روایت:الکافی جلد ۲ ش ۱۶۹۰

آدرس: الكافي، جلد ۲، كِتَابُ الدُّعَاء

محمد بن يحيي عن احمد بن محمد بن عيسي عن احمد بن محمد بن ابي نصر قال :

قُلْتُ‏ لِأَبِي اَلْحَسَنِ ع‏ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّي قَدْ سَأَلْتُ اَللَّهَ حَاجَةً مُنْذُ كَذَا وَ كَذَا سَنَةً وَ قَدْ دَخَلَ قَلْبِي مِنْ إِبْطَائِهَا شَيْ‏ءٌ فَقَالَ يَا أَحْمَدُ إِيَّاكَ وَ اَلشَّيْطَانَ أَنْ يَكُونَ‏ لَهُ عَلَيْكَ سَبِيلٌ حَتَّى يُقَنِّطَكَ إِنَ‏ أَبَا جَعْفَرٍ ص‏ كَانَ يَقُولُ إِنَّ اَلْمُؤْمِنَ يَسْأَلُ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَاجَةً فَيُؤَخِّرُ عَنْهُ تَعْجِيلَ إِجَابَتِهِ حُبّاً لِصَوْتِهِ وَ اِسْتِمَاعِ نَحِيبِهِ ثُمَّ قَالَ وَ اَللَّهِ مَا أَخَّرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنِ اَلْمُؤْمِنِينَ مَا يَطْلُبُونَ مِنْ هَذِهِ اَلدُّنْيَا خَيْرٌ لَهُمْ مِمَّا عَجَّلَ لَهُمْ فِيهَا وَ أَيُّ شَيْ‏ءٍ اَلدُّنْيَا إِنَ‏ أَبَا جَعْفَرٍ ع‏ كَانَ يَقُولُ يَنْبَغِي لِلْمُؤْمِنِ أَنْ يَكُونَ دُعَاؤُهُ فِي اَلرَّخَاءِ نَحْواً مِنْ دُعَائِهِ فِي اَلشِّدَّةِ لَيْسَ إِذَا أُعْطِيَ فَتَرَ فَلاَ تَمَلَّ اَلدُّعَاءَ فَإِنَّهُ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَكَانٍ وَ عَلَيْكَ بِالصَّبْرِ وَ طَلَبِ اَلْحَلاَلِ وَ صِلَةِ اَلرَّحِمِ وَ إِيَّاكَ وَ مُكَاشَفَةَ اَلنَّاسِ فَإِنَّا أَهْلَ اَلْبَيْتِ‏ نَصِلُ مَنْ قَطَعَنَا وَ نُحْسِنُ إِلَى مَنْ أَسَاءَ إِلَيْنَا فَنَرَى وَ اَللَّهِ فِي ذَلِكَ اَلْعَاقِبَةَ اَلْحَسَنَةَ إِنَّ صَاحِبَ اَلنِّعْمَةِ فِي اَلدُّنْيَا إِذَا سَأَلَ فَأُعْطِيَ طَلَبَ غَيْرَ اَلَّذِي سَأَلَ وَ صَغُرَتِ اَلنِّعْمَةُ فِي عَيْنِهِ فَلاَ يَشْبَعُ مِنْ شَيْ‏ءٍ وَ إِذَا كَثُرَتِ اَلنِّعَمُ كَانَ‏ اَلْمُسْلِمُ‏ مِنْ ذَلِكَ عَلَى خَطَرٍ لِلْحُقُوقِ اَلَّتِي تَجِبُ عَلَيْهِ وَ مَا يُخَافُ‏ مِنَ اَلْفِتْنَةِ فِيهَا أَخْبِرْنِي عَنْكَ لَوْ أَنِّي قُلْتُ لَكَ قَوْلاً أَ كُنْتَ تَثِقُ بِهِ مِنِّي فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِذَا لَمْ أَثِقْ بِقَوْلِكَ فَبِمَنْ أَثِقُ وَ أَنْتَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ قَالَ فَكُنْ بِاللَّهِ أَوْثَقَ فَإِنَّكَ عَلَى مَوْعِدٍ مِنَ اَللَّهِ أَ لَيْسَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ وَ إِذََا سَأَلَكَ عِبََادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ اَلدََّاعِ إِذََا دَعََانِ‏ وَ قَالَ‏ لاََ تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اَللََّهِ‏ وَ قَالَ‏ وَ اَللََّهُ يَعِدُكُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً فَكُنْ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْثَقَ مِنْكَ بِغَيْرِهِ وَ لاَ تَجْعَلُوا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلاَّ خَيْراً فَإِنَّهُ مَغْفُورٌ لَكُمْ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۶, ۷۳

از احمد بن محمد بن أبى نصر گويد: به ابى الحسن (امام رضاع) گفتم: قربانت، راستى من از چند سال است حاجتى از خدا خواستم و از تأخير اجابتش در دلم نگرانى افتاده است، فرمود: اى احمد! مبادا شيطان را بر خود راه دهى تا تو را به نوميدى كشاند، راستى امام باقر (ع) بارها مى‏فرمود: مؤمن از خدا حاجتى خواهد و شتاب در اجابتش نشود، براى محبوبيت آواز او (به درگاه خدا) سپس فرمود: به خدا سوگند خدا هر چه از اين دنيا را كه مؤمنان بخواهند به تأخير اندازد، براى آنها بهتر است از آنچه زود بدانها عطا كند و اين دنيا چه چيز است؟ به راستى امام باقر (ع) بارها مى‏فرمود: براى مؤمن شايسته است كه دعايش در حال فراوانى نعمت و آسايش به همان نحو باشد كه در حال تنگى و سختى است و چون به او عطا شود سست نگردد، تو از دعا خسته مشو كه دعا مقامى دارد نزد خدا، (بس بزرگ) بر تو باد كه شكيبا باشى و روزى حلال بجوئى و صله رحم كنى و مبادا با مردم يكروئى و اظهار دشمنى كنى زيرا ما خاندانى هستيم كه صله دهيم به هر كه از ما ببرد و ترك ما را كند و نيكى كنيم به هر كه به ما بدى كند و به خدا در اين كار سرانجام خوشى بينيم، راستى نعمت خواره در اين دنيا هر گاه هر چه درخواست كند، به او بدهند، به همان قناعت نكند و دنبال جز آنچه خواسته برود و آن را هم بخواهد و نعمت خدا در چشم او خوار و كوچك نمايد و از هيچ چيز سير نشود و چون نعمت فراوان شود مسلمان از آن راه به خطر افتد براى حقوقى كه بايد بپردازد و براى آنچه كه بيم فتنه در آن مى‏رود، به من بگو اگر من به تو چيزى گفتم، بدان اعتماد دارى؟ من گفتم: قربانت! اگر به گفتار شما اعتماد و اطمينان نكنم، به قول چه كسى اعتماد كنم با اينكه شما حجت خدا هستيد بر خلق او؟ فرمود: پس تو بايد به گفته خدا و وعده‏هاى او اعتماد بيشترى داشته باشى، تو را خدا وعده اجابت داده است، آيا خدا نيست كه مى‏فرمايد (۱۸۶ سوره بقره): «و هر گاه بپرسد تو را بندگانم از من پس به راستى كه من نزديكم پاسخ دهم دعوت خواننده را هر گاه مرا بخواند» و فرموده است (۵۳ سوره زمر): «و نوميد مباشيد از رحمت خدا» و باز فرموده است (۲۶۸ سوره بقره): «و خدا است كه به شما وعده آمرزش و فضل مى‏دهد» تو به خدا بيشتر وثوق داشته باش از ديگران و در دل خود جز خوبى راه ندهيد، راستش اين است كه شماها آمرزيده‏ايد.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۴, ۲۴۳

احمد بن محمد بن أبى نصر گويد بحضرت ابى الحسن (رضا) عليه السلام عرضكردم: قربانت: من چند سال است كه از خدا حاجتى درخواست كرده‏ام و از تأخير اجابتش در دلم شبهه و نگرانى آمده است؟ فرمود: اى احمد مبادا شيطان بر (دل) تو راهى باز كند، تا تو را نااميد كند همانا امام باقر عليه السلام مى‏فرمود: هر آينه مؤمن حاجتى از خدا بخواهد و اجابت آن پس افتد براى محبوبيت آوازش (نزد خداوند) و شنيدن صداى گريه‏اش، سپس فرمود: بخدا سوگند آنچه خداى عز و جل براى مؤمنين از آنچه خواهند پس اندازد، بهتر است براى ايشان از آنچه زود بآنها عطا فرمايد، و دنيا چيست؟ امام باقر عليه السلام مى‏فرمود: سزاوار است براى مؤمن كه دعايش در حال آسايش همانند دعاى او در حال خسته باشد، و چون باو داده شد (آنچه درخواست كرده از دعا) سست نشود. پس تو از دعا خسته مشو زيرا كه دعا نزد خداى عز و جل منزلتى دارد (بس بزرگ) و بر تو باد بشكيبائى، و دنبال روزى حلال رفتن، و صله رحم كردن و مبادا با مردم اظهار دشمنى كنى، زيرا كه ما خاندانى هستيم كه پيوند كنيم با هر كه از ما ببرد، و نيكى كنيم بهر كه بما بدى كند، پس بخدا سوگند در اين كار سرانجام نيكوئى ببينيم (چه در دنيا و چه در آخرت)، همانا كسى كه در اين دنيا داراى نعمت است اگر هر گاه درخواست (چيزى از خدا) كند و باو داده شود (حرصش زياد گردد) و جز آن را نيز بخواهد، و (در نتيجه) نعمت خدا در چشم او كوچك و خوار گردد، و از هيچ چيز سير نشود، و چون نعمت فراوان شود مسلمان از اين راه بخطر افتد (و اين خطر) بخاطر آن حقوقى (است) كه بر او واجب شود، و بخاطر آن چيزى است كه بيم آن رود بواسطه اين حقوق در فتنه و آزمايش افتد (و در أداء آنها كوتاهى كند)، بگو بدانم كه اگر من بتو چيزى گفتم بدان وثوق و اعتماد دارى؟ عرضكردم: فدايت گردم اگر من بگفته شما اعتماد نكنم پس بگفتار چه كسى اعتماد كنم با اينكه شما حجت خداوند بر خلق او هستى؟ فرمود: پس تو بخدا (و وعده‏ها و گفتارهاى او) اعتمادت بيشتر باشد، زيرا خداوند بتو وعده اجابت داده است (يا اينكه اجابت دعاى تو بموعدى واگذار شده) آيا خداى عز و جل نفرمايد: و هر گاه پرسندت بندگان من از من، پس همانا من نزديكم و اجابت كنم دعاى آنكه مرا خواند» (سوره بقره آيه ۱۸۶)؟ و فرموده است: «نوميد نباشيد از رحمت خدا» (سوره زمر آيه ۵۳) و نيز فرموده است: «و خدا نويدتان دهد بآمرزش و فضل» (سوره بقره آيه ۲۶۸) پس تو بخداى عز و جل اعتمادت بيشتر باشد از ديگران، و در دل خود جز خوبى راه ندهيد، كه شما آمرزيده‏ايد.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۴, ۳۴۳

محمد بن يحيى، از احمد بن محمد بن عيسى، از احمد بن محمد بن ابى‏نصر روايت كرده است كه گفت: به حضرت امام رضا عليه السلام عرض كردم كه: فداى تو گردم! به درستى كه چندين سال است كه من حاجتى را از خدا خواسته‏ام و روا نشده، و از دير شدن آن در دلم چيزى داخل شده. حضرت فرمود كه: «اى احمد! بپرهيز از شيطان و از آنكه او را بر تو راهى و تسلّطى باشد، كه تو را از رحمت خدا نوميد سازد. به درستى كه حضرت امام محمد باقر عليه السلام مى‏فرمود كه: مؤمن از خداى- تعالى- حاجتى را مى‏خواهد، و خدا تعجيل اجابت را از او به تأخير مى‏اندازد و زود دعايش را مستجاب نمى‏گرداند، به جهت آنكه آواز دعا و شنيدن گريه و زارى و ناله و بى‏قرارى او را دوست مى‏دارد». و بعد از آن فرمود: «به خدا سوگند كه آن‏چه خداى- تعالى- از مؤمنان تأخير مى‏كند و ايشان را از آن منع مى‏فرمايد، از آن‏چه مى‏طلبند از اين دنيا، بهتر است از براى ايشان، از آن‏چه از براى ايشان تعجيل كرده در آن. و دنيا چه چيز است؟ و به درستى كه حضرت امام محمد باقر عليه السلام مى‏فرمود كه: سزاوار است مؤمن را كه دعايش در هنگام رخا و نعمت، مانند دعاى او باشد در وقت شدّت و رحمت. و چنين نباشد كه همين كه به او عطا شود، سست شود و دعا را كم كند. پس بايد كه از دعا ملال به هم نرساند؛ زيرا كه آن نسبت به خداى- تعالى- در مكان بلندى است، و در نزد آن جناب، رتبه و منزله عظيمى دارد. و بر تو باد به صبر كردن و طلب حلال نمودن و صله رحم به جا آوردن، و بپرهيز از عداوت كردن با مردم و معارضه نمودن. پس به درستى كه ما اهل بيت و خاندانى هستيم كه مى‏پيونديم به كسى كه از ما بريده، و نيكى مى‏كنيم با كسى كه با ما بدى كرد. پس به خدا سوگند كه در اين امر، عاقبتِ نيكو مى‏بينيم. به درستى كه صاحب نعمت در دنيا، چون سؤال كند و به او عطا شود، غير از آن‏چه را كه سؤال كرده طلب خواهد كرد، و نعمت در چشمش كوچك مى‏شود و از چيزى سير نمى‏شود. و چون نعمت‏ها بسيار شود، مسلمان به واسطه آن بر خطر عظيمى باشد، به جهت حقوقى كه بر او واجب مى‏شود، و آن‏چه در آنها ترسيده مى‏شود از فريفتگى. مرا از خود خبر ده و به من بگو كه: اگر من به تو سخنى بگويم، آيا چنان هستى كه به آن از من وثوق داشته باشى و بر سخن من اعتماد خواهى كرد؟» به آن حضرت عرض كردم كه: فداى تو گردم! هرگاه به فرموده تو وثوق نداشته باشم، به كى وثوق داشته باشم، و حال آنكه تو حجّت خدايى بر خلقش؟ فرمود: «پس به خدا وثوق‏دارنده‏تر باش؛ زيرا كه تو بر موعدى هستى از خداى- تعالى- و آن جناب با تو وعده فرموده. آيا خداى عز و جل نمى‏فرمايد كه: «وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ» «۱»؛ يعنى: «و چون پرسند تو را بندگان من از من (يعنى از صفت من يا از معامله من با ايشان در وقت دعا كردن- چنان‏كه ظاهر اين حديث است-)، پس به درستى كه من نزديكم (يعنى علم من احاطه كرده است به احوال ايشان و به اجابت دعاى ايشان)، اجابت مى‏كنم خواندن خواننده را چون بخواند مرا». و فرموده است كه: «لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ» «۲»؛ يعنى: «نوميد مشويد از رحمت و بخشش خدا». و فرموده كه: «وَ اللَّهُ يَعِدُكُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلًا» «۳»؛ يعنى: «و خدا وعده مى‏دهد شما را آمرزشى از جانب خود، و افزونى در دنيا، و يا مزيّت در عقبى». پس به خدا وثوق‏دارنده‏تر باش از خود، به غير آن جناب. و در دل‏هاى خويش غير از خوبى قرار مدهيد، و به جز گمان نيك به خداوندِ خود چيزى را در خاطر مگذرانيد. پس به درستى كه آن از براى شما آمرزيده شده است». ( ۱). بقره، ۱۸۶. ( ۲). زمر، ۵۳. ( ۳). بقره، ۲۶۸.