القيامة ٣٦
ترجمه
| القيامة ٣٥ | آیه ٣٦ | القيامة ٣٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سُدیً»: بیهوده. رها. یعنی انسان با وجود داشتن عقل، همچون حیوان بی‌صاحب، به حال خود واگذاشته شود، و تکالیف و وظائف و همچنین سزا و جزائی نداشته باشد. حال است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاکُمْ... (۱)
مِنْ نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى (۰) وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۴۰، سوره قيامت
- مقصود از نهى : ((لا تحرك به لسانك لتجعل به )) و مراد از ((علينا جمعه و قرآنه))
- وجوهى در معناى آيه ((فاذا قراءناه فاتبع قرآنه )) و آيه : ((ثم ان علينا بيانه ))
- مقصود از نهى : ((لا تحرّك به لسانك لتعجل به ...)) گفته شده است
- وصف حال طائفه اى كه در قيامت گشاده رويند
- اشكالى كه در مورد انحصار مستفاد از آيه : ((الى ربها ناظرة )) و پاسخ آن
- حكايت حال طائفه اى ديگر كه در قيامت گرفته رويند،
- مراد از جمله ((والتفّت السّاق بالسّاق ))
- مراد از اينكه در قيامت ((مساق )) به سوى پروردگار است
- وجوه مختلف درباره معناى آيه : ((اولى لك فاولى ثمّ اولى لك فاولى ))
- چند روايت درباره نزول آيات : ((لا تحرك به لسانك ...))
- رواياتى در معناى آيه : ((الى ربّها ناظرة ))
- رواياتى در توضيح آيات مربوط به دم مرگ ، ((اولى لك فاولى ...))، ((ايحسبالانسان ان يترك سدى ")) و قدرت خداوند بر احياء اموات
نکات آیه
۱ - انسان در نگاه وحى، موجودى یله و رها شده در این جهان نیست. (أیحسب الإنسن أن یترک سدًى) «سدى» به معناى «مهمل»(یله و رها شده) است; چنان که به شتر رها شده «ابل مهمله» گفته مى شود (صحاح اللغة). «ترک» (مصدر «یترک») در اصل به معناى جدایى چیزى از روى اختیار است و مجازاً در اهمال کارى و احساس مسؤولیت نکردن درباره چیزى به کار مى رود.
۲ - انسان، موجودى است مکلّف و مسؤول. (أیحسب الإنسن أن یترک سدًى) تذکر خداوند به مهمل آفریده نشدن انسان، مى تواند بیانگر دو حقیقت زیر باشد: ۱- انسان موجودى است مکلّف و مسؤول. ۲- زندگى انسان، داراى فلسفه و هدف است. گفتنى است برداشت یاد شده، ناظر به حقیقت نخست است.
۳ - زندگى انسان، داراى فلسفه و هدفمند است. (أیحسب الإنسن أن یترک سدًى)
۴ - ترغیب خداوند، به مطالعه درباره آفرینش انسان و هدف و فلسفه زندگى او (أیحسب الإنسن أن یترک سدًى)
۵ - آفرینش انسان و هدفمندى زندگى او، نشانه برپایى قیامت (و تذرون الأخرة . وجوه یومئذ ناضرة ... أیحسب الإنسن أن یترک سدًى) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که این آیه، در سلسله آیاتى قرار دارد که درباره معاد و اثبات برپایى قیامت براى کیفر و پاداش است.
۶ - پوچ انگارى خلقت انسان و بى هدف دانستن زندگى او، تأثیرگذار در انکار کردن معاد و ایمان نیاوردن به روز قیامت (أیحسب الإنسن أن یترک سدًى) آیه شریفه در سلسله آیات مربوط به تکذیب معاد از سوى کافران قرار دارد. از این رو مى تواند درصدد بیان علل تکذیب روز قیامت باشد; هم چنان که مى تواند بیانگر نشانه هاى تحقّق چنین روزى باشد.
۷ - تصحیح بینش بشر درباره جهان و انسان، بخشى از قلمرو موضوعات قرآن (أیحسب الإنسن أن یترک سدًى)
موضوعات مرتبط
- انسان: پوچ انگارى خلقت انسان ۶; تشویق به مطالعه خلقت انسان ۴; خلقت انسان ۵; مسؤولیت انسان ۱، ۲; هدفدارى زندگى انسان ۳، ۴، ۵
- خدا: تشویقهاى خدا ۴
- عقیده: عوامل تصحیح عقیده ۷
- قرآن: نقش قرآن ۷
- قیامت: نشانه هاى قیامت ۵
- کفر: عوامل کفر به قیامت ۶
- معاد: عوامل مؤثر در تکذیب معاد ۶
