فصلت ٣
ترجمه
| فصلت ٢ | آیه ٣ | فصلت ٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فُصِّلَتْ آیَاتُهُ»: آیه‌های آن تفصیل و تبیین شده است. در قالب الفاظ گویا و زیبا و جمله‌بندیهای دلکش و دلربا و با معانی ژرف و رسا (نگا: اعراف / ، هود / انعام / . «قُرْآناً عَرَبِیّاً»: (نگا: یوسف / طه / زمر / ). «لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ»: برای قومی فهم معانی و درک مقاصد قرآن آسان است که اهل دانش باشند. برای قومی‌آمده است که معانی آن را فهم می‌کنند، چرا که به زبان ایشان آمده است (نگا: ابراهیم / . می‌تواند متعلّق به (فصّلت) یا متعلّق به (تَنزِیلٌ) باشد.
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۲ سوره فصلت
- غرض اصلى اين سوره مباركه
- نكته اى كه از جمله تنزيل من الرحمن الرحيم استفاده مى شود
- معناى تفضيل قرآن
- توضيحى راجع به عربى بودن قرآن و جهانى و عمومى بودن دعوت خاتم الانبياءصلى الله عليه و آله
- مقصود كفار از اينكه گفتند قلوبنا فى الكنة مما تدعونا اليه ....
- پاسخ به سخن فوق الذكر مشركين
- انفاق نكردن مال ، و كفر به معاد، دو صفت از اخص صفات مشركين
- مقصود از خلقت زمين در دو روز، خلقت آن در دو نقطه از زمان و در دو مرحله است
- وجوهى كه درباره تقدير روزى ها در چهار روز و قدر فيها اقواتها فى اربعة ايام وجمع بين آن و اينكه خلقت زمين و آسمان ها در شش روز بوده ، گفته شده است
- مقصود از سؤ ال در: سواء للسائلين استعداد ذاتى و احتياج طبيعى نباتات و حيوانات وانسان است
- معناى جمله : ثم استوى الى السماء
- بيان اينكه مفاد كلمه ثم تاءخر زمانى خلقت آسمان نيست
- توضيح در مورد فرمان خداوند به آسمان و زمين ائتياطوعا اوكرها و تخيير آن دو بين آمدنبه طوع ياكره
- توضيح پاسخ آسمان و زمين به خطاب خداوند قالنا اتينا طائعين
- معناى اينكه درباره خلقت آسمانها فرمود: فقضيهن سبع سموات ...
- مراد از وحى و مقصود از امر آسمانها در جمله : و اوحى فىكل سماء امرها
- وجه اينكه فرمود سماء دنيا را با مصابيح آراستيم .
- سخنى در تكميل مطالب گذشته راجع به آسمان ها و اينكه آسمان ها منزلگاه ملائكه است
- روايتى درباره قرائت آيات اول سوره فصلت حم سجده توسط پيامبر صلى الله عليه وآله در جواب فرستاده قريش
- چند روايت حاكى از گفتگوى يهوديان با رسول الله صلى الله عليه و آله درباره خلقتشش روزه زمين و آسمان ها، و بيان ضعف آنها
- رواياتى درباره آغاز خلقت عالم
نکات آیه
۱ - آیات قرآن، داراى مفاهیمى روشن و بى ابهام (کتب فصّلت ءایته) برداشت یاد شده بر این مبنا است که «فصّلت»، به معناى «به روشنى بیان شده» باشد.
۲ - ساختار قرآن، ساختارى آیه آیه است. (فصّلت ءایته) برداشت یاد شده، مبتنى بر کاربرد ماده «فصل» در معناى تفصیل و تجزیه است.
۳ - قرآن، قبل از نزول تدریجى و تفصیلى، داراى وجودى اجمالى و تفصیل نایافته* (تنزیل من ... فصّلت ءایته) جمله «فصّلت آیاته» اشعار به آن دارد که قرآن، قبل از نزول به صورت فعلى، در عالمى دیگر وجودى اجمالى و کلى داشته است.
۴ - نزول و قرائت قرآن بر پیامبر(ص) در قالب زبان عربى (تنزیل من الرحمن ... قرءانًا عربیًّا)
۵ - الفاظ قرآن هم چون محتواى آن آسمانى و الهى است. (تنزیل من الرحمن ... قرءانًا عربیًّا) قید «قرآناً عربیاً» مى تواند بیانگر این معنا باشد که آیات قرآن، نه تنها از حیث محتوا الهى است; بلکه الفاظ آن هم کلام خداوند است.
۶ - آیات قرآن، برخوردار از فصاحت و شیوایى * (قرءانًا عربیًّا) برداشت یاد شده بدان احتمال است که «عربیّاً» به معناى سخن فصیح و شیوا باشد. در برابر اعجمى که به معناى غیر فصیح مى باشد (مفردات راغب).
۷ - قابلیت و گنجایش زبان عربى، براى ارائه مفاهیم وحى و بیان معارف الهى (کتب فصّلت ءایته قرءانًا عربیًّا) خداوند پس از بیان این حقیقت که قرآن به روشنى بیان گشته (فصّلت آیاته) آن را به عربى بودن توصیف کرده تا به این معنا اشاره کند که لغت عرب آن قابلیت را داشت که بتواند زبان وحى باشد و معارف الهى را در خود جاى دهد.
۸ - اهل دانش و آگاهى، بهره مند از آیات و معارف قرآن اند. (تنزیل من الرحمن الرحیم . کتب فصّلت ءایته ... لقوم یعلمون) گرچه قرآن براى همگان نازل شده; اما از لام «لقوم» - که براى انتفاع است - استفاده مى شود که تنها اهل دانش، شایستگى بهره گیرى از قرآن را دارند.
۹ - اهل دانش و درک، ارجمند و مورد تکریم در بینش وحى (تنزیل ... کتب ... لقوم یعلمون) از این که خداوند بهره گیرى از کتاب خویش را ویژه دانایان (لقوم یعلمون) قرار داده، استفاده مى شود که در بینش الهى اهل دانش و درک ارجمنداند.
۱۰ - فهم تفصیلى و روشن آیات قرآن، نیازمند آشنایى با زبان عربى و ظرافت هاى آن (کتب ... عربیًا لقوم یعلمون) برخى از مفسران فعل «یعلمون» را در آیه شریفه به منزله فعل لازم مى دانند و لذا مفعولى براى آن نمى گیرند. بر این اساس «لقوم یعلمون»; یعنى، براى مردمى که دانا هستند. برخى دیگر بر آنند که «یعلمون» متعدى است و مفعول آن به قرینه «عربیّاً» زبان و لغت عربى است; یعنى، «یعلمون هذه اللغة و اللسان». برداشت بالا با توجه به مبناى دوم است.
موضوعات مرتبط
- عربى: آثار تعلیم زبان عربى ۱۰; فصاحت زبان عربى ۷; ویژگیهاى زبان عربى ۷
- علما: احترام علما ۹; فضایل علما ۸، ۹
- قرآن: آیات قرآن ۱، ۶; آیه بندى قرآن ۲; اجمال قرآن ۳; الفاظ قرآن ۵; بهره مندان از قرآن ۸; تاریخ قرآن ۳; حقیقت قرآن ۳; زمینه فهم قرآن ۱۰; ساختار قرآن ۲; عربیت قرآن ۴، ۷; فصاحت قرآن ۶; کیفیت تلاوت قرآن ۴; کیفیت نزول قرآن ۴; نزول تدریجى قرآن ۳; وحیانیت قرآن ۵; وضوح قرآن ۱; ویژگیهاى قرآن ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶
- محمد(ص): نزول قرآن بر محمد(ص) ۴
