هود ٩١
ترجمه
هود ٩٠ | آیه ٩١ | هود ٩٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَا نَفْقَهُ»: نمیفهمیم. متوجّه نمیشویم. «رَهْطُ»: عشیره و قبیله. جماعتی از ده نفر کمتر. مراد فامیل و خویشاوندان اندک شعیب است. «مَآ أَنتَ عَلَیْنَا بِعَزِیز»: تو در پیش ما دارای قدرت و عزّت نیستی. تو در برابر ما قوّت و قدرتی نداری.
تفسیر
- آيات ۹۵ - ۸۴، سوره هود
- مبعوث شدن شعيب (ع ) به سوى قوم خود، و رساندن پيام : خدا را پرستش كنيد و كمفروشى نكنيد!
- بيان اهميت معادلات و مبادلات مالى در حيات اجتماعى انسان ، و آثار سؤ كم فروشى
- سودهاى حاصل از كم فروشى و تضييع حقوق ديگران براى مؤ منين ، خير بشمار نمىرود. بلكه بهره خدايى و رزق حلال (بقية اللّه ) براى مؤ منان بهتر است
- استناد قوم شعيب (ع ) به : آزادى فكر و انديشه ، سنن ملى و مالكيت شخصى ، در رد دعوتآن حضرت
- چند نكته
- جواب شعيب (ع ) به اتهامى كه قومش با او زدند كه تو مى خواهى آزادى ما را سلب كنى
- توضيحى در مورد آزادى انسان و اينكه حيات اجتماعى انسان ، آزادى هاى فردى را محدودمى كند
- نشانه صدق مصلحان الهى اينست كه چيزى از پيش خود نمى گويند و خود بدانچه مىگويند عمل مى كنند. بنابراين سالب آزادى ديگران نيستند
- گفتارى پيرامون آزادى انسان (آزادى تكوينى و تشريعى و بيان اينكه آزادى انسانمتاءثر مى شود از: اسباب و علل ، و حيات اجتماعى و مدنى )
- هشدار شعيب (ع ) به قوم خود، از رسيدن عذاب
- هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند!
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به شعيب (ع ) و قوم او)
- روايتى درباره توفيق الهى و توضيح مراد از آن
- گفتارى پيرامون داستان شعيب (ع ) و قوم او در قرآن كريم .
- شعيب ، سومين پيامبر عرب
- ۲- شخصيت معنوى شعيب (ع )
- ۳- نظر تورات درباره آن حضرت
نکات آیه
۱- مردم مدین ، از درک کردن و فهمیدن بسیارى از تعالیم شعیب(ع) محروم بوده و بدان اعتراف مى کردند. (قالوا یشعیب ما نفقه کثیرًا مما تقول)
۲- منفعت پرستى ، حرام خوارى ، تعصب و قوم گرایى عاملهاى بازدارنده مردم مدین از اندیشه کردن در تعالیم شعیب(ع) و فهمیدن آنها (قالوا یشعیب ما نفقه کثیرًا مما تقول)
۳- مردم مدین ، بسیارى از تعالیم شعیب(ع) را ، سخنانى سخیف و بى فایده مى شمردند و شایسته اعتنا کردن نمى دانستند. (ما نفقه کثیرًا مما تقول) مراد از جمله «ما نفقه ...» (بسیارى از سخنانت را نمى فهمیم) مى تواند معناى حقیقى آن باشد; یعنى، واقعاً توان درک تعالیم تو را نداریم، مسأله توحید براى ما لاینحل است، محدود دانستن مالک در تصرف اموال خویش قابل هضم نیست و ... و مى تواند کنایه از نامعقول بودن و نا به جا و بى ثمر بودن باشد; یعنى، پیامهاى تو آن قدر سخیف است که شایسته تأمّل کردن و فهمیدن و عمل کردن نیست. برداشت فوق، ناظر به احتمال دوم است.
۴- شعیب(ع) در نظر مردم مدین ، به خاطر نداشتن پشتیبان و یاور ، ضعیف و ناتوان بود. (و إنا لنریک فینا ضعیفًا) کلمه «فینا» (در میان ما) گویاى این است که مردم مدین حضرت شعیب(ع) را در قیاس با مخالفانش ناتوان مى شمردند; نه اینکه او را شخصى ضعیف و ناتوان بدانند و لذا در برداشت «به خاطر نداشتن یاور» آورده شد.
۵- مردم مدین ، نفوذ پیامهاى شعیب(ع) در مردم و پیاده کردن رسالتهایش در جامعه را ، نامحتمل شمردند. (قالوا یشعیب ما نفقه کثیرًا مما تقول و إنا لنریک فینا ضعیفًا) جمله «ما نفقه ...» به ضمیمه «و إنا لنراک ...» در حقیقت استدلالى است بر نامحتمل دانستن موفقیت شعیب(ع). مردم مدین با جمله هاى فوق، بیان مى دارند که: آنان سخنان شعیب(ع) را درک نمى کنند و به آنها اعتنایى ندارند تا به او رایش پیدا کنند. و خود او نیز توان و قدرتى ندارد تا با قوّه قهریه، افکار و آرایش را بر مردم تحمیل کند. بنابراین راهى براى موفقیت او نیست.
۶- شعیب(ع) ، در دیدگاه مردم مدین مستحق کیفر و مجازات و سنگسار شدن بود. (و لولا رهطک لرجمنک)
۷- شعیب(ع) در شهر مدین ، داراى طایفه اى انگشت شمار بود. (لولا رهطک لرجمنک)
۸- خاندان شعیب ، او را از خود طرد نکرده و از او حمایت مى کردند. (لولا رهطک لرجمنک)
۹- خاندان شعیب ، قبیله اى شایسته احترام در نزد مردم مدین (لولا رهطک لرجمنک) «رهط» به گروه و دسته اى گفته مى شود که از ده نفر تجاوز نکند و آن گاه که به کلمه اى همانند رجل اضافه شود (رهط الرجل) به معناى قبیله ، قوم و خاندان است.
۱۰- عزت و احترام قبیله شعیب در نزد مردم مدین ، مانع آنان از کیفر دادن و سنگسار کردن آن حضرت (و لولا رهطک لرجمنک) از آن جا که مردم مدین تصریح مى کنند که شعیب(ع) در میان آنان ضعیف است، معلوم مى شود مقصود آنان از «لولا رهطک» این معنا نیست که آنان توان مقابله با خاندان او را ندارند; بلکه - به قرینه «ما أنت علینا بعزیز» و «أرهطى أعز...» در آیه بعد - مراد از «لولا رهطک»، «لولا عزة قومک و کرامتهم عندنا ...» است.
۱۱- مردم مدین ، شعیب(ع) را به خاطر مبارزه اش علیه شرک ورزى و بى عدالتى ، فاقد کرامت دانسته و شایسته احترام نمى شمردند. (و ما أنت علینا بعزیز) «عزیز» به معناى محترم و بزرگوار و نیز به معناى شکست ناپذیر مى باشد. مراد از آن در آیه شریفه معناى اول است.
موضوعات مرتبط
- ادراک: محرومان از ادراک ۱
- اهل مدین: اقرار اهل مدین ۱; اهل مدین و تعالیم شعیب(ع) ۱، ۲، ۳، ۵; اهل مدین و خویشاوندان شعیب(ع) ۹; اهل مدین و شعیب(ع) ۶، ۱۱; اهل مدین و کیفر شعیب(ع) ۱۰; بینش اهل مدین ۳، ۴، ۵، ۶، ۱۱; تاریخ اهل مدین ۳، ۵; تعصب اهل مدین ۲; حرامخوارى اهل مدین ۲; عوامل محرومیت اهل مدین ۲; محرومیت اهل مدین ۱; منفعت طلبى اهل مدین ۲; نژادپرستى اهل مدین ۲
- تعصب: آثار تعصب ۲
- حرامخوارى: آثار حرامخوارى ۲
- دین: آسیب شناسى دین ۲
- شعیب(ع): احترام خویشاوندان شعیب(ع) ۹، ۱۰; احترام شعیب(ع) ۱۱; اقلیت خویشاوندان شعیب(ع) ۷; بى یاورى شعیب(ع) ۴; حامیان شعیب(ع) ۸; خویشاوندان شعیب(ع) ۸; شرک ستیزى شعیب(ع) ۱۱; شعیب(ع) و سنگسار شدن ۶; شعیب(ع) و کیفر ۶; ضعف شعیب(ع) ۴; طایفه شعیب(ع) ۷; قصه شعیب(ع) ۳، ۴، ۷، ۹، ۱۰، ۱۱; موانع سنگسار شعیب(ع) ۱۰; موانع کیفر شعیب(ع) ۱۰
- منفعت طلبى: منفعت طلبى ۲