فصلت ٤٦
ترجمه
فصلت ٤٥ | آیه ٤٦ | فصلت ٤٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَا رَبُّکَ بِظَلاّمٍ لِلْعَبِیدِ»: (نگا: آلعمران / انفال / ، حجّ / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
لَيْسَ عَلَيْکَ هُدَاهُمْ وَ لٰکِنَ... (۲) وَ مَا کَانَ رَبُّکَ لِيُهْلِکَ... (۳) إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ... (۳) قَالَ الَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ... (۳) وَ مَنْ جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ... (۱)
تفسیر
- آيات ۴۰ - ۵۴ سوره فصّلت
- تهديد خداوند ملحدين امت را به عذاب روز قيامت
- وجوه مختلف درباره خبر ان در آيه : ان الذين كفروا بالذكر لما جاءهم ...
- مراد از اينكه درباره قرآن فرمود كتاب عزيز است و لا ياءتيهالباطل من بين يديه و لا من خلفه
- توضيح آيه : ولو جعلناه قرآنا اعجميا...
- نكوهش انسان از جهت اينكه در حال تنعم از خداغافل و روى گردان است و در سختى و تنگى به دعا مى پردازد
- اعراض از قرآن حتى با احتمال اينكه از ناحيه خدا باشد، برخلاف حكم عقل است
- سه احتمال درباره مراد از آيات در آيه سنريهم آياتنا فى الافاق و فى انفسهم ...
- رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته
نکات آیه
۱ - پیامد عمل نیک انسان، به خود وى بازمى گردد. (من عمل صلحًا فلنفسه)
۲ - بدکاران، گرفتار پیامد اعمال ناشایست خویش اند. (من أساء فعلیها)
۳ - مسؤولیت انسان، در برابر اعمال خویش (من عمل صلحًا فلنفسه و من أساء فعلیها)
۴ - پروردگار، پیراسته از هر گونه ظلم و ستمى نسبت به بندگان خویش (و ما ربّک بظلّ-م للعبید)
۵ - عدالت در نظام مجازات و پاداش، از شؤون ربوبیت الهى است. (و ما ربّک بظلّ-م للعبید)
۶ - کوچک ترین عملکرد شایسته و نیک آدمى، بدون پاداش نخواهد بود. (من عمل صلحًا ... و ما ربّک بظلّ-م للعبید) از تنکیر «صالحاً» - که مى تواند براى تقلیل باشد - برداشت یاد شده به دست مى آید.
روایات و احادیث
۷ - «عن إبراهیم بن أبى محمود قال: سألت أباالحسن الرضا(ع) ... هل یکلف (اللّه) عباده ما لایطیقون فقال: کیف ذالک؟ و هو یقول: «و ما ربّک بظلاّم للعبید...;[۱] ابراهیم بن ابى محمود مى گوید: از امام رضا(ع) سؤال کردم... آیا خدا بندگانش را به چیزى که قدرت بر آن ندارند تکلیف مى کند؟ فرمود: چگونه چنین کارى را مى کند در حالى که فرموده: «و ما ربّک بظلاّم للعبید».
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: صفات جلال ۴
- انسان: مسؤولیت انسان ۳
- بدکاران: منشأ کیفر بدکاران ۲
- پاداش: عدالت در پاداش ۵
- تکلیف: تکلیف به غیرمقدور ۷
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۵; تنزیه خدا ۴; خدا و ظلم ۴، ۷; عدالت خدا ۵
- خود: بازگشت آثار عمل به خود ۱، ۲
- عمل: آثار عمل ناپسند ۲; مسؤول عمل ۳
- عمل صالح: آثار فردى عمل صالح ۱; حتمیت پاداش عمل صالح ۶
- کیفر: عدالت در کیفر ۵
- نظام جزایى: ۵
منابع
- ↑ عیون اخبارالرضا، ج ۱، ص ۱۲۴، باب ۱۱، ح ۱۶; نورالثقلین، ج ۴، ص ۵۵۵، ح ۷۱.