الانسان ١١
ترجمه
الانسان ١٠ | آیه ١١ | الانسان ١٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«شَرَّ»: بلایا و شدائد قیامت. مفعولٌبه دوم است. «لَقَاهُمْ»: ایشان را میرساند به. بدیشان میرساند و میبخشد. «نَضْرَةً»: سرسبزی و خرّمی. شادی و شادمانی (نگا: مطفّفین / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَى وَ... (۰) وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ (۰)
ضَاحِکَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ (۰) رِجَالٌ لاَ تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۲، سوره دهر
- اشاره به مضامين سوره مباره دهر
- مراد از اينكه انسان شى ء مذكورى نبوده ، و احتجاجى كه اين بيان متضمّن است
- مقصود از ابتلاء انسان (نبتليه ) و آنچه از تفريع ((فجعلناه سميعا بصيرا)) بر آناستفاده مى شود
- معناى شكر و كفر و دو نكته اى كه از آيه : ((انّا هديناهالسبيل امّا شاكرا و كفورا)) استفاده مى شود
- فرق بين هدايت تكوينى و هدايت تشريعى
- بيان اينكه فطرت و خلقت آدمى شاهد بر حقّ و واجب الاتّباع بودن دعوت تشريعى الهىاست
- مراد از ((ابرار))، و صفات ايشان
- توضيحى در مورد تنعّم ابرار و نوشيدنشان از چشمه اى كه ((يشرب بها عباداللّه ...))
- مفاد، سبب و محلّ نزول آيه : ((و يطعمون الطعام على حبّه ...))
- معناى اينكه عملى به خاطر وجه اللّه انجام شود
- وصف نعمت هاى بهشتى ابرار كه در مقابل صبرشان در راه خدا داده شده اند
- مقصود از ((شراب طهور)) كه در بهشت به ابرار نوشانده مى شود
- اشاره به وجه اينكه در شمار نعم بهشتى ابرار، از حورالعين نام برده نشده است
- چند روابت حاكى از مدنى بودن سوره هل اتى
- رواياتى راجع به نزول سوره هل اتى در شاءن اميرالمؤ منين و فاطمه (عليهماالسّلام )
- چند روايت از طرق عامّه دالّ بر جضور مردى سياه نزدرسول اللّه (صلى الله عليه و آله ) و نزول سوره هل اتى
- نقد و بررسى روايات فوق و اثبات نزول سوره در شاءن(اهل بيت (ع ) )
- ردّ سخن يكى از مفسّرين دائر بر اينكه سوره هل اتى مكّى است
- رواياتى در بيان معناى جمله : ((لم يكن شيئا مذكورا))
- رواياتى ديگر در زيل برخى آيات گذشته : ((انا هديناهالسبيل ...))، ((عينا يشرب بها عباد الله ...))، ((و يطعمون الطعام ...)) و...
- رواياتى در تفسير آيات مربوط به وصف بهشت و نعمتهاى آن
- (در ذيل آيه : ((هل اتى على الانسان حين من الدهر لم يكن شيئا مذكورا))
نکات آیه
۱ - خداوند، ابرار را از تمامى شرور و گزندهاى روز قیامت حفظ خواهد کرد. (فوقیهم اللّه شرّ ذلک الیوم)
۲ - ابرار، داراى رخسارى شاداب و قلبى پرسرور در قیامت (و لقّیهم نضرة و سرورًا) «نضرة»به معناى حسن و زیبایى است و چون ابرار در مقابل کافرانى قرار دارند که چهره آنان بر اثر مشکلات قیامت عبوس و در هم کشیده است; مقصود از «نضرة» تابناکى چهره ابرار از نعمت هاى الهى خواهد بود; چنان که در آیه ۲۲ سوره قبل (قیامت) چنین آمده است: «وجوه یومئذ ناضرة».
۳ - مصونیت ابرار از شرور و گزندهاى قیامت و شادابى رخسار و سرور دل آنان، به دلیل ایمان آنان به قیامت و خوف آنان از آن روز است. (إنّا نخاف من ربّنا یومًا ... فوقیهم اللّه شرّ ذلک الیوم) «فا» در «فوقاهم» براى تفریع این آیه بر آیه قبل است; یعنى، مصونیت ابرار از شرور قیامت، به این دلیل است که آنان، از احوال آن روز در هراس بودند; روزى که چهره هاى کافران عبوس و دل هاى آنان محزون است.
۴ - ایمان به قیامت و خوف از احوال آن روز، موجب مصونیت از شرور روز قیامت و خرّمى رخسار و شادمانى دل (إنّا نخاف من ربّنا یومًا ... فوقیهم اللّه شرّ ذلک الیوم و لقّیهم نضرة و سرورًا)
۵ - وفاى به نذر، ایثار و انفاق خالصانه به نیازمندان و بیم از روز قیامت، موجب مصونیت از سختى هاى قیامت و شادمانى در آخرت است. یوفون بالنذر و یخافون یومًا ... إنّما نطعمکم لوجه اللّه ... فوقیهم اللّه ... و لقّیهم نضرة و سرورًا برداشت یاد شده، مبتنى بر این احتمال است که آیه شریفه ناظر به مجموع آیات مربوط به ابرار و ویژگى هاى آنان باشد.
موضوعات مرتبط
- ابرار: ایمان ابرار ۳; سرور اخروى ابرار ۲، ۳; سیماى اخروى ابرار ۲; مصونیت اخروى ابرار ۱، ۳
- انفاق: آثار انفاق ۵; اخلاص در انفاق ۵
- ایمان: آثار اخروى ایمان ۳; آثار ایمان به قیامت ۳، ۴
- ترس: آثار ترس از قیامت ۳، ۴، ۵
- سرور: عوامل سرور اخروى ۴، ۵
- قیامت: مصونیت از شرور قیامت ۱، ۳
- مساکین: انفاق به مساکین ۵
- نذر: آثار وفاى به نذر ۵
- نشاط: عوامل نشاط اخروى ۴، ۵