الأنبياء ١١٢

قَالَ‌ رَبِ‌ احْکُمْ‌ بِالْحَقِ‌ وَ رَبُّنَا الرَّحْمٰنُ‌ الْمُسْتَعَانُ‌ عَلَى‌ مَا تَصِفُونَ‌

ترجمه

مکارم شیرازیبهرامپورفولادوندالهی قمشه‌ایانصاریانآیتیخرمشاهیمجتبویخرمدلصادقی تهرانیمعزی

(و پیامبر) گفت: «پروردگارا! بحق داوری فرما (و این طغیانگران را کیفر ده)! و پروردگار ما (خداوند) رحمان است که در برابر نسبتهای ناروای شما، از او استمداد می‌طلبم!»

[پيامبر] گفت: اى خداى من! به حق داورى كن [و ظالمان را كيفر ده‌]، و پروردگار ما خداى رحمان، در برابر آنچه توصيف مى‌كنيد، مورد استمداد است

گفت: «پروردگارا، [خودت‌] به حق داورى كن، و به رغم آنچه وصف مى‌كنيد، پروردگار ما همان بخشايشگر دستگير است.»

رسول گفت: الها، تو به حق (میان ما) حکم کن، و پروردگار ما همان خدای مهربان است و بر ابطال آنچه شما بر خلاف حق می‌گویید تنها از او یاری باید خواست.

[پیامبر] گفت: پروردگارا! [میان ما و مشرکان] به حق داوری کن و پروردگار ما مهربان است و [مؤمنان] بر خلاف واقعیتی که [شما مشرکان درباره پیروزی خود وشکست ما] وصف می کنید، از او یاری می خواهند.

گفت: اى پروردگار من، به حق داورى كن. و پروردگار ما بخشاينده است و به رغم آنچه مى‌گوييد همه از او يارى مى‌جويند.

گفت پروردگارا به حق حکم فرما، و پروردگار ما که خدای رحمان است در آنچه می‌گویید مددکار [ما]ست‌

[پيامبر] گفت: پروردگارا، به حق حكم كن. و پروردگار ما خداى رحمان است كه در برابر آنچه [او را به ناسزا] وصف مى‌كنيد از او يارى خواسته مى شود.

(پیغمبر پس از مشاهده‌ی این همه دوری و روگردانی مشرکان از پذیرش اسلام، رو به خدا کرد و عاجزانه) گفت: پروردگارا! دادگرانه (میان من و اینان) داوری کن (تا سرانجام، حال مؤمن و کافر یکسان نباشد. آن گاه روی سخن به مخالفان کرده و اظهار داشت:) پروردگار همه‌ی ما خداوند مهربان است و (سرتاپای وجودمان را رحمت الهی فرا گرفته است. و در برابر) نسبتهای ناروائی که (درباره‌ی اسلام و در مورد ذات پاک خدا) می‌زنید، تنها از او کمک و یاری خواسته می‌شود.

گفت: «پروردگارم! به حق داوری فرمای. و پروردگارمان (همان) رحمتگر بر آفریدگان است، (که) بر آنچه (خلاف حقیقت) توصیف می‌کنید، مورد درخواستِ یاری (یاوران حق) است.»

گفت پروردگارا حکم کن به حقّ و پروردگار ما خدای مهربان است یاری جسته بر آنچه می‌ستائید

الأنبياء ١١١	آیه ١١٢	الأنبياء ١١٣
سوره : سوره الأنبياء نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«اُحْکُمْ»: داوری فرما و کار را یکسره کن. «الْمُسْتَعَانُ»: کسی که از او استمداد خواسته می‌شود و طلب یاری و کمک می‌گردد. «تَصِفُونَ»: بیان می‌دارید (نگا: یوسف / و ، انبیاء / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قَدِ افْتَرَيْنَا عَلَى‌ اللَّهِ‌... (۳)

تفسیر

المیزاننمونهتسنیمنور

• آيات ۹۲ - ۱۱۲ سوره انبياء
• معناى آيه : ((ان هذه امتكم امة واحدة و انا ربكم فاعبدون (( و مراد از ((امت (( در آن
• نكوهش اختلاف مردم در امر دين
• بيان اينكه اعمال كسانى كه تواءم با ايمان ازاعمال صالح به جاى مى آورند مقبول است
• وجوه مختلف در معناى آيه : ((و حرام على قرية اهكناها انهم لايرجعون (( و اشاره به اينكه فساد فرد به فساد مجتمع مى انجامد
• يادآورى معاد و تهديد مشركين به عذاب جاودانى
• مقصود از ((زبور((، ((ذكر(( و ((وراثت (( در آيه : ((ولقد كتبنا... ان الارض يرثهاعبادى الصالحون ((
• بييان اينكه آيه ناظر بر وراثت دنيوى و اخروى هر دو است
• اشاره به اينكه تمامى معارف و احكام اسلام از فروغ توحيد و منتهى به آنند
• اعلام خطر رسول خدا(صلى الله عليه و آله ) به مشركان استهزاء كننده
• بحث روايتى
• رواياتى در ذيل آيه : ((انكم و ما تعبدون حصب جهنم (( و محاجه يكى از مشركين باپيامبر (صلى الله عليه و آله ) بعد از نزول اين آيه
• بيان ضعف رواياتى كه در ذيل (انكم و ما تعبدون خصب جهنم ) از طرف اهل سنت روايت شده است
• روايتى درباره اينكه على (عليه السلام ) و شيعيانش از مصاديق آيه : ((ان الذين سبقتلهم منا الحسنى ...(( مى باشند
• روايتى در اين معنى كه آيه : ((ولقد كتبنا فى الزبور...(( درباره قائم آل محمد (عليهم السلام ) و اصحاب او است

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- درخواست پیامبر(ص) از پروردگار در باره داورى به حق، بین خود و مشرکان و کافران حق ناپذیر (قل ربّ احکم بالحقّ )

۲- داورى هاى خدا، بر اساس و محور حق است. (ربّ احکم بالحقّ ) برداشت یاد شده بنابراین است که قید «بالحقّ» توضیحى باشد.

۳- پیامبر(ص) مواجه با اوج عناد و روى گردانى مشرکان و کافران بود. (قل ربّ احکم بالحقّ ) از این که رسول اکرم(ص) - با آن که پیامبرى بسیار مهربان و صبور بود - متوسل به دعا علیه مشرکان و کافران شده است، برداشت یاد شده قابل استفاده است.

۴- داورى عادلانه و برحق خداوند، از شؤون ربوبیت او است. (ربّ احکم بالحقّ )

۵- قضاوت و داورى برحق خداوند، برخاسته از علم و آگاهى همه جانبه او است. (إنّه یعلم الجهر من القول و یعلم ماتکتمون ... قل ربّ احکم)

۶- ربوبیت خداوند، مقتضى رحمت بى کران و یارى بخشى بندگان است. (و ربّنا الرحمن المستعان )

۷- پروردگار، داراى رحمت گسترده و کمک دهنده و مددکار است. (و ربّنا الرحمن المستعان ) «الرحمان» (صیغه مبالغه) به معناى کسى است که رحمت او بسیار است و «المستعان» اسم مفعول به معناى کسى است که از او طلبِ کمک شود. گفتنى است که هر دو خبر براى «ربّنا» مى باشند.

۸- مؤمنان، حتى پیامبران، نیازمند امداد خدا در تنگناها (قل ربّ احکم بالحقّ و ربّنا الرحمن المستعان)

۹- اتکا و اتکال پیامبر(ص) به پروردگار بخشنده در برابر تهدیدها، رجزخوانى ها و نسبت هاى نارواى مشرکان و کافران حق ستیز (و ربّنا الرحمن المستعان على ماتصفون) مقصود از توصیف در «ماتصفون»، ممکن است دوچیز باشد: ۱- تهدیدهایى که مشرکان و کافران داشته اند و خود را پیروز و مسلمانان را شکست خورده مى شمردند. ۲- نسبت هاى ناروایى که به پیامبر(ص) و قرآن مى دادند.

۱۰- شرک ورزى و انحراف از توحید، محور و اساس اختلاف پیامبر(ص) با مشرکان و کافران (قل ربّ ... على ماتصفون )

موضوعات مرتبط

• استمداد: استمداد از مربى ۷
• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۳
• انبیا: نیازهاى معنوى انبیا ۸
• توکل: توکل بر خدا ۹
• حق: اذیتهاى حق ناپذیران ۹; نقش حق ۲
• خدا: آثار ربوبیت خدا ۶; آثار علم خدا ۵; حقانیت قضاوت خدا ۲، ۴; درخواست قضاوت خدا ۱; زمینه امدادهاى خدا ۶; زمینه رحمت خدا ۶; شؤون ربوبیت خدا ۴; عدالت خدا ۴; ملاک قضاوت خدا ۲، ۵; ویژگیهاى قضاوت خدا ۵
• ربوبیت: شرایط ربوبیت ۷
• کافران: اذیتهاى کافران ۹; دشمنى کافران ۳
• مؤمنان: نیازهاى معنوى مؤمنان ۸
• محمد(ص): اختلاف محمد(ص) با کافران ۱۰; اختلاف محمد(ص) با مشرکان ۱۰; اذیت محمد(ص) ۹; توکل محمد(ص) ۹; دشمنان محمد(ص) ۳; دعاى محمد(ص) ۱; قضاوت بین محمد(ص) و حق ناپذیران ۱; قضاوت بین محمد(ص) و کافران ۱; قضاوت بین محمد(ص) و مشرکان ۱
• مشرکان: اذیتهاى مشرکان ۹; دشمنى مشرکان ۳
• نیازها: نیاز به امدادهاى خدا ۸