الأنعام ١١٧

إِنَ‌ رَبَّکَ‌ هُوَ أَعْلَمُ‌ مَنْ‌ يَضِلُ‌ عَنْ‌ سَبِيلِهِ‌ وَ هُوَ أَعْلَمُ‌ بِالْمُهْتَدِينَ‌

ترجمه

پروردگارت به کسانی که از راه او گمراه گشته‌اند، آگاهتر است؛ و همچنین از کسانی که هدایت یافته‌اند.

مسلما پروردگار تو بهتر مى‌داند چه كسى از راه او منحرف مى‌شود، و همو به راه يافتگان داناتر است

بارى، پروردگار تو به [حال‌] كسى كه از راه او منحرف مى‌شود داناتر است، و او به [حال‌] راه‌يافتگان [نيز] داناتر است.

محققا خدای تو خود داناتر است به حال آن که از راه او گمراه است و آن که به راه او هدایت یافته است.

یقیناً پروردگارت به کسی که از راه او گمراه می شود و نیز به راه یافتگان داناتر است.

پروردگار تو به كسانى كه از راه وى دور مى‌گردند آگاه‌تر است و هدايت يافتگان را بهتر مى‌شناسد.

بی‌گمان پروردگارت داناتر است که چه کسانی از راه او به در افتاده‌اند و هم او به رهیافتگان داناتر است‌

همانا پروردگار تو به كسانى كه از راه او گم مى‌شوند داناتر است و به راه‌يافتگان نيز داناتر است.

بیگمان پروردگارت (از تو و از هر کس دیگری) آگاه‌تر است از حال کسانی که (گمراه گشته و) از راه او به در می‌روند، و از حال کسانی که هدایت می‌یابند (و راه او را در پیش می‌گیرند).

همواره پروردگارت، (هم)او به (حال) کسی که از راهش منحرف می‌شود داناتر است و او به (حال) راه‌یافتگان (نیز) داناتر است.

همانا پروردگار تو داناتر است بدانکه گمراه شود از راه او و او است داناتر به هدایت‌شدگان‌

الأنعام ١١٦	آیه ١١٧	الأنعام ١١٨
سوره : سوره الأنعام نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَعْلَمُ مَنْ»: در اینجا حرف (ب) مقدّر است. یعنی (أَعْلَمُ بِمَنْ). (نگا: تفسیرالمنار، روح‌المعانی).

تفسیر

• آيات ۱۲۱ - ۱۱۴، سوره انعام
• معناى (( كلمة )) و موارد استعمال آن در قرآن .
• مراد از تماميت كلمه به صدق و عدل در: (( تمت كلمة ربك ... )) كمال يافتن شرايع با تشريع شريعت اسلام است .
• در امورى از قبيل معارف الهى و شرايع ، نبايد به حدس و تخمين بسنده كرد و جز به علمو يقين تكيه نبايد كرد.
• مراد از گناه ظاهرى در: ذروا ظاهر الاءثم و باطنه )) واقوال مفسرين در اين باره .
• خطاب به مؤ منين كه اگر در خوردن مردار، از مشركين پيروى كنند در زمره آنان قرارخواهند گرفت .
• (رواياتى در ذيل جمله (( و تمت كلمة ربك ... )) و تذكيه حيوانات و...).

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- تنها خداوند آگاهترین فرد به گمراهان و هدایت یافتگان است. (إن ربک هو أعلم ... بالمهتدین) ضمیر «هو»، که بین اسم و خبر «إن» قرار گرفته، ضمیر فصل است و نقش آن در جمله حصر و تأکید مى باشد.

۲- شناخت عمیق و گسترده راه هدایت و ضلالت و راهیان آن با راهنمایى خداوند میسر است. (إن ربک هو أعلم من یضل)

۳- تربیت، نیازمند علم و آگاهى ژرف است. (إن ربک هو أعلم) گزینش نام مقدس «رب» و اضافه آن به ضمیر خطاب و سپس توصیف آن به اعلمیت، بیانگر رابطه علم و ربوبیت مى تواند باشد.

۴- علم برتر خداوند دلیل لزوم پذیرش رهنمودهاى او در مورد گمراهى و هدایت است. (و إن تطع ... إن ربک هو أعلم من یضل) جمله «إن ربک هو أعلم» تعلیل براى مضمون آیه قبل است.

۵- علم، شرطى اساسى در صلاحیت رهبرى است. (و إن تطع أکثر ... إن ربک هو أعلم من یضل)

۶- تبعیت از اعلم، اصلى ضرورى است. (و إن تطع أکثر من فى الأرض یضلوک ... إن ربک هو أعلم) جمله «هو أعلم» تعلیلى براى لزوم تبعیت از خداوند است و به همین جهت اختصاصى به مورد ندارد، و در همه جا کارساز بوده و مى تواند مورد استناد قرار گیرد.

موضوعات مرتبط

• اطاعت: از علما ۶
• تربیت: آگاهى در تربیت ۳ ; عوامل مؤثر در تربیت ۳
• خدا: اختصاصات خدا ۱ ; علم خدا ۱، ۴ ; قبول توصیه‌هاى خدا ۴ ; هدایت خدا ۲، ۴
• رهبرى: شرایط رهبرى ۵ ; علم رهبرى ۵
• علم: اهمیت علم ۵
• گمراهان:۱ تشخیص گمراهان ۱ ۲
• گمراهى: راه گمراهى ۲
• مهتدین:۱ تشخیص مهتدین ۱ ۲
• هدایت: راه هدایت ۲