التوبة ٦٢
ترجمه
| التوبة ٦١ | آیه ٦٢ | التوبة ٦٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«... أحَقُّ»: مراد این است که راضی‌کردن خدا و پیغمبر مهمتر از راضی‌کردن مسلمانان است. «أَن یُرْضُوهُ»: ضمیر (هُ) به (رسول) برمی‌گردد. ولی چون سخن از خدا و رسول در میان است، می‌بایست (یُرْضُوهُما) گفته شود. امّا از آنجا که راضی‌کردن پیغمبر عین راضی‌کردن خدا است ضمیر مفرد به جای ضمیر مثنّی ذکر شده است (نگا: نساء / ). همچنین می‌توان گفت: (وَ اللهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَن یُرْضُوهُ)، دو جمله است و (اللهُ) و (رَسُولُ) مبتدا بوده و خبر اوّلی به خاطر دلالت خبر دومی بر آن، حذف شده است. تقدیر چنین است: وَ اللهُ أَحَقُّ أَنْ یُرْضُوهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ یُرْضُوهُ. مثل بیت زیر: نَحْنُ بِما عِنْدَنا وَ أَنْتَ بِماعِنْدَ کَ راضٍ وَ الرَّأْیُ مُخْتَلِفٌ
تفسیر
- آيات ۶۳ - ۴۹ سوره توبه
- منافقين كه به گمان خود از ناملايمات فتنه احتمالى جنگ دورى مى گزينند در واقع از نفاق و ضلالتشان در فتنه سقوط كرده اند و خود غافلند
- خوشحالى منافقين از شكست مسلمين و بدحالى آنها از پيروزى مسلمين و جواب اول به آنان
- فقط اراده و مشيت خداوند جارى است و توكل و واگذارى امور به او جايى براى سرور يا غم نمى گذارد.
- جواب دوم به منافقين : (( قل تربصون بنا الا احدى الحسينين ))
- انفاق منافقين مقبول نيست
- شيفته اموال و اولاد بسيار منافقين مشو كه اموال و اولاد آنان مايه عذاب آنها است
- مواد مصرف صدقات واجبه (زكوات )
- وجوهى كه در توجيه ترتيب ذكر موارد هشتگانه مصرف زكات گفته شده
- معناى جمله : (( قل اذن خير لكم ))
- توضيح مراد از جمله : يؤ من بالله و يؤ من للمؤ منين ))
- عدم منافات بين اينكه پيامبر اسلام (ص ) رحمة للعالمين است و اينكه فقط براى مؤ منين رحمت است
- روايتى در مورد كسانى كه در مورد تقسيم صدقات بين فقراء به پيامبر (ص ) اعتراض كردند
- (( منهم من يلمزك فى الصدقات ... ))
- رواياتى درباره تقسيم صدقات واجب و مستحقين آن
- كسانى كه در شمار (( مؤ لفة قلوبهم )) بودند و رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) از زكات به آنان پرداخت كرد
- مواردى از پرداخت صدقه واجب در فرمايش امام صادق (ع )
- چند روايت در ذيل آيه (( يقولون هو اذن قل اذن خير لكم ... ))
نکات آیه
۱ - سوگندهاى دروغ منافقان به خداوند نزد مؤمنان، براى جلب رضایت آنان (یحلفون باللّه لکم لیرضوکم)
۲ - وجود نارضایتى و خشم در میان مؤمنان نسبت به منافقان (یحلفون باللّه لکم لیرضوکم)
۳ - سوء استفاده منافقان از باورها و اعتقادات مؤمنان و ارزشهاى مکتب اسلام (یحلفون باللّه لکم لیرضوکم) سوگند منافقان به خدا (یحلفون باللّه) - که در نزد مؤمنان داراى ارزش ویژه اى است - مفید برداشت فوق است.
۴ - هشدار خداوند به مؤمنان در مورد سوگندهاى دروغ منافقان (یحلفون باللّه لکم لیرضوکم)
۵ - منافقان از برملا شدن افکار و اهدافشان براى مؤمنان، نگران بودند.* (یحلفون باللّه لکم لیرضوکم) از قسم خوردن منافقان، برداشت فوق استفاده مى شود.
۶ - توبیخ منافقان از سوى خداوند، به خاطر ترجیح دادن رضایت مردم بر رضایت خدا و رسول (ص) (یحلفون باللّه لکم لیرضوکم و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه)
۷ - جلب رضایت رسول خدا (ص)، جلب رضایت خداست. (و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه) به کارگیرى ضمیر مفرد در «یرضوه»، بیانگر این است که رضایت رسول خدا (ص)، رضایت خدا بوده و در این جهت تفاوتى وجود ندارد.
۸ - لزوم جلب رضایت خدا و پیامبر(ص) و ترجیح دادن آن بر رضایت دیگران (و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه) از واژه «أحق»، ضرورت و لزوم استفاده مى شود.
۹ - منافقان، داراى روحیه اى شرک آلود (یحلفون باللّه لکم لیرضوکم و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه) کوشش منافقان در جلب رضایت مردم (لیرضوکم) و غفلت از رضایت خدا (و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه)، نشانگر روحیه شرک آلود آنان است.
۱۰ - منزلت والاى پیامبر(ص) و جایگاه ویژه اش در نزد خداوند (و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه)
۱۱ - هیچ کس، حتى پیامبر(ص)، همتا و عِدل خداوند نیست. (و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه) به کارگیرى ضمیر مفرد (یرضوه) به جاى ضمیر تثنیه (یرضوهما) ممکن است اشاره به مطلب فوق داشته باشد.
۱۲ - هدف اصلى مؤمنان راستین، جلب رضایت خدا و رسول خداست نه رضایت دیگران. (و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه)
۱۳ - ایمان واقعى، مستلزم تلاش براى جلب رضایت خدا و رسولش (و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه إن کانوا مؤمنین)
۱۴ - تلاش در جلب رضایت مردم، به جاى جلب رضایت خدا و رسول او، نشانه نفاق و بى ایمانى (یحلفون باللّه لکم لیرضوکم و اللّه و رسوله أحق أن یرضوه إن کانوا مؤمنین)
موضوعات مرتبط
- ارزشها: سوء استفاده از ارزشها ۳
- ایمان: آثار ایمان ۱۳ ; نشانه هاى بىایمانى ۱۴
- توحید: توحید ذاتى ۱۱
- خدا: اختصاصات خدا ۱۱ ; اهمیّت رضایت خدا ۶، ۸، ۱۴ ; برترى رضایت خدا ۶ ; بىنظیرى خدا ۱۱ ; رضایت خدا ۱۳ ; سرزنشهاى خدا ۶ ; عوامل رضایت خدا ۷ ; هشدارهاى خدا ۴
- مؤمنان: اهداف مؤمنان ۱۲ ; مؤمنان و رضایت خدا ۱۲ ; مؤمنان و رضایت محمّد(ص) ۱۲ ; مؤمنان و رضایت مردم ۱۲ ; ناخشنودى مؤمنان از منافقان ۲ ; هشدار به مؤمنان ۴
- محمّد(ص): اهمیّت رضایت محمّد(ص) ۸ ; رضایت محمّد(ص) ۷، ۱۳ ; مقامات محمّد(ص) ۱۰
- مردم: ترجیح رضایت مردم ۱۴ ; سرزنش ترجیح رضایت مردم ۶
- منافقان: افشاى منافقان ۵ ; سرزنش منافقان ۶ ; سوء استفاده منافقان ۳ ; سوگند دروغ منافقان ۱، ۴ ; شرک منافقان ۹ ; صفات منافقان ۹ ; منافقان و رضایت مؤمنان ۱ ; منافقان و مؤمنان ۳، ۵ ; نگرانى منافقان ۵
- نفاق: نشانه هاى نفاق ۱۴
