مريم ٦
| کپی متن آیه |
|---|
| يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَ اجْعَلْهُ رَبِ رَضِيّاً |
ترجمه
| مريم ٥ | آیه ٦ | مريم ٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَرِثُنِی وَ یَرِثُ ...»: مراد ارث معنوی، یعنی دین و دانش و نبوّت است (نگا: اعراف / فاطر / ، شوری / ). برخی ترکه زکریّا را عِلْم و نبوّت، و میراث آل یعقوب و دارائی و شاهی می‌دانند. «آلِ یَعْقُوبَ»: مراد فرزندان یعقوب است که بسیاری از آنان مفتخر به خِلعت نبوّت شده و انبیاء بنی‌اسرائیل بوده‌اند. «رَضِیّاً»: مورد رضایت. فعیل به معنی مَفْعول، یعنی (مَرْضِیّ) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۱ سوره مريم
- غرض كلى سوره «مريم»
- اشاره اى درباره حروف مقطعه
- سخن جناب زكريا «ع» با خداى تعالى، و ظرائف آن سخنان
- فرزند خواستن زكريا «ع» از خداوند
- ردّ ادعاى برخى مفسران كه مراد از «ارث» را «وراثت نبوت»، يا «علم» دانسته اند
- شگفتی زكريا «ع»، از بشارت به پسردار شدنش
- درخواست آيت و نشانه ای توسط زكريا «ع» و استجابت آن
- معنای «اخذ كتاب به قوت»، در خطاب به حضرت یحیی«ع»
- ویژگی های اخلاقی يحيى «ع»، در پیشگاه پروردگار و پدر و مادرش
- بحث روايتى
- احتجاج حضرت زهرا «س» در غصب فدك، به آیه: «يَرِثُنِى وَ يَرِثُ مِن آل يعقوب»
- پاسخ به استدلال مغرضانه صاحب روح المعانى در توجيه غضب فدك
- رواياتى كه درباره روزه سكوت زكريا «ع» و...
- داستان حضرت زكريا «ع»، در قرآن
- داستان حضرت يحيى «ع»، در قرآن
- داستان حضرت زكريا و حضرت يحيى«ع»، در انجيل
- حكايت شهادت يحيى «ع» در قسمت ديگرى از انجيل
تفسیر نور (محسن قرائتی)
يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا «6»
(خداوندا! به من جانشينى عطا كن) كه وارث من و دودمان يعقوب باشد و پروردگارا! او را پسنديده قرار ده.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا «6»
يَرِثُنِي: ميراث برد تركه مرا. وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ: و ميراث برد از اولاد يعقوب بن ماثان برادر عمران كه پدر مريم بوده. نزد بعضى «1» مراد يعقوب پسر اسحق پسر ابراهيم است، زيرا زكريا متزوج بود به خواهر مريم بنت عمران، و نسب او متصل به يعقوب بود. وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا: و قرار ده فرزند مرا شايسته و پسنديده كه از گفتار و كردار او راضى باشى و هميشه مطيع و منقاد فرمان تو و ممتثل امر تو باشد.
تحقيق: اين مطلب محقق است كه مقام نبوت و ولايت مطلقه الهيه، جعل تشريعى استقلالى دارد. يعنى هيچيك از افراد بشر را حق مداخله در آن نباشد به غير از ذات احديت سبحانى به صريح آيات قرآنى:
1- نسبت به آدم عليه السلام فرمايد: «إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً» «2» يعنى من قرار دهنده‌ام در زمين خليفه.
«1» اين قول سدى است مجمع البيان ج 3 ص 503 و 502.
«2» سوره بقره آيه 30.
جلد 8 - صفحه 145
2- نسبت به داود عليه السلام فرمايد. «يا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ» «1» اى داود ما قرار داديم تو را در زمين خليفه.
و اينها دال است بر آنكه جعل نبوت از جانب خدا، و وضع آن تعينى و تخصصى است نه تعيينى و تخصيصى. بنابراين چنين منصب بزرگ، متعقل نيست كه ذاتا ارثى باشد، پس مراد از آيه «يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ» ارث مال باشد نه مقام نبوت؛ و انبياء، مال را ميراث برده‌اند.
3- «ميراث» را در لغت اطلاق نكنند مگر بر آنچه نقل شود از مورث به وارث از اموال، و در غير آن مجاز و محتاج به دليل است.
4- اگر «ارث» در آيه شريفه محمول بر نبوت باشد، ذكر جمله «وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا» بعد از آن بى‌معنى و لغو باشد، چنانچه مستحسن نيست كسى گويد (اللّهمّ ابعث الينا نبيّا و اجعله عاقلا مرضيّا فى اخلاقه) زيرا منصب نبوت حاوى اخلاق مرضيه است.
از اين مقدمه معلوم گرديد كه آنچه از پيغمبر نقل شده: (نحن معاشر الانبياء لا نورث و ما تركناه صدقة) صحت ندارد، بلكه مجعول و كذب باشد؛ و لذا حضرت فاطمه سلام اللّه عليها در رد استشهاد به آن در باب فدك، استدلال فرموده به آيه شريفه «يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ» «2».
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
كهيعص «1» ذِكْرُ رَحْمَتِ رَبِّكَ عَبْدَهُ زَكَرِيَّا «2» إِذْ نادى رَبَّهُ نِداءً خَفِيًّا «3» قالَ رَبِّ إِنِّي وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّي وَ اشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَيْباً وَ لَمْ أَكُنْ بِدُعائِكَ رَبِّ شَقِيًّا «4»
وَ إِنِّي خِفْتُ الْمَوالِيَ مِنْ وَرائِي وَ كانَتِ امْرَأَتِي عاقِراً فَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا «5» يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا «6»
ترجمه
اين تذكّر رحمت پروردگار تو است بر بنده‌اش زكريّا
وقتى كه خواند پروردگارش را خواندنى پنهان
گفت پروردگار من همانا سست شد استخوان از من و مشتعل شد سر از پيرى و نبوده‌ام من در خواندن تو پروردگارا محروم
و همانا من ميترسم از وراث بعد از خودم و باشد زنم نازا پس ببخش مرا از جانب خودت وارثى
كه ميراث برد از من و ميراث برد از اولاد يعقوب و بگردان او را پروردگارا پسنديده.
تفسير
- در اوّل سوره بقره شرحى راجع بفواتح السّور گذشت و در اينجا از امام زمان عليه السّلام در كتب معتبره نقل شده كه حضرت زكريّا از خداوند خواست كه اسماء خمسه طيّبه را باو تعليم فرمايد و خداوند مسئول او را اجابت فرمود ولى آنحضرت هر وقت اسم محمّد و على و فاطمه و حسن عليهم السلام را مى‌برد و ياد ميكرد رفع همّ و غم از او ميشد و هر وقت اسم حسين عليه السّلام را ميبرد و ياد ميكرد محزون ميشد و گريه راه گلوى او را ميگرفت تا آنكه يكروز عرض كرد بار الها چرا در اين اسم اين اثر است پس خداوند اشاره فرمود باين حروف بواقعه كربلا و هلاك عترت طاهره و ظلم يزيد و عطش و صبر سيّد الشهداء پس حضرت زكريا سه روز از مسجد بيرون نيامد و مردم را از تشرّف خدمتش منع فرمود و مشغول بگريه و زارى شد و از خداوند خواست پسرى باو كرامت فرمايد كه موجب روشنائى چشم و محبوب او باشد و وصى و وارث او گردد و در ولادت و شهادت مانند
جلد 3 صفحه 460
سيد الشهداء عليه السّلام باشد تا آنكه او هم مانند پيغمبر خاتم بمصيبت آن فرزند مبتلا و مأجور گردد و خداوند باو يحيى عليه السّلام را كرامت كرد كه مانند حسين عليه السّلام شش ماهه از مادر متولد شد و بدرجه شهادت رسيد بنحو جانگدازى كه در تواريخ مذكور و مشهور است و در بعضى از روايات كه از امام صادق عليه السّلام نقل شده اين حروف را اشاره به انا الكافى الهادى الولى العالم الصّادق گرفته‌اند و در مجمع از امير المؤمنين عليه السّلام نقل نموده كه در دعاء خود عرض كرد اسئلك يا كهيعص در هر حال خداوند در اوّل اين سوره تذكّر داده و بيان فرموده رحمت خود را بر بنده‌اش حضرت زكريّاى پيغمبر در وقتى كه خواند پروردگار خود را در خفيه تا از ريا دور و با خلاص نزديك باشد و بنابراين ذكر خبر مبتداء محذوف است كه هذا باشد و اضافه بمفعول خود شده كه رحمت باشد و آن اضافه بفاعل خود شده كه رب باشد و عبد مفعول آنست و زكريّا بدل يا بيان است براى عبد ولى قمّى ره از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه مراد آنستكه ذكر كرد رحمت پروردگار را زكريا پس رحمت كرد بر او و در خبر است كه بهترين دعاها دعاى پنهان است و بهترين روزيها روزى بقدر كفايت و دعاى آنحضرت كه گفته‌اند در محراب بيت المقدس بوده آن بود كه عرض كرد بار الها سست و ضعيف شد استخوان من و مشتعل گرديد سرم از پيرى تشبيه فرموده سفيدى سر خود را در نورانيّت بآتش و انتشار آنرا در تمام موى سر باشتعال آن در علل از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه در مردم اثر پيرى كه سفيدى مو است ظاهر نميشد تا آنكه حضرت ابراهيم اثر پيرى را در محاسن خود مشاهده نمود عرض كرد بار الها اين چيست فرمود وقار است عرض كرد پروردگارا وقار مرا زياد كن و چون شخص كريم كسى را كه معتاد بعطاء خود فرمود مأيوس نميكند حضرت زكريّا عرض كرد خدايا هيچوقت مرا از در خانه خودت محروم نفرمودى لذا اميد من باجابت تو زياد است و هر قدر اميد بنده بخدا زياد باشد كرم خدا هم بر او زياد ميشود خصوصا اگر موجب اميد را خدا خودش فراهم نموده باشد آنهم در جوانى كه در پيرى هيچ سزاوار نيست او را مأيوس فرمايد و اكنون من ميترسم از ورثه خودم كه بعد از فوت من نتوانند بوظائف جانشينى من قيام نمايند و اين موجب شود كه امّتم گمراه گردند و در دين من خلل و فتورى روى دهد و بدعتهائى
جلد 3 صفحه 461
وارد گردد در مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه آنها عموها و پسر عموها بودند و ظاهرا مراد آنستكه بتدريج وارث او ميشدند والا آنها در يك رتبه ارث نميبرند يا مراد از موالى صاحب اختياران و جانشينان عرفى يا خويشان نزديك يا خصوص عمو زاده‌هاى اويند ولى قمّى ره در تفسير موالى نقل نموده كه مراد ورثه است و بنابراين معنى واضح است در هر حال و عرضه داشت زن من ايشاع دختر عمران نازا است و تاكنون اولادى نياورده و تو ببخش و عطا كن بمن از فضل و رحمت بى‌منتهاى خودت ولى و وارث و فرزند ارجمند ذكورى كه ارث ببرد از من وارث ببرد از اولاد يا اقارب يعقوب بن ماثان كه برادر عمران بوده يا اولاد يعقوب بن اسحق بن ابراهيم عليه السّلام كه حضرت زكريا از اولاد او بوده مسلّما ولى بعضى او را از اولاد سليمان بن داود عليه السّلام كه از نسل يهودا فرزند حضرت يعقوب بوده ميدانند و بعضى او را از نسل هرون برادر حضرت موسى دانسته‌اند كه آن دو از اولاد لاوى فرزند حضرت يعقوبند و ارث در هر دو مورد ظاهر در ارث مال است چون معناى حقيقى ارث اين است ولى در مورد اوّل مسلّم است و در مورد دوّم بعضى گفته‌اند مراد ارث مقام است و در هر حال دلالت دارد بر آنكه انبياء ارث مالى ميگذارند و حديث ابو بكر از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه انبياء ارث مالى نميگذارند دروغ است و در مجمع از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه قرائت فرمودند يرثنى و أرث من آل يعقوب و بنابراين يك ارث بيش نيست آنهم مالى است و در خاتمه دعا فرمود كه خداوند آن پسر را از هر جهت مرضى و پسنديده خود قرار دهد و اينهم دليل است بر آنكه مراد ارث مقام نبوّت كه اهل خلاف گفته‌اند نيست چون اگر فرزندى كه وارث نبوّت باشد خواسته بود ديگر لازم بلكه مناسب نبود پسنديده بودن آنرا بخواهد چون پيغمبر برتر و بالاتر است از آنكه پسنديده باشد و قمّى ره فرموده در آنروز زكريّا اولادى نداشت كه قائم مقام او شود و از او ارث ببرد و هدايا و نذور بنى اسرائيل حق احبار بود و زكريّا رئيس احبار بود و زن او خواهر مريم بنت عمران بن ماثان بود و يعقوب بن ماثان و بنو ماثان آنروز رؤساء بنى- اسرائيل و شاهزادگان آنها بودند و از اولاد سليمان بن داود بودند و معلوم است كه هر كس مالى داشته باشد مايل است كه فرزند صالحى هم داشته باشد كه
جلد 3 صفحه 462
اموالش بدست نااهل نيفتد و مقامش محفوظ بماند ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِن آلِ يَعقُوب‌َ وَ اجعَله‌ُ رَبِّ رَضِيًّا «6»
که آن ولي وارث من باشد و وارث آل يعقوب و قرار ده او را پروردگار من مرضي‌ّ خود که بنده صالح متقي مطيع اوامر تو عالم عامل عادل معصوم دارنده مقام نبوّت
جلد 12 - صفحه 419
باشد.
توضيح آنكه حضرت زكريّا نسب او منتهي ميشود بلاوي فرزند حضرت يعقوب و عيال او خواهر مريم مادر عيسي نسب آن منتهي ميشود بحضرت سليمان و از سليمان بيهودا پس يعقوب پس از هر دو طرف يحيي نسبش بآل يعقوب ميرسد لذا گفت:
يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِن آلِ يَعقُوب‌َ و مراد از ارث همان اموال زكريّا است و اگر فرزند نداشته باشد اموال او را بني اعمامش اشغال ميكنند و چون از اشرار هستند صرف معاصي و مفاسد ميكنند و اعانت اهل فساد و معصيت نبايد كرد و بعضي توهم كردند که مراد ميراث نبوت است و اينکه توهم از جهاتي فاسد و باطل و عاطل است.
يكي از جهت اينكه اشخاص فاسد فاسق مسلما لياقت نبوت ندارند و زكريّا خوف از اينکه جهت نداشت ديگر آنكه مناسبت با جمله وَ اجعَله‌ُ رَبِّ رَضِيًّا ندارد، زيرا مقام نبوت و رسالت اعظم افراد مرضي‌ّ الهي است ديگر اينکه جمله تكرار ميشود بلكه لغو ميگردد.
(تنبيه) تحصيل مقام رضا مضاعف از ايمان و تقوي و عمل صالح بايد در جميع و ارادت و بليّات خشنود باشد بقضاي الهي و طلب كند آنچه خداوند بر او تقدير فرموده چنانچه از ابي عبد اللّه عليه السّلام مرويست که در مقتل عرض كرد
الهي رضا بقضائك صبرا علي بلائك
و هم چنين از روي ميل و رغبت انجام تكاليف الهي دهد و لو هر چه مشقّت داشته باشد بيشتر رغبت داشته باشد که گفتند
افضل الاعمال احمزها
در قرآن ميفرمايد قالَ اللّه‌ُ هذا يَوم‌ُ يَنفَع‌ُ الصّادِقِين‌َ صِدقُهُم لَهُم جَنّات‌ٌ تَجرِي مِن تَحتِهَا الأَنهارُ خالِدِين‌َ فِيها أَبَداً رَضِي‌َ اللّه‌ُ عَنهُم وَ رَضُوا عَنه‌ُ ذلِك‌َ الفَوزُ العَظِيم‌ُ مائده آيه 119 بلكه در خبر است موقعي که اهل بهشت در بهشت قرار ميگيرند و متنعّم بجميع نعم الهي ميشوند خطاب ميشود که آيا آرزوي ديگري داريد عرض ميكنند
ربنا رضاك
که مقام رضا بالاترين مقام بهشت است.
420
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 6)- «جانشینی که وارث من و دودمان یعقوب باشد، و او را مورد رضایتت قرار ده!» (یَرِثُنِی وَ یَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِیًّا).
به عقیده ما «ارث» در اینجا مفهوم وسیعی دارد که هم ارث اموال را شامل می‌شود و هم ارث مقامات معنوی را، چرا که اگر افراد فاسدی صاحب اختیار اموال فراوان او می‌شدند به راستی نگران کننده بود، و نیز اگر رهبری معنوی مردم به دست افراد ناصالح می‌افتاد آن نیز بسیار مایه نگرانی بود بنا بر این خوف زکریا در هر دو صورت قابل توجیه است.
نکات آیه
۱- زکریا(ع)، از درگاه خداوند، براى خویش و خاندان حضرت یعقوب، وارثى تمنا مى کرد. (یرثنى و یرث من ءال یعقوب) گرچه «یعقوب» را، برخى بر «یعقوب بن ماثان» عموى همسر زکریا و حضرت مریم(س) تطبیق داده اند; ولى بیشتر مفسران وى را همان «یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم» مى دانند.
۲- زکریا(ع)، نگران قرار گرفتن میراث وى و همسرش در اختیار نااهلان بود. (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۳- همسر زکریا، از نسل یعقوب پیامبر(ع) بود. * (یرثنى و یرث من ءال یعقوب) مقابله «یرثنى» با «یرث من آل یعقوب»، ممکن است از آن جهت باشد که همسر وى از نسل یعقوب بوده است و طبعاً آن بخش از اموال خاندان یعقوب که به او رسیده بود، پس از وى در اختیار فرزندش قرار مى گیرد.
۴- زکریا، از نسل یعقوب پیامبر بود. * (یرثنى و یرث من ءال یعقوب) ممکن است «یرث من آل یعقوب» اشاره به میراثى داشته باشد که از نسل یعقوب به زکریا(ع) رسیده بود که گرچه «یرثنى» شامل آن میراث نیز مى شد، ولى اهتمام زکریا به حفاظت آن، سبب شد که جداگانه از آن یاد کند.
۵- وراثت فرزند از پدر و مادر، امرى مرسوم و پذیرفته شده در عصر زکریا (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۶- وجود مالکیت خصوصى در زندگانى یحیى و زکریاى پیغمبر (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۷- اهتمام زکریا به حفظ یادگارهاى به جامانده از اجداد خویش * (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۸- زکریا(ع) از خداوند خواست، فرزندش در زمان حیات او و همسرش نمیرد. (فهب لى ... ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۹- زکریا(ع)، براى صلاح و شایستگى معنوى فرزند خویش دعا کرد. (یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا)
۱۰- حضرت زکریا از خداوند فرزندى طلب نمود که از هر جهت مورد رضایت باشد. (واجعله ربّ رضیًّا) «رضیّاً» صفت مشبهه از مصدر «رضا» مى باشد. «رضىّ» در موردى به کار مى رود که وصف در موصوف خود رسوخ کرده باشد، بنابراین مى توان گفت: «رضىّ»; یعنى، کسى که از هر جهت مورد رضایت باشد.
۱۱- لزوم دعا براى صلاح فرزند، حتى قبل از انعقاد نطفه (واجعله ربّ رضیًّا)
۱۲- حضرت زکریا(ع) هنگام دعا براى برخودارى از فرزند، به اجابت خواسته خود، اطمینان داشت. (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا) حضرت زکریا با این که در حال دعا است، ولى به گونه اى سخن گفته که گویا دعاى او مستجاب شده است و مفاد جمله «واجعله ربّ رضیّاً» این است که خدایا فرزندى را که به من عطا مى کنى، از هر جهت مورد رضایت قرار ده.
۱۳- زکریا(ع) با دعا به درگاه خداوند، خواهان توفیق کامل فرزند خویش در استفاده صحیح از میراث او و خاندان یعقوب پیامبر(ع) (یرثنى و یرث من ءال یعقوب واجعله ربّ رضیًّا)
۱۴- وارث صالح و شایسته، نعمتى بزرگ و گوهرى ارزشمند است. (یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا)
۱۵- صالح و شایسته شدن فرزندان، به دست خداوند و از شؤون ربوبیت او است. (یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا)
۱۶- مردان الهى، حتى در آرمان هاى مادى خویش، به ارزش هاى معنوى، توجه دارند. (فهب لى من لدنک ولیًّا یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا)
۱۷- توسل به نام مقدس «ربّ» از آداب دعا است. (واجعله ربّ رضیًّا)
روایات و احادیث
۱۸- «عن أبى عبداللّه(ع) ... قال رسول اللّه (ص) ... میراث اللّه - عزّوجلّ- من عبده المؤمن ولد یعبده من بعده ثمّ تلا أبوعبداللّه (ع) آیة زکریا «ربّ هب لى من لدنک ولیّاً یرثنى و یرث من آل یعقوب واجعله ربّ رضیّاً ; از امام صادق(ع) روایت شده که رسول خدا(ص) فرمود: میراث خداى عزّوجلّ از بنده مؤمنش فرزندى است که پس از مرگ آن مؤمن خدا را عبادت کند. سپس امام صادق(ع) آیه زکریا را تلاوت فرمود: «ربّ هب لى من لدنک ولیّاً یرثنى و یرث من آل یعقوب واجعله ربّ رضیّاً»».[۱]
موضوعات مرتبط
- آل یعقوب ۳، ۴:
- ارث: تاریخ ارث ۵
- توسل: توسل به ربوبیت خدا ۱۷
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۱۵; افعال خدا ۱۵
- دعا: آداب دعا ۱۷
- زکریا(ع): آرزوى زکریا(ع) ۱; اجابت دعاى زکریا(ع) ۱۲; ارث در دوران زکریا(ع) ۵; اطمینان زکریا(ع) ۱۲; اهتمام زکریا(ع) به محافظت از یادگارى ۷; دعاى زکریا(ع) ۸، ۹، ۱۰، ۱۳; عواطف خویشاوندى زکریا(ع) ۷; قصه زکریا(ع) ۱، ۲، ۸، ۹، ۱۲، ۱۳; مالکیت زکریا(ع) ۶; نسب زکریا(ع) ۴; نسب همسر زکریا(ع) ۳; نگرانى زکریا(ع) ۲
- فرزند: اهمیت دعا براى فرزند ۱۱; اهمیت فرزند صالح ۱۸; درخواست فرزند ۸، ۱۲; درخواست فرزند صالح ۱۰; دعا براى توفیق فرزند ۱۳; دعا براى فرزند ۹; منشأ اصلاح فرزند ۱۵
- مالکیت خصوصى ۶:
- موحدان: اهتمام موحدان به معنویات ۱۶; خواسته هاى موحدان ۱۶
- میراث: بهترین میراث ۱۸
- نعمت: مراتب نعمت ۱۴; نعمت وارثان صالح ۱۴
- وارثان: ارزش وارثان صالح ۱۴; اهمیت وارثان صالح ۱; نگرانى از وارثان بد ۲
- یحیى(ع): مالکیت یحیى(ع) ۶
منابع
- ↑ کافى، ج ۶، ص ۳، ح ۱۲; نورالثقلین، ج ۳، ص ۳۲۳- ، ح ۲۵.
