البقرة ٢٢٧
ترجمه
| البقرة ٢٢٦ | آیه ٢٢٧ | البقرة ٢٢٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَزَمُوا» تصمیم گرفتند. عزم خود را جزم کردند.
تفسیر
- آيات ۲۲۷ - ۲۲۴ ، سوره بقره
- معناى كلمات (عرضه ) و (ايمان ) و وجه تسميه كلمه يمين بمعنى سوگند
- معناى آيه شريفه (و لا تجعلوا الله عرضه لايمانكم ...)
- آثار سوء روانى و اجتماعى سوگند بسيار
- معناى كلمه (لغو) و مراد از سوگند لغو در آيه قرآن
- معناى ((كسب )) و فرق آن با ((اكتساب ))
- تجربه وجود يك مركز فرماندهى در بدن كه به تمام اعضاء دستور صادر مى كند را ثابت كرده است .
- پى بردن بشر به مغز به عنوان راءس البدن از دير باز بوده است
- نظر ابوعلى سينا درباره مركز ادراكات نفسانى در انسان
- اشاره به كراهت سوگندهاى لغو و بيهوده
- تفسير آيه (للذين يؤ لون من نسائهم ) با توجه به مفردات آن
- (شامل رواياتى راجع به قسم خوردن وايلاء)
- رواياتى از صادقين (ع ) درباره ايلاء
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«227» وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
و اگر تصميم به طلاق گرفتند (آن هم با شرائطش، مانعى ندارد.) همانا خداوند شنوا و داناست.
نکته ها
اين آيه‌ى كوتاه، در عين اينكه طلاق را بلامانع مى‌داند، ولى در مفهوم آن، اين هشدار و تهديد نيز وجود دارد كه اگر مردان تصميم بر طلاق گرفتند، ديگر وعده‌ى مغفرت و رحمت در كار نيست و خداوند نسبت به كردار آنان شنوا و آگاه است و مى‌داند كه آيا هواپرستى، شوهر را وادار كرده تا از قانون طلاق سوء استفاده كند و يا اينكه براستى وضعيّت خانوادگى چنان اقتضا مى‌كرد كه از همديگر جدا شوند؟
پیام ها
1- اسلام، طلاق را با همه تلخى‌ها و زشتى‌هايش مى‌پذيرد، ولى بلا تكليف گذاشتن همسر را نمى‌پذيرد. «وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ»
2- تصميم طلاق با مرد است. «عَزَمُوا»
3- از هواپرستى وتصميمى كه زندگى زن را تباه مى‌كند پرهيز نماييد. «فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (227)
وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ: و اگر قصد كنند طلاق را، يعنى اهل ايلاء طلاق زنان خود بدهند، فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ: پس بدرستى كه خداى تعالى شنوا است قول مولى را در صيغه طلاق و قبول فرمايد آن را، دانا است به مقصد و غرض او.
تبصره: صاحب كنز العرفان گويد: چون ايلاء واقع شود بر وجه مذكور، پس اگر زوجه صبر كند، هيچ كلامى در آن نيست؛ و اگر رجوع به حاكم شرع نمايد، زوج را امر نمايد به كفاره و عود. و اگر از رجوع امتناع كند، او را چهار ماه مهلت دهد. و بعد او را الزام نمايد به طلاق يا مواقعه و تكفير.
پس اگر از اين ابا كند او را حبس نمايد و مطعم و مشرب را بر او تنگ كند تا اختيار يكى از اين دو نمايد، و حاكم او را به اين امر نكند تا زوجه مرافعه ننمايد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (227)
ترجمه
و اگر قصد كنند طلاق را پس همانا خداوند شنواى دانا است..
تفسير
مراد از عزم طلاق در ذيل روايت كافى از صادقين عليهما السلام در آيه سابقه بيان شد و خداوند شنوا است صيغه طلاق را و دانا است قصد قسم خورنده و طلاق دهنده را كه براى اضرار بزن است يا دفع ضرر از خود يا غير آن.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ إِن عَزَمُوا الطَّلاقَ فَإِنَّ اللّه‌َ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (227)
(پس اگر بر طلاق عازم شوند محققا خداوند شنوا و داناست) وَ إِن عَزَمُوا الطَّلاقَ اينکه يكي ديگر از دو شق‌ّ تخيير است که عزم بر طلاق باشد و چنانچه گذشت بايد طلاق حضور غير مواقعه و ظهور عدلين و ساير شرايط آن باشد، و اگر اظهار عزم بر طلاق نمود پس بايد بداند که خداوند سميع است و كلام او را ميشنود و عليم است از ما في الضمير او خبر دارد.
از ذكر غفور رحيم در آيه قبل، و سميع عليم در اينکه آيه استفاده ميشود که رجوع، محبوب حق تعالي و مستحب‌ّ است و حتي از عقوبت خلف قسم عفو مينمايد ولي طلاق مذموم و مكروه است.
تنبيه: هر گاه زوج از رجوع يا طلاق امتناع كند، حاكم او را حبس مينمايد و در خوراك بر او سخت ميگيرد و بمقدار ضرورت باو ميدهد تا يكي از اينکه دو امر را اختيار كند، و حاكم نميتواند طلاق اجباري دهد بنا بر مذهب شيعه بخلاف عامه که طلاق حاكم را روا ميدانند.
455
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 227)- «و اگر تصمیم به جدایی گرفتند (آن هم با شرایطش مانعی ندارد) خداوند شنوا و دانا است» (وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ).
و هر گاه مرد هیچ یک از این دو راه را انتخاب نکند، نه به زندگی سالم زناشویی باز گردد، و نه او را با طلاق رها سازد، در اینجا حاکم شرع دخالت می‌کند و مرد را به زندان می‌اندازد و بر او سخت می‌گیرد که بعد از گذشتن چهار ماه مجبور شود یکی از دو راه را انتخاب کند و زن را از حال بلاتکلیفی در آورد.
نکات آیه
۱ - تصمیم در طلاق، با مرد است. (و ان عزموا الطلاق)
۲ - اعتبار قصد و لفظ در طلاق (و ان عزموا الطلاق فان اللّه سمیع علیم) به نظر مى رسد آوردن دو صفت «سمیع» (شنوا) و «علیم» (دانا) اشاره به اعتبار قصد و لفظ در طلاق دارد.
۳ - حکم ایلاء، تنها در نکاح به عقد دائم، تحقق مى یابد. (للذین یؤلون من نسائهم تربص اربعة اشهر ... و ان عزموا الطلاق) با توجّه به مهلت مرد به مدت چهار ماه (که در نکاح دائم مطرح است)، و اینکه طلاق نیز در عقد دائم است نه منقطع. بنابراین حکم ایلاء در غیر دائم نخواهد بود.
۴ - طلاق، آخرین راه حل مشکل ناسازگارى میان زن و شوهر است. (للذین یؤلون ... و ان عزموا الطلاق فان اللّه سمیع علیم) تأخیر ذکرى امر طلاق، مى تواند اشاره باشد به این که باید از طلاق، براى حل مشکل در آخرین مرحله استفاده کرد.
۵ - خداوند، شنوا و داناست. (فان اللّه سمیع علیم)
۶ - خداوند، شنوایى داناست. (فان اللّه سمیع علیم)
۷ - ناپسندى طلاق در پیشگاه خداوند* (و ان عزموا الطلاق فان اللّه سمیع علیم) با توجّه به اینکه در بازگشت به زناشویى، وعده به غفران و رحمت خدا داده شده است; ولى در طلاق، تکیه بر دو صفت «سمیع» و «علیم» شده که دلالت بر نوعى تهدید دارد.
موضوعات مرتبط
- احکام: ۱، ۲، ۳ فلسفه احکام ۴
- اختلاف: اختلاف خانوادگى ۴
- اسماء و صفات: سمیع ۵، ۶ ; علیم ۵، ۶
- ایلاء: احکام ایلاء ۳
- طلاق: احکام طلاق ۱، ۲ ; ناپسندى طلاق ۷ ; فلسفه طلاق ۴ ; نیت در طلاق ۲
- مرد: حقوق مرد ۱
