النساء ١١٤
ترجمه
النساء ١١٣ | آیه ١١٤ | النساء ١١٥ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«نَجْوَی»: پچپچ، آهسته و در گوشی با هم صحبت کردن. «إِلاّ مَنْ»: مگر نجوای کسی که. واژه (مَنْ) مجرور است و بدل از (کَثِیرٍ) است. «مَرْضَاتِ»: خوشنودی. برابر رسمالخطّ قرآن با (ت) نوشته شده است والا کتابت آن (مَرْضاة) و مصدر میمی است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا... (۱)
إِنَ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ (۱) يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ... (۰) وَ الْعَصْرِ (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱- بسیارى از نجواهاى مسلمانان سست ایمان صدر اسلام، فاقد هرگونه خیر و فایده (لا خیر فى کثیر من نجویهم) مراد از ضمیر در «نجویهم» مسلمانانى هستند که در آیات قبل از آنان سخن به میان آمده است.
۲- ارزش والاى نجواها و مذاکرات محرمانه، به انگیزه وادار نمودن دیگران به صدقه و دعوت به کار نیک و اصلاح میان مردمان (لا خیر فى کثیر من نجویهم الا من امر بصدقة او معروف او اصلح بین الناس)
۳- ارزش والاى خدمت به جامعه (من امر بصدقة او معروف او اصلح بین الناس)
۴- اعمال و رفتار نیک آدمى باید همواره براى خدا و جلب رضایت او انجام گیرد. (و من یفعل ذلک ابتغاء مرضات اللّه فسوف نؤتیه أجراً عظیماً)
۵- بهره مندى از پاداش بزرگ الهى در گرو انجام اعمال نیک به انگیزه جلب رضایت خداست. (و من یفعل ذلک ابتغاء مرضات اللّه فسوف نؤتیه أجراً عظیماً)
۶- جلب رضاى الهى، ملاک ارزشمندى اعمال در پیشگاه خداوند (و من یفعل ذلک ابتغاء مرضات اللّه)
۷- نجواها و مذاکرات محرمانه براى دعوت مردم به کارهاى نیک، موجب پاداش بزرگ الهى (من نجویهم ... و من یفعل ذلک ابتغاء مرضات اللّه فسوف نؤتیه أجراً عظیماً)
۸- دعوت کنندگان مردم به دستگیرى از مستمندان، بهره مند از پاداش عظیم الهى (الا من امر بصدقة ... فسوف نؤتیه أجراً عظیماً)
۹- فراخوانى مردم به همزیستى مسالمت آمیز، داراى پاداشى عظیم الهى (الا من امر بصدقة او معروف او اصلح بین الناس ... نؤتیه أجراً عظیماً)
۱۰- پاداشهاى الهى داراى درجات متفاوت و متناسب با انگیزه ها و رفتار آدمیان (و من یفعل ذلک ابتغاء مرضات اللّه فسوف نؤتیه أجراً عظیماً)
روایات و احادیث
۱۱- نهى خداوند از گفتگوهاى سرّى بى فایده (بگو مگو) (لا خیر فى کثیر من نجویهم) امام باقر (ع) فرمود: ... ان اللّه نهى عن القیل و القال ... ان اللّه عزوجل یقول فى کتابه: «لا خیر فى کثیر من نجویهم» ... [۱]
۱۲- گفتگوى محرمانه در مورد توصیه به قرض الحسنه، کارى پسندیده و شایسته (لا خیر فى کثیر من نجویهم الا من امر بصدقة او معروف) امام صادق(ع) در مورد «معروف» در آیه فوق فرمود: یعنى بالمعروف القرض.[۲]
۱۳- ایجاد خوشبینى و اصلاح بین مردم حتى با سخن دروغ، عملى پسندیده (لا خیر فى کثیر من نجویهم الا ... اصلح بین الناس) امام صادق (ع) درباره «اصلاح بین الناس» فرمود: تسمع من الرجل کلاماً یبلغه فتخبث نفسه فتلقاه فتقول سمعت من فلان قال فیک من الخیر کذا و کذا خلاف ما سمعت منه.[۳]
موضوعات مرتبط
- ارزش: ملاک ارزش ۴، ۶
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱
- اصلاح: ذات البین ۱۳ ; دعوت به اصلاح ۲
- انگیزش: عوامل انگیزش ۱۰
- پاداش: مراتب پاداش ۵، ۷، ۸، ۹، ۱۰ ; موجبات پاداش ۷، ۸
- جامعه: ارزش خدمت به جامعه ۳ ; اهمیّت اصلاح جامعه ۱۳
- خدا: پاداش خدا ۵، ۸، ۹، ۱۰ ; رضایت خدا ۴، ۵، ۶ ; نواهى خدا ۱۱
- خیر: پاداش دعوت به خیر ۸، ۹ ; دعوت به خیر ۱۲
- دروغ: جایز ۱۳
- صدقه: تشویق به صدقه ۲
- عمل: آثار عمل صالح ۵ ; ارزش عمل صالح ۴ ; دعوت به عمل صالح ۲، ۷ ; عمل با ارزش ۶ ; عمل پسندیده ۱۲، ۱۳
- قرض الحسنه: دعوت به قرض الحسنه ۱۲
- مسلمانان: صدر اسلام ۱ ; نجواى مسلمانان ۱
- نجوا: ى با ارزش ۲، ۱۲ ; نجوا به نیکى ۲، ۷ ; نهى از نجوا ۱۱
- نیازمندان: تأمین نیازمندان ۸
- همزیستى: پسندیده ۹