روایت:الکافی جلد ۱ ش ۹۲۱
آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ الْحُجَّة
علي بن ابراهيم عن ابيه عن محمد عن محمد بن فلان الواقفي قال :
| الکافی جلد ۱ ش ۹۲۰ | حدیث | الکافی جلد ۱ ش ۹۲۲ | |||||||||||||
| |||||||||||||||
ترجمه
کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۲, ۶۲۱
محمد بن فلان واقفى، گويد: من عموزادهاى داشتم به نام حسن بن عبد الله، مردى بود زاهد و عابدترين اهل عصر خود، سلطان از هيبت دين دارى و كوشش او در عبادت و تقوى حساب مىبرد و بسا در برابر سلطان سخنهاى درشت مىگفت و او را موعظه مى كرد و امر به معروف و نهى از منكر مىنمود و سلطان به مصلحت خود از او در خورد مىكرد و متحمل مىشد، هميشه بر اين وضع بود تا روزى ابو الحسن موسى (ع) وارد مسجد شد و او هم در مسجد بود، چون چشم امام به او افتاد اشاره كرد و نزد آن حضرت آمد به او فرمود: اى ابو على، من اين روشى كه تو دارى بسيار دوست دارم و دل پسند است جز اين كه تو معرفت ندارى، بايد دنبال معرفت باشى، عرض كرد قربانت، معرفت چيست؟ فرمود: برو دين را بفهم و حديث دريافت كن، عرض كرد: از چه كسى؟ فرمود: از فقهاء اهل مدينه و سپس آنها را به من عرضه كن، گويد: رفت و احاديثى نوشت و آورد خدمت امام كاظم (ع) و براى او خواند، امام همه را ردّ كرد، و باز فرمود: برو معرفت ياد بگير. آن مرد به دين خود علاقه داشت و پيوسته به امام كاظم (ع) متوجه بود، تا روزى كه آن حضرت به مزرعه خود مىرفت، در راه خدمت او رسيد، و عرض كرد، قربانت، من در برابر خدا دامن شما را مىگيرم، مرا به معرفت رهنمائى كن. گويد: امام او را از مقام امير المؤمنين (ع) مطلع كرد و آنچه بعد از رسول خدا (ص) پديد شد و كار آن دو مرد را (ابو بكر و عمر) به او گزارش داد (يعنى توطئه و نيرنگ كودتاى آنها را براى او فاش كرد) او هم قبول كرد و سپس عرض كرد، بعد از امير المؤمنين (ع) امام بر حق كه بود، فرمود: حسن (ع) سپس حسين (ع) تا به خودش رسيد و دم فرو بست. گويد: به آن حضرت عرض كرد: قربانت، امروز امام بر حق كيست، فرمود: اگر به تو بگويم مىپذيرى؟ عرض كرد: قربانت، آرى، فرمود: منم آن امام بر حق، گفت: دليلى براى من بياوريد، فرمود: برو نزد اين درخت (با دست خود اشاره به درخت خار مغيلانى كرد) و به او بگو: موسى بن جعفر به تو مىگويد: نزد من بيا، گويد: من نزد آن درخت رفتم و به چشم خود ديدم زمين را مىشكافد به وضعى خاص و آمد تا برابر آن حضرت ايستاد و سپس به او اشارتى كرد، و برگشت، گويد: اعتراف به امامت آن حضرت كرد و خموشى گزيد و به عبادت پرداخت، و ديگر كسى نديد كه سخنى گويد.
مصطفوى, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۲, ۱۶۳
محمد بن فلان واقفى گويد: من پسر عموئى داشتم كه نامش حسن بن عبد اللَّه بود، مردى بود زاهد و عابدترين مردم زمان خود. و بواسطه جدى بودن و كوشش او در امر دين سلطان از او پروا ميكرد و بسا در پيش روى سلطان سخن درشت و دشوارى بعنوان موعظه ميگفت و او را امر بمعروف و نهى از منكر مينمود سلطان هم بواسطه شايستگى و نيكوكاريش از او تحمل ميكرد، حال او پيوسته چنين بود تا آنكه روزى در مسجد حضرت ابو الحسن موسى بن جعفر عليه السلام بر او وارد شد. چون او را ديد، اشاره كرد، او هم نزد حضرت آمد، امام باو فرمود: اى ابا على! من روش ترا بسيار دوست دارم و خوشم مىآيد ولى تو معرفت ندارى، برو و معرفت بجو، عرضكرد: قربانت، معرفت چيست؟ فرمود: برو بفهم و كسب حديث كن. عرضكرد: از كه كسب كنم؟ فرمود: از فقهاء اهل مدينه، سپس آن أحاديث را بر من عرضه كن. او رفت و احاديثى را نوشته خدمت حضرت باز آمد و برايش قرائت كرد، امام همه را باطل دانست، و باو فرمود، برو معرفت ياد بگير، آن مرد بدين خود عنايت داشت و پيوسته در انتظار استفاده از حضرت ابو الحسن عليه السلام بود تا زمانى كه آن حضرت بكشتزار خود ميرفت، در بين راه بحضرت برخورد و عرضكرد: قربانت، من در برابر خدا با شما احتجاج و خصومت ميكنم، مرا بمعرفت راهنمائى كن، حضرت گزارش حال امير المؤمنين عليه السلام و آنچه بعد از پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله واقع شد و نيز گزارش امر آن دو مرد (ابو بكر و عمر) را بيان فرمود، او هم پذيرفت، سپس بحضرت عرضكرد: امام بعد از امير المؤمنين عليه السلام كيست؟ فرمود: اگر بتو خبر دهم ميپذيرى؟ گفت: آرى قربانت گردم، فرمود، منم امام، عرضكرد: چيزى مىخواهم كه بآن استدلال كنم، (يعنى معجزه شما چيست؟) فرمود: برو نزد آن درخت- آنگاه با دست اشاره بدرخت ام غيلان كرد- و باو بگو: موسى بن جعفر بتو ميگويد: بيا، گويد من نزد درخت رفتم و ديدم زمين را ميشكافد و مىآيد تا در برابر حضرت ايستاد، سپس حضرت باو اشاره كرد، تا برگشت. او بامامتش اقرار كرد و خاموشى گزيد و بعبادت پرداخت و كسى پس از آن او را نديد كه سخن گويد.
محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۲, ۲۲۳
على بن ابراهيم، از پدرش، از محمد بن فلان واقفى «۱» روايت كرده است كه گفت: مرا پسر عمويى بود كه او را حسن بن عبداللَّه مىگفتند، و زاهد و تارك دنيا بود، و از همه اهل زمان خود عبادت بيشتر مىكرد، و پادشاه از او مىترسيد، به جهت كوشش و جهد و اهتمامى كه در امر دين داشت. و بسا بود كه رو به روى پادشاه سخن سختى با وى مىگفت، و او را موعظه مىكرد، و او را امر به معروف و نهى از منكر مىنمود. و پادشاه به جهت صلاح پسر عمويم، آن را متحمّل مىشد و هميشه حالتش اين بود تا آنكه روزى از روزها، ابوالحسن حضرت امام موسى كاظم عليه السلام بر او داخل شد و او در مسجد بود. حضرت او را ديد و به سوى او اشاره كرد، چون به خدمت آن حضرت آمد، به او فرمود كه: «اى ابو على، چه، دوست مىدارم آنچه را كه تو در آنى، و بسيار مرا شاد و خوشحال مىگرداند، مگر اينكه تو را معرفتى نيست، پس معرفت را طلب كن». گفت: فداى تو گردم، معرفت چيست؟ فرمود: «برو و در دين تفقّه كن و حديث را طلب نما». عرض كرد كه: از كه طلب كنم؟ فرمود: «از فقهاى اهل مدينه، بعد از آن، آن حديث را بر من عرضه دار». راوى مىگويد كه: حسن رفت و حديث را نوشت، پس به خدمت آن حضرت آمد و حديث را بر او خواند و حضرت همه آن را باطل ساخت، و امر به انداختن آن فرمود، و به او فرمود كه: «برو و معرفت را طلب كن». و چون آن مرد اهتمام بدين خويش داشت، و هميشه انتظار امام موسى عليه السلام را مىكشيد تا آنكه حضرت بيرون رفت به سوى مزرعه كه داشت، در __________________________________________________
(۱). عبارت ترجمه مترجم- رحمه اللَّه- چنين است: «رافقى يا وافقى بنا بر اختلاف نسخ» كه هر دو خطا است.
راه آن حضرت را ملاقات نمود و عرض كرد كه: فداى تو گردم، من در نزد خدا بر تو حجت مىآورم، مرا بر معرفت دلالت كن. حضرت او را به امير المؤمنين و آنچه بعد از رسول خدا صلى الله عليه و آله اتفاق افتاده بود خبر داد، و خبر داد او را به امر آن دو (ابوبكر و عمر). پس آن را از حضرت قبول كرد و عرض كرد كه: بعد از امير المؤمنين عليه السلام كه بود؟ فرمود: «امام حسن، بعد از آن، امام حسين» تا آنكه به خودش رسيد، پس ساكت شد. و عرض كرد كه: فداى تو گردم، امروز كى امام است؟ فرمود كه: «اگر تو را خبر دهم، قبول مىكنى؟» عرض كرد: بلى فداى تو گردم. فرمود كه: «من امامم». عرض كرد كه: چيزى با تو هست كه به آن بر امامت تو استدلال كنم؟ فرمود كه: «برو به سوى اين درخت- و به درخت خار مغيلانى اشاره فرمود- و به آن بگو كه: موسى بن جعفر به تو مىگويد كه: بيا به نزد ما». حسن مىگويد كه: به نزد آن درخت آمدم، و پيغام حضرت را رسانيدم. به خدا سوگند، ديدم آن درخت را كه زمين را مىشكافت شكافتنى به غايت، تا آنكه آمد و در پيش روى آن حضرت ايستاد. بعد از آن، به سوى آن درخت اشاره فرمود كه: برگردد، پس به جاى خود برگشت. راوى مىگويد كه: حسن به امامت حضرت امام موسى عليه السلام اقرار كرد. بعد از آن، ملازم خاموشى و عبادت شد و چنان شد كه بعد از آن، هرگز كسى او را نمىديد كه سخن گويد. محمد بن يحيى و احمد بن محمد، از محمد بن حسن، از ابراهيم بن هاشم مثل اين را روايت كردهاند.
