ریشه قوم
تکرار در قرآن: ۶۶۰(بار)
قاموس قرآن
جماعت مردان در صحاح گفته: قوم به معنى مردان است و شامل زنان نيست از لفظ خود مفرد ندارد زهير در شعر خود گويد: و ما ادرى و سوف اخال ادرى أقوم آل حصن ام نساء نمىدانم به گمانم به زودى خواهم دانست: آل حصن مردانند يا زنان. و خداوند فرموده: [حجرات:11]. گاهى زنان نيز داخل قوم اند به تبعيت زيرا قوم هر پيامبر شامل مردان و زنان است، همچنين است قول راغب در مفردات. در اقرب الموارد گويد: جماعت مردان را قوم گفتهاند كه آنها قائم و متصدى به كارهاى مهمّاند، اين لفظ مذكر و مونث آيد گويند: «قامَ الْقَوْمُ وَ قامَتِ الْقَوْمُ» در مجمع ذيل آيه فوق فرموده: خليل گفته: قوم به مردان اطلاق مىشود نه به زنان چون بعضى با بعضى به كارها قيام مىكنند. ناگفته نماند: در آيه فوق زنان به قرينه مقابله داخل در قوم نيستند ولى در آيات ديگر قطعاً زنان داخل در قوم اند مثل [بقره:118]. [هود:89]. نمىشود مراد از قوم در اين آيات فقط مردان باشند لذا بايد براى اخراج زنان قرينه داشته باشيم. بدين جهت راغب گفته: در تمام قرآن از قوم مردان و زنان اراده شدهاند و حقيقت آن براى مردان است ولى قاموس معناى اولى آن را «اَلْجَماعَةُ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ مَعاً» گفته است. اقرب الموارد گفته: قوم انسان اقرباى اوست كه با او در جد واحد جمع مىشوند، گاهى انسان در ميان اجانب واقع مىشود مجازاً و به جهت مجاورت آنها را قوم خود مىداند. از اين استعمال در قرآن بسيار يافته است.
ریشه‌های نزدیک مکانی
کلمات مشتق شده در قرآن
| کلمه | تعداد تکرار در قرآن |
|---|---|
| الْمُسْتَقِيمَ | ۳ |
| يُقِيمُونَ | ۶ |
| قَامُوا | ۴ |
| أَقِيمُوا | ۱۳ |
| لِقَوْمِهِ | ۱۳ |
| قَوْمِ | ۵۹ |
| الْقِيَامَةِ | ۷۰ |
| لِقَوْمٍ | ۵۱ |
| مَقَامِ | ۱ |
| مُسْتَقِيمٍ | ۲۰ |
| أَقَامَ | ۲ |
| يُقِيمَا | ۳ |
| قُومُوا | ۱ |
| الْقَوْمِ | ۳۱ |
| الْقَيُّومُ | ۲ |
| الْقَوْمَ | ۲۶ |
| يَقُومُونَ | ۱ |
| يَقُومُ | ۵ |
| أَقَامُوا | ۱۰ |
| أَقْوَمُ | ۳ |
| قَائِماً | ۵ |
| قَائِمٌ | ۳ |
| مُسْتَقِيمٌ | ۶ |
| قَوْماً | ۴۰ |
| مَقَامُ | ۱ |
| قَائِمَةٌ | ۲ |
| قَوْمٍ | ۲۳ |
| قِيَاماً | ۵ |
| قَوَّامُونَ | ۱ |
| أَقْوَمَ | ۱ |
| مُسْتَقِيماً | ۶ |
| قَوْمَهُمْ | ۵ |
| فَأَقَمْتَ | ۱ |
| فَلْتَقُمْ | ۱ |
| فَأَقِيمُوا | ۳ |
| تَقُومُوا | ۲ |
| قَوَّامِينَ | ۲ |
| الْمُقِيمِينَ | ۱ |
| قُمْتُمْ | ۱ |
| قَوْمٌ | ۲۶ |
| أَقَمْتُمُ | ۱ |
| مُقِيمٌ | ۵ |
| بِقَوْمٍ | ۳ |
| تُقِيمُوا | ۱ |
| يَقُومَانِ | ۱ |
| مَقَامَهُمَا | ۱ |
| الْقَوْمُ | ۵ |
| قَوْمُکَ | ۳ |
| قَوْمَکَ | ۵ |
| قَوْمُهُ | ۵ |
| قَوْمِهِ | ۳۲ |
| قِيَماً | ۱ |
| قَوْمِنَا | ۱ |
| قَوْمَهُ | ۶ |
| قَوْمِي | ۵ |
| قَوْمُ | ۱۵ |
| اسْتَقَامُوا | ۴ |
| فَاسْتَقِيمُوا | ۲ |
| الْقَيِّمُ | ۳ |
| تَقُمْ | ۲ |
| تَقُومَ | ۳ |
| مَقَامِي | ۲ |
| قَوْمِهِمْ | ۳ |
| لِلْقَوْمِ | ۳ |
| لِقَوْمِکُمَا | ۱ |
| فَاسْتَقِيمَا | ۱ |
| قَوْمَ | ۱۱ |
| أَقِمْ | ۱ |
| قَوْمِکَ | ۲ |
| فَاسْتَقِمْ | ۱ |
| أَقِمِ | ۵ |
| يُقِيمُوا | ۲ |
| لِيُقِيمُوا | ۱ |
| مُقِيمَ | ۱ |
| مُقِيمٍ | ۲ |
| إِقَامَتِکُمْ | ۱ |
| الْمُسْتَقِيمِ | ۲ |
| مَقَاماً | ۲ |
| قَيِّماً | ۱ |
| قَوْمُنَا | ۱ |
| قَائِمَةً | ۳ |
| فَأَقَامَهُ | ۱ |
| نُقِيمُ | ۱ |
| قَوْمَهَا | ۲ |
| الْقَيُّومِ | ۱ |
| إِقَامَ | ۱ |
| الْقَائِمِينَ | ۱ |
| الْمُقِيمِي | ۱ |
| قَوْمُهُمَا | ۱ |
| إِقَامِ | ۱ |
| مُقَاماً | ۲ |
| قَوَاماً | ۱ |
| مَقَامٍ | ۳ |
| تَقُومُ | ۸ |
| مَقَامِکَ | ۱ |
| فَأَقِمْ | ۲ |
| الْقَيِّمِ | ۱ |
| مُقَامَ | ۱ |
| أَقِمْنَ | ۱ |
| الْمُقَامَةِ | ۱ |
| قَوْمَهُمَا | ۱ |
| مَقَامٌ | ۱ |
| قِيَامٌ | ۱ |
| اسْتَقِمْ | ۱ |
| لِقَوْمِکَ | ۱ |
| قَوْمَنَا | ۲ |
| قِيَامٍ | ۱ |
| مَقَامَ | ۲ |
| لِيَقُومَ | ۱ |
| لِقَوْمِهِمْ | ۱ |
| قَائِمُونَ | ۱ |
| قَامَ | ۱ |
| قُمِ | ۱ |
| قُمْ | ۱ |
| يَسْتَقِيمَ | ۱ |
| تَقْوِيمٍ | ۱ |
| قَيِّمَةٌ | ۱ |
| الْقَيِّمَةِ | ۱ |
