لقمان ١٣
ترجمه
لقمان ١٢ | آیه ١٣ | لقمان ١٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«بُنَیَّ»: مصغّر ابن است و به (ی) متکلّم اضافه شده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
إِنَ اللَّهَ لاَ يَغْفِرُ أَنْ... (۳) الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَمْ يَلْبِسُوا... (۱) الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَمْ يَلْبِسُوا... (۱)
وَ مَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ... (۰) وَ مَا يُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ... (۱) وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۲ - ۱۹، سوره لقمان
- ((شكرگزارى خداوند)) حكمتى است كه خدا به لقمان عطا فرمود.
- اشاره به علت اينكه شرك به خدا ظلم عظيم است
- تشكر از پدر و مادر شكر خدا است
- بيان موردى كه نبايد در آن از والدين اطاعت كرد
- بخاطر والدين نبايد از دين - كه رهنماى سعادت ابدى است - چشم پوشى كرد
- علم خداوند به تمامى پنهان ها احاطه دارد
- معناى اينكه لقمان بعد از امر فرزند به صبر بر مصائب ، صبر را از ((عزم الامور))خواند
- توضيح سفارشات ديگر لقمان به فرزند: ((و لا تصعر خدك للناس ...))
- بحث روايتى
- رواياتى درباره نماز، صبر و پرهيز از گناهان كوچك و راجع به معناى جمله : ((ولاتصعر خدك للناس ))
- گفتارى پيرامون داستان لقمان و پاره اى از كلمات حكمت آميز او - در دوفصل
- پاره اى از مواعظ و حكم آن جناب
نکات آیه
۱ - مواعظ لقمان به پسرش، شایسته یادآورى است. (و إذ قال لقمن لإبنه و هو یعظه) بنابراین احتمال که «إذ» متعلق به «اُذکر» مقدر باشد، این نکته به دست مى آید.
۲ - اهتمام پدر به تربیت دینى و اصلاح فرزند خویش، امرى بایسته و پسندیده است. (و إذ قال لقمن لإبنه و هو یعظه) از این که خداوند، پند دادن لقمان به پسرش را، امرى شایسته یادآورى مى داند، استفاده مى شود که چنین اهتمامى، عملى شایسته است.
۳ - ضرورت آمیخته شدن نصیحت و هدایت کردن با محبت و تحریک احساس و عاطفه مخاطب (قال لقمن لإبنه و هو یعظه یبنىّ) مصغّر آوردن «بُنىّ» براى مهرورزى و شفقت است و از آن، نکته یاد شده، استفاده مى شود.
۴ - موعظه لقمان به پسرش درباره لزوم پرهیز از شرک، نمودى از حکمت وى بود. (لقد ءاتینا لقمن ... و إذ قال لقمن لإبنه ... لاتشرک باللّه) اگر «إذ» متعلق به «آتینا» باشد، برداشت بالا به دست مى آید.
۵ - توصیه به اجتناب از شرک، مهم ترین نصیحت لقمان به پسر خویش بود. (و إذ قال لقمن لإبنه و هو یعظه یبنىّ لاتشرک باللّه) از آن جایى که نهى «لاتشرک» نخستین توصیه از وصایاى لقمان به فرزندش است، استفاده مى شود که آن، مهم ترین است.
۶ - متمرکز ساختن ذهن مخاطب و شنونده، در موعظه و تبلیغ، امرى لازم است. (و هو یعظه یبنىّ) مخاطب قرار دادن فرزند، با «یا»ى ندا، هنگام موعظه، مى تواند به منظور نکته یاد شده باشد تا موعظه، اثر خود را ببخشد.
۷ - قانع کردن فکر مخاطب، با برهانى محکم، هنگام دعوت به توحید، از روش هاى هدایتى قرآن کریم (لاتشرک ... إنّ الشرک لظلم)
۸ - گرایش دادن فرزند به بینش توحیدى، از وظایف پدر است. (قال لقمن لإبنه ... یبنىّ لاتشرک باللّه)
۹ - موعظه انسان ها با منطق و برهانى محکم، براى توجه دادن آنان به توحید عملى حکیمانه است. (و لقد ءاتینا لقمن الحکمة ... إذ قال لقمن لإبنه... لاتشرک باللّه إنّ الشرک لظلم عظیم)
۱۰ - شرک، ظلمى بس بزرگ است. (إنّ الشرک لظلم عظیم)
۱۱ - قبیح بودن ظلم، امرى شناخته شده براى افراد بشر است. (إنّ الشرک لظلم عظیم) از این که گفته شده: «از شرک به خاطر ظالمانه بودن اش، باید پرهیز کرد.» و قبیح بودن شرک را، به خاطر ظلم بودن آن معرفى کرده، استفاده مى شود که قبح و زشتى ظلم، امرى شناخته شده است.
۱۲ - ظالمانه بودن شرک، دلیل لزوم اجتناب از آن است. (لاتشرک باللّه إنّ الشرک لظلم عظیم)
۱۳ - اجتناب از هر عمل و عقیده ظالمانه، امرى لازم است. (لاتشرک باللّه إنّ الشرک لظلم عظیم) تعلیلِ نهى از شرک به ظالمانه بودن آن، حکایت دارد که ظلم، چیزى است که باید اجتناب شود.
موضوعات مرتبط
- پدر: مسؤولیت پدر ۸
- تبلیغ: اقناع مخاطب در تبلیغ ۷; روش تبلیغ ۶
- تربیت: اهمیت تربیت دینى ۲
- توحید: برهان در دعوت به توحید ۷; دعوت به توحید ۹; روش دعوت به توحید ۷
- حکمت: موارد حکمت ۹
- ذکر: ذکر مواعظ لقمان ۱
- شرک: اجتناب از شرک ۴; اهمیت اجتناب از شرک ۵; دلایل اجتناب از شرک ۱۲; ظلم شرک ۱۰، ۱۲
- ظلم: اجتناب از ظلم ۱۳; ظلم بزرگ ۱۰; موارد ظلم ۱۰; وضوح قبح ظلم ۱۱
- عقیده: اجتناب از عقیده ظالمانه ۱۳
- عمل: عمل پسندیده ۲
- فرزند: اهمیت تربیت فرزند ۲; تربیت دینى فرزند ۸
- لقمان: پسر لقمان ۵; مواعظ لقمان ۴، ۵; مهمترین مواعظ لقمان ۵; نشانه هاى حکمت لقمان ۴
- موعظه: برهان در موعظه ۹; تمرکز ذهن در موعظه ۶; تهییج عواطف در موعظه ۳; روش موعظه ۳، ۶، ۹; محبت در موعظه۳
- هدایت: روش هدایت ۷