البينة ٤
ترجمه
| البينة ٣ | آیه ٤ | البينة ٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَا تَفَرَّقَ ...»: (نگا: بقره / و آل‌عمران / ، یونس / ، شوری / - ). مراد این است که هر وقت پیغمبری از پیغمبران برای رهنمود مردمان آمده است، انقلابی در میان انسانها پدیدار کرده است. خاصیت انقلاب هم جداسازی صف‌های حقگرایان و باطلگرایان، و پدیدآوردن دسته‌ها و گروههای مختلف مؤمنان و منافقان و دشمنان هدف انقلاب است. در میان مؤمنان به انقلاب هم به تدریج خطها پدیدار می‌شود که تنها خطی از آنها در راستای آرمان راستین است و بس. انسان عاقل باید سعی کند که دنباله‌رو آن خط بوده و جان و مال را بر سر آن نهد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۸، سوره بيّنه
- تفسير آيه : ((لم يكن الّذين كفروا من اهل الكتاب ...)) كه گفته شده ازمشكل ترين آيات قرآنى است
- موارد استعمال واژه ((كتاب )) و مراد از اينكه فرمود درصحف مطهّره اى كه پيامبر (صلىالله عليه و آله ) تلاوت مى كند ((كتب قيمة )) هست
- بيان اينكه كتب آسمانى براى عموم بشر آورده شده و آيه ((و ما تفرق الذين اوتواالكتاب ...)) حكايت حال مشركين نيز هست
- بيان مفاد جمله ((و ذلك دين القيمه ))
- بهترين مردم و بدترين مردم
- (چند روايت درباره اينكه مراد از ((خيرالبريّه - بهترين مردم )) اميرالمؤ منين (عليهالسلام ) و شيعيان اويند)
نکات آیه
۱ - خداوند، بر همه امت هاى پیشین، اتمام حجت کرده، آنان را از برهانى آشکار، برخوردار ساخته بود. (و ما تفرّق الذین أُوتوا الکتب إلاّ من بعد ما جاءتهم البیّنة)
۲ - خداوند، براى تمامى انسان ها، کتاب آسمانى فرستاده است. (الذین أُوتوا الکتب) تفاوتى که تعبیر «الذین اُوتوا الکتاب» با تعبیر «أهل الکتاب» دارد، ناظر به اختلاف مصادیق آنها است. «أهل الکتاب» - که اصطلاح خاصى است - تنها بر یهود و نصارا و یا به ضمیمه صابئان و مجوسیان اطلاق مى گردد; ولى «الذین اُوتوا الکتاب» - که عنوان گروه مشخصى نیست - بر همه کسانى صادق است که رسولان الهى، پیام خداوند را به آنان رسانده اند; گرچه مشرک یا بى دین باشند.
۳ - کتاب هاى آسمانى و برهان هاى روشن الهى، فاقد هرگونه زمینه تفرقه، و محورى شایسته براى وحدت (و ما تفرّق الذین أُوتوا الکتب إلاّ من بعد ما جاءتهم البیّنة)
۴ - دریافت کنندگان کتاب آسمانى در عصرهاى گذشته، به رغم دستیابى به برهان روشن، فرقه فرقه گشته و داراى مکاتب گوناگون شدند. (و ما تفرّق الذین أُوتوا الکتب إلاّ من بعد ما جاءتهم البیّنة)
۵ - بروز اختلاف در میان امت هاى پیشین، با وجود دستیابى آنان به کتاب آسمانى و برهان، نمونه اى از انفکاک ناپذیرى برخى کافران از مرام خویش; حتى با پى بردن به تضاد آن با برهان (لم یکن ... منفکّین ... حتّى تأتیهم البیّنة ... و ما تفرّق... إلاّ من بعد ما جاءتهم البیّنة)
۶ - رسولان الهى در طول تاریخ، کتاب هایى پاک و استوار بر مردم تلاوت نموده، معارف آن را به همگان ابلاغ کرده اند. (البیّنة . رسول من اللّه یتلوا صحفًا مطهّرة . فیها کتب قیّمة ... إلاّ من بعد ما جاءتهم البیّنة) مراد از «البیّنة» (در این آیه) جنس آن است; نه مصداقى که در آیات پیشین مراد بود; ولى بیان وضع گذشتگان به عنوان نمونه بارز، بیانگر تشابه کامل بین دو «بیّنه» است. بنابراین بیّنه گذشتگان نیز مانند بیّنه درخواستى کافران، رسولى همراه با تلاوت کتاب هاى مطهر و قیم بوده است.
۷ - توجّه به سابقه دار بودن امتناعِ کفرپیشگان از پذیرش فرستادگان الهى و کتاب هاى آسمانى، تسلاّبخش پیامبر(ص) (لم یکن ... منفکّین ... و ما تفرّق الّذین أُوتوا الکتب إلاّ من بعد ما جاءتهم البیّنة)
۸ - پیامبر(ص) و قرآن، در ادعاى واهى و نادرست اهل کتاب و مشرکان، مصداق «بیّنه» نبوده و برهان درخواستى آنان را تأمین نمى کردند. (لم یکن ... منفکّین حتّى تأتیهم البیّنة ... و ما تفرّق الذین أُوتوا الکتب إلاّ من بعد ما جاءتهم البیّنة) این آیه، تسلاّى خاطرى است براى پیامبر(ص) در برابر کافرانى که حتى پس از مشاهده آن حضرت و قرآن، هنوز خود را منتظر «بیّنه» قلمداد مى کردند و بیان مى کند که در گذشته نیز کافران همین رویه را داشتند و آمدن بینه براى آنان اثرى نداشت.
۹ - جدایى کافران اهل کتاب و مشرکان از حرکت اسلام گرایانه دیگر هم کیشان خود، پس از اتمام حجت بر آنان بود. (و ما تفرّق الذین أُوتوا الکتب إلاّ من بعد ما جاءتهم البیّنة) در برداشت یاد شده «الذین اُوتوا الکتاب» همان «الذین کفروا» در آیه اول، دانسته شده است; با این فرض که مراد از آنان، کسانى اند که پس از ظهور اسلام، به آن کافر شدند.
موضوعات مرتبط
- اتحاد: عوامل اتحاد ۳
- اختلاف: موانع اختلاف ۳
- اسلام: اعراض از اسلام ۹
- امتها: اتمام حجت بر امتهاى پیشین ۱; اختلاف امتهاى پیشین ۵; تداوم کفر امتهاى پیشین ۵; کتب آسمانى امتهاى پیشین ۵; لجاجت امتهاى پیشین ۵
- انبیا: تاریخ انبیا ۶; تبلیغ انبیا ۶
- اهل کتاب: اسلام اهل کتاب ۹; اعراض اهل کتاب ۹; اهل کتاب و قرآن ۸; اهل کتاب و محمد(ص) ۸; پوچى ادعاى اهل کتاب ۸; تفرقه اهل کتاب ۴
- خدا: اتمام حجت خدا ۱; نقش خدا ۲
- ذکر: ذکر پیشینه کفر ۷
- قرآن: نقش قرآن ۸
- کافران: اتمام حجت با کافران ۹
- کتب آسمانى: پاکى کتب آسمانى ۶; عمومیت کتب آسمانى ۲; نقش کتب آسمانى ۳; ویژگیهاى کتب آسمانى ۶
- کفر: پیشینه کفر به رسولان خدا ۷; پیشینه کفر به کتب آسمانى ۷
- محمد(ص): عوامل دلدارى به محمد(ص) ۷; نقش محمد(ص) ۸
- مشرکان: اسلام مشرکان ۹; اعراض مشرکان ۹; پوچى ادعاى مشرکان ۸
