ موجود می‌شود

همانا گفتار ما براى چيزى- چون [پديد آمدن‌] آن را بخواهيم- اين است كه آن را مى‌گوييم: باش، پس مى‌باشد.

(زنده‌گرداندن مردمان در روز قیامت برای ما مشکل نیست همان گونه که کافران گمان می‌برند). ما هرگاه چیزی را بخواهیم (پدید آوریم) کافی است که (خطاب) بدان بگوئیم: باش! پس فوراً می‌شود.

ما وقتی چیزی را اراده کنیم تنها بدان می‌گوییم: «شو»، پس (بی‌درنگ) می‌شود.

نیست گفتار ما برای چیزی گاهی که بخواهیمش جز آنکه گوئیمش بشو پس می‌شود

النحل ٣٩	آیه ٤٠	النحل ٤١
سوره : سوره النحل نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«کُن فَیَکُونُ»: (نگا: بقره / آل‌عمران / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

بَدِيعُ‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌ وَ... (۳) وَ مَا أَمْرُنَا إِلاَّ وَاحِدَةٌ... (۰)

مَا خَلْقُکُمْ‌ وَ لاَ بَعْثُکُمْ‌ إِلاَّ... (۰) لَقَدْ کَفَرَ الَّذِينَ‌ قَالُوا إِنَ‌... (۲) (۲) اللَّهُ‌ الصَّمَدُ (۰) لَمْ‌ يَلِدْ وَ لَمْ‌ يُولَدْ (۰) وَ لَمْ‌ يَکُنْ‌ لَهُ‌ کُفُواً أَحَدٌ (۲) يَوْمَ‌ يَدْعُوکُمْ‌ فَتَسْتَجِيبُونَ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۲۲ - ۴۰،سوره نحل
• اعتقاد به معاد لازمه توحيد كامل است
• بيان اينكه گمراه كنندگان همانند بار گناهان ناشى از اضلالشان را بر دوش مى كشند
• چگونگى تعدد وزر و عذاب در ازاء عمل واحد
• اشاره به استفاده هاى نادرستى كه از آيه ((ليحملوا اوزارهم كاملة يوم القيمة ))
• مقصود از كسانى كه علم داده شده اند در آيه :((قال الذين اوتوا العلم ...)) معصومين عليهم السلام هستند
• معناى آيه : ((قيل للذين اتقوا ماذا انزل اليكم قالوا خيرا)) و مراد از ((الذين اتقوا))
• معناى ((طيب )) و ((طاهر)) و مقصود از طيب بودن متقين درحال توفى و مرگ
• تعلق مشيت خداوند (لوشاء الله ) به امر عدمى (ما عبدنا) در آيه و توجيه آن
• تقرير و تبيين استدلال مشركين براى بت پرستى خود
• پاسخ به دليل مشركين : تنها وظيفه پيامبران ((بلاغ مبين )) است
• تقسيم امت ها به دو طائفه هدايت يافته و گمراه
• وجه اينكه گمراهى به خلاف هدايت به خود گمراهان نسبت داده شده است
• توضيح اينكه ((ضلالت )) امر عدمى است و نمى توان گفت خدا آن را ايجاد كرده است
• تسليت و دلدارى رسول خدا(ص ): نسبت به هدايت مشركين حريص مباش
• تفسير آيه توسط جبريون و مفوضه در جهت اثبات مذهب خود
• در قيامت ياورانى هستند كه مشركين از يارى آنها بهره مند نمى شوند
• مسئله رفع اختلاف و تبين آن يكى از معرفات روز قيامت است
• اشاره به تعابير مختلف از ايجاد خداى تعالى به :قول ، كلمه ، امر، اراده و قضاى خدا در ذيل (اننقول له كن فيكون )
• بحث روايتى (رواياتى در ذيل : ((الذين اتوا العلم ))، ((... قالوا خيرا))، ((قالوااساطير الاولين )) و...)
• نقشه قريش در برابر جذابيت دعوت پيامبر اكرم (ص ) درذيل آيه ((و اذا قيل لهم ماذا...))
• روايتى درباره سلطنت و قدرت نامحدود خدا

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- وقتى که اراده خداوند بر تحقق چیزى تعلق بگیرد، با فرمان «به هستى درآ» آن را پدید مى آورد. (إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون)

۲- بین اراده خداوند و فرمان او بر پدید آمدن اشیاء، فاصله اى وجود ندارد. (إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون)

۳- خداوند، داراى قدرت مطلق است. (إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون)

۴- تکوّن و پیدایش موجودات پس از دو مرحله تصمیم (قضا) و فرمان خداوند است. (إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون)

۵- فرمانهاى تکوینى خداوند تخلف ناپذیر است. (إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون)

۶- فرمان «کن» (به هستى درآى) خداوند، به تنهایى براى تحقق اراده اش کافى است. (إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون)

۷- اراده خداوند بر فرمانش مقدم است. (إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون)

۸- خلق و آفرینش گرى خداوند، مستمر بوده و همه موجودات را به یک باره خلق نکرده است. (إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون) «إذا» براى ظرف زمان مستقبل است و بر وقوع متعلق امر «کن» در آینده دلالت دارد، و نیز فعل «نقول» و «فیکون» به جاى «قلنا» و «کان» حاکى است که آفرینش گرى خداوند در گذشته و به یک باره انجام نگرفته است; بلکه امرى ادامه دار است.

۹- قدرت مطلق خداوند، ضامن تحقق وعده او در زنده کردن دوباره انسانها و برپایى قیامت (و أقسموا بالله ... لایبعث الله من یموت بلى وعدًا علیه ... إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون)

۱۰- مشرکان، خداوند را قادر به احیاى مجدد انسانها پس از مرگ نمى دانستند. (و أقسموا بالله ... لایبعث الله من یموت بلى وعدًا علیه ... إنما قولنا لشىء إذا أردنه أن نقول له کن فیکون) ذکر «إنما قولنا لشىء...» - که براى اثبات قدرت مطلق خداوند است - پس از بیان دیدگاه مشرکان درباره عدم احیاى دوباره انسانها مى تواند تعریض به مشرکان باشد; چون آنان داراى چنین دیدگاهى بودند.

روایات و احادیث

۱۱- «عن صفوان بن یحیى قال: قلت لأبى الحسن(ع) أخبرنى عن الإرادة من الله ... فقال: ... الإرادة ... من الله تعالى ... إحداثه ... فإرادة الله الفعل لا غیر ذلک یقول له: «کن فیکون» بلا لفظ و لا نطق...; صوان بن یحیى گوید: به امام ابى الحسن(ع) عرض کردم: به من خبر ده که اراده خداوند چگونه است؟ ... فرمود: ... اراده ... از خداى تعالى ایجاد اوست ... پس اراده خدا فعل است نه غیر آن. به [چیزى را که اراده کرده است] مى گوید: «کن فیکون» بدون لفظ و سخن گفتن با زبان...».

موضوعات مرتبط

• خدا: آثار قدرت خدا ۹; اراده تکوینى خدا ۲; اوامر تکوینى خدا ۲، ۵; اوامر خدا ۴، ۷; تحقق اراده خدا ۶; تداوم خالقیت خدا ۸; تقدم اراده خدا ۷; حتمیت اراده خدا ۱; حتمیت اوامر خدا ۵; حتمیت وعده هاى خدا ۹; قدرت خدا ۳، ۱۰; مراد از اراده خدا ۱۱; نقش اوامر تکوینى خدا ۶
• قضاوقدر ۴:
• قیامت: حتمیت قیامت ۹
• مردگان: احیاى اخروی مردگان ۱۰; حتمیت احیاى اخروی مردگان ۹
• مشرکان: عقیده مشرکان ۱۰; مشرکان و معاد ۱۰
• موجودات: خلقت تدریجى موجودات ۸; مراحل پیدایش موجودات ۴