الرعد ٣٥
ترجمه
الرعد ٣٤ | آیه ٣٥ | الرعد ٣٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَثَلُ»: مانند و شبیه. مجازاً به معنی صفت عجیب و شگفت. این واژه مبتدا و خبر آن محذوف است. «أُکُل»: (نگا: بقره / رعد / . «ظِلّ»: سایه. کنایه از رفاهیّت و عزّت و نعمت و راحت دائم است. «تِلْکَ»: آن. مراد (این) و مرجع جنّت است. «عُقْبَی»: (نگا: رعد / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا... (۵) مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ... (۷) إِنَ هٰذَا لَرِزْقُنَا مَا لَهُ مِنْ... (۰) وَ ظِلٍ مَمْدُودٍ (۱)
أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاکُمْ... (۰) وَ ظِلٍ مَمْدُودٍ (۱) وَ فَاکِهَةٍ کَثِيرَةٍ (۰) لاَ مَقْطُوعَةٍ وَ لاَ مَمْنُوعَةٍ (۰) لاَ يَسْتَوِي أَصْحَابُ النَّارِ وَ... (۲) وَ دَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلاَلُهَا وَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۳۵ - ۲۷، سوره رعد
- هدايت به دست خدا است و صرف وجود آيت معجزه سبب ايمان آوردن نيست
- ايمان صرف ادراك نيست بلكه بايد تواءم با تسليم وقبول قلبى باشد
- حقيقت ترس از خدا و عدم منافات آن با اطمينان به خدا
- مراد از ((ذكر)) اعم از ذكر لفظى است
- توضيحى درباره اينكه دلها فقط به ذكر خدا آرام مى گيرند
- مراد از حيات طيبه و ((معيشت طوبى )) كه از آثار آرامش و اطمينان قلب است
- بيان اقوال مختلف در ذيل ((طوبى لهم )) به نقل از مجمع البيان
- معناى جمله : ((اليه متاب ))
- بدون مشيت خداوند شگفت ترين آثار الهى نيز اثرى در هدايت گمراهان نخواهد داشت
- وجوهى كه در معناى آيه شريفه : ((و لو ان قرانا سيرت بهالجبال ... بل لله الامر جميعا)) گفته شده است
- سه وجه در معناى آيه : ((افلم يياءس الذين امنوا ان لو يشاء الله لهدى الناس جميعا))
- تهديد كفارى كه در ابتداى دعوت اسلام انكار و دشمنى پيشه كردند به نزول مصيبتها
- معناى قائم بودن خداى تعالى بر هر نفس و به هر آنچه مى كند
- احتجاجى بى سابقه عليه مشركين : اوصاف وفضائل شركاى خدا را بيان كنيد...
- وعده به مؤ منان در مقابل وعيدى كه به كافران داده شد
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل جمله : ((الا بذكر الله تطمئن القلوب )) و بيان اينكه پيامبر (صلىالله عليه و آله ) و اهل بيت او (عليهم السلام ) مصاديق ذكر خدايند
- چند روايت درباره شجره طوبى در ذيل جمله : ((طوبى لهم و حسن ماب ))
- رواياتى در ذيل آيه : ((و لو ان قرانا سيرت بهالجبال ...))
نکات آیه
۱- بهشت ، وعده و نوید خداوند به تقواپیشگان (مثل الجنة التى وعد المتقون)
۲- آنان که از شرک بپرهیزند و از استهزاى پیامبران و از کفر به ایشان حذر کنند ، به بهشت خواهند رفت. (مثل الجنة التى وعد المتقون ... تلک عقبى الذین اتقوا) مقصود اولى از «متقون» و «الذین اتقوا» - به قرینه آیات گذشته - کسانى اند که از شرک ، استهزاى پیامبران و کفر به آنان حذر کنند.
۳- بهشت داراى نهرهاى بسیار است. (مثل الجنة ... تجرى من تحتها الأنهر) برداشت فوق از جمع بودن کلمه «أنهار» استفاده شده است. قابل ذکر است که از معانى «مَثَل» صفت و ویژگى است.
۴- نهرهاى بهشت از زیر درختان آن جارى است. (تجرى من تحتها الأنهر)
۵- بهشت دربردارنده میوه و خوراکى و داراى هوایى مطبوع است. (أُکلها دائم و ظلّها) «أُکل» به معناى میوه و ثمره است و گاهى به مطلق خوراکى نیز اطلاق مى شود. «ظلّ» به معناى سایه و در آیه شریفه کنایه از خوش آب و هوا بودن است.
۶- میوه ها و خوراکیهاى بهشت و هواى مطبوع آن ، دائمى و زوال ناپذیر است. (أُکلها دائم و ظلّها) «ظلّها» مبتداست و خبر آن (دائم) در تقدیر است.
۷- آدمیان در حیات دنیا از تصور و درک صحیح بهشت و ویژگیهاى آن ، ناتوانند. (مثل الجنة التى وعد المتقون) برخى برآنند که کلمه «مثل» در آیه شریفه به معناى شبیه و مانند مى باشد و به این نکته اشاره دارد که آنچه در بیان بهشت ذکر مى شود به عنوان مشابه است و گرنه واقعیت و حقیقت آن چیزدیگرى است که نمى توان آن را توصیف کرد; زیرا بشر در تنگناى حیات دنیا از ادراک آن ناتوان است.
۸- بهشت فرجام تقواپیشگان است. (تلک عقبى الذین اتقوا)
۹- آتش دوزخ فرجام کافران است. (و عقبى الکفرین النار)
۱۰- مشرکان از زمره کافران و موحدان از زمره تقواپیشگانند. (تلک عقبى الذین اتقوا و عقبى الکفرین النار)
روایات و احادیث
۱۱- «قال أبوعبدالله(ع): إن نارکم هذه جزؤ من سبعین جزءاً من نار جهنم وقد أطفئت سبعین مرّة بالماء ثم التهبت... ;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: همانا این آتش شما [در دنیا] جزئى از هفتاد جزء آتش جهنم است که هفتاد مرتبه با آب خاموش شده ، سپس شعله ور گردیده است».
موضوعات مرتبط
- انبیا: آثار اجتناب از استهزاى انبیا ۲
- انسان: عجز انسان ها ۷
- بهشت: جاودانگى خوردنیهاى بهشت ۶; جاودانگى میوه هاى بهشت ۶; جاودانگى نعمتهاى بهشت ۶; جاودانگى هواى بهشت ۶; خوردنیهاى بهشت ۵; عجز از ادراک بهشت ۷; موجبات بهشت ۲; میوه هاى بهشت ۵; نعمتهاى بهشت ۳، ۵; نهرهاى بهشت ۳، ۴; ویژگیهاى بهشت ۳، ۴، ۵، ۶; هواى مطبوع بهشت ۵، ۶
- بهشتیان: ۱، ۲، ۸
- جهنم: آتش جهنم ۹; عظمت آتش جهنم ۱۱
- جهنمیان: ۹
- خدا: بشارتهاى خدا ۱; وعده هاى خدا ۱
- شرک: آثار اجتناب از شرک ۲
- کافران: ۱۰ فرجام کافران ۹ کفر: آثار اجتناب از کفر ۲
- متقین: ۱۰ بشارت به متقین ۱; فرجام متقین ۸; وعده بهشت به متقین ۱
- مشرکان: کفر مشرکان ۱۰
- موحدان: تقواى موحدان ۱۰
منابع
- ↑ تفسیرقمى ، ج ۱ ، ص ۳۶۶ ; نورالثقلین ، ج ۲ ، ص ۵۰۸ ، ح ۱۴۵.