| گسترشکپی متن آیه
|
| وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ
|
ترجمه
و سرنوشت او ورود در آتش جهنّم است،
|و به دوزخ در آوردن است
و [فرجامش] درافتادن به جهنم است.
و جایگاهش آتش دوزخ است.
و وارد شدن به دوزخ است.
و به دوزخش درآورند.
و ورود به جهنم
و به دوزخ در آمدن و سوختن.
و به آتش دوزخ فروانداختن و جای دادن در آن است.
و (نیز) افروختن آتشی فروزان.
و چشیدن دوزخ
And burning in Hell.
معنی کلمات و عبارات
«تَصْلِیَةُ»: فرو انداختن به آتش و جای دادن در آن.
نزول
شأن نزول آیات ۸۸ تا ۹۴:
ابن بابویه بعد از چهار واسطه از ابوالمقدام و او از امام صادق علیه‌السلام روایت نماید که فرمود: آیات ۸۸ و ۸۹ درباره اهل ولایت و دوستى ما نازل شده است و آیات ۹. و ۹۱ و ۹۲ درباره اهل عداوت و دشمنى ما نازل گردیده است.[۱]
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ «92» فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ «93» وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ «94» إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ «95»
و امّا اگر از تكذيب كنندگان گمراه باشد، با آبى جوشان پذيرايى مى‌شود.
و ورود به دوزخ (جزاى اوست). همانا اين مطلب، حق و يقينى است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ (94)
وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ: و درآوردن و چسبيدن در آتش سوزان در روز قيامت و عذاب.
على بن ابراهيم- از حضرت صادق عليه السّلام روايت نموده كه در جهنم مردى است دو نعل از آتش در پاى او كنند كه مغز سرش بجوش آيد از آن، و گمان نمايد كه در جهنم عذابى بالاتر و سخت‌تر از عذاب او نباشد و حال آنكه در جهنم كسى نباشد كه عذاب او خفيف‌تر از عذاب او باشد.
تفسير برهان «1»- قال الصادق عليه السّلام: نزلت هاتان الآيتان فى اهل ولايتنا و اهل عداوتنا فامّا ان كان من المقرّبين فروح و ريحان، يعنى فى قبره، و جنّة نعيم، يعنى فى الاخرة و امّا ان كان من المكذّبين الضّالين فنزل من حميم يعنى فى قبره، و تصلية جحيم، يعنى فى الاخرة.
«1» تفسير برهان ج 4 ص 285 روايت 6.
جلد 12 - صفحه 489
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ (88) فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ (89) وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ (90) فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ (91) وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ (92)
فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ (93) وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ (94) إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ (95) فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ (96)
ترجمه
پس امّا اگر باشد از مقرّبان درگاه خدا
پس استراحت و خوشى است و روزى و گياه خوشبو و بهشت پرنعمت
و امّا اگر باشد از ياران جانب راست
پس سلام بر تو است از ياران جانب راست
و امّا اگر باشد از تكذيب كنندگان كه گمراهانند
پس تشريفات بدوى است از آب داغ
و وارد كردن در دوزخ
همانا اين
جلد 5 صفحه 138
هر آينه آن خبر حق يقينى است
پس تسبيح كن بنام پروردگارت كه بزرگ است.
تفسير
خداوند متعال بمناسبت ذكر حال محتضر در ضمن آيات سابقه بيان فرموده است احوال هر يك از دستجات سه‌گانه مشروحه در اين سوره را باين تقريب كه امّا اگر محتضر از سابقين و مقرّبين باشد پس براى او است آسايش و راحتى و انبساط و خوشى و نيز رزق طيّب و طاهر و گياه خوشبوى بهشتى از وقت مرگ تا وقتى كه ببهشت پرنعمت جاويد الهى مستقرّ گردد و روح بضمّ نيز قرائت شده و در مجمع آنرا به پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم و امام باقر عليه السّلام نسبت داده و برحمت و حيات دائم تفسير نموده است و امّا اگر از اصحاب يمين باشد تو و آل اطهارت ببالين او حاضر ميشويد و آنها بتو سلام ميكنند و مژده سلامتى و خوبى حال و حسن مئال خودشان را بشما عرضه ميدارند چنانچه قمّى ره فرموده مراد آنست كه كسى كه از اصحاب امير المؤمنين عليه السّلام باشد پس سلام براى تو است اى محمّد از اصحاب يمين كه معذّب نميشوند و قبلا نقل فرموده و مراد از يمين امير المؤمنين عليه السّلام و مراد از اصحاب شيعيان اويند و بعضى گفته‌اند مخاطب يكى از اصحاب يمين است و مراد آنست كه آنها بدوستان خودشان سلام ميكنند يا خداوند مژده سلامتى آنها را بآنان ميدهد و اما اگر از اصحاب شمال و كسانى باشند كه پيغمبر و امام را تكذيب نموده‌اند و در وادى ضلالت و گمراهى عمرى بسر برده‌اند پس بجاى تشريفات ورودى ميهمان بدوا آب جوشان جهنّمى براى آنها ميآورند و بعدا در جهنمشان مى‌اندازند و قمّى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه نزل من حميم در قبر است و تصلية جحيم در آخرت و آنچه در اين سوره مباركه ذكر شد در احوال فرق ثلاثه و غيرها محض حق و عين صدق و قطعى و يقينى است كه بايد بشود و شده و خواهد شد و جاى شك و شبهه نيست پس تسبيح نما اى پيغمبر بنام پروردگار بزرگ و تنزيه و تقديس نما او را از آنچه لايق بمقام او نيست و بگو در ركوع سبحان ربّى العظيم و بحمده چنانچه سابقا بيان شد و در ثواب الاعمال از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه قرائت نمايد سوره واقعه را در هر شب قبل از آنكه بخوابد ملاقات نمايد خداوند را با آنكه روى او مانند ماه شب چهاردهم باشد و در مجمع از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم نقل نموده كه هر كس بخواند آنرا در هر شب هيچ وقت مبتلا بفقر نگردد و الحمد للّه رب العالمين.
جلد 5 صفحه 139
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ أَمّا إِن كانَ مِنَ المُكَذِّبِين‌َ الضّالِّين‌َ (92) فَنُزُلٌ مِن حَمِيمٍ (93) وَ تَصلِيَةُ جَحِيمٍ (94)
كساني هستند که هيچ جهت قربي در آنها نيست، امّا از حيث عقايد ايمان نداشتند يا بواسطه كفر و شرك يا بواسطه ضلالت و گمراهي، و اما از حيث اعمال صالحه و اخلاق حميده اگر در بعض آنها باشد بواسطه عدم ايمان تمام فاسد و از بين مي‌رود زيرا شرط صحّت آنها ايمان است و مشمول آيه شريفه مي‌شوند که مي‌فرمايد: وَ قَدِمنا إِلي ما عَمِلُوا مِن عَمَل‌ٍ فَجَعَلناه‌ُ هَباءً مَنثُوراً فرقان آيه 25.
فَنُزُلٌ مِن حَمِيمٍ پس نزل از حميم دارند که مي‌فرمايد: صُبُّوا فَوق‌َ رَأسِه‌ِ مِن عَذاب‌ِ الحَمِيم‌ِ دخان آيه 48 وَ تَصلِيَةُ جَحِيمٍ که مي‌فرمايد: خُذُوه‌ُ فَغُلُّوه‌ُ ثُم‌َّ الجَحِيم‌َ صَلُّوه‌ُ ثُم‌َّ
جلد 16 - صفحه 413
فِي سِلسِلَةٍ ذَرعُها سَبعُون‌َ ذِراعاً فَاسلُكُوه‌ُ الحاقة آيه 30 تا 32.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 94)- و در پایان این سخن، می‌افزاید: «این مطلب حق و یقین است» (إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْیَقِینِ).
«هذا» اشاره به احوال گروههای سه‌گانه‌ای است که قبلا ذکر شده.
نکات آیه
۱ - چشیدن عذاب آتش دوزخ، فرجام نهایى تکذیب گران گمراه (و أمّا إن کان من المکذّبین الضالّین ... و تصلیة جحیم)
«صَلْى» (مبدأ اشتقاق «تصلیة») در معانى چشیدن، بریان شدن و افتادن به کار مى رود. بنابراین «تصلیة جحیم» مى تواند به معناى چشیدن آتش دوزخ، بریان شدن به وسیله آن و یا افتادن در آن باشد. برداشت بالا ناظر به معناى اول «تصلیة» است.
۲ - بریان شدن گوشت بدن دوزخیان در آتش دوزخ (و تصلیة جحیم)
۳ - آتش دوزخ، به شدت برافرخته و ملتهب است. (و تصلیة جحیم)
«جحیم» مشتق از «جحمة» است. «جحمة» به شدتِ اشتعال و برافروختگى آتش گفته مى شود.
۴ - «جحیم» از نام هاى دوزخ (و تصلیة جحیم)
برخى از مفسران، «جحیم» را عَلَم براى دوزخ دانسته اند. برداشت بالا مبتنى بر این احتمال است.
روایات و احادیث
۵ - «عن أبى بصیر قال: سمعت أباعبداللّه(ع) یقول: ...«و تصلیة جحیم» فى الأخرة;[۲] ابى بصیر گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که مى فرمود: ...«تصلیة جحیم» در آخرت است».
موضوعات مرتبط
- جهنم: جحیم ۴; حرارت آتش جهنم ۳; شعله آتش جهنم ۳; نامهاى جهنم ۴; ورود به جهنم ۵
- جهنمیان: بریانى جهنمیان ۲
- گمراهان: فرجام اخروى گمراهان ۱; گمراهان در جهنم ۱
- مکذبان: فرجام اخروى مکذبان ۱; مکذبان در جهنم ۱
منابع
- ↑ البرهان فی تفسیر القرآن.
- ↑ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۳۵۰; نورالثقلین، ج ۵، ص ۲۲۹، ح ۱۱۲.
