المؤمنون ٨٨
ترجمه
| المؤمنون ٨٧ | آیه ٨٨ | المؤمنون ٨٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَلَکُوت»: ملک سترگ. فرماندهی بزرگ (نگا: انعام / ، اعراف / یس / ). «یُجِیرُ»: پناه می‌دهد. در پناه خود می‌گیرد، و به فریاد می‌رسد. «لا یُجَارُ عَلَیْهِ»: کسی در برابر او پناه داده نمی‌شود، و فریادرسی نمی‌گردد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ اتَّقُوا يَوْماً لاَ تَجْزِي نَفْسٌ... (۱) لاَ يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَ هُمْ... (۰) لاَ يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَ هُمْ... (۰) فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ... (۴)
إِنِّي تَوَکَّلْتُ عَلَى اللَّهِ... (۰) بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ... (۰) فَوَ رَبِّکَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ... (۰)
تفسیر
- آيات ۷۸ - ۹۸، سوره مؤ منون
- يادآورى نعمت شنوايى و بينايى (مشترك بين انسان و حيوان ) و خردمندى (متخصص به انسان )
- استبعاد و سپس انكار بعث و معاد از جانب كافران
- ردّ سخنان كافران با اثبات امكان بعث و قيامت با بيان مالكيت حقيقه خداوند.
- بيان اينكه مالكيت اعم از ربوبيت است .
- اشاره به اختلاف عقائد بت پرستان درباره الله ، ارباب و آلهه .
- معناى آيه (قل من رب السموات السبع ...)
- معناى ((ملكوت )) و اين كه ملكوت هر چيزى به دست خدا است و اثبات امكان بعث و معاد ازاين طريق .
- منضور از اينكه فرمود: ((و هو يخبر و لا يجار عليه )).
- مراد از ((اتخاذ ولد)) كه به خداوند نسبت داده مى شد و در نفى آن فرموده است : ((مااتّخذ اللّه من ولد)).
- تقرير يك حجت بر نفى تعدد آلهه ، در جمله : ((اذا لذهب كلّ اله بما خلق ))
- بيان حجت ديگرى بر نفى تعدد آلهه كه جمله ((ولعلا بعضهم على بعض )) متضمن آن است .
- اشاره به تفاسير ديگر در معناى آيه شريفه
- معناى ((همزات الشياطين ))
نکات آیه
۱ - سراسر هستى، در سیطره حاکمیت و فرمان روایى یگانه خداوند (قل من بیده ملکوت کلّ شىء) «ملکوت» مبالغه «مِلک» ( فرمان روایى) است; مانند «رَحَمُوت» مبالغه «رحمة» و «رَهَبوت» مبالغه «رهبة».
۲ - خدا، تنها پناهگاه بى پناهان (و هو یجیر) «إجارة» (مصدر «یجیر») به معناى پناه دادن است و «هو» فاعل معنوى و تقدیم آن مفید حصر مى باشد. جمله «هو یجیر» عطف بر «بیده ملکوت کل شىء» و به تقدیر «و من هو یجیر...» است; یعنى، «و کیست آن که تنها او پناه مى دهد».
۳ - عدم وجود کمترین پناهگاه، در برابر خداوند (و لایجار علیه) «مجار علیه» به کسى گفته مى شود که در برابر او و على رغم میل و خواسته او، به کسى پناه داده مى شود. بنابراین عبارت «لایجار علیه»; یعنى، در برابر خدا کسى نیست، که على رغم خواست او، به کسى پناه دهد.
۴ - درک حاکمیت و سیطره همه جانبه خدا بر سراسر هستى، در صلاحیت اشخاص دانشور و خردمند (قل من بیده ملکوت کلّ شىء ... إن کنتم تعلمون)
۵ - شرک ورزى، برخاسته از جهل انسان و عدم شناخت او نسبت به ماهیت سراسر نیاز جهان هستى به خداوند (قل من بیده ... إن کنتم تعلمون)
موضوعات مرتبط
- آفرینش: حاکم آفرینش ۱; نیازمندى آفرینش ۵
- انسان: پناهگاه انسان ۲، ۳
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱، ۲
- جهل: آثار جهل ۵
- خدا: اختصاصات خدا ۲، ۳; حاکمیت خدا ۱; درک حاکمیت خدا ۴
- شرک: منشأ شرک ۵
- عاقلان: ویژگیهاى عاقلان ۴
- علما: ویژگیهاى علما ۴
- نیازها: نیاز به خدا ۵
