النور ٤٩
ترجمه
| النور ٤٨ | آیه ٤٩ | النور ٥٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مُذْعِنینَ»: اذعان کنندگان. گردن نهادگان. با فروتنی و شتاب پذیرای حکم شوندگان. حال است.
تفسیر
- آيات ۴۷ - ۵۷، سوره نور
- ايمان به خدا و پيامبر (صلى اللّه عليه و آله ) و اطاعت خدا و رسول (صلى اللّه عليه و آله ) واجب و ملازم يكديگرند
- بيان اينكه نفاق انگيزه اعراض پاره اى از مؤ منان ظاهرى از حكم و حكميت رسول اللّه (صلى اللّه عليه و آله ) بوده است
- بر خلاف منافقان ، مؤ منان در برابر حكميت و حكم خدا ورسول (صلى اللّه عليه و آله ) تسليم بوده مى گويند: ((سمعنا و اطعنا...))
- منافقان سوگندهاى شديد ياد مى كنند كه از تو اطاعت مى كنند، بگو قسم مخوريد...
- رسول را وظيفه اى و شما را وظيفه اى است ، نافرمانى شما به او زيانى نمى رساند وپيروى از او مايه هدايت خود شما است
- وعده جميل الهى به مؤ منينى كه عمل صالح انجام مى دهند
- مراد از استخلاف مؤ منين صالح العمل در زمين و مقصود از مستخلفينقبل از ايشان در آيه : ((وعد اللّه الذين آمنوا منكم و عملوا الصالحات ...))
- مراد از تمكين دين در ((وليمكنن لهم دينهم الذى ارتضى لهم )) و بيان مفردات ديگر آيه
- اختلاف شديد مفسرين پيرامون مورد نزول اين آيه و مفاد آن
- بيان حق مطلب در معنا و مفاد آيه و مورد نزول آن
- توضيح اينكه وعده استخلاف در آيه ، جز با اجتماعى كه با ظهور مهدى (ع ) بر پا مىشود با هيچ مجتمعى قابل انطباق نيست
- رواياتى در شاءن نزول آيات مربوط به منافقين
- رواياتى درباره شاءن نزول و مفاد آيه : ((وعد اللّه الذين آمنوا منكم و عملوا الصالحاتليستخلقنكم فى الارض ...))
- حديثى از اميرالمؤ منين عليه السّلام در نهج البلاغه كه در آن به آيه (وعد اللّه الذينآمنوا...) در عزت و نصرت مؤ منين استدلال كرده اند
- وقت استدلال صاحب روح المعانى به حديث فوق در تطبيق آيه با زمان خلفاء
نکات آیه
۱ - منافقان صدراسلام، تنها در صورتى که داورى پیامبر(ص) به نفع آنان بود، به آن تن مى دادند. (و إن یکن لهم الحقّ یأتوا إلیه مذعنین) «اذعان» به معناى «انقیاد» و «مذعنین» به معناى «منقادین» (فرمان برداران و اطاعت کنندگان) است.
۲ - اندیشه سودجویانه منافقان، مانع از مراجعه آنان به پیامبر(ص) براى داورى به حق میان آنان بود. (و إذا دعوا إلى اللّه و رسوله لیحکم بینهم إذا فریق منهم معرضون . و إن یکن لهم الحقّ یأتوا إلیه مذعنین) از این که منافقان داورى پیامبر(ص) را قبول نمى کردند و تنها در صورتى به آن تن مى دادند که این داورى به نفع آنان بود، مى توان به دست آورد که عدم پذیرش آنان در آغاز و قبول آنان به وقت سودمند دانستن آن براى خویش، ناشى از اندیشه سودجویانه آنان بود.
۳ - اندیشه سودجویانه، مانع از پذیرش حق است. (و إذا دعوا إلى اللّه و رسوله لیحکم بینهم إذا فریق منهم معرضون . و إن یکن لهم الحقّ یأتوا إلیه مذعنین)
۴ - اندیشه سودجویانه، از نشانه هاى نفاق و اوصاف منافقان (و إذا دعوا إلى اللّه و رسوله لیحکم بینهم إذا فریق منهم معرضون . و إن یکن لهم الحقّ یأتوا إلیه مذعنین)
۵ - داورى پیامبر(ص) بر اساس حق بود. (و إذا دعوا إلى اللّه و رسوله لیحکم بینهم ... و إن یکن لهم الحقّ)
۶ - منافقان، تنها در چارچوب منافع خویش به دین روى مى آورند و در برابر فرمان هاى خدا و رسول او، مطیع و منقاد مى شوند. (و إذا دعوا إلى اللّه و رسوله لیحکم بینهم إذا فریق منهم معرضون . و إن یکن لهم الحقّ یأتوا إلیه مذعنین)
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدراسلام ۱
- حق: موانع حق پذیرى۳
- محمد(ص): اعراض از قضاوت محمد(ص) ۲; حقانیت قضاوت محمد(ص) ۵; شرایط قبول قضاوت محمد(ص) ۱; ملاک قضاوت محمد(ص) ۵
- منافقان: آثار منفعت طلبى منافقان ۲; روش برخورد منافقان صدراسلام ۱، ۶; روش دیندارى منافقان ۶; صفات منافقان ۴; منفعت طلبى منافقان ۶; منفعت طلبى منافقان صدراسلام ۱
- منفعت طلبى: آثار منفعت طلبى ۳، ۴
- نفاق: نشانه هاى نفاق ۴
