السجدة ١٩
ترجمه
| السجدة ١٨ | آیه ١٩ | السجدة ٢٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«جَنَّاتُ الْمَأْوی»: باغهای محلّ زندگی. یعنی دنیا جایگاه سفر است، ولی بهشت جایگاه ماندن و زندگی کردن. «نُزُلاً»: مکانی که مهمان محترم را در آنجا می‌نشانند. محلّ پذیرائی. چیزی که برای پذیرائی از مهمان آماده می‌کنند. مراد این است که بهشت محلّ پذیرائی از مؤمنان است و دائماً همچون مهمان از ایشان پذیرائی می‌شود. حال (جَنَّات) است، و یا جمع (نَازِل) و حال ضمیر (الَّذِینَ آمَنُوا) است.
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۳۰، سوره سجده
- از نظر اوصافشان
- معرفى مؤ منين از نظر اعمالشان
- بشارت به مؤ منين به پاداشى مافوق علم و تصور همگان (فلا تعلم نفس ما اخفى لهم منقرة اعين )
- مقايسه مومن و كافر از نظر عاقبت آنها، پاداش و جزاى الهى
- وجوه مختلف درباره مراد از ((بلقائه )) در آيه ((و لقد آتينا موسى الكتاب فلا تمنفى مربة من لقائه ...))
- مقصود از ((فتح )) در آيه : ((و يقولون متى هذا الفتح ...))
- بحث روايتى
- رواياتى در عظمت نماز شب و فضيلت شب و روز جمعه
- چند روايت در ذيل آيه ((افمن كان مؤ منا كمن فاسقا...)) و ((لنذيقنهم من العذاب الادنى...))
نکات آیه
۱ - باغ هاى بهشتى مهیّا براى پذیرایى، پاداش مؤمنان نیک کردار است. (أمّا الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فلهم جنّت المأوى نزلاً)
۲ - توأم بودن ایمان با اعمال صالح، داراى ارزش و پاداش است. (ءامنوا و عملوا الصلحت فلهم جنّت)
۳ - منزل گاه واقعى مؤمنان، باغ هاى بهشت است. (فلهم جنّت المأوى) «مأوى» اسم مکانى از ریشه «أوى» به معناى «پناه گاه» است. اضافه شدن «جنّات» به «الماوى» حکایت از جایگاه حقیقى بودن آن براى مؤمنان مى کند.
۴ - باغ هاى بهشت، تنها به عنوان پیش پذیرایى از مؤمنان نیک کردار است و نه پاداش کامل آنان. (فلهم جنّت المأوى نزلاً) «نزل» در لغت به چیزى گفته مى شود که براى مهمان تهیه و آماده مى شود (مفردات راغب). لازم به ذکر است که «نزلاً» حال براى «جنّات» و مفید معناى یاد شده است.
۵ - پیشکش باغ هاى بهشت به مؤمنان نیک کردار، پاداشى فوق تصور و روشنى بخش دیده آنان است. (فلاتعلم نفس ما أُخفى لهم من قرّة أعین ... فلهم جنّت المأوى نزلاً) جمله «فلهم جنّات المأوى...» مى تواند تأکیدى بر «ما أُخفى لهم...» و نیز نمادى از آنچه در خفا، براى مؤمنان در نظر گرفته شده، باشد.
۶ - بهشت، داراى گونه ها و مراتب مختلف است. (فلهم جنّت المأوى نزلاً) احتمال دارد که آمدن لفظ «المأوى» به دنبال «جنّات» براى جداسازى و تمییز این بهشت ها از بهشت هاى دیگر باشد و نشان مى دهد که بهشت هاى دیگرى نیز وجود دارد.
۷ - عمل صالح و مداومت بر آن، داراى پاداشى چشمگیر در بهشت است. (ءامنوا و عملوا الصلحت فلهم ... بما کانوا یعملون)
۸ - جایگاه خوب مؤمنان در بهشت، نمودى از عدم تساوى آنان با فاسقان است. (أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا ... أمّا الذین ءامنوا ... فلهم جنّت المأوى) «أمّا الذین آمنوا...» تشریح تفصیلى عدم تساوى دو گروهى است که در آیه پیش، از آن سخن گفته شده است.
۹ - عقیده و عمل صالح، در کسب سعادت اخروى نقشى تعیین کننده دارد. (أمّا الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فلهم جنّت المأوى ...بما کانوا یعملون)
۱۰ - عمل، در کسب مدارج اخروى، داراى نقشى برتر و اساسى است. (فلهم جنّت المأوى ... بما کانوا یعملون) با این که آیه، ایمان و عمل صالح را با هم آورده است اما در پایان، عمل را با ذکر «باء» سببى عامل ورود به بهشت معرفى مى کند. از این مطلب استفاده مى شود که عمل، عمل داراى نقش بیشترى در سعادت است.
موضوعات مرتبط
- آخرت: عوامل مؤثر در درجات اخروى ۱۰
- ایمان: ارزش ایمان ۲; ایمان و عمل صالح ۲; پاداش ایمان ۲
- بهشت: باغهاى بهشت ۱، ۳، ۴، ۵; پذیرایى در بهشت ۴، ۵; مراتب بهشت ۶
- سعادت: عوامل سعادت اخروى ۹
- صالحان: پاداش صالحان ۱; پذیرایى از صالحان ۱
- عقیده: آثار عقیده ۹
- عمل: آثار اخروى عمل ۱۰
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۹; ارزش عمل صالح ۲; پاداش تداوم عمل صالح ۷; پاداش عمل صالح ۲
- مؤمنان: پاداش مؤمنان ۱، ۴، ۵; پذیرایى از مؤمنان ۱، ۴، ۵; تفاوت مؤمنان با فاسقان ۸; چشم روشنى مؤمنان ۵; فرجام مؤمنان ۳; مؤمنان در بهشت ۳، ۸
