الشعراء ١٦
ترجمه
الشعراء ١٥ | آیه ١٦ | الشعراء ١٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«رَسُولُ»: علّت این که به صورت مفرد آمده است نه به صورت مثنّی؛ یعنی (رَسُولا)، این است (رَسُول) مصدر و به معنی (رِسالَة) است و به عنوان مفرد و مثنّی و جمع و مؤنّث و مذکّر ذکر میشود. مانند: لَقَدْ کَذَبَ الْواشُونَ ما فُهْتُ عِنْدَهُمْ بِسِرٍّ وَ لا أَرْسَلْتُهُمْ بِرَسُولٍ همچنین (رسول) معنی جمع نیز دارد. مانند: ضَیف و طِفل در: هؤُلآءِ ضَیْفی (حجر / )، ثُمَّ نُخْرِجُکُمْ طِفْلاً (حجّ / .
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۶۸، سوره شعراء
- غرض اين آيات : مقايسه قوم خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) با قوم موسى وهارون ، ابراهيم و نوح و...
- اشاره به معناى ((خوف )) و فرق آن با ((خشيت ))
- بيان اينكه جمله : ((فارسل الى هارون اخى )) حاكى ازتعلل و شانه خالى كردن از مسئوليت نيست
- معناى ((ذنب )) و مراد از اينكه موسى عليه السّلام فرمود: ((و لهم على ذنب ))
- دلگرمى مى دادند خداوند به موسى و هارون : ما با شمائيم !
- گفتگوى موسى عليه السّلام با فرعون
- مفاد جمله : ((و انت من الكافرين )) كه در خطاب فرعون به موسى عليه السّلام آمده است
- پاسخ موسى عليه السّلام به سه اشكال و اعتراض فرعون بر آن حضرت
- مقصود از ضلالت در سخن موسى عليه السّلام :((قال فعلتها اذا و اءنا من الضالين ...))
- رد گفتار مفسرين در معناى ضلالت در آيه شريفه
- مراد از حكمى كه بعد از گريختن موسى عليه السّلام از مصر به او داده شده (فوهب لىربى حكما)
- توضيح مفاد (وجعلنى من المرسلين ) كه جواب اعتراضاول فرعون در استبعاد رسالت موسى عليه السّلام است
- توضيح مفاد (و تلك نعمة تمنها على ...) كه پاسخ اعتراض ديگر فرعون است
- بيان گفتار مفسرين درباره جمله ((الم نربك )) و اشكالات و توجهات مترتب برگفتارشان
- اشاره به معتقدات بت پرستان درباره خداى سبحان و ارباب و آلهه
- بيان علت اينكه فرعون گفت : ((رب العالمين چيست ؟))
- تقرير و توضيح جواب موسى عليه السّلام بهسوال فرعون (قال رب السموات و الارض و ما بينهما...)
- دو نكته در ارتباط با پاسخ موس عليه السّلام به فرعون و بيان فساد گفتار بعضىمفسرين در اين زمينه
- جواب دوم موسى عليه السّلام به فرعون به سؤال فرعون از حقيقت رب العالمين : ((قال ربكم و رب آبائكم الاولين ))
- فرعون به موسى عليه السّلام بر چسپ ديوانگى مى زند
- فرعون موسى عليه السّلام را به زندان تهديد مى كند
- موسى عليه السّلام با پيشنهاد اظهار معجزه مى كند
- معجزه عصى و يد بيضاء را نشان مى دهد و فرعون او را متهم به توطئه مى كند
- پيشنهاد بزرگان قوم به فرعون در برابر ارائه معجزات موسى عليه السّلام
- واكنش فرعون در مقابل ايمان آوردن ساحران
- قسمت ديگر داستان موسى عليه السّلام : كوچ شبانه بنىاسرائيل از مصر و غرق و هلاك فرعون و فرعونيان
- نتيجه گيرى از حكايت موسى عليه السّلام و فرعون
نکات آیه
۱ - فرمان الهى به موسى و هارون(ع) مبنى بر مواجهه مستقیم با فرعون و اعلام رسالت خویش به وى (فأتیا فرعون فقولا إنّا رسول ربّ العلمین) «اَتْى و إتیان» در این جا به معناى حاضر شدن و خود را رساندن است. بنابراین «فأتیا فرعون»; یعنى، خود را به فرعون برسانید و... .
۲ - لزوم متوجه ساختن پیکان مبارزه به سمت کانون هاى اصلى فساد و ستم در جامعه. (أن ائت القوم الظلمین ... فأتیا فرعون) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که موسى و هارون(ع) در مرحله نخست، موظف شدند براى مبارزه با ستم، به سراغ فرعون بروند.
۳ - مبارزه با عوامل فرعى، با وجود ریشه هاى فساد، کارى بى ثمر است. (أن ائت القوم الظلمین ... فأتیا فرعون) از آن جایى که نخستین وظیفه موسى(ع) ریشه کن ساختن ظلم از تمامى جامعه بود، اکنون در مرحله عمل موظف شد که به سراغ فرعون (یعنى ریشه فساد) برود.
۴ - نخستین سخن موسى و هارون(ع)، اعلام رسالت خویش از سوى پروردگار جهانیان (فأتیا فرعون فقولا إنّا رسول ربّ العلمین)
۵ - فرستادن رسولان، برخاسته از مقام ربوبیت و پروردگارى خداوند (فقولا إنّا رسول ربّ العلمین)
۶ - موسى و هارون(ع)، پیام دار رسالتى واحد و مأموریتى یگانه (إنّا رسول ربّ العلمین) با این که خبر مشتق باید از حیث اِفراد، تثنیه و جمع با مبتدا مطابقت کند، به کارگیرى «رسول» به صورت مفرد، بیانگر برداشت یاد شده است.
۷ - جهان آفرینش، برخوردار از رشد و تکامل در پرتو ربوبیت خداوند (ربّ العلمین) پروریدن، ایجاد حالتى است در شىء پس از حالت پیشین تا آن گاه که به حدّ تمام و کمال برسد (مفردات راغب). این معنا حکایت از حرکت تکاملى جهان دارد.
۸ - سراسر هستى تحت تدبیر و ربوبیت خدا است. (ربّ العلمین)
۹ - جهان آفرینش، داراى عالم هاى متعدد (ربّ العلمین)
۱۰ - طرح ربوبیت مطلق خداوند در برابر فرعون، اولین گام مبارزه صریح موسى و هارون(ع) با وى (فأتیا فرعون فقولا إنّا رسول ربّ العلمین) تصریح موسى و هارون(ع) به این که عوالم جهان آفرینش تحت ربوبیت خدا است، مى تواند اولین گام در مبارزه با فرعون و ردّ صریح ادعاى وى باشد که مى گفت: «أنا ربّکم الأعلى». (۷۹/۲۴).
موضوعات مرتبط
- آفرینش: تدبیر آفرینش ۸; تعدد عوالم آفرینش ۹; مربّى آفرینش ۴; منشأ تکامل آفرینش ۷
- انبیا: هماهنگى انبیا ۶
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۵، ۷; اوامر خدا ۱; اهمیت ربوبیت خدا ۱۰; تدبیر خدا ۸; ربوبیت خدا ۸
- ظلم: روش مبارزه با ظلم ۲
- فرعون: مبارزه با فرعون ۱۰
- فساد: روش مبارزه با فساد ۲، ۳
- موسى(ع): رسالت موسى(ع) ۱، ۴، ۶; قصه موسى(ع) ۱، ۱۰; مبارزه موسى(ع) ۱۰
- نبوت: منشأ نبوت ۵
- هارون(ع): رسالت هارون(ع) ۱، ۴، ۶; قصه هارون(ع) ۱، ۱۰; مبارزه هارون(ع) ۱۰