النور ٢٠
ترجمه
| النور ١٩ | آیه ٢٠ | النور ٢١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لَوْ لا ...»: جواب (لَوْ لا) محذوف است و تقدیر چنین است: لَعَاقَبَکُمْ فِیمَا قُلْتُمْ لِعَائِشَةَ. لَعَجَّلَ عُقُوبَتَکُمْ فِی‌الدُّنْیَا بِالْمَعْصِیَةِ. لَمَسَّکُمْ فِیمَا أَفَضْتُمْ فِیهِ عَذابٌ عَظِیمٌ. «وَإِنَّ اللهَ رَؤُوفٌ رَّحیمٌ»: عطف بر جمله (فَضْلُ اللهِ ...) است.
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۲۶، سوره نور
- بيان آيات مربوط به داستان افك
- شناخته و رسوا شدن عناصر فاسد، براى مجتمع صالح و اسلامى خير است (لا تحسبو هشرّا لكم ...)
- توبيخ كسانى كه وقتى اتهام دروغ (افك ) را شنيدند آن را رد و تكذيب نكردند و بدون تحقيق و علم آن را شايع ساختند.
- اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هيچ يك از شما هرگز پاك و تزكيه نمى شد
- كسانى كه زنان مؤ منه محصنه را متهم به زنا مى كنند در دنيا و آخرت لعنت شده و عذابى عظيم دارند.
- معناى اينكه در آخرت مى دانند كه خدا حق مبين است
- روايتى مفصل از ((الدر المنثور)) درباره نزول آيات مربوط افك درباره عائشه
- موارد اشكال در اين روايت و روايات ديگرى كه از طرق عامه در اين باره نازل شده است .
- رواياتى از طرق شيعه كه بنابر آنها داستان افك درباه ماريه قبطيه ، و تهمت زننده عائشه بوده .
- اشكالاتى كه بر اين روايت نيز وارد است
- روايات ديگرى در ذيل آيات مربوط به افك ، قذف و آيه : ((الزانى لا يتكح ...))
نکات آیه
۱ - مؤمنان، از فضل و رحمت خدا برخورداراند. (و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته)
۲ - وضع کیفر سخت (عذاب دردناک)، به منظور جلوگیرى از آلوده شدن جامعه ایمانى به مفاسد اخلاقى و فحشا، جلوه اى از فضل و رحمت خداوند به امت اسلامى (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة ... لهم عذاب ألیم ... و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته)
۳ - خداوند، رئوف و رحیم (مهربان) است. (و أنّ اللّه رءوف رحیم)
۴ - فضل، رحمت، رأفت و مهربانى خداوند، موجب شتاب نکردن او در عذاب اشاعه دهندگان فحشا (و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته و أنّ اللّه رءوف رحیم) جواب «لولا» محذوف است و آنچه مى تواند مقدر باشد - به قرینه آیه ۱۴ (لمسّکم فیما أفضتم فیه عذاب عظیم) و نیز آیه قبلى که در آن اشاعه دهندگان فحشا تهدید به عذاب شده اند - جمله اى مانند «لعاجلکم بالعقوبة» و یا «لهلکتم» مى باشد.
۵ - وضع کیفر سخت براى اشاعه دهندگان فحشا و افشاى چهره توطئه گران «افک»، از جلوه هاى فضل و رحمت خدا بر مسلمانان صدراسلام (و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته) برداشت یاد شده، به خاطر این است که آیه شریفه، دهمین و آخرین آیه اى است که درباره ماجراى «افک» نازل گردید و قهراً ارتباط نزدیکى با این ماجرا دارد.
۶ - فضل و رحمت خدا، مردم صدراسلام را که ندانسته در گسترش توطئه «افک» دخالت داشتند، از گرفتار شدن به عذاب دنیوى و اخروى نجات بخشید. (و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته) به قرینه آیه پیش و نیز آیه ۱۴، جمله «و لولا فضل اللّه»، به تقدیر «و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته مسکم عذاب فى الدنیا و الآخرة» مى باشد.
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: رؤوف ۳; رحیم ۳
- جامعه: اهمیت مصونیت جامعه ۲
- خدا: آثار رأفت خدا ۴; آثار رحمت خدا ۴، ۶; آثار فضل خدا ۴، ۶; فلسفه عذابهاى خدا ۲; نجات بخشى خدا ۶; نشانه هاى رحمت خدا ۲، ۵; نشانه هاى فضل خدا ۲، ۵
- رحمت: مشمولان رحمت ۱، ۵
- عذاب: عذاب دردناک ۲; مراتب عذاب ۲; موانع تعجیل در عذاب ۴
- فحشا: کیفر اشاعه فحشا ۴، ۵; موانع فحشا ۲
- فضل خدا: مشمولان فضل خدا ۱، ۵
- قصه افک: کیفر اشاعه قصه افک ۶; کیفر توطئه گران قصه افک ۵
- کیفر: مراتب کیفر ۵
- مؤمنان: فضایل مؤمنان ۱
- مردم: منشأ نجات مردم صدراسلام ۶
- مسلمانان: فضایل مسلمانان صدراسلام ۵
