ابراهيم ٤٥
ترجمه
ابراهيم ٤٤ | آیه ٤٥ | ابراهيم ٤٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَسَاکِنِ»: منازل. خانه و کاشانه. سرزمین و دیار. «الأمْثَالَ»: مثَلها. ذکر صفاتی که پیشینیان داشتند و بیان مکافاتی که دیدند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۲ - ۵۲،سوره ابراهيم
- پاسخ به يك توهم : خداوند از ستمكاران غافل نيست !
- عذاب استيصالشامل مؤ منين نمى شود
- با عذاب انقراض شرك ريشه كن مى شود
- معناى اينكه مكر ظالمان نزد خدا است هرچند مكرشان از جا كننده كوهها باشد
- گفتارى در معناى انتقام خدا و انگيزه و غايت آن (ان الله عزيز ذو انتقام )
- انتقام فردى و انتقام اجتماعى
- بيان بطلان يك اشكال در ارتباط با انتقام گرفتن خداوند
- اقوال گوناگون مفسرين در معناى مبدل شدن زمين و آسمانها
- معناى بروز و ظهور خلق براى خداوند در روز قيامت (و برزو الله الواحد القهار)
- پاداش و كيفر هر نفسى همان كرده هاى نيك و بد خود او است
- (روايتى درباره تبديل زمين در قيامت در ذيل آيه : ((يومتبدل الارض غير الارض ...))
- رواياتى كه مى گويد زمين در قيامت مبدل به نان مى شود
- روايتى از امام باقر(ع ) در ترتيت خلقت آسمانها و زمين
نکات آیه
۱- سرزنش خداوند از ستمگرانى که از کیفر ستم پیشگان پیش از خود و مثلهاى الهى، پند نگرفتند و درس نیاموختند. (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
۲- ستمگران عصر بعثت در رفتار و کردار، چنان ستمگران اقوام پیشین بودند. (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا)
۳- سرگذشت ستمگران هلاک شده و کیفر دیده پیشین، عبرت انگیز و درس آموز است. (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
۴- لزوم پندآموزى از سرنوشت امتهاى مبتلا شده به عذاب الهى (أو لم تکونوا ... و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
۵- هلاکت و عذاب اقوام و جوامع پیشین از سوى خداوند، بر اثر ستم پیشگى آنها (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
۶- ستم پیشگى موجب هلاکت و کیفر الهى در دنیاست. (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم ... و ضربنا لکم الأمثال)
۷- ظلم به نفس در پى دارنده هلاکت و کیفر الهى در دنیا (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم ... و ضربنا لکم الأمثال) برداشت فوق، مبتنى بر این است که: مقصود از «ظلموا أنفسهم» ظلم به نفس باشد نه ظلم به دیگران چنان که از ظاهر آن به دست مى آید.
۸- کفر و تکذیب رسولان الهى، ظلم به نفس مى باشد و پیامد آن متوجه خود انسان است. (نجب دعوتک و نتّبع الرسل ... و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم)
۹- آثار به جا مانده از ستمگران گذشته، عبرت انگیز و درس آموز است. (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم ... و ضربنا لکم الأمثال) در برداشت فوق «مساکن» در جمله «و سکنتم فى مساکن الذین ظلموا أنفسهم ...» کنایه از آثار به جا مانده گرفته شده است.
۱۰- حاکمیت قوانین و سنتهاى الهى بر ملتها و جوامع بشرى، یکسان و استثناناپذیر است. (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا ... و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
۱۱- وحدت مواضع، روش و راه و رسم زندگى ستم پیشگان در طول تاریخ (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم ... و ضربنا لکم الأمثال) ممکن است مقصود از مسکن و سکونت در جمله «و سکنتم فى مساکن الذین ظلموا ...» منزل و محل سکونت ستمگران گذشته نباشد; بلکه مراد همپایى و هم عقیده شدن با آنان و کنایه از پذیرش راه و رسم زندگى آنها باشد.
۱۲- ظلم، داراى پیشینه در تاریخ انسان (و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم ... و ضربنا لکم الأمثال)
۱۳- نقش مؤثر مثلها و نمونه هاى عینى تاریخى در هدایت و درس آموزى انسان (و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
۱۴- اتمام حجت خداوند پیش از فرستادن عذاب بر ستمگران (یوم یأتیهم العذاب ... و سکنتم فى مسکن الذین ظلموا أنفسهم و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال) اینکه خداوند فرمود: ما چگونگى برخورد خود با ستمگران را براى شما بیان کردیم (تبین لکم کیف فعلنا بهم)، مى تواند بیانگر اتمام حجت خداوند براى همه ستمگران پیش از عذاب باشد، به ویژه اینکه خداوند این سخن را در پاسخ مهلت خواهى آنان مى فرماید.
۱۵- بیان سرگذشت ستم پیشگان کیفر شده و نیز داستانهاى مثال زدنى و درس آموز، در قلمرو موضوعات قرآن (و سکنتم فى مسکن الذین ... و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
۱۶- مردم عصر بعثت از کیفر هلاکت بار الهى نسبت به اقوام ستمگر پیشین آگاه بودند. (الذین ظلموا أنفسهم و تبیّن لکم کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
۱۷- کیفر دادن به سبب کفر به خدا و پیروى نکردن از رسولان او از سنتهاى الهى است. (و أنذر الناس ... نجب دعوتک و نتّبع الرسل ... کیف فعلنا بهم و ضربنا لکم الأمثال)
موضوعات مرتبط
- اقوام پیشین: هلاکت اقوام پیشین۱۶
- امتها: آثار ظلم امتها ۵; عبرت از فرجام امتها ۴; موجبات عذاب امتها ۵
- انبیا: آثار تکذیب انبیا ۸
- تاریخ: عبرت از تاریخ ۱۳; فواید تاریخ ۱۳ جامعه آسیب شناسی اجتماعی جامعه ۵
- خدا: اتمام حجت خدا ۱۴; حتمیت سنتهاى خدا ۱۰; سرزنشهاى خدا ۱; سنتهاى خدا ۱۷
- خود: آثار ظلم به خود ۷; موارد ظلم به خود ۸
- سنتهاى خدا: سنت کیفر ۱۷
- ظالمان: آثار باستانى ظالمان ۹; اتمام حجت با ظالمان ۱۴; بیان فرجام ظالمان ۱۵; روش برخورد ظالمان ۱۱; سرزنش ظالمان ۱; ظالمان صدراسلام ۲; عبرت از ظالمان ۹; عبرت از فرجام ظالمان ۳; عبرت از کیفر ظالمان ۱; عذاب ظالمان ۱۴; هماهنگی ظالمان ۲، ۱۱
- ظلم: آثار ظلم ۶; تاریخ ظلم ۱۲
- عبرت: زمینه عبرت ۱۳; عوامل عبرت ۳، ۴، ۹
- عبرت ناپذیران: سرزنش عبرت ناپذیران ۱
- عذاب: عبرت از اهل عذاب ۴ عصیان کیفر عصیان از انبیا ۱۷
- قرآن: تعالیم قرآن ۱۵; قصص قرآن ۱۵; مثالهاى قرآن ۱۵
- کفر: آثار کفر ۸; کیفر کفر به خدا ۱۷
- کیفر: موجبات کیفر دنیوى ۶، ۷
- مثال: فواید مثال ۱۳
- مردم: آگاهى مردم مقارن بعثت ۱۶
- هدایت: زمینه هدایت ۱۳
- هلاکت: موجبات هلاکت دنیوى ۶، ۷